Haftanın Özeti: 232

Bilim, Yazılım, Donanım

iPhone 11’e ait olabilecek yeni çizimler sızdırıldı. Teknik çizimler, iPhone 11 için daha önce çıkan üçüncü kamera söylentilerini doğrular nitelikte. Çin merkezli Weibo isimli sitede yayınlanan çizimler herhangi bir şekilde Apple tarafından doğrulanmadı. Ancak iPhone 11, üçüncü bir kameraya sahip olursa bu durum, kamera konusunda belli bir standardı yakalamış olan Apple’a bir artı daha katar gibi görünüyor.

Huawei, Paris’te düzenlediği ReWriteTheRules isimli etkinliği ile yeni P30 ailesini ve yeni aksesuarlarını tanıtmıştı. Etkinlikte P30’lara paralel bir gündem yaratan asıl aksesuar, Huawei’nin Güney Kore merkezli gözlük firması Gentle Monster ile ortak geliştirdiği akıllı gözlük oldu. Yeni gözlük, hem siyah hem de numaralı cam ile kullanılabilecek bir tasarıma sahip. Gözlüğün temel en önemli iki fonksiyonu ise çağrı karşılama/sonlandırma ve Google Asistan.

Nokia, Mobil Dünya Kongresi‘nde hemen her segmente ait bir telefon modelini piyasaya kazandırdığını duyurmuştu. Bu hafta ise marka, X71 isimli 48 megapiksellik yeni modelini Tayvan’da düzenlediği etkinlik ile görücüye çıkardı. Nokia X71’de dikkat çeken ilk detay ekrana gömülen ön kamera ile ekran/kasa oranındaki iyileştirme oldu.

Teknoloji devlerinin hangi ürün ve hizmetten ne kadar gelir elde ettikleri Visual Capitalist tarafından grafiklerle paylaşıldı. Çıkan sonuca göre Apple’ın çevrimiçi servislerden 37 milyar Dolar kazanması, Microsoft’un gelirinin yüzde 23,7’sini bulut hizmeti olan Azure‘dan elde etmesi, Facebook’un ise yüzde 98,5 ile gelirini tamamen facebookAds üzerinden sağlaması kullancıları şaşırtan detaylar olarak aktarıldı.

Mayıs ayında tanıtılacağı belirtilen Valve Index VR başlığına ilişkin görseller yanlışlıkla web sitesinde yayınlandı. Kablolu olarak kullanılacak ve beraberinde iki adet kontrol cihazı ile gelecek cihaz, dahili hoparlöre sahip olacak. Tüm bu detaylar ve ürünün tasarımını ele veren görsellerin Valve tarafından doğrulandığını belirtmekte fayda var. Fiyatı konusunda herhangi bir bilgiye erişilemeyen yeni VR başlığının 15 Haziran’da piyasaya çıkması bekleniyor.

Güney Kore’nin üç GSM operatörü ve ABD’nin en büyük telekomünikasyon şirketi Verizon, 5G hizmetlerini kullanıma sundu. Samsung’un 5G destekli yeni telefonu Galaxy S10 ile 5G servislerini herkesten önce kullanıma açmayı planlayan operatörlerden biri de SK Telecom’du. Ancak Kore merkezli diğer şirketler erken adım attı ve Asya, dünyaya 5G alanında da bir çalış atmış oldu.

Google’ın yapay zeka girişimi DeepMind, göz hastalıklarına teşhis koyabilen bir prototip ürün geliştirdi. Hizmet bir hastanın retinasını tarayarak olası sorunları gerçek zamanlı olarak belirleyebiliyor.

Google’ın yapay zeka etiği üzerine çalışmaları başlamadan son buldu. Geçtiğimiz ayın son günlerinde Google yayınladığı açıklama ile yapay zeka ve çevresindeki teknolojiler hakkında bir etik sorunları masaya yatırmak adına bir danışma konseyi kuracağını açıklamıştı. 2019 sonundan bir rapor ile dijital etik adına eksikleri gözler önüne sermeyi planlayan konseyin içeride yaşanan anlaşmazlıklar nedeni ile çalışmayı durduğu açıklandı.

Finlandiya’da Vainu adlı bir şirket hapisteki mahkumları, yapay zekayı geliştirmek için kullanıyor. Aynı kelimenin farklı kullanım alanları ya da marka isimleri olma ihtimalini öğrenebilmesi için mahkumlar, yapay zekaya çeşitli metinler okuyarak bu metinlerin ne ile ilgili olduğunu öğretiyor.

Toyota tarafından geliştirilen, dünyaca ünlü basketbolcuları bile kıskandıracak Cue 3 isimli robot, üstündeki sensörler sayesinde potanın mesafesini, açısını ölçüyor ve şutu potaya gönderiyor. Paylaşılan videoda ise Cue 3, Japonya’da profesyonel seviyede oynayan basketbolcuları gölgede bırakıyor.

Bilim insanları 66 milyon yıl evvel dinozorları yok eden gök taşının izlerine rastladı. ABD’ni Kuzey Dakota eyaletinde yapılan kazılarda balık fosillerinde gök taşı parçaları bulundu. Kanıtlar gösteriyor ki gök taşının çarpması sonucu deniz seviyesi hayli yükseldi ve çok sayıda türün yaşamı bu sebeple son buldu.

Küresel ısınma sivrisineklerin işine yararken, bulut oluşumunu en aza indirgiyor. Artan hava sıcaklıkları sivrisineklerin daha hızlı ve fazla üremesine sebep oluyor. Kış sıcaklıklarının artması ve kışların daha ılık geçmesi, sivrisineklerin hayatta kalmasına ve yıl boyu aktif olarak üremesine imkan veriyor. Paylaşılan bir diğer araştırmaya göre ise küresel ısınma, bulut oluşumunu azaltıyor ve bu doğrudan dünyamıza gelen güneş ışınlarının ortalama sıcaklığın artmasına sebep olduğunu gözler önüne seriyor.

Rice Üniversitesi ve Marylan Üniversitesi araştırmacıları kıkırdak ve kemik dokularının fiziksel özelliklerini taklit edebilen dokular oluşturabildiklerini açıkladı. Kıkırdak yapıları için özel polimer bir karışım, kemik dokuları içinse delikli seramik bir madde üzerinde çalışan uzmanlar, 3D baskı çözümleriyle yeni dokular basarak, kemik ve kıkırdak yaralanmalarında tedavi sürecini hızlandırmak istiyor.

Alzheimer hastalığının takibi 3D yazıcılar sayesinde mümkün olabilir mi? Bu sorunun yanıtını arayan bilimciler, kafatasının beyin aktivitesinin izlenmesine negatif etki oluşturduğunu ortaya attı. Bu bağlamda Minnesota Üniversitesi araştırmacıları See-Shall adını verdikleri yeni bir şeffaf kafatası örneğini 3D yazıcıdan çıkardı. İlk etapta fareler üzerinde uygulanan çalışmada olağandışı beyin aktivitelerinin dijital ortamda taranması ve izlenmesi çok daha kolay hale geldi. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Timothy J. Ebner, ”Bu çalışmayı insanlar üzerinde uygulamamız mümkün görünmüyor. Ancak çalışmalar, beyin hareketlerini derinlemesine anlamamıza imkan veriyor ve beyin rahatsızlıkları yaşayan insanlar için tedavi geliştirebilmemize yardımcı oluyor.” dedi.

Erkekler için üretilen yeni doğum kontrol hapı, testosteron hormonunu ve sperm üretimini baskılarken, cinsel isteğin korunmasını sağlıyor. Endocrine Society yıllık toplantısında konuşan Los Angeles Biomed Araştırma Enstitüsü Araştırmacısı Dr. Christina Wang, erkeklerin kullanabileceği, libidoyu düşürmeyen bir doğum kontrol hapı üzerinde çalıştıklarını açıkladı.

Bilim insanları sivrisineklerin belli bir frekansın dışındaki seslerden rahatsızlık duyduğunu kanıtladı. Bunu garip bir yöntemle test eden uzmanlar, deng humması yayan Aedes Aegypti türü sivrisineklere Skrillex adlı sanatçının dubstep türündeki Scary Monster and Nice Sprites adlı şarkısını dinletti. Sonuca göre Skrillex dinleyen sivrisineklerin beslenme ve çiftleşme güdülerinin köreldiği gözlemlendi. Bu araştırma, sivrisineklere karşı müzik tabanlı korunma önlemleri alınabileceği fikrinin de doğmasına sebep oldu. Bir dinleyin bakaılm sizde nasıl bir etki uyandıracak?

Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi, alkolün gelişmekte olan bir beyin üzerindeki etkisini araştırdı. Rhesus makak türü maymunlar üzerinde çalışan uzmanlar, düzenli bira tüketiminin beynin büyümesine olumsuz etki gösterdiğini açıkladı. Vücut ağırlığının her bir kilogramına bir gram alkol (insanlarda günde dört şişe biraya tekabül ediyor) verilen maymunlarda yıllık beyin gelişiminin yaklaşık yüzde 47 oranında azaldığı tespit edildi.

Araştırmacılar en lezzetli fesleğenleri üretmek için kontrollü bir ortamda, makine öğreniminden yararlanarak, farklı koşullar altında fesleğen yetiştirdi. Sıcaklık, ışık, nem ve yetiştirilen ortam içindeki diğer çevresel faktörleri otomatik olarak kontrol edebilen araştırmacılar, bitkinin tadını ve fesleğenin içindeki bileşenleri test etti. Çıkan sonuçlar makine öğrenimi algoritmasına sunuldu. Araştırma, gün boyu ışık gören bitkilerin diğerlerinden daha lezzetli hale geldiğini açıkladı.

Hindistan, dünyanın alçak yörüngesinde yer alan bir uyduyu gönderdiği füze ile imha ettiğini açıklamıştı. Hindistan’ın uydu karşıtı füze çalışmaları dünya genelinde tepki ile karşılanırken, NASA ve Pentagon konuya ilişkin uyarılarda bulundu. Uydu parçaları ile uzayı kirletmenin yanlış olduğunu belirten Pentagon, bu test sonucunda 250’den fazla parçanın uzaya yayıldığını ve böyle giderse uydu çöplüğüne dönen uzayda çalışmanın güç hale geleceğinı aktardı.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) Çinli Huawei ve ZTE ile fon ve araştırma bağlarını durdurma kararı aldı. Üniversite ayrıca Çin, Rusya ve Suudi Arabistan tarafından fonlanan projelere de ekstra inceleme getirecek. Üniversiteden yapılan açıklamada ”MIT, Huawei ve ZTE’ye açılan ambargo delme soruşturmaları sebebiyle bu şirketlerin ya da yan kuruluşlarının yeni anlaşmalarını kabul etmeyecek ve mevcut anlaşmaları yenilemeyecektir.” denildi.

Geçtiğimiz Ağustos ayında sizlerle NASA’nın 3D  Yazdırılmış Yaşam Alanı Yarışması ve o dönemki etabın kazananları hakkında bir haber paylaşmıştık. Zaman çabuk geçiyor olmalı ki NASA’nın büyük finaline sadece bir ay kala dört yıllık yarışmanın bir evresi daha tamamlandı. En son evrede yarışmacılardan özellikle Mars’ta yaşam için tasarlanmış barınakların detaylı sanal modelleri istendi. Kazananlar 100 bin Dolar‘lık ödülü paylaştı ve önümüzdeki ay gerçekleşecek büyük finale katılmaya hak kazandı.

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.