Haftanın Özeti: 172

Bilim, Yazılım, Donanım

Salı günü SpaceX’in uzun süredir beklenen Falcon Heavy roketinin Kennedy Uzay Merkezi’nden fırlatılmasını izledik. Kalkışın ardından Falcon Heavy dünyanın en güçlü roketi unvanını kazandı. Roket, kardeş şirketten önemli bir yük taşıyordu: Tesla Roadster. Yani Elon Musk için en güzel rüyaların sıralandığı bir gece gibiydi. David Bowie ve Otostopçunun Galaksi Rehberi detaylarıyla mutlu olduk, paylaşılan fotoğraflarla çocukluğumuzda okuduğumuz bilim kurgu kitaplarını daha bir sevdik. Elon Musk’ı bu ‘şov’ nedeniyle eleştirenler de yok değil tabii.

SpaceX’in bu yıla dair yeni hedefleri var. Haziran ayında bir Falcon Heavy fırlatışı daha planlanıyor. Bu fırlatma en ağır ticari roket yükünü taşımak gibi birtakım rekorlara ev sahipliği yapacak gibi görünüyor. Diğer büyük proje ise yeni Dragon kapsülünün mürettebatlı uçuşunu gerçekleştirmek. SpaceX yıl sonuna kadar mürettebatlı ekibi yörüngeye göndermeyi planlıyor.

Bir roket haberi daha. Ama farklı bir cepheden. Geçtiğimiz yılın Kasım ayında Dünya’nın düz olduğunu öne sürerek kendi yaptığı roketle kendini fırlatacağını açıklayan 61 yaşındaki Mike Hughes bir kez daha hayal kırıklığına uğradı. Geçen sefer son dakikada görevi iptal eden Hughes, bu sefer de roketin başlatıcısında meydana gelen bir sorundan dolayı ateşleme yapılamadığını söyledi.

Teknolojinin, Dünya Ekonomik Forumu gündeminde kapladığı alan büyümeye devam ediyor. Singularity Hub, bu yılki Davos konuşmalarından hareketle teknoloji öngörülerini derledi. Ana başlıklar aşağıda, detaylar haberimizde.

• Yapay zeka.
• Bitcoin.
• Siber Güvenlik.
• Teknoloji devrinin düzenlenmesi.
• Biyoteknoloji.
• Otomasyon.

Otomasyon deyince tabii meşhur meseleye değinmeden olmaz: Otomasyon bizi işimizden edecek mi? PwC’nin yayımladığı rapor otomasyon teknolojilerinin 3 aşamada gerçekleşeceğini öne sürüyor. Özellikle Birleşik Krallık iş piyasasına odaklanan PwC ekonomistleri, ulaşım, imalat ve perakendecilik pozisyonlarında günümüzde var olan işlerin yüzde 30’u kadarının otomasyondan etkileneceğini düşünüyor.

Nature Communications dergisinin son sayısında yayımlanan bir makaleye göre; Pensilvanya Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı, makine öğrenimi algoritmalarını kullanarak insan hafızasının kodunu çözüp hatırlama becerisini ortalama yüzde 15 oranında artırmayı başardı. Peki ama nasıl?

Dentsu tarafından 10 ülkeden 20 bin kişiyle yapılan bir anket, iş piyasası ve insanların hayat kalitesini artırması açısından yapay zekanın etkileri söz konusu olduğunda konuya en olumlu yaklaşanların Çinliler olduğunu ortaya koydu. Soru sorulan Çinlilerin yüzde 65’i yapay zeka ve robotik sektörünün insanların işini elinden almaktan ziyade daha fazla iş imkanı yaratacağına inanıyor. Küresel olarak bakıldığında ise yapay zekanın iş imkanını artıracağını düşünenlerin oranı ortalama yüzde 23.

Maryland Üniversitesi’nden araştırmacılar ise normal tahtadan 10 kat daha güçlü ve sert yeni bir ‘süper tahta’ geliştirdi. Bu yeni madde, gelecekte çelik ve benzerlerine doğal ve ucuz bir alternatif olabilir. Yeni tahta önce kimyasal bir işlem geçiriyor, ardından ısıl sıkıştırma yöntemiyle eskisinden çok daha sağlam hale geliyor.

Son teknolojilere ulaşabilirlik konusunda dünya lideri olan Finlandiya, ilk dijital sürücü ehliyetlerini test ediyor. Uygulama bazlı ehliyetin, sürücü lokasyonlarını kaydetmediği özellikle vurgulanıyor. Plastik kartların kullanımdan kaldırılması ise henüz gündemde değil.

Çin’de bir tren istasyonunda görev yapan polisler, Çin Yeni Yılı yaklaşırken yaşanan tatil telaşı sırasında yolcu kimliklerini doğrulamak, dolandırıcıları tespit etmek ve hatta şüphelileri yakalamak için yüz tanıma teknolojisinden yardım alıyor. Gözlük şüpheli yolcuları belirleyebilecek bir polis veri tabanına bağlı. Yakın zamanda ülkenin 1,3 milyar vatandaşına ait bilgilerin bulunduğu ulusal yüz tanıma veri tabanı hizmete girecek. Böylece insanların kimliği üç saniye içinde tespit edilebilecek.

Foto Muhabirleri ve Film Yapımcıları, 2016’nın sonuna doğru kamera üreticilerine bir mektup göndermişti. Mektupta muhabirlerini sınır güvenliği memurlarından, yerel polisten, gizli ajanlardan, teröristlerden ve sabıkalılardan gelebilecek çeşitli tehditlerden korumak için kameralara kriptolama özelliği getirilmesi talep ediliyordu. ZDNet kamera üreticileriyle görüşüp cihazlarına kripto özelliği getirmeyi düşünüp düşünmediklerini sordu. Cevap pek de muhabirlerin istediği gibi değil.

Profesyonel kamera denilince akla ilk gelen markalardan biri olan RED, geçtiğimiz yıl telefon işine gireceğini duyurmuştu. Yaklaşık bin 200 Dolar etiketle piyasaya sürülecek ve “dünyanın ilk holografik medya makinesi” şeklinde tanımlanan Hydrogen One ile ilgili net bilgiler paylaşıldı.

Piyasa araştırma şirketi International Data Corporation’ın son tahminlerine göre 2017’de dünya genelinde toplam 1 milyar 472 milyon akıllı telefon satıldı. Sayı önceki yıldan daha düşük. Geçen yılın dördüncü çeyreğinde akıllı telefon satışlarında yüzde 6,3 oranında azalma olduğu gerçeği, işlerin daha da kötüleşebileceğine işaret ediyor.

Gözü sürekli dışarıda olan ev kedilerini GPS yardımıyla izlemek yeni bir şey değil tabii ama kedilere dair hemen her şey gibi bu da her zaman ilgi çekici. Avustralya’daki bir resmi kurum tarafından GPS verileriyle hazırlanan ‘gece rotaları’ da onlardan biri. Yeri gelmişken, sadece kedinin eve giriş çıkış saatlerini paylaşan bir Twitter hesabının varlığını da hatırlatalım: Pepito the Cat.

Araştırmacılar bir ilke imza atarak ilk aşamalardan itibaren laboratuvarda insan yumurtası olgunlaştırmayı başardı. Bu başarı, hastalık ya da tıbbi tedavi gibi sebeplerle kısırlık riski bulunan kadınların yumurtalarının daha sonra kullanılmak üzere saklanması açısından umut vadediyor.

Açlık ve tokluk hissini yöneten hormonları inceleyen bir araştırma, kilo verdikten sonraki 2 yılda, vücut kimyasında yaşanan değişikliklerin yediğimiz şeyden bir parça daha yeme isteği üzerinde etkili olduğunu gösteriyor. Yani verilen kiloların intikamını hormonlar alıyor.

En çok kafa karışıklığı yaşadığımız meselelerden biri organik beslenme. Futurism, organik besinler hakkındaki sorgulanması gereken 4 inanışı sıralamış. Bu analize de şüpheyle yaklaşmak en doğal hakkımız elbette.

• Böcek ilacı temas etmediği için organik yiyecekler daha sağlıklıdır.
• Organik yiyeceklerin besin değeri daha yüksektir.
• GDO’lu ürünler zararlıdır.
• GDO çevreye zararlıdır.

Uyumak, bedenin bir yandan işlemeye devam etmediği anlamına gelmiyor tabii. Huffington Post için hazırlanan bir infografik, uyku boyunca bedenimizde neler olduğunu açıklıyor.

Deneysel de olsa, anksiyete tedavisi için yeni bir umut var. Bir grup araştırmacı, farelerin beynindeki ‘anksiyete hücrelerini’ tespit etmeyi başardı. Hücrelerin yeri tespit edildikten sonra optogenetik adı verilen yöntem kullanılarak farelerin beyni bir bakıma hack’lendi ve anksiyete durduruldu.

Bugünlerde Avrupa’daki popülasyonunda büyük bir artış yaşanan, kendini klonlayabilen bir tatlı su ıstakozu (marbled crayfish) var. Yaklaşık 25 yıl önce var olmayan bu tür, tek bir tatlı su ıstakozunda gerçekleşen mutasyonla ortaya çıktı. Avrupa Birliği, kendini klonlayan bu türün yaban hayata bırakılmasını yasakladı.

Aralık ayında açıklama yapan eski bir Facebook yöneticisi, “Şirket toplumun işleyişinin sosyal dokusunu bozuyor” demişti. Şimdiyse eski Silikon Vadisi çalışanlarından oluşan bir grup, hep birlikte yarattıkları teknolojik canavara meydan okumak için bir araya geliyor. 4 Şubat’ta resmi olarak işe koyulan, kâr amacı gütmeyen kuruluşun amacı teknolojinin toplumsal etkileri hakkında farkındalık yaratmak. Bu oluşumun kurucularından Roger McNamee‘nin de aralarında olduğu bir grup teknoloji eliti, hafta içinde New York’ta düzenlenen bir panelde adeta günah çıkardı. Mark Zuckerberg’in eski danışmanı olan McNamee, özellikle Facebook hakkındaki endişelerini paylaştı.

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.