Bilim, Yazılım, Donanım
Apple, son WWDC etkinliğinde iMac Pro’nun Aralık ayı civarında satışa sunulacağını açıklamıştı. Bu hafta raflarda (ve hayallerde) yerini alan koyu gri renkli masaüstü bilgisayar, sunduğu performansa yaraşır bir fiyat etiketine sahip. 5 bin Dolar’danbaşlayaniMac Pro‘nun en üst versiyonunun 18 çekirdek Xeon işlemcisi, 128 GB hafızası ve 4 TB depolama alanı var. Türkiye satış fiyatı 27 bin TL‘den başlıyor, kurulum seçeneklerine göre 43 bin TL‘ye kadar ulaşıyor (sahiden).
HP’nin dizüstü bilgisayarlarındaki touchpad sürücüsünü inceleyen bir güvenlik uzmanı, basit bir değişiklikle bu kodun tuş kaydediciye (keylogger) dönüşebildiğini fark etti. Bir saldırgan veya kötü amaçlı yazılım tarafından giriş bilgilerini veya diğer verileri çalmak üzere kullanılabilen kaydedici, ZwClose olarak da bilinen Michael Myng adlı güvenlik araştırmacısı tarafından keşfedildi.
2016 yılında Kore merkezli Screw Bar adlı şirket ‘Gudak’ adlı bir uygulama geliştirdi. Uygulamanın geliştiricileri, analog fotoğrafçılığa saygı adına çekilen fotoğrafları hemen görüntülememize izin vermiyor. Korece anlamı ‘modası geçmiş’ olan Retro Gudak Cam‘in her bir filminde 24 poz var. En son pozu da kullandıktan sonra (aynen eski günlerdeki gibi) filmi ‘sarmak’ için 1 saat, ardından çektiğiniz fotoğrafları görebilmek içinse 3 gün beklemeniz gerekiyor. Üstelik ücretsiz de değil. Uygulamanın App Store‘daki fiyatı 3,49 TL.
[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Microsoft yapay zeka alanındaki uzman açığını kapatmak için kendi Yapay Zeka Fakültesi’ni kurdu.[/inlinetweet] Şirket bu sayede başka alanlarda eğitim almış çalışanlarının yapay zekada uzmanlık kazanmasını sağlayarak açığı kendi içinden kapayacak.
Elon Musk dünyaca ünlü Çip Mühendisi Jim Keller’ın Tesla için yapay zeka çipi üreteceğini açıkladı. Keller daha önce AMD ve Apple’da kilit pozisyonlarda görev almasıyla tanınmıştı. Tesla’nın, bu kararıyla en son beraber çalıştığıNvidia‘ya -ve olası diğer tedarikçilere- olan bağımlılığını azaltmak istediği düşünülüyor.
Bilgisayar ve telefonlar her yanımızı sarmış olsa da birçok kişi el yazısı notlarından vazgeçemiyor. Neyse ki kağıt üzerindeki notları dijitalleştirmek mümkün. Seçeneklerden bazıları şöyle:
- Moleskine Akıllı Yazı Sistemi: Defter üreticisi Moleskine’in üç parçadan oluşan sistemi Bluetooth’lu bir kalem, noktalı özel bir kağıt ve Android, iOS ve Windows 10 uyumlu bir uygulamadan oluşuyor. El hareketlerini kaydeden kalem uygulama aracılığıyla notları dijital ortama aktarıyor ve Microsoft Word dosyalarına dönüştürüyor. Notlar 15 dile çevrilebiliyorken ayrıca Google Drive ya da Apple Notes gibi hizmetlere de aktarılabiliyor. Ürünün (bir defterle kalem) fiyatıysa 190 Dolar (ayrıca her yeni defter 30 Dolar).
- Livescribe: Livescribe sistemi de aynı Moleskine gibi noktalı bir kağıt, akıllı bir kalem ve uygulamayla çalışıyor. Livescribe’ı Moleskine’den ayıransa farklı özelliklere sahip iki kalem seçeneği sunması. 142 Dolarlık Livescribe 3 el yazısını tanıyıp karalamaları metne dönüştürebilirken 151 Dolarlık Livescribe Echo el yazısı tanımanın haricinde sesli notları da kaydedebiliyor. Livescribe’ın fiyatları 11 Dolar’dan başlayan defterlerini kullanmanın yanı sıra kullanıcılar kendi noktalı kağıtlarını ücretsiz olarak yapabiliyor.
- Neo Smartpen N2: Moleskine’le aynı sistem ve özelliklere sahip Neo Smartpen N2’nin farkı defter fiyatlarının 10 Dolar’ın altında olması. Bir kalemle defterden oluşan Smartpen N2’nun fiyatı 160 Dolar.
- Wacom Bamboo Smartpads: Grafik tasarımı devi Wacom’un sistemiyse hareket algılayan özel bir kalem ve kağıtların klipslendiği basınca duyarlı bir altlıktan oluşuyor. Bamboo Slate altlığın fiyatı 100 ila 130 Dolar arasında değişiyor, ayrıca A4 ve A5 boyut seçenekleri bulunuyor. 180 Dolarlık Bamboo Folio’ysa katlanan bir kapağa sahip ve yalnızca A4 seçeneği mevcut. Diğer cihazlardan farklı olarak, Wacom’un notları dijital metin haline getiren uygulamasının ücreti aylık 3 Dolar.
- Bu masraflı seçeneklerin dışında, Evernote ya da Microsoft’un OneNote’uyla yazdıklarınızın fotoğrafını çekip herhangi bir ücret ödemeden dijital dosyalara dönüştürebilirsiniz.
https://www.youtube.com/watch?v=e-bdmV43roQ
Bir grup nörobilimci, beyinlerindeki premotor korteksine zayıf elektrik akımları vererek maymunların hareketlerine yön vermenin mümkün olabileceğini ortaya koydu. Neuron dergisinde yayımlanan araştırmada ekip, iki Hint şebeğini (rherus maymunu) hareket ve görsel talimatlara dayanan görevleri yerine getirecek şekilde eğitti. Gelişmenin beyin-bilgisayar arayüzleri ve nöroprotez alanlarında işe yarayacağı düşünülüyor.
Programcılar, bu hafta bir kıl kurdunun nöron bağlantılarını tekerlekli bir LEGO’ya tanımladı. Yapılan deneyin sonucunda oyuncak, kıl kurdu gibi ‘düşünmeye’ başladı-bu da beynimizi bir bilgisayara yükleyebileceğimizi ve dolayısıyla dijital ortamda ölümsüz olabileceğimizi gösteriyor. OpenWorm isimli proje kapsamında sinir sistemi basit yapılı hücre gruplarından oluşan solucanların302 adet nöron bağlantısı haritalandı ve bir programda simüle edildi. Çalışmanın amacı teknolojik olarak gelişmiş medeniyetlerin gerçekten ayırt edilemeyecek bir simülasyon yaratmasına destek olmak.
Melbourne Üniversitesi tarafından geliştirilen bir teknoloji, yüzde 69 doğruluk payıyla hastaların epilepsi nöbetini önceden tahmin edebildi. Araştırma henüz sadece çok güçlü bilgisayarlarda denenmiş olsa da ileride gerçek zamanlı, giyilebilir bir hasta uyarı sistemi üretilmesi mümkün görünüyor.
Bir metni sesli okumanın oluşturduğu ‘üretim etkisiyle’ bilgiyi hafızamıza daha etkili şekilde yerleştirdiği ortaya çıktı. Psikoloji Profesörü Colin MacLeod ve Waterloo Üniversitesi’ndeki araştırmacılara göre, sözcükleri kendi sesimizle duymak referansları kişiselleştiriyor ve hatırlama ihtimalini artırıyor. Araştırmaya Waterloo Üniversitesi‘nden 95 öğrenci katıldı.
Google kaç cihazın hangi işletim sistemini kullandığını gösteren yeni bir rapor yayımladı. Buna göre [inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Android’in son versiyonu Oreo’nun kullanım oranı sadece yüzde 0,5.[/inlinetweet] Google’ın en son çıkan Pixel telefonları Android Oreo‘yla geliyorsa da bunun dışında son sürüm kullanılan telefonlara rastlamak pek mümkün değil. Birçok telefon hala Android 7.0 Nougat sürümünün çeşitleriyle satışa sunuluyor. Bu da Google için pek karlı olmuyor.
BM Uluslararası Telekomünikasyon Birliği tarafından [inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]yayımlanan yeni bir rapor, küresel istatistikler sunarak elektronik atık sorununun portresini çiziyor.[/inlinetweet] Rapor, 2016’da sadece yüzde 20’sinin geri dönüştürüldüğü bilinen 45 milyon ton elektronik cihazın çöpe atıldığını öne sürüyor. Bu 45 milyon ton elektronik atıkta kullanılan ham maddelerin değerinin yaklaşık 55 milyar Dolar olduğu (sadece akıllı telefonlar 9 milyar Dolar ediyor) düşünülüyor. Elbette, elektronik atığın boyutu bölgeden bölgeye değişiyor. Örneğin Afrika’dan çıkan atıklar toplamın sadece yüzde 5’ini oluşturuyor ve geri dönüştürülmüyor. Avrupa ve Rusya, dünyadaki elektronik atığın yaklaşık yüzde 28’ini oluşturuyorsa da aynı zamanda yüzde 35 gibi yüksek bir geri dönüşüm oranına sahip.
İnsanlığın başlangıç hikayesine göre modern insanlar -diğer bir ifadeyle homo sapiens– Afrika’da ortaya çıktı ve 60 bin yıl önce de Asya kıtasına göç etti. Bu, Afrika’dan çıkış kuramı olarak biliniyorsa da yeni edinilen bilgiler ışığında araştırmacılar hikayeyi yeniden gözden geçiriyor. Science’da yayımlanan bir çalışmaya göre insanlık Afrika kıtasından en az 120 bin yıl önce göçe başladı. Araştırmacıların Güney ve Orta Çin’de bulduğu fosiller de -bunu desteklercesine- 70 ila 120 bin yıl yaşında. Orijinal Afrika’dan çıkış teorisi ise tamamen yanlış değil. Erken göç edenlerin küçük avcı-toplayıcı gruplar olması muhtemel görünüyor.
Penn State College of Medicine araştırmacıları yatmadan önce teknolojik cihazlarla vakit geçiren çocukların uyku ve beslenme kalitesinin düştüğünü ortaya koydu. Teknolojik aletlerin etkilerinin farkını da inceleyen araştırmacılar, yatmadan önce televizyon izleyen çocukların ortalama yarım saat, bilgisayar ya da cep telefonuyla zaman geçirenlerinse yaklaşık bir saat az uyuduğunu ifade etti. “Peki, uyumayıp da ne yapıyor bu haydutlar?” sorusunun cevabıysa malum.
https://www.youtube.com/watch?v=_9bIinPN27c
Dünya nüfusunun sadece yüzde 17’si mavi gözlü. Ancak mavi gözlü olmak birçok kişinin hayali (Bkz: Foto Zümrüt). Eğer [inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]siz de mavi gözlü olmak istiyorsanız bunu 20 saniyelik bir operasyonla gerçekleştirebilirsiniz.[/inlinetweet] İşlem aslında göz renginizi tam anlamıyla maviye dönüştürmüyor. Bunun için göze koyu rengini veren ‘melanin pigmentini’ azaltıyor ve bu sayede ışık yansıdığında gözün mavi renkli görünmesini sağlıyor.
Bir grup Fransız bilimci çeşitli alanlardaki 120 yıllık tarih kayıtları ışığında insanın atletik performansının, yaşam süresinin ve boyunun değişimini inceledi. Araştırmanın sonucu insanlık olarak atletik performans, boy ve yaşam süresi konularında doruğa ulaştığımızı ortaya koydu. Başka bir deyişle 1997 yılında 122 yaşında ölen Fransız Jeanne Calment‘in rekoruna yaklaşmak pek mümküngörünmüyor.
Kopenhag Üniversitesi’nde çalışan Biyolog Julius Nielsen, yaşı uzun zamandır tespit edilemeyen antik Grönland köpekbalığının sırrını çözdü. Nielsen, Grönland köpekbalığının ortalama yaşam süresinin en az 272 yıl olduğunu, 502 santimetre olarak ölçülen en büyük örneğinin ise yanılma payıyla birlikte 512 yaşında olabileceğini söylüyor.
İngiltere’de yaşayan Cerrah Simon Bramhall nakil ameliyatı yaptığı iki hastanın karaciğerlerine isminin baş harflerini ‘dağladığını‘ itiraf etti. Bramhall’un hastalarını ‘SB’ harfleriyle damgalamak için kullandığı cihaz argon gazıyla çalışıyor ve normalde ameliyatlarda kanamayı durdurmak için kullanılıyor. Bu işlem hastaya zarar vermiyor ve izler bir süre sonra iyileşiyor. Ancak bir hastada işler böyle ilerlemedi ve sağlık problemleri baş gösterdi. Muayene ve araştırmalar sonucu hastanın karaciğerinde görünen harfler, Bramhall’un bu garip tutkusunu ortaya çıkardı.
ABD Başkanı Donald Trump Ay’da gerçekleştirilen son insanlı görev Apollo 17’nin 45. yıldönümünde imzaladığı ABD Uzay Politikası Yönetmeliği 1 (Space Policy Directive 1) ile NASA’nın rotasını tekrardan Ay’a çevirdi. Ay’ın ardından hedefinin Mars olduğunu açıklayan Trump, ABD’nin yenilikçi ve sürdürülebilir bir keşif programıyla insanların güneş sistemine yayılması için gerekenlerin araştırılmasına öncülük etmesini istiyor.
Tune in as President Trump signs Space Policy Directive – 1: https://t.co/huc4PDVyoC
— The White House (@WhiteHouse) December 11, 2017
[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Google’la işbirliği yapan NASA, Kepler-90 ismiyle anılan güneş sisteminde sekizinci bir gezegen keşfetti.[/inlinetweet] Kepler-90i adı verilen gezegen Google tarafından geliştirilen yeni bir yapay zeka yazılımı ve NASA’nın önceden toplamış olduğu verilerden yararlanılarak tespit edildi. Yüzey sıcaklığının 9 bin 980° olduğu gezegen yaşanabilir değil. Araştırmacılar Kepler-80 güneş sisteminde de Kepler-80g adı verilen Dünya boyutlarında bir gezegen keşfetti. Kepler-80g’nin daha önce keşfedilen Trappist-1 sistemindeki gezegenlere benzer şekilde yaşanılabilir olduğu düşünülüyor.
[alert type=blue ]Hatırlatma: Hafta özetimiz toplam 5 sayfadan oluşuyor.Diğer kategorilere ait gelişmelere aşağıdaki listeden geçebilirsiniz.[/alert]
Özet Başlıkları
- Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
- Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
- Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
- Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
- Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.
“Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri” başlığının alt haberinde bulunan “Statista dünyanın en çok kazanan ‘Youtuber’larını listeledi.” cümlesinin uzantı linki yanlış olmuş sanırım.
Ama yine de bu haftanın özetinin kalitesinden ödün vermemiş.
Gündemin çok büyük bir çoğunluğunu bu haftalık özetleri takip ederek, süzülmüş bir şekilde takip ediyorum. Gerçekten çok başarılı.
Teşekkürler. Ellerinize sağlık.