Haftanın Özeti: 165

18 - 24 Aralık 2017 tarihleri arasında Türkiye ve dünyadan haber, site, yazılım, donanım, cihaz, video ve trendler.

Bilim, Yazılım, Donanım

Siber güvenliği artırmayı hedefleyen 50 milyon Dolarlık bir DARPA programının parçası olarak [inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Michigan Üniversitesi araştırmacıları Morpheus adı verilen bir bilgisayar sistemi geliştiriyor.[/inlinetweet] Morpheus saldırganları uzak tutmak için sürekli olarak veri değişikliği yapıyor. Böylece, hacker’lar bir açık keşfetse bile onlar erişim sağlayamadan veri ortadan kaybolmuş oluyor.

İşletim sistemi arayüzlerinin dünden bugüne nasıl değiştiğini ve geliştiğini merak ediyorsanız, kendini ‘retro-teknoloji araştırma laboratuvarı’ olarak tanımlayan typewritten.org’un ekran görüntülerinden derlediği sergiye göz atmanızı öneririz.

[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Apple uygulamalarını tüm cihazlarında kullanılabilir hale getiriyor.[/inlinetweet] Şimdiye dek iOS ve macOS için ayrı olarak geliştirilen uygulamalar önümüzdeki seneden itibaren iki platformda da kullanılabilen tek bir versiyonla karşımıza çıkacak. iPhone, iPad ve Mac’le uyumlu yeni uygulamalar dokunmatik ekran, fare ve dokunmatik alanla çalışacak.

Uygulamaların birleştirilmesi iOS çıktığından beri Apple’ın yazılım platformunda yaptığı en büyük değişiklik olacak.

ABD Ulusal Güvenlik Ajansı‘ndan casus programlar sızdırmasıyla gündeme gelen Edward Snowden, bir akıllı telefon uygulaması geliştirdi. Haven adlı uygulama, Android işletim sistemi kullanan telefonları birer mobil güvenlik sistemine dönüştürmeyi amaçlıyor. Uygulama iOS platformunun güvenlik kısıtlamaları nedeniyle iPhone’larda çalışamıyor.

Güvenlik araştırmacıları keşfettikleri bir mobil zararlı yazılımın kullanıcının haberi olmadan kripto para madenciliği yaptığını -kripto paraları üretmek ve doğrulamak için kullanılan işlem- ve telefona zarar verdiğini keşfetti. Rusya merkezli siber-güvenlik firması Kaspersky ‘Loapi‘ adı verilen ve Android işletim sistemindeki uygulamalara gizlenen zararlı yazılımın detaylarını paylaştı. Zararlı yazılım telefonun işlemci gücünü kullanarak kripto para üretiyor.

Apple bu hafta yaptığı bir açıklamada geçtiğimiz yıl gerçekleştirdiği bir güncellemeyle eskiyen bataryanızla uyumlu çalışmayı sağlamak için telefonunuzu bilinçli olarak yavaşlattığını açıkladı. Bataryalar eskidikçe performansları da düşüyor. Bu cihazlardaki işlemciler daha hızlı bir şekilde çalışmak istiyor ancak eskiyen bataryalar bir süre sonra bu talebi karşılayamıyor. Bu da telefonun kendisini kapatmasına yol açıyor. Bu problemi çözmek için Apple’ın iOS işletim sistemi, geçtiğimiz yıl yayımlanan 10.2.1 sürümünden başlayarak ‘daha iyi enerji yönetimi’ sunmaya başladı. Açıklamanın ardından büyük tartışmalar koptu (ve elbette Apple bir kamu davasıyla yüzyüze geldi).

Sekiz yıl kadar önce, Microsoft‘un bir kitap gibi ikiye katlanabilen, not alma ve kroki çizimi gibi işler için tasarlanan çift ekranlı Courier adlı tablet konsepti gündeme gelmişti. Ancak 2010’da yapılan bir açıklamayla fikirden vazgeçildiği belirtilmişti. Ancak yakın zamanda yapılan patent başvurularına bakılırsa Microsoft bu konsept üzerinde çalışmaya devam ediyor. Şirketin 2018 ya da 2019’da piyasaya sürülmek üzere katlanabilen ‘Andromeda’ adlı bir cihaz üzerinde çalıştığına dair söylentiler de devam ediyor.

Bu hafta Kaliforniya Toplum Sağlığı Dairesi (CDPH) cep telefonlarının yaydığı radyasyonun zararlarını inceleyen raporunu yayınladı. CDPH, vatandaşlara telefon kullanımını azaltmalarını ve mümkün oldukça bu cihazları kendilerinin uzak tutmalarını söylüyor. Ayrıca telefonu uzun süre kulağa tutmak, az çeken noktalarda telefonla konuşmak, gece telefonun yakınında uyumak ya da araçla hareket halindeyken telefon kullanmak tavsiye edilmeyen davranışlar arasında.

Scott Killian 50 yaşına bastıktan birkaç ay sonra metabolik antrenmana başladı ve nükleer stres testine girdi. Binlerce Dolar harcadıktan sonra Killian’ın herhangi bir sorunu olmadığı görüldü. Killian aynı zamanda uyku düzenini takip etmek için haftada üç veya dört gece Apple Watch’unu takıyordu. Olayın yaşandığı gece HeartWatch adlı uygulamadan gelen bildirimle uyandı. Daha önce uyku halindeyken nabzının dakikada 49 kez attığını kaydeden saat, o gece kalp atış hızını dakikada 121 civarında olarak ölçtü. Hastaneye vardığında Killian’a kan testi yapıldı ve kalp krizine işaret eden bir enzimde artış olduğu fark edildi. “Akıllı saatler ne işe yarıyor?” diye düşünenlere duyrulur.

Bu hafta web sitesini güncelleyen Magic Leap, uzun zamandır merakla beklenen artırılmış gerçeklik gözlüğünü gün yüzüne çıkarmış oldu. Paylaşılan görsellere göre akıllı gözlüğün ön kısmında bir kablo vasıtasıyla bataryaya bağlanan bir dizi sensör var. Bel kısmına takılmak üzere tasarlanan bir de kontrol cihazı mevcut. Magic Leap’in gözlüğü, diğer şirketlerin genellikle ‘artırılmış gerçeklik’ olarak tanımladığı teknolojiyi kullanarak bilgisayar grafiklerini gerçek hayatla bütünleştirecek. En son 2016 yılında bir tanıtım videosu paylaşan Magic Leap, beş saniyelik yeni bir tanıtım videosu da yayımladı. Ürünün görselleriyse haberimizde.

Hayvanların refahı için çalışmalarını sürdüren, kar amacı gütmeyen San Francisco SPCA, hayvan barınağının etrafında asayişi sağlaması için Silikon Vadisi girişimlerinden Knightscope’un güvenlik robotunu kullanmaya başlamıştı. Ancak robot bölgedeki evsizlere rahatsızlık vermesi sonucunda yerel halkın saldırısına uğradı ve yetkililer tarafından kaldırıldı. Böylece işinden olan ilk robot olarak da tarihe geçmiş oldu. (Bu olay intihar eden robotu anımsatmadı değil!)

Üzerine sos ve pislik sürülerek muşambayla kaplanan robot devrilmiş bir halde bulundu.

Mirocana adlı yatırım platformu, veri kaynağı analizi sürecine yapay zeka teknolojisini dahil ederek yatırımcıları bir adım öne taşımayı amaçlıyor. Şirket, haber, makale ve piyasa verileri gibi dış kaynaklardan çok büyük miktarlarda ham veri alıyor. Toplanan bu veri seti değerlendirilerek Mirocana ekibi tarafından üretilen bir dizi potansiyel ticaret stratejisinden geçiriliyor. Ekip bu stratejileri günlük olarak değerlendiriyor.

Teknoloji sanayi, otomasyona göre yavaş ve yüksek ücretli insan gücünü denklemden çıkarıyor olsa da arka planda makine öğrenimi sistemlerini eğitmek, yazılımların çözemediği sorunları çözmek ve hataları ayıklamak gibi işler hala insanlar tarafından yapılıyor. Bu durum son olarak kişi ve kurumların masraf raporu hazırlamakta kullandığı uygulamalardan Expensify’ın sisteminde yaşanan sorunla ön plana çıktı. Normal şartlarda uygulama kullanıcının yüklediği makbuz fotoğraflarını metin analizi yazılımıyla tarayarak veri ayıklasa da sistem bozulunca kullanıcı verileri Amazon’un kitle kaynağı platformu Mechanical Turk (MTurk) çalışanları tarafından tarandığı ortaya çıktı. Bu gelişme kişisel bilgilerin yer aldığı faturaların ilgisiz kişilerle paylaşılması yüzünden mahremiyet tartışmalarına da yol açtı.

Bu hassas bilgilerin MTurk’ten rastgele çalışanlara emanet edilmesi ciddi eleştirilere neden olduysa da yapay zeka sistemlerinin arkasında insanlardan oluşan bir güvenlik ağı bulunduğunu bizlere hatırlattı.

Elon Musk’ın, tünel ağlarıyla süpersonik hıza yakın seyahati vadeden Hyperloop projesi kapsamında sürdürülen çalışmalar tren, uçak ve otomobil seyahatlerini daha konforlu ve hızlı hale getirecek teknolojik gelişmeleri de kapsıyor. Örneğin manyetik kaldırmayla çalışan trenler için gerekli olan sürtünmesiz teknoloji üzerine daha önce yapılmadığı kadar çok araştırma yapılıyor. Proje dahilinde geliştirilen gömülü algılayıcılara sahip ‘Vibranium’ isimli karbon fiberle, yapısal bütünlüğün yanı sıra gerçek zamanlı veri sağlayan daha güvenli araçların geliştirilmesi amaçlanıyor. Hyperloop tünellerinin klostrofobik ortamına karşı geliştirilen pencerelerse yolcuların etkileyici manzaralara karşı seyahat etmesini hedefliyor.

Bu teknoloji trenler, otonom araçlar ve hatta uzay yolculuklarında bile seyahat konforunu artırmaya aday.

Bilim camiası 20 yılı aşkın bir süredir en eski fosilin yaşı konusunda anlaşmazlık yaşıyordu. Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi’nden Paleobiyolog William Schopf ve Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden Yerbilimci John Valley bu tartışmaya bir son vererek Dünya’daki ilk canlı formunun 3,5 milyar yıl önce var olduğunu gösterdi. Ulusal Bilimler Akademisi’nin bildiri kitabında yer alan çalışmanın en son tekniklerle test ettiği örnekler 1982 yılında Batı Avustralya’daki bir kaya oluşumu Apex Chert’te bulunan soyu tükenmiş bakteri ve mikropları içeriyor.

Üç milyon yıldır Dünya’da varlık gösteren biz insanlarsa mahallenin yeni çocukları sayılırız.

25 Kasım 2017’de dünyaya gelen [inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Emma Wren Gibson, diğer bebeklerden biraz daha farklı. Zira kendisi 14 Ekim 1992 tarihinde dondurulan bir embriyodan doğdu.[/inlinetweet] (yani 25 yıl önce!) Emma sayesinde, embriyoların bağışlanıp dondurularak tıpkı baba Benjamin Gibson gibi doğurganlık sorunu yaşayan bireyler tarafından kullanılabileceğini görmüş olduk.

[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]IBM’in araştırma merkezinden bilimciler tek atomlu bir mıknatısa 1 bit veri depolamayı başardı.[/inlinetweet] Bu da 6 santimetre karelik bir alanda 80 bin Gigabayt veri ya da başka bir deyişle kibrit kutusu büyüklüğünde bir sabit diskte 35 milyon şarkı depolamak anlamına geliyor. Siz yine de hemen heyecanlanmayın, çünkü atomlarda veri depolanabilmesi için çok soğuk bir ortam gerekiyor ve henüz keşif aşamasında olan araştırmacılar şu an işlemi sadece -265°’de gerçekleştirebiliyor.

Çalışma Nature dergisinde yayımlandı.

Yakın zamanda [inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]yapılan bir araştırma, ketaminin intihar eğilimini azaltmada etkili bir ilaç olabileceğini ortaya koydu.[/inlinetweet] 1960’lı yıllarda anestezi için geliştirilen ketaminin antidepresan özelliği son on yıldır birçok bilimci tarafından araştırılıyordu. Araştırma için, ‘klinik açıdan ciddi intihar eğilimi’ gösteren 80 hasta alınarak bir kısmına düşük doz ketamin bir kısmınaysa ciddi intihar eğilimi gösteren hastaların belirtilerini hafifletmek için sıkça kullanılan midazolam adlı sakinleştirici verildi. Sonuç ketamin maddesinin bu eğilimlerde ciddi gerileme sağladığını ortaya koydu.

[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]NASA yeni fırlatma sistemi Space Launch System’ı (SLS) bütçe dostu hale getirmeye çalışıyor.[/inlinetweet] SLS gücünü ve güvenilirliğini Orbital ATK ve Aerojet Rocketdyne gibi kanıtlanmış teknolojiler üreten şirketlerden alıyorsa da bu geleneksel donanımlar oldukça pahalı. NASA henüz resmi bir açıklama yapmasa da bir roket fırlatmanın 1,5-2,5 milyar Dolar arasında bir bedeli olacağı tahmin ediliyor. NASA şimdi ciddi şekilde alternatif donanım seçeneklerini değerlendiriyor, bunlar arasında dikkat çekenlerden biri de daha düşük ücretli motorlar üreten, Jeff Bezos tarafından kurulan yeni uzay roketi şirketi Blue Origin.

Bedeller yılda iki fırlatıştan fazlasını imkansız kılıyor.

Budweiser’ı üreten Anheuser-Busch Mart ayında ilginç bir söz verdi. Buna göre şirket, South by Southwest Festivali’nde Kızıl Gezegen’de üretilecek ilk bira olmak için ‘Bud on Mars’ isimli bir girişimin üzerine çalıştığını açıkladı. Budweiser’sa bu hafta planın nasıl gerçeğe dönüştürüleceğini açıkladı. Buna göre önümüzdeki ay iki ayrı deneyle 20 arpa fidanının mikrogravite ölçümü yapılacak. Deneylerin ilkinde tohumların nasıl etkilendiğine dikkat edilecekken, sonraki deneyde tohumların Dünya’da olduğu gibi Uzay’da da büyüyebilmesi için çalışılacak.

SpaceX, Virgin Galactic ve Blue Origin gibi şirketler uzay turizmi alanındaki planlarını geliştirmeye devam etse de henüz hiçbiri birinci sınıf bir deneyimin sözünü veremiyor. Fakat bu büyük isimlere inat [inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Rus uzay ajansı (Roskosmos) Uluslararası Uzay İstasyonu’nda lüks bir otel kurmanın peşinde.[/inlinetweet] Kişiye özel kabin, Dünya manzaralı geniş pencereler, kişisel temizlik olanakları ve spor ekipmanları vadeden otelin kişi başı ücreti 40 milyon Dolar olacak.

[alert type=blue ]Hatırlatma: Hafta özetimiz toplam 5 sayfadan oluşuyor.Diğer kategorilere ait gelişmelere aşağıdaki listeden geçebilirsiniz.[/alert]

Özet Başlıkları

  1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
  2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
  3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
  4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
  5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.

3 Yorum

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz: