Haftanın Özeti: 136

Bilim, Yazılım, Donanım

Geleceğin nasıl olacağını bilmek ister misiniz? Bu iş için gidilecek en doğru kişi, 1990’da Sovyetler Birliği’nin çökeceğini ve internetin hızla yayılacağını tahmin eden Mucit Ray Kurzweil. 2045 yılında yapay zekanın insan zekasından daha güçlü olacağı ve teknolojik tekilliğin gerçekleşeceği de düşünülürse Kurzweil’ın o zamana kadar gerçekleşeceğini tahmin ettiği gelişmeler şu şekilde:

1. Her yerde Wifi erişimi olacak.
2. Astroitlerden korunabileceğiz.
3. Evden, sanal gerçeklikle çalışmak mümkün olacak.
4. Hastalıklar ortadan kalkacak.
5. Sanal gerçeklik, gerçekliğin ta kendisi olacak.
6. Bilgisayarları insanlardan ayırt etmek mümkün olmayacak.
7. İnsanlar makinelere dönüşecek.
8. Dünya bilgisayarlardan ibaret olacak.
9. Evren bir süper bilgisayar olacak.

Teknoloji devi [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Apple, yapay zekası Siri ile desteklediği akıllı hoparlörünün üretimine geçti.[/inlinetweet] Cihazın üç boyutlu ses teknolojisi ve Apple’ın geniş ürün yelpazesiyle uyumlu olması amaçlandığı için Amazon Echo ve Google Home’dan farklı bir ürün olacağı söyleniyor.

LG’nin V serisi ‘ekran yeniliklerinin deneme alanı‘ olarak biliniyor. 2015’te piyasaya çıkan LG V10‘de ana ekranın üstünde ikincil bir ekranla karşımıza çıkmıştı. V20 modelinde ikincil ekranın iyileştirildiğini görmüştük. Sıradaki V30‘de ise ikincil ekranın kızaklı olarak ana ekranın altında yer alacağı söyleniyor. Twitter’a sızan ve eski olduğu söylenen fotoğraflarda ikincil ekran kapalıyken bile telefonun alt bölümünde kısmen görülebiliyor. Buradan sık kullanılan uygulamalara, kısa yollara ve ses kontrolü gibi seçeneklere ulaşılıyor.

Here's how the device was envisioned to look with the secondary display fully extended. [2] pic.twitter.com/HNkZErj7xB

— Evan Blass (@evleaks) May 27, 2017

Android’in geliştiricisi Andy Rubin, piyasadaki akıllı telefonların yetersizliğinden yakınırken, bu durumun biraz da kendi suçu olduğunu fark etmiş. İstediği gibi bir telefon bulamadığı için kendi telefonunu geliştirmeye karar veren Rubin, Essential adını verdiği yeni akıllı telefonunu tanıttı. Günümüzün en gelişmiş telefonları ile yarışabilecek özelliklere sahip Essential yüksek çözünürlüklü geniş ekranı, yüksek performans sağlayan iç aksamı ve modüler kullanıma imkan veren manyetik portu ile dikkat çekiyor.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Asus, 10,9 mm kalınlığıyla ‘dünyanın en ince dizüstü bilgisayarı’ Zenbook Flip S’i tanıttı.[/inlinetweet] Intel Core i7 işlemcili Flip S, sadece 1,1 kg ağırlığında; 13,3 inçlik dokunmatik ekrana ve tam boyutlu klavyeye sahip. Cihaz Asus’un ergolift ismini verdiği menteşe sistemi sayesinde katlanarak tablet olarak da kullanılabiliyor. Başlangıç fiyatı 1.099 Dolar olan Flip S, Windows 10S sürümüyle geliyor.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Intel, Core X adını verdiği yeni masaüstü işlemci ailesini tanıttı.[/inlinetweet] Önceki Core i5 ve Core i7 modellerinin daha güçlü versiyonlarının yanı sıra, Core X ailesinde ilk kez Core i9 işlemciler de kullanıma sunuluyor. Core X platformu, bir yandan en yeni oyunları en yüksek çözünürlükte oynayıp aynı anda oyunun görüntüsünü internet üzerinden takipçileriyle paylaşmayı ve yan ekrandan da gelen yorumları okumayı planlayan kişiler gibi, çok fazla işlemci gücüne ihtiyaç duyan kullanıcılar için geliştirilmiş.

MIT, Harvard ve Sandia Ulusal Laboratuvarı’ndan araştırmacılar kuantum bilgisayarların yapımında kullanılan ‘(qu)bit’leri daha basit ve kesin şekilde üretmenin yolunu buldu. Seri üretim kuantum bilgisayarları şimdilik bir hayal olsa da ekip buluşun ardından tam bir kuantum bilgisayarı üretmeyi başarabilir.

Kuzey Texas Üniversitesi doğal afetler sırasında iletişim altyapısının zarar görmesi durumunda geçici olarak baz istasyonu olarak hizmet verecek drone’lar geliştirdi. Buna benzer çalışmalara son yıllarda sıklıkla rastlanıyorsa da drone’ların hücresel ağ görevi görmesi ilk kez gerçekleştirildi. Bu sayede afet yardım ekiplerinin iletişimi kaybetmeden koordinasyonu sağlaması mümkün olabilecek.

Teknolojide güç dengeleri değişiyor. Yıllardır Batı’daki gelişmeleri izleyen Çin bugün yapay zeka alanındaki en güçlü oyunculardan biri haline geldi. Ülkenin Google’ı sayılan ve yapay zeka alanındaki öncü hizmeti Baidu bu yıl hükümetle ortak bir laboratuvar açtı. Bu sırada ABD’de verilen yeni bütçe önerisi yapay zeka araştırmalarını destekleyen devlet kurumlarının fonlarını azaltmayı teklif ediyor. Özetle mevcut durumda geleceğin en önemli teknoloji kulvarlarından biri olarak kabul edilen yapay zeka yarışında Çin liderliğe hiç olmadığı kadar yakın.

DSLR kameralarda fotoğrafçının kontrolünü artırmak ve en iyi kadrajı yakalamak için geliştirilen [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Arsenal dünyanın ilk yapay zekalı fotoğraf asistanı.[/inlinetweet] Çekmek istediğiniz manzara için en uygun ayarları yapmaya programlı cihaz, USB kablosu ile fotoğraf makinesine bağlanıyor. iOS ve Android uygulaması ile akıllı telefondan komut alıyor ve 30 metreye kadar uzaktan kullanılabiliyor. Kickstarter kampanyası dahilinde 150 Dolar’a satılan cihaz Canon, Nikon, Sony ve Fuji’nin birçok DSLR modeli ile uyumlu.

Dünyanın en karmaşık strateji oyunlarından [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Go’da dünya şampiyonlarını mağlup eden Google’ın yapay zekası AlphaGo jübilesini yapıyor.[/inlinetweet] En son, Çin’de düzenlenen Future of Go Zirvesi’nde, dünya şampiyonu Ke Jie’yi 3-0 mağlup eden AlphaGo artık Go oyuncularıyla maç yapmayacak. AlphaGo‘yu geliştiren DeepMind artık günlük hayatta işlevsel olabilecek yapay zeka uygulamaları geliştirmeye odaklanacak.

Westworld dizisinde olduğu gibi gelecekte konuştuğunuz kişinin makine ya da insan olduğunu anlayamama ihtimalinizden korkuyor musunuz? Korkmayın, çünkü Avustralyalı bilimciler bir yapay zekanın insanı taklit edip etmediğini fark eden Anti AI AI adlı kulaklığı oluşturdu. Henüz prototipi geliştirilen cihaz, kulağın arkasına bir Bluetooth kulaklık gibi oturuyor ve işitmekte olduğunuz sesin bir insana ait olup olmadığını söylüyor. Balta ağaca vurmuş, ağaç demiş ki “sapın bendendir”.

Minnesota Üniversitesi’nden bir grup mühendis, robotlara ya da protez ellere dokunma hissi verebilecek elektronik sensörlü cihazlar geliştirdi. Üç boyutlu yazıcı ile üretilen, esnek ve hassas sensörler, gerçek deri üzerine de uygulanabiliyor. Bu yöntemle ameliyat robotlarının hassaslığı artırılabilir. İşlem aynı zamanda robotların yürümesini ve çevreyle etkileşimini daha kolay hale getirebilir.

Daha önce bahsettiğimiz [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]siborg yusufçuk DragonflEye, ilk uçuşunu gerçekleştirdi.[/inlinetweet] Planlı tozlama, yük taşıma ve çeşitli keşiflerde kullanılması planlanan uygulama, doğanın en çevik böceklerini teknoloji ile birleştiriyor. Yusufçuğun sırtına takılan çanta benzeri çip ve sensörler sayesinde kontrol edilen kısa mesafeli uçuşunda herhangi bir manevra kaybı görülmezken, DragonflEye’ın ABD’de nüfus kaybı yaşayan bal arılarının üzerinde kullanılarak tarım sektöründe hareketlilik sağlayabileceği düşünülüyor. Diğer alanları siz hayal edin.

Pensilvanya Eyalet Üniversitesi’nden [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]araştırmacılar tuzlu ve tatlı suyun karşılaştığı nehir ağızlarında enerji üreten bir sistem geliştirmeyi başardı.[/inlinetweet] Önceden kullanılan farklı metotların birleşimiyle oluşturulan sistem, tuz konsantrasyonu arasındaki farklardan enerji çekerek karbonsuz, temiz enerji üretiyor. Araştırmacılar, çalışmaları devam eden hibrit tekniğin başarılı olması halinde dünyanın enerji ihtiyacının yüzde 40’ını bu şekilde karşılamanın mümkün olabileceğini belirtiyor.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Güneşlenmeden yapamayanlar için kötü haber: küçük çaplı mutasyonlar yaşamadan bronzlaşamıyoruz.[/inlinetweet] Oluşan her leke de hücreler için bir ‘kitlesel intihar’ anlamına geliyor. Fakat iyi bir haber var: vücudumuz kansere çevirebilecek DNA hasarlarını tamir edebiliyor. Hücre çekirdeklerinin etrafında dolaşan enzimler DNA dizesindeki hataları buluyor ve bu enzimler, örneğin; düzensiz ‘A’ları fark edip onları ‘T’lerle değiştirerek parçalara ayırabiliyor. Eğer bunu başaramazsa güneş lekeleri oluşuyor. 

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Bloomlife, hamilelere özel ilk giyilebilir cihazı üretti.[/inlinetweet] Hamilelik sürecinde birçok kadının bebeğin hareketlerini yorumlamakta güçlük geçtiğini kaydeden şirketin ürettiği cihaz rahimdeki elektriksel aktiviteyi takip ederek verileri akıllı telefona gönderiyor. Bu sayede müstakbel ebeveynler en ufak bir harekette endişe içinde hastane yolunu tutmaktan kurtuluyor. ABD’de piyasaya sürülen Bloomlife 2018’de Avrupa’ya genişlemeyi planlıyor.

MIT Media Lab Araştırmacısı Katia Vega, dövmelerin sadece dekoratif olarak değil, aynı zamanda vücudumuz hakkında bilgi verecek şekilde de kullanılmasını sağlayacak bir yöntem geliştirdi. DermalAbyss adı verilen proje, dövme mürekkebi olarak vücudun sağlık durumuna göre renk değiştiren biyo-algılayıcılar kullanılmasını gerektiriyor. Böylece dövmeler glikoz, sodyum ya da pH değerlerine göre renk değiştiriyor. Dövmenin rengi, kişinin sağlık durumu hakkında fikir veriyor. Yani artık ‘ölümü gör dövme yaptırma diyen’ ebeveynler bir nebze olsun rahatlayabilir(!)

Washington Üniversitesi, St. Louis Tıp Okulu bilimcilerinin geliştirdiği yeni bir cihaz, felç geçiren kişilerin ellerini yeniden kullanabilmesine yardımcı oluyor. Ipsihand adı verilen ürün hastanın elinin beynin zarar görmeyen yarısından gelen sinyallerin yeniden yönlendirilerek kontrol edilmesini sağlıyor. Bu işlem, elin üzerine geçirilen elektronik bir eldiven, başa takılarak beyin sinyallerini ölçen EEG başlığı ve sinyalleri artıran bir bilgisayar sayesinde gerçekleşiyor.

Devir kahvehaneleri doldurma devridir! Yapılan bir araştırmaya göre [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]kahve tirkayileri karaciğer kanserine daha az yakalanıyor.[/inlinetweet] Sonuçlara göre hiç kahve içmeyenlerle karşılaştırılınca günde 5 bardak kahve içen kişilerde karaciğer kanserine yakalanma riski yarı yarıya, 2 bardak içenlerde yüzde 35, günde 1 bardak içen kişilerde ise yüzde 20 oranında azalıyor. Üstelik bu hesaba kafeinsiz kahveler de dahil.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Amsterdam Üniversitesi’nden bilimciler, beyinde bulunan yeni bir nöron türü keşfetti.[/inlinetweet] Beynin bilgi depolamasında önemli bir rol oynayan Perirhinal korteks üzerinde bulunan nörona ‘komşu hücre’ (neighbourhood cell) ismini veren bilimciler, şu anda fareler üzerinde edindikleri bulgulara insan beyninde ulaşmaya çalışıyor.

Türk araştırmacıların gerçekleştirdiği bir çalışmaya göre, [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]iğrenme duygumuz, partner bulma uygulaması Tinder‘ı kullanma tarzımızı etkiliyor.[/inlinetweet] Evrimsel gelişimin cinsel yaklaşımlara etkisini inceleyen araştırmacılar, Tinder’ı seks amaçlı ilişkiler için kullanan kişilerin, cinsel iğrenme hassasiyetinin daha düşük olduğunu (yani daha zor iğrendiğini) tespit etti. Araştırmacılar, milyarlarca yıl önce gelişen temel duygularımızın bugün bile bir akıllı telefon uygulamasını kullanma tarzımızı etkilemesinin önemli bir bulgu olduğunu belirtiyor.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Metin tabanlı ilk macera oyunu Colossal Cave Adventure (ADVENT) geri dönüyor.[/inlinetweet] 1976 yılında geliştirilen oyunun son olarak 1995 yılında çıkan 2.5 versiyonu şimdiye kadar modern sistemlerle uyumlu olacak şekilde yayımlanmamıştı. Eric Raymond, oyunun yaratıcıları Will Crowther ve Don Woods’un izniyle ADVENT’i güncelliyor. Oyunun açık kaynaklı kodu da ayrıca paylaşıldı.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]NASA’nın Juno adlı insansız uzay aracı şu anda Jüpiter’in etrafında tur atıyor.[/inlinetweet] Uzay ajansı geçtiğimiz hafta Juno‘nun, Güneş sistemimizdeki en büyük gezegen hakkında gerçekleştirdiği önemli keşiflerini açıkladı. Genellikle NASA’nın açıkladığı verileri görsel olarak düşünürüz ama Juno bu sefer gaz devi Jüpiter‘den bazı etkileyici ses kayıtları gönderdi.

NASA bilimcileri, ‘Güneş’e dokunma’ (Touch the Sun) görevini gerçekleştirecek uzay aracının, ünlü Astrofizikçi Eugene Parker‘a ithafen, Parker Solar Probe olarak adlandırılacağını açıkladı. Güneş rüzgarlarının varlığını ilk kez ortaya atan bilimci, NASA tarafından ölümünden önce bir uzay aracına adı verilen ilk kişi olacak. Parker Solar Probe Güneş’e 6,2 milyon km mesafe yaklaşarak bugüne dek Güneş’e en çok yaklaşan uzay aracı olacak.

[alert type=blue ]Hatırlatma: Hafta özetimiz toplam 5 sayfadan oluşuyor.Diğer kategorilere ait gelişmelere aşağıdaki listeden geçebilirsiniz.[/alert]

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.