Haftanın Özeti: 166

İnternet, Girişimler

SoftBank yıl içindeki yatırım istikrarını bozmadı ve Uber’in yüzde 15’ini satın aldı. Şirket haricindeki yatırımcılarının toplam hisse oranıysa yüzde 3. Bu haber 2017 yılında başı beladan kurtulmayan Uber için oldukça sevindirici. Çünkü her şeyden önce ihalenin sonucunda gergin olduğu belirtilen Yönetim Kurulu’nun sakinleşmesi bekleniyor. Anlaşmanın hemen ardından SoftBank ve diğer ortaklar tarafından yeni yatırımlar için Uber’e 1,25 milyar Dolar aktarılacağı ve Asya kapılarının açılacağı kaydediliyor.

Suudi Arabistan’ın ülkedeki yabancı şirketlerin varlığına uyguladığı kısıtlamaları azaltması büyük teknoloji şirketlerinin dikkatini çekmeye başladı. Reuters’in aktardığına göre ülkede ürünlerini üçüncü şahıslar üzerinden satan Apple ve Amazon’un doğrudan satış yapabilmek için yetkililerle görüştüğü söyleniyor. Suudi Arabistan Genel Yatırım Otoritesi SAGIA’yla Şubat ayında lisans anlaşması yapması beklenen Apple’ın ülkedeki ilk dükkanını 2019’da açacağı tahmin ediliyor. Amazon’ununsa görüşmelerin erken döneminde olduğu ve detayların henüz belirlenmediği söyleniyor.

[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Apple yakında 1 trilyon Dolar değere ulaşan ilk ABD’li şirket olabilir.[/inlinetweet] Şu an 988 milyar Dolar piyasa değeri bulunan şirket iPhone X ve yükselen hizmet gelirleriyle çok yakında bu dönüm noktasına ulaşacak gibi görünüyor. Akıllı telefon endüstrisinde brüt karın yüzde 80’den fazlasını elinde bulunduran Apple, son mali yılda 229,2 milyar Dolar gelir ve 48,4 milyar Dolar net kazanç elde etti.

1 Ocak 2018’den itibaren mesajlaşma servisi WhatsApp Windows Phone 8.0 ve daha eski Windows işletim sistemi kullanan telefonlarda kullanılamayacak. Benzer şekilde BlackBerry OS ve BlackBerry 10 desteği de kaldırılıyor.

Wu Xiangyang adlı bir Çin vatandaşı, VPN hizmeti sunduğu gerekçesiyle beş buçuk yıl hapis ve 500 bin Yuan (289 bin Lira) para cezasına çarptırıldı. VPN hizmetini 2013 yılından 2017’nin Haziran ayına kadar sunan Wu, 8 bin yabancı kişi ve 5 bin şirkete hizmet verdiğini söylüyor. Wu’nun aldığı uzun süreli hapis cezası, hükümetin ülkedeki bilgi akışını kontrol etme mücadelesinin hangi boyutlara ulaştığını gösteriyor. Sansür konusunda eline su dökülmeyen Çin’de son üç yılda yaklaşık 13 bin internet sitesi kapatıldı.

2011 yılında hizmete sunulduktan sonra Çin’in en büyük sosyal ağı haline gelen [inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]WeChat uygulaması, şimdi de resmi bir elektronik kimlik belgesi olarak test ediliyor.[/inlinetweet] Ülkenin Guangdong Eyaleti’nin başkenti Guangzhou yönetimi, şehrin Nansha Bölgesi’ndeki kullanıcıların WeChat hesapları üzerinden e-kimlik kartı oluşturulan bir pilot program başlattı. Bu sanal kimlik kartları hükümet tarafından verilen geleneksel kimlik kartlarıyla aynı görevi görecek.

İnternet ortamında artan ve hükümetin ‘yasalara aykırı’ şeklinde nitelendirdiği görüşlerle savaşmak isteyen [inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Vietnam’ın on bin kişilik bir siber savaş birimi olduğu öğrenildi.[/inlinetweet] Vietnam Halk Ordusu Başkan Vekili Nguyen Trong Nghia, yanlış bilgilerle ve hükümet karşıtı propagandayla mücadele eden özel kuvvetin Force 47 olarak adlandırıldığını söyledi. Birliğin açığa çıkması, Vietnam komünist hükümetinin YouTube ve Facebook’a liderlerin itibarını zedeleyen, parti karşıtı görüşleri yüceltmeyi hedefleyen videoları ve hesapları kaldırması konusunda baskı yapmasıyla gerçekleşti.

Şeffaflık örgütü [inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Wikileaks’in lideri Julian Assange’ın Twitter hesabı bilinmeyen nedenlerden dolayı silindi.[/inlinetweet] Hesap Twitter tarafından kapatılmamış gibi görünüyordu. İlginç bir şekilde Wikileaks resmi Twitter hesabı durum hakkında bir açıklama yapmadı. Ancak ilerleyen günlerde Assange‘ın hesabı tekrar aktif oldu. Gelişme hakkında resmi bir açıklama hala yapılmadı.

UK judgement this month on my situation EA/2017/0041 https://t.co/cRdzPZZVIh pic.twitter.com/XwYaegNq20

— Julian Assange (tweets by #FreeJulian campaign)⌛ (@JulianAssange) December 29, 2017

The Washington Post’un haberine göre, Kuzey Amerika ve Avrupa’ya internet ve diğer iletişim bağlantıları sunan [inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]denizaltı kablolarının etrafındaki Rus denizaltı aktiviteleri NATO yetkililerini endişelendirmeye başladı.[/inlinetweet] NATO Denizaltı Kuvvetleri Komutanı Andrew Lennon “Daha önce görmediğimiz yerlerde Rus denizaltı aktivitesi tespit ettik.” diyerek potansiyel bir tehlikeye dikkat çekti (istihbarat servislerinin bazı tekniklerle bu kablolara ‘saplama’ yaparak veri iletişimini takip ettiği biliniyor).

Sadece ses dalgalarıyla bir sabit disk’in (HDD) normal işleyişini bozarak kapalı devre kamera sistemlerinin kaydını durdurmak ya da önemli işlemler sürdüren bilgisayarların donmasını sağlamak mümkün. Yaklaşık 10 yıldır tartışılan konuya yeni bir katkı Princeton ve Purdue Üniversitelerinin araştırmacıları tarafından sağlandı. Bir sabit diske farklı açılardan akustik dalgalar gönderen bilimciler, cihazın çalışmayı durdurduğu ses frekansını, ses dalgasının açısını, saldırının zamanını ve mesafesini tespit etmeyi başardı.

Singapur’daki Nanyang Teknoloji Üniversitesi’nden araştırmacılar bir cep telefonunun sensörlerinden sağladıkları bilgilerle PIN şifresini tespit etmeyi başardı. Dr. Shivam Bhasin tarafından yürütülen çalışma özel bir uygulamanın yüklendiği Android telefonlardan toplanan ivmeölçer, jiroskop, manyetometre, yakınlık sensörü, barometre ve ortam ışığı sensörü verilerini derin öğrenme algoritmasıyla analiz etti. Basılan her bir tuştan farklı ölçümler elde edildiğini aktaran Bhasin bu sayede PIN şifrelerini bulmanın mümkün olduğunu söylüyor.

[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Rusya ve Dubai’nin ardından İsrail de kendi ulusal kripto parasını üretmeyi düşünüyor.[/inlinetweet] Dijital Şekel olarak adlandırılan paranın fiziksel Şekel ile aynı değere sahip olması hedefleniyor. Dijital Şekel’in oluşturulması süreci şimdiden başladı. Hükümet ‘Ekonomik Düzenlemeler Paketi’ adında bir yasa tasarısını meclise sundu. Tasarının kabul edilmesi durumunda İsrail Merkez Bankası’nın dijital Şekel üretmesinin önü açılmış olacak.

Bazı web sitelerinin izinsiz şekilde kripto para üretimi yapan yazılımlar çalıştırdığını bir süredir biliyoruz. Opera’nın yeni sürümü Opera 50 bu sorunu ortadan kaldırmak için bir adım attı. Şu anda beta sürümündeki Opera 50, reklam engelleme özelliğine dahil edilen bir seçenek sayesinde kripto para üreten web sitelerini engelleme seçeneğine sahip olacak.

Ars Technica Bitcoin’le ilgili sormaya çekinilen yedi soruyu yanıtlamış. Eksiği olanlar buyursun:

1. Bitcoin nedir? Bitcoin terimi bir ödeme ağı ve bu ağda kullanılan kripto para birimi için kullanılmaktadır.
2. Geleneksel bir para birimine bağlı olmayan Bitcoin nasıl bu kadar değerlendi? 2009 yılında ilk yaratıldığı zaman Bitcoin’in neredeyse hiçbir değeri yoktu. Ancak Bitcoin topluluğunun genişlemesiyle kripto para biriminin değeri de yükselmeye başladı. Bitcoin medyanın ilgisini çekmeye başladıkça eklenen yeni üyeler de bu yükselişe katkı sağladı.
3. Neden Bitcoin kullanmak isteyelim? Bitcoin’in ortalama bir tüketiciye sunacak vaatleri henüz yok. Sıradan kullanıcıları hedefleyen Bitcoin uygulamaları şu ana kadar başarılı olamadı. Şimdilik, Bitcoin kullanmayı tercih eden esas kitleyi yasadışı ödemeler yapanlar ve Bitcoin’in gelecekteki değeri üzerine spekülasyon yapan yatırımcılar oluşturuyor.
4. Kullanım alanları oldukça kısıtlı olan Bitcoin 200 milyar Dolar değere nasıl ulaştı? İhtimallerden biri Bitcoin yatırımcılarının hayal görüyor olması ve kripto para biriminin önünde sonunda batması. Ancak oldukça yeni bir teknoloji sayılan Bitcoin’in gereken olgunluğa ulaştıktan sonra ekonomide kilit bir noktaya gelmesi de mümkün, bunun için 10 hatta 20 yıl beklememiz gerekebilir.
5. Nasıl Bitcoin alabilirim? Öncelikle bunun çok riskli bir yatırım olduğunu hatırlamalısınız. Gerisi oldukça kolay, Bitcoin borsalarından birinde hesap açtıktan sonra Bitcoin almaya veya satmaya başlayabilirsiniz.
6. Başarılı oldum, paramı nasıl alabilirim? Hesabınızdaki Bitcoin’leri kendi para biriminize çevirdikten sonra banka hesabınıza aktarabilirsiniz.
7. Bitcon’in çok fazla enerji harcadığı doğru mu? Evet, blok zinciri teknolojisi üzerinden işlem yapan Bitcoin yoğun bilgisayar gücü gerektiren kripto para madenciliğiyle üretiliyor. Ciddi bir elektrik harcaması yapılan bu süreçte madenciler harcadıkları enerjiye değecek miktarda Bitcoin üretmek için birbiriyle yarışıyor. Her bir Bitcoin işleminin 252 kWh elektrik harcadığı tahmin ediliyor, bu da ortalama bir Amerikalı ailenin 8 günlük ihtiyacına denk geliyor.

Yatırım bankası Morgan Stanley‘den Analist James Faucette ve ekibi geçtiğimiz günlerde müşterilerine gönderdiği bir araştırma notunda Bitcoin’in gerçek değerinin ‘sıfır Dolar’ olabileceğini öne sürdü. ‘Bitcoin’in şifresi çözüldü’ başlıklı yazıda Bitcoin için bir değer hedefi belirtilmediyse de ‘Bitcoin’e Değer Biçme Çabaları’ başlıklı bir bölümde Faucette bir kripto paraya değer biçmenin ne kadar zor olduğundan bahsederek, “Bu bir resmi para birimi değil, altın değil ve ölçeklenme konusunda birçok sıkıntı çekti.” dedi.

[inlinetweet prefix=”” tweeter=”” suffix=””]Güney Kore hükümeti yeni kripto para yönetmeliğini duyurdu.[/inlinetweet] Duyurunun ardındansa Bitcoin ve Ethereum piyasalarında yüzde 12 ve yüzde 8’lik bir düşüş yaşandı. Güney Kore, ABD ve Japonya’nın ardından kripto para dünyasının en büyük üçüncü pazarı olarak biliniyor. Gelecek ay yürürlüğe girmesi planlanan düzenlemeyle anonim kripto para hesaplarına izin verilmeyecek ve kripto para alışverişi yetkililerce takip edilecek.

[alert type=blue ]Hatırlatma: Hafta özetimiz toplam 5 sayfadan oluşuyor. Diğer kategorilere ait gelişmelere aşağıdaki listeden geçebilirsiniz.[/alert]

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.