İnternet, Girişimler
İsviçre’deki bir veri merkezinde yaşanan Sınır Geçit Protokolü (BGP) yönlendirme sızıntısı sebebiyle Avrupa’da bazı ülkelerden gelen internet bağlantıları iki saat boyunca Çin üzerinden yönlendirildi. Sınır Geçit Protokolü sızıntıları aslında sıkça rastlanan bir durum ama genellikle internet servis sağlayıcıları bu durumu kısa sürede fark ediyor ve birkaç dakika içinde veri akışı normale dönüyor. İki saat bu taraz bir hata için oldukça uzun bir süre. Net bir bilgi olmasa da Çinli internet servis sağlayıcısı China Telecom’un bu müdahaleleri bilinçli olarak gerçekleştirdiği ve kullanıcı verilerini toplayarak analiz ettiği iddia ediliyor. Bu sızıntının insan hatası sebebiyle gerçekleştiğini düşünsek bile Çinli servis sağlayıcının sistemlerini güncellememesi, sızıntı süresinin uzamasına sebep oluyor. Bu da Avrupalı kullanıcıların bazı sitelere erişememesi, eriştiklerinde de çok yavaş bağlantıyla karşılaşması anlamına geliyor.
Google’ın tarayıcısı Chrome üzerinde değişikliğe giderek reklam engelleyici eklentileri kullanılmaz hale getirme kararı diğer tarayıcılar tarafından desteklenmiyor. Google’ın ürettiği Chromium teknolojisi üzerine inşa edilen Opera, Brave ve Vivaldi gibi tarayıcılardan gelen açıklamalara göre, Google reklam engelleyicileri önlemek için API’ında değişikliğe gitse de bu değişiklik diğer tarayıcılarda uygulanmayacak. Böyle bir durumda kullanıcıların hızla diğer tarayıcılara yönlenmeye başlaması ve Google’ın Chrome ile elde ettiği pazar hakimiyetinin bir süre sonra kırılmaya başlaması kaçınılmaz gibi duruyor.
Firefox’un ücretli versiyonu, VPN ve güvenli bulut depolama gibi özellikleri olan yeni sürümüyle Ekim ayında piyasada olacak. Şirket zaten ProtonVPN ile yaptığı ortaklıkla 10 dolar ücret karşılığı VPN servisi sunuyordu. Yeni sürümle birlikte Firefox ilk başta kullanıcılara ücretsiz VPN bant genişliği sunacak, bir süre sonra da aylık abonelik şeklinde erişim ücreti talep edecek. Yeni Firefox’un ücreti henüz belli değil ancak dijital cihazların kullanıcıları sürekli kaydettiği bir dönemde, gizlilik odaklı premium bir Firefox sürümü fikrinin kulağa hoş geldiği kesin.
Spotify’ın yeni özelliği ‘Your Daily Drive’, arabada seyahat ederken radyo dinleyen kullanıcıları hedefliyor. Tıpkı bir radyo istasyonu gibi müziğin yanında haberler de sunan bu hizmet sayesinde Spotify’da sevdiğiniz müzikleri dinlerken bir yandan da dünyada olan bitenden haberdar olabileceksiniz (Şimdilik sadece ABD’de kullanılabiliyor). Listedeki şarkılar sizin sevdiğiniz ya da Spotify’ın seveceğinizi düşündüğü şarkılardan oluşacak. Böylece sevdiğiniz bir şarkı bulmak için radyo istasyonları arasında dolaşmanız gerekmeyecek.
Münih Teknik Üniversitesi ve MIT’nin yaptığı ortak bir çalışmada Bitcoin üretiminin çevreye olan etkisinin, batıdaki büyük bir şehrin ya da gelişmekte olan küçük bir ülkenin karbondioksit salınımına eşit miktarda olduğu belirlendi. Bitcoin üreticilerinin Las Vegas ya da Hamburg kadar fazla karbon ayakizi olduğunu belirten araştırmacılar bu durumun önüne geçmek için çeşitli önlemler alınması gerektiğini belirtti. Kripto paranın üretildiği ülkelerde elektriğin üretim şeklini inceleyen araştırmacılar, elektrik üretiminin fosil yakıt kullanılmadan gerçekleştirilmesi halinde karbon ayakizinin çok daha az olacağını belirtiyor.
İnternet dünyasının önemli trendlerini sıralayan ve her sene merakla beklenen Mary Meeker raporu, Code Konferansı’nda paylaşıldı. 333 sayfalık bir sunum olarak paylaşılan raporda geçtiğimiz senenin en önemli internet trendleri ve bu trendlerin önümüzdeki sene için ne önem taşıdığına dair yorumlar yer alıyor. Raporda dünya nüfusunun yarısından fazlasının internet kullanıyor oluşu, insanların giderek daha az yazılı ve daha çok görüntülü iletişim kurduğu, yılın en değerli 10 markasından 7’sinin teknoloji şirketleri olması gibi ilginç bilgiler var. Rapora dair detaylı bilgiler için haberimize gidebilir ya da aşağıdaki videodan Meeker’ın sunumunun tamamını (İngilizce) izleyebilirsiniz.
WPP ve Kantar Milward Brown tarafından sunulan verilere göre dünyanın en değerli şirketleri sıralamasında ilk sırayı Amazon aldı. Jeff Bezos’un markası, 315,5 milyar Dolar’lık değeriyle “Dünyanın en değerli markaları” listesinde ilk kez birinci sıraya çıktı. Listede ikinci sırada 309,5 milyar Dolar’lık değeriyle Apple bulunuyor, üçüncü sırada ise Google var. Çoğunlukla ABD çıkışlı teknoloji firmalarından oluşan listede Çin’den de Tencent ve Alibaba yer alıyor. Listede teknoloji ile birebir ilişkili olmayan tek şirket ise fast-food devi McDonald’s.
Amazon’un Synchrony Bank ile ortaklaşa hazırladığı Amazon Prime Store Card Credit Builder projesi, kullanıcıların para dışında gösterdikleri bir geri ödemeli depozito aracılığıyla (örneğin arabanız ya da eviniz), depozitonun ederi kadar kredi limiti almalarını sağlıyor. Kullanıcılar ortaya koydukları paranın üzerinden yeni kredi kartlarını amazon.com’da alışveriş yapmak için kullanabilecekler. Ne kadar para harcandığına bağlı olarak, 6, 12 ya da 24 ay boyunca faizsiz taksit yapmak da mümkün olacak. Bu şekilde kullanıcılar kredi puanlarını artırma şansına sahip olacak ve başka bir kredi kartına daha başvurabilecekler.
Alibaba Brezilyalı UOL Diveo ile iş birliği yaparak ülkede bulut hizmetleri sunmaya başladı. Şirketler, iş birliğinin her iki ülkede de dijital ticaretlerini geliştirmek isteyen şirketlere sıçrama tahtası görevi göreceğine inanıyor. UOL Diveo CEO’su Gil Torquato, “Bu, Çin pazarına girmek isteyen Brezilyalı şirketler ve ürünlerini Brezilya pazarına sunmak isteyen Çinli şirketler için elzem bir gelişme” şeklinde konuştu. Alibaba Cloud Americas bölümünün başkanı Hao Lin ise “UOL Diveo’nun Brezilya pazarındaki sağlam varlığı sayesinde müşterilerimizin dijital dönüşüm ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olabileceğimize inanıyoruz” dedi. Alibaba, Asya’daki en popüler bulut sağlayıcı olmasına rağmen küreselde Amazon Web Hizmetleri, Google Cloud ve Microsoft Azure ile rekabet ediyor
UEFA, Alipay ile olan anlaşmasını genişletiyor. 2020 Avrupa Erkekler Futbol Şampiyonası için Çinli futbol severleri Avrupa’ya çekmek isteyen UEFA, Alipay üzerinden kullanıcılara organizasyon biletleri ve özel içerikler sunmayı hedefliyor. Alipay uygulamanın içindeki Mini Programlar sayesinde kullanıcılarına bu içerikleri ulaştıracak. Nielsen ve Alipay’in 2019 Ocak ayındaki araştırması Çinli turistlerin e-ticaret yöntemlerini yüksek oranda kullandığını göstermişti. UEFA Pazarlama Müdürü Guy-Laurent Epstein de Çinli futbol severlerin Avrupa’daki organizasyonlara yüksek seviyede ilgi gösterdiğini ve bu özel içerikleri onlara kendi dillerinde ulaştırmak istediklerini söylüyor.
Şirketlerin müşteri ilişkilerini ve genel olarak performanslarını yönetmelerini sağlayan Salesforce şirketi, veri görselleştirme şirketi Tableau’yu 15,7 milyar Dolar’a satın aldı. Bu hamleyle birlikte şirketlerin her geçen gün artan verilerini anlamlandırmasına yardımcı olmak isteyen Salsforce borsada işlem gören Tableau hisselerini 1,103 adet Salesforce hissesi ile değiştirdi. Geçtiğimiz hafta piyasadaki değeri 10,7 milyar Dolar olan Tableau için bu satış işlemi oldukça kârlı oldu. Salesforce’un bu hamlesinin, yakın zamanda Google’ın analitik girişimi Looker’ı satın almasına karşı bir cevap olduğu düşünülüyor.
ABD’nin Los Angeles şehrinde 11-13 Haziran tarihleri arasında düzenlenen E3 oyun konferansı birçok yeni oyun, konsol ve hizmetin tanıtımına sahne oldu. Etkinlikte öne çıkan gelişmeler şunlar:
Microsoft
Microsoft’un Project Scarlett kod adını taşıyan yeni nesil Xbox oyun konsolu, 2020’de piyasada olacak. Yeni Xbox, şu anda kullanılan versiyondan 40 kat daha iyi performans sağlayacak ve oyunların yüklenmesi daha kısa sürecek. Konsolun hızını ve performansını mümkün kılan teknik donanımı ise şöyle: AMD’nin Zen 2’si ve Radeon RDNA mimarisini temel alan özel yapım bir CPU, SSD depolama ve GDDR6 bellek. Microsoft, bu özellikler sayesinde konsolun 8K grafikleri, saniyede 120 karelik görüntü hızını (mevcut konsollardaki standardın iki katı) ve gelişmiş ışık efektlerini rahat bir şekilde destekleyeceğini not etti. Bu arada yeni Xbox’la paralel olarak piyasaya sürülecek yeni oyunlar arasında en dikkat çekeni, kahramanının Keanu Reeves olduğu açıklanan Cyberpunk 2077. Hala izlemediyseniz oyunun kısa film tadındaki fragmanı aşağıda. Son olarak, Xbox oyunlarını PC üzerinde oynamaya imkan veren Xbox Game Pass servisinin aylık abonelik ücreti 9,99 Dolar olarak açıklandı. Bu fiyat ABD versiyonu için geçerli. Hizmetin Türkiye’de kullanıma sunulması konusunda ise soru işaretleri mevcut.
Google, yeni oyun platformu Stadia’yı birkaç ay önce duyurmuştu, E3’te ise projeyle ilgili önemli bilgiler paylaşıldı. Bulut oyun servisi Stadia’nın üyelik ücreti ve içerdiği oyunlar açıklandı. Açılışta hangi oyunların hazır bulunacağı henüz kesin olmasa da Ghost Recon Breakpoint, Destiny 2, Rage 2, Assassin’s Creed Odyssey, DOOM Eternal, Mortal Kombat 11 ve Final Fantasy XV gibi güçlü oyunlar dikkat çekiyor. Platformu kullanabilmek için birkaç seçenek var: ücretsiz gelecek Stadia Base, aylık 9,99 Dolar’a üye olunabilecek Stadia Pro ve Stadia Founder’s Edition isimli bir paket üyelik.
Google ayrıca bu hafta Game Builder adlı yeni bilgisayar oyununu tanıttı. Oyunda oyuncular kendi bilgisayar oyunlarını geliştirebiliyor. Çoklu oyuncu desteği olan Game Builder, hiçbir deneyimi olmayan kişilerin de oyun geliştirebilmesini sağlamak için hazırlanmış. “Eğer bu olursa şu olsun” (If this than that) mantığıyla çalışan oyunda, yazılım bilgisi olan kullanıcılar JavaScript ile oyunlarına daha detaylı özellikler de ekleyebiliyor. Oyun Steam üzerinden ücretsiz olarak indirilebiliyor.
Ubisoft
Ubisoft geliştirdiği oyunları tek tek satmanın yanı sıra aylık abonelik modeliyle, kataloğundaki 100’den fazla oyunu ve piyasaya sürülecek yeni oyunlarını kullanıcılara sunuyor. Uplay+ adlı abonelik servisi aylık 14,99 Dolar’a kullanılabilecek. Başlangıçta sadece PC kullanıcılarına sunulacak servise Google Stadia üzerinden de erişilebilecek. Yani Uplay+ üyeliğiyle konsolunuzdan Google Stadia’ya bağlanarak da oyun oynamanız mümkün olacak.
Bethesda
Bethesda’nın en sevilen serileri Fallout ve Elder Scrolls’un yakın zamanda yeni oyunu çıkmayacak. Ancak şirket Fallout 76’ya hayranların çok istediği ekstra karakterler ve yeni hikaye kollarını eklediği bir ek paket tanıttı. Wastelanders adlı ek paket oyunu sonunda oyuncuların istediği hale getirecek gibi duruyor. Öte yandan etkinlikte en çok öne çıkan yeni oyun, klasik Doom serisinin en son oyunu olarak geliştirilen Doom Eternal oldu. Doom Eternal 22 Kasım’da satışa sunulacak. Etkinlikte ayrıca Rage 2, Elder Scrolls Online ve Wolfenstein II için geliştirilen ek paketler tanıtıldı. (Aşağıdaki Doom videosu küçükler için uygun olmayabilir)
Nintendo
Nintendo E3’te yeni oyunlarından görüntüler ve fragmanlar paylaştı. Nintendo’nun 2019 ve 2020 yıllarında piyasaya süreceği oyunların fragmanları arasında yenilenmiş kült Nintendo oyunları da bulunuyor. Şirket Super Smash Bros. Ultimate, Dragon Quest ve Banjo ve Kazooie gibi ikonları da içerdiği yeni kadrosuyla geliyor. Luigi’s Mansion 3 bu yılın sonuna doğru yayınlanıyor ve No More Heroes 3, 2020 yılında piyasada olacak. Ayrıca The Legend of Zelda: Link’s Awakening de 20 Eylül’de çıkıyor.
E3’le ilgili haberlerimiz bitti. İnternet dünyasıyla ilgili son haberimiz 15. yüzyıldan geliyor. Rönesans döneminde yaşamış İtalyan filozof, astronom, mimar, mühendis, mucit, matematikçi, anatomist, müzisyen, heykeltıraş, botanist, jeolog, kartograf, yazar ve ressam Leonardo Da Vinci’nin (tanım uzun olduysa kusura bakmayın ama Da Vinci’den bahsediyorum) el yazması kitapları, Victoria&Albert Müzesi tarafından dijital ortama aktarıldı. Codex Forster olarak bilinen kitapların birinci, ikinci ve üçüncüsünün yüksek çözünürlüklü görüntülerine artık internet üzerinden ulaşılabiliyor. Günümüzün birçok teknolojisini 500 yıl önceden tahmin eden bu dahinin notlarına göz atmak belki binlerce yeni mucide ilham verecek.
Ek bilgi 1: Benim tarayıcımdaki reklam engelleyici uzantı, müzenin sayfasında görsellerin bulunduğu kısmı engelledi. Benzer bir sorunla karşılaşırsanız reklam engelleyici uzantıyı kapatıp sayfayı yeniden yüklemeyi deneyebilirsiniz.
Ek bilgi 2: Da Vinci’den ya da birçok dalda uzmanlaşmış diğer ünlü kişilerden bahsederken her seferinde -benim yaptığım gibi- uzun uzun kişinin bütün uzmanlık alanlarını saymak yerine ‘hezarfen’ kelimesini kullanabilirsiniz. Hezarfen Ahmed Çelebi’den bildiğimiz bu kelime, ‘birçok alanda uzmanlaşmış’ anlamına geliyor. Örneğin yazılım, otomotiv, enerji sistemleri ve havacılık gibi alanlarda uzmanlaşan Elon Musk günümüzün hezarfenlerinden sayılabilir.
Özet Başlıkları
- Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
- Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
- Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
- Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
- Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.
Yorum Ekle