Haftanın Özeti: 165

İnternet, Girişimler

[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Britanya hükümeti son on yıldır ülke genelindeki internet hizmeti için bir standart belirlemeye çalışıyordu.[/inlinetweet] Yakın zamanda alınan bir kararla, ister taşrada ister büyük bir şehirde yaşıyor olsun herkesin internet servis sağlayıcısından en az 10 Mbps hızında internet talep etme hakkı olacak.

[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Alphabet Inc.’in Yönetim Kurulu Başkanı Eric Schmidt görevini kuruculara devretti.[/inlinetweet] Schmidt, Google’a yalnızca 200 çalışanlı bir şirket olduğu dönemde dahil olmuş ve 10 yıl boyunca yürüttüğü CEO’luk görevini 2011’e kadar sürdürmüştü. 17 yıldır üst düzey yönetimde yer alan Schmidt’in bundan böyle şirkete teknik danışmanlık hizmeti vereceği açıklandı.

[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Facebook üç aydır denediği ‘susturma‘ özelliğini tüm kullanıcıların hizmetine sunmaya hazırlanıyor.[/inlinetweet] Bu sayede arkadaşlarınızı, grupları veya sayfaları 30 gün boyunca ‘susturarak’ Haber Kaynağı’nıza düşmemelerini sağlayabilirsiniz. Aslında bu yeni sistem şu anda var olan, kişileri arkadaş listenizden çıkarmadan veya sayfaları takip etmeyi bırakmadan Haber Kaynağı’nızda görünmelerini engelleyen ‘Takipten çık/Gizle’ özelliğine benziyor. Şimdi gevezeler düşünsün!

Facebook uzun süredir kullanıcılardan kendilerini paylaşım, beğeni ve yorum yapmak için teşvik eden tuzak paylaşımlardan hoşlanmadığına dair geri bildirimler alıyordu. Aldığı bir kararla şirket bu haftadan itibaren bu tür tuzak başlık ve paylaşımlarla etkileşim elde etmeye çalışan gönderilerin sahiplerini cezalandırmaya başlayacak.

Facebook’un 19 Aralık’ta tanıttığı Photo Review adlı yüz tanıma özelliği sayesinde siteye fotoğrafınız yüklendiğinde etiketlenmesiniz dahi haberdar olacaksınız. Böylece, kendinizi fotoğrafa etiketleyebilecek, fotoğrafı yükleyen kişiden fotoğrafı kaldırmasını isteyebilecek veya Facebook’a şikayette bulunabileceksiniz. Bu yeni özellik, bilginiz dahilinde olmayan fotoğraflarınızın Facebook’ta dolaşmadığına emin olmanızı da sağlayacak.

[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Twitter, şiddet ve nefret içeren paylaşımlar için yeni düzenlemeler getireceğini açıkladı.[/inlinetweet] Şirket bu tarz içeriklerin azalması için sadece bireysel hesapları değil, sözde gruplara bağlı üyeleri de araştırmayı planlıyor. Öncelikle söz konusu paylaşımların kaldırılmasını talep edecek Twitter, devam etmesi halinde ilgili profilleri askıya alacak.

Microsoft, Edge tarayıcısı iOS ve Android platformları için de yayınladı. Mobil versiyonlardaki işlemlerin Windows 10 üzerinde çalışan Microsoft Edge tarayıcısıyla da senkronize olabilecek. Böylece kullanıcılar, takip ettikleri içeriklere farklı platformlar üzerinden de kolayca erişebilecek.

İtalya bu hafta Avrupa Birliği’nin vergi kurallarına uymayan büyük teknoloji şirketlerini hedef alan bir uygulamayı onaylayarak şirketlerin internet üzerinden yaptığı para aktarımlarının yüzde 3’üne el koyma kararı aldı. İtalya uzun süredir Amazon, Apple ve Google gibi büyük şirketlerin ülkeden ciddi gelirler elde etmesine rağmen, sabit bir ofisleri bulunmadığı için ülkeye vergi ödememesinden şikayetçiydi. Bu sorunu çözmek için, reklam ya da sponsorlu link gibi elle tutulamayan dijital ürünler satan şirketlerin bir ‘web vergisine’ tabi tutulması kararlaştırıldı. Vergi 2019 yılından itibaren yürürlüğe girecek.

Avrupa Birliği üst mahkemesi, Uber’in bir ulaşım hizmeti olarak tanımlanmasına ve diğer taksi işletmecilerine uygulanan düzenlemelere tabi tutulmasına karar verdi. Alınan kararın Uber’in Avrupa’daki etkinliklerine hemen etki etmesi beklenmiyor. Taksi kuruluşlarının da dahil olduğu Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği (IRU), aynı hizmeti verdikleri şirketle en sonunda eşit şartlar altında değerlendirilecekleri için Uber’le ilgili kararı büyük bir memnuniyetle karşıladı.

Not a setback, since we’ve already changed our approach in the EU to follow transportation laws and work with professional drivers. And we are going to keep talking with EU governments to enable affordable transportation services for millions more Europeans https://t.co/vd6pUnzw0U

— dara khosrowshahi (@dkhos) December 20, 2017

@PineappleFund adlı bir Reddit kullanıcısı bu hafta r/Bitcoin alt topluluğunda yaptığı bir paylaşımla 5 bin 57 adet Bitcoin’i hayır işleri için bağışlayacağını açıkladı. Pineapple Fund’dan fon almak isteyen herhangi bir kuruluş internet sitesi üzerinden başvurabilir. Şu anda PineappleFund ve bir arkadaşı tarafından yönetilen fon, başvuranların kuruluşunun tarihi, kapasitesi ve şeffaflığına bağlı olarak değerlendirmeler yapıyor.

[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Bu hafta 19 bin 771 Dolar seviyesini gören Bitcoin, gizemli yaratıcısını dünyanın en zengin 44. kişisi haline getirdi.[/inlinetweet] Bitcoin’in ortaya çıkışından bu yana sekiz yıl geçmesine rağmen Satoshi Nakamoto takma adıyla bilinen Bitcoin yaratıcısının gerçek kimliği hala gizemini koruyor. Son zamanlarda büyük ses getiren kripto para biriminin yaratıcısı her kimse, Quartz’ın haberine göre o kişinin 980 bin adet Bitcoin’i (19,4 milyar Dolar değerinde) bulunuyor.

[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Litecoin’in kurucusu Charlie Lee, Reddit’te yaptığı bir gönderiyle bütün Litecoin’lerini sattığını açıkladı.[/inlinetweet] Lee, Litecoin’in değeriyle ilgili direkt olarak tweet atmaktan kaçınmaya çalıştığını fakat bazı çevrelerce Litecoin’in değerini kötüye kullandığının iddia edildiğini söylüyor. Lee, konumunun çıkar çatışmasına sebep olduğunu, bu yüzden de çekilmeye karar verdiğini söyledi.

I'm glad to see that the market is not overacting to this news.

You can't compare me to a CEO selling all his shares. I'm the creator. Litecoin is like my kid. I'm more invested in it than someone holding 1MM LTC. For me, it was never about the money or I would have pre-mined!😀 https://t.co/efKxK3coV4

— Charlie Lee [LTC] (@SatoshiLite) December 20, 2017

Bitcoin’in yaşadığı geniş çaplı değer dalgalanmalarını haklı çıkaracak yeterli yeni bilgi edinilemediği için Bitcoin bir belirsizlik örneği oluşturuyor. Geçtiğimiz günlerde iki borsanın Bitcoin’i vadeli işlemlerine aldığını açıklaması kripto para biriminin daha tutarlı bir yola girmesini sağlayabilir. Örneklerini daha önce de gördüğümüz üzere, piyasalarının kurulmasının ardından yeni vadeli sözleşmelerin dayanak varlığı değişkenliği azalır. Fakat bir varlığın satışını daha kolay şekilde gerçekleştirmek yatırımcıların heyecanının üstesinden gelmeyebilir. Peki en merak edilen soru: Bitcoin’in gerçek değeri ne? İlgili makaleyi okuyarak bir fikir edinebilirsiniz. 

Birçoğumuzun yakından takip ettiği üzere, Bitcoin’in değeri Kasım ayının başından beri hızla yükseliyordu. 10 bin 240 Dolar seviyesinden 19 bin 994 Dolar’a kadar yükselen popüler kripto para birimi bu hafta hızlı bir şekilde değer kaybetti. Sadece Cuma günü 24 saat içinde Bitcoin’in değerinde yüzde 15’lik düşüş yaşandı. Aynı şekilde diğer kripto para birimlerinin değerlerinde de düşüş görüldü; Ethereum yüzde 27,5, Bitcoin Cash yüzde 36,3, Ripple yüzde 6,2 ve Litecoin yüzde 29 oranında değer kaybetti.

Belarus (Beyaz Rusya) özel sektörün geliştirilmesi ve Sovyet tarzı ekonominin bazı yönlerinin serbestleştirilerek yabancı yatırımcıların cezbedilmesi için kripto paralarla yapılan işlemleri yasallaştırdı.

[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Dünya genelindeki Merkez Bankaları’nın kripto paralara yaklaşımları çeşitlilik gösteriyor.[/inlinetweet] Örneğin, mahremiyet endişesi güden ABD Merkez Bankası, Merkez Bankası tarafından tedavüle konan kripto para fikrine pek sıcak bakmıyor. Avrupa Merkez Bankası ve Alman Merkez Bankası Bundesbank, Bitcoin’i ‘kurgusal bir balon’ olarak değerlendiren bankalar arasında yer alıyor. Hollanda, Norveç ve İsveç ise kripto paralar konusunda öncü olan ülkeler arasında. Fakat taraflar ve düşünceler bu kadarla sınırlı değil, elbette. 

Geçen haftaki bültenimizde yer verdiğimiz üzere, ABD Federal İletişim Komisyonu’nun (FCC) 2015’te getirilen ‘ağ tarafsızlığı’ düzenlemesini kaldırmasıyla ilgili iletişim ve teknoloji şirketleri neler dedi, bir toparlamak gerekirse:

• Dünyanın en büyük yayıncılık ve kablolu televizyon şirketi Comcast kararı destekleyerek müşterileri için yeni bir çağın başladığını, yatırım ve dijital yeniliklerin bu sayede artacağını düşünüyor.
• Kararın karşısında duran Netflix, bunu uzun bir hukuk savaşının başlangıcı olarak görüyor.
• Kararı destekleyen AT&T’yse yaptığı açıklamada 10 yılı aşkın süredir açık ve şeffaf şekilde hizmet verdiğini, web sitelerini engellemediğini, çevrimiçi içeriklere sansür uygulamadığını, interneti yavaşlatmadığını, içerik doğrultusunda internet trafiğini bozmadığını ve haksız şekilde ayrımcılık uygulamadığını belirtti.
• Twitter kararı özgür ifadeye ve yeniliklere vurulan bir darbe olarak nitelendirdi.
• Google ağ tarafsızlığı uygulamalarına devam edeceğini ve tüm destekçilerle birlikte ağ tarafsızlığı için güçlü ve uygulanabilir korumaları teşvik edeceğini açıkladı.
• Ağ tarafsızlığından yana olan Reddit, açılacak karşı davayı destekleyeceğini, sürecinse karmaşık olduğunu ve uzun süreceğini söyledi.
• Karara karşı duranlar arasında yer alan Amazon müşterilerinin açık internetten yararlanabilmesinin en büyük öncelikleri olduğunu belirtti.
• Microsoft attığı tweet’te açık internetin müşteriler, işletmeler ve tüm ekonomiye fayda sağladığını ve yeni kararın bunu tehlikeye attığını ifade etti.
• Rekabetin açık interneti desteklemenin en iyi yolu olduğunu söyleyen telekomünikasyon şirketi Sprint kararın yanında yer aldı. Şirket önceki uygulamanın karmaşık ve belirsiz olduğunu, yeni kararla bu durumun düzeltildiğini düşünüyor.
• Kararı umut kırıcı ve zararlı olarak değerlendiren Facebook açık internetin yeni fikirler ve ekonomik fırsatlar için oldukça önemli olduğunu belirtti.
• Airbnb de kararı yanlış ve umut kırıcı olarak olarak değerlendirdi. Şirket açık ve özgür bir internetin yenilik, açık toplum ve ekonomik güçlenme için hayati bir öneme sahip olduğunu belirtti.
• Kararın karşısında yer alan şirketlerden Etsy de mücadeleye devam edeceğini belirtenler arasında.
• Teknoloji şirketi Stripe’ın danışmanlarından Jon Zieger kullanıcılara, sivil topluma ve ekonominin en dinamik kısımlarına zarar veren bu kararın alınma sebebini anlamanın güç olduğunu vurguladı.

Fransa, Whatsapp ile ana şirketi Facebook’a aralarındaki ticari amaçlı veri paylaşımının yasal bir dayanağı olmadığı ve Fransız Veri Koruma Yasası’nı ihlal ettiği gerekçesiyle resmi uyarı gönderdi. Durumu çözmesi için bir ay müddet verilen Whatsapp, çalışma şeklini değiştirmediği takdirde ek soruşturma ve yaptırımlara maruz kalabilir.

Waymo ile Uber arasında yaşanan 1,86 milyon Dolarlık hukuk savaşı eski bir Uber çalışanının açıklamasıyla çok daha önemli bir noktaya taşındı. Eski Uber çalışanı, şirket bünyesindeki bir bölümü çeşitli yasal olmayan gözetim, ticaret sırlarını çalma ve kurumsal casusluk gibi aktivitelerle suçluyor. İhbar mektubunda birimin eski CIA ajanlarının kullanıldığı veri toplama ve casusluk yöntemleriyle rakiplerinin ticaret sırlarını çalmaya çalıştığı iddia ediliyor. Üstelik edinilen bu bilgiler doğrudan dönemin CEO’su Travis Kalanick‘e ulaştırılmış. İddiaların incelenmesi için Waymo‘ya zaman tanımak adına duruşma 2018’in Şubat ayına ertelendi.

Geçtiğimiz Mayıs ayında kamu hizmetleri ve şirketlerini hedef alan [inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]WannaCry virüsünden Kuzey Kore’yi sorumlu tutan ABD ve İngiltere karşı atağa geçiyor.[/inlinetweet] Hükümetler henüz olası bir karşı siber saldırı hakkında açıklama yapmadıysa da Facebook WannaCry’dan sorumlu tutulan ve Kuzey Kore’yle ilişkilendirilen hacker grubu Lazarus Group’la bağlantılı hesapları sildiğini açıkladı.

[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]SplashData her yıl olduğu gibi bu yıl da yılın en sık kullanılan şifrelerini listeledi.[/inlinetweet] Herkesin kolaylıkla tahmin edebileceği üzere listenin başında ‘123456’ ve ‘password’ yer alıyor. Listeye bu yıl eklenen şifreler arasında ‘starwars’, ‘monkey, ‘iloveyou, ‘whatever’ ve ‘freedom’ gibi tercihler yer alıyor. En manidar seçimlerden ikisiyse ‘letmein’ (girmeme izin ver) ve ‘trustno1’ (kimseye güvenme) olabilir.

‘Daha İyi Reklam Koalisyonu‘ tarafından belirlenen standartlar sebebiyle 15 Şubat 2018’den itibaren [inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Google Chrome (da) ‘bazı’ reklamları engellemeye başlayacak[/inlinetweet]. İçeriği engelleyen, sayfayı kaplayan reklamların hedef alınacağı düzenlemede sadece bir reklam bile bu standartlara uymazsa sitedeki tüm reklamlar engellenecek.

[alert type=blue ]Hatırlatma: Hafta özetimiz toplam 5 sayfadan oluşuyor. Diğer kategorilere ait gelişmelere aşağıdaki listeden geçebilirsiniz.[/alert]

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.