Haftanın Özeti: 142

Bilim, Yazılım, Donanım

Sahte haberlerin gündemi sık sık meşgul ettiği günümüzde durumu daha da kötüleştirebilecek bir teknoloji geliştirildi. Bilimciler, bir kişinin konuşmasını bir başka kişinin ağzından çıkıyormuş gibi gösteren videolar üretebilen Photoshop benzeri bir tekniği tanıttı. Washington Üniversitesi araştırmacıları tarafından geliştirilen algoritma, bir kişinin önceki videolarını inceleyerek dudak hareketlerini taklit edebiliyor. Bu teknikle hazırlanan videolarda, herhangi bir ses dosyası sanki kişinin ağzından çıkıyormuş gibi gösterilebiliyor. Nasıl olduğunu merak ediyorsanız aşağıdaki videomuz sizin için:

Harvard Üniversitesi Biyoloji Tabanlı Mühendislik Enstitüsü Araştırmacısı George Church yönetimindeki ekip CRISPR gen düzenleme tekniğini kullanarak ilk kez canlı hücrelere bir video kaydedip daha sonra oynatmayı başardı. Moleküler kaydedici adı verilen sistem sayesinde veriler canlı hücrelere daha sonra erişilebilecek şekilde kaydedilebiliyor. Böylece gelecekte hastalıklarla mücadele konusunda ve biyoloji bilgimizi derinleştirmek için bu teknikten yararlanılabileceği düşünülüyor.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Norveç’te bulunan terk edilmiş bir maden, dünyanın en büyük veri merkezi olacak.[/inlinetweet] Bu dev tesis için yayımlanan temsili görselde yanına koyulan Özgürlük Anıtı ve bir Boeing 737 maketi veri merkezinin büyüklüğünü gözler önüne seriyor.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Sinemaseverler gelecekte vizyon filmlerini büyük televizyonlarda izleyebilir.[/inlinetweet] Samsung yakın zamanda sinemalara özel çıkardığı LED ekranıyla evdeki televizyonları sinemalara getirmeyi amaçlıyor. Şirket Mart ayında ABD’de gerçekleşen CinemaCon’da ekranı tanıtmaya başladıysa da hala halka açık bir gösterim yapılmadı. Şimdiye kadar edinilen verilere göre düz ekranlar sinema projektörlerinden daha iyi görüntü veriyor. Ayrıca kurulum ve tamiri daha zor olsa da bu, sinemanın ‘mutfağındaki kişileri’ daha mutlu edebilir. Çünkü bu yöntemle filmin prodüksiyondan sonraki haline çok daha yakın bir görüntü sağlanıyor.

Tag Heure, Hermès ve Michael Kors gibi markaların akıllı saat piyasasına girmelerinin ardından [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Louis Vuitton, meşhur Tambour saatlerinin ‘akıllı’ üyesi Tambour Horizon’ı tanıttı.[/inlinetweet] Google ve Qualcomm Technology ile birlikte üretilen saat, Apple ve Android cihazlarla uyumlu çalışıyor. 3 model ve 30 farklı kayış seçeneğine sahip saatin fiyatı 2 bin 450 Dolar’dan başlıyor (LV ambleminin bir etkisi elbet olacaktı ama bu kadar olur mu tartışılır).

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Microsoft, Windows Phone desteğini sonlandırdı.[/inlinetweet] Desteğin kaldırılması, Windows Phone döneminin de sonuna gelindiğinin göstergesi. Pek çokları için bu platformun sonu çok önceden gelmişti ancak AdDuplex‘in rakamlarına göre Windows telefonların yaklaşık yüzde 80’i Windows Phone 8.1 ve öncesi işletim sistemleri ile çalışıyordu. Bu kararla birlikte artık sadece Windows 10 Mobile işletim sistemini kullanan telefonlar Microsoft tarafından desteklenecek.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Mart ayında Hakan Uzan’ın satın aldığı İngiltere merkezli lüks telefon üreticisi Vertu batıyor.[/inlinetweet] Şirketin tasfiyesi 200 kişinin işini kaybetmesine sebep olacak. Uzan markanın teknolojisine ve lisanslarına sahip olmaya devam edecek. IHS Technology’den Analist Ian Fogg, Vertu’nun az miktarda ve pahalı ürünler ürettiğine dikkat çekerek kişiye özel telefon üreten diğer markaların buna alternatifler sunduğuna söyledi.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”] Uber, Rusya’da Yandex ile ortaklığa gideceğini açıkladı.[/inlinetweet] Yandex’in ulaşım servisi Yandex Taxi ve Uber, Rusya ve Doğu Avrupa ülkelerinde yeni bir şirket altında birlikte hizmet verecek. Yandex’in CEO’su Tigran Khudaverdyan’ın CEO’luk yapacağı yeni şirkete Uber 225 milyon Dolar, Yandex ise 100 milyon Dolar yatırım yapacak.

Elektronik atıklarla ve üreticilerin kötüye kullandığı uygulamalarla mücadele etmek isteyen [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Avrupa Birliği müşterilere ‘tamir etme hakkı’ sunmaya hazırlanıyor.[/inlinetweet] Bu düzenleme gerçekleşirse elektronik cihaz üreticilerinin ürünleri daha uzun süre dayanacak ve kolayca tamir edilebilecek şekilde üretmeleri gerekecek. Elektronik cihazların tamir edilmesiyle elektronik atık üretiminin azaltılması ve tamir sektöründe yeni iş imkanları sunulması hedefleniyor.

Google önümüzdeki 10 yıl boyunca Hollanda’nın en büyük güneş enerjisi santralinin ürettiği elektriğin tamamını satın alacak. Ülkeye yüzlerce sunucudan oluşan yeni bir veri merkezi kuran [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Google, ihtiyaç duyduğu elektriği yenilenebilir kaynaklardan sağlamak için anlaşmaya vardı.[/inlinetweet] Hollanda 2017 yılında denize kurulan rüzgar santrallerine 12 milyar Avro yatırım yapmıştı.

Eski Facebook yöneticisi [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Mary Lou Jepsen telepati ile iletişimi hayata geçirmeye hazırlanıyor.[/inlinetweet] Jepsen geçtiğimiz yıl Facebook’un Oculus sanal gerçeklik kolundaki işinden ayrılarak hastalıkları tedavi etmekte kullanılacak yeni görüntüleme teknolojileri üzerinde çalışmaya başladı. Kısa süre içinde Openwater adlı şirketi kuran Jepsen burada dev bir MRI makinesini giyilebilir forma sokmaya çalışıyor.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Google’ın yapay zeka oluşumu DeepMind bir başına yürümeyi öğreniyor.[/inlinetweet] Araştırmacıların sanal ortamda test ettiği çalışma gelecekte evinize alacağınız robotların, daha önce hiç görmedikleri bir ortamda nasıl hareket edeceklerini kolayca test edebilmelerine yardımcı olacak. DeepMind’in öğrenme sürecini aşağıdaki videodan izleyebilirsiniz.

Messi ayağını denk alsın! [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Google’ın AlphaGo adlı yapay zeka uygulaması şimdi de futbola el atıyor.[/inlinetweet] Kore İleri Bilim ve Teknoloji Enstitüsü (KAIST) tarafından düzenlenen Yapay Zeka Dünya Kupası, Güney Koreli üniversite öğrencilerinin geliştirdiği yapay zeka programlarının çevrimiçi oyunlar üzerinde mücadelesine sahne olacak. Eleme mücadeleleri Kasım’dan itibaren başlayacak.

İngiliz Girişimci Joshua Browder’ın ücretsiz hukuk danışmanlığı yapan yapay zekası New York, Seattle ve İngiltere’nin ardından ABD’de 50 eyalette hizmete girdi. Browder ‘dünyanın ilk robot avukatı’ dediği robotunun 2 yılda yaklaşık 375 bin kişiye park cezaları konusunda yardımcı olduğunu söyledi.

Yeni bir rapora göre 1988’den bu yana salınan sera gazlarının yüzde 70’inden fazlası, sadece 100 şirketin çalışmalarından kaynaklanıyor. Carbon Majors Report, fosil yakıt üreten az sayıda şirketin, karbon salınımına ne kadar fazla etki ettiğinin altını çiziyor. Halka açık salınım rakamlarının kullanılması ile oluşturulan rapor, küresel ısınmanın engellenmesinde şirketlerin ve yatırımcıların ne denli etkisi olabileceğini ortaya koyuyor.

İtalyan Beyin Cerrahı Sergio Canavero için ünlü roman Frankenstein sadece bir hikaye değil, aynı zamanda bilimsel bir ilham kaynağı. İnsan üzerinde ilk kafa naklini önümüzdeki sonbaharda Çin’de gerçekleştirmeyi planlayan doktor kitabın kendisine hem süreç hakkında yeni fikirler sunduğunu hem de kafa naklinin gerekliliğine dair gerekçeler sağladığını belirtti. Canavero iki kişinin omuriliklerini birleştirmek için polietilen glikol (PEG) ve elektrikten yararlanacak.

Stanford Üniversitesi‘nde Öğrenci Awni Hannun’un üzerinde çalıştığı bir algoritma, kalp rahatsızlığı teşhisinde uzmanlardan daha iyi performans gösteriyor. Araştırmacılar, bu algoritmanın kardiyologlara ulaşamayan kişiler için doğru ve hızlı teşhis koyabileceğini düşünüyor.

Migren hastaları için [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]geliştirilen yeni bir cihaz, kulağın içine yerleştirilerek ağrıları engellemeyi amaçlıyor.[/inlinetweet] ABD merkezli Scion NeuroStim adlı şirket tarafından geliştirilen cihaz, kulak kanalının içini ısıtıp soğutarak çalışıyor. Britanya’daki Kent Üniversitesi tarafından yapılan araştırmalar, cihazın etkinliğini kanıtlıyor.

Stanford Üniversitesi’nde yürütülen yeni [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]bir araştırma kişiler arası fiziksel aktivite farkının yüksek olduğu ülkelerde obezitenin daha yaygın olduğunu gösteriyor.[/inlinetweet] 717 bin kişinin yürüme alışkanlıklarının analiz edildiği çalışma, obezitenin düşük olduğu ülkelerde kişilerin günlük ortalama adım sayılarının birbirine yakın olduğunu gösterdi. Yani kişilerin günlük adım sayısı arasındaki fark ne kadar yüksek olursa ülkedeki obezite de o kadar artıyor. Elde edilen verilere araştırmanın web sitesinden ulaşabilirsiniz.

İsviçre’deki Zürih Federal Teknoloji Enstitüsü araştırmacıları üç boyutlu yazıcı kullanarak yumuşak dokulu bir suni kalp üretti. 390 gram ağırlığında silikon temelli kalbin karmaşık iç yapısı bir tür mum döküm tekniği kullanılarak üretilmiş. Yapay kalbin ömrü ise şimdilik 3 bin kalp atışı. Bu rakam gerçek bir kalp göz önüne alındığında sadece bir saatlik çalışmaya karşılık geliyor.

Pekin’in banliyölerinde, çelik kapılar ardında birkaç üniversite öğrencisi, başka bir gezegendeki bir uzay istasyonunda yaşamanın nasıl bir deneyim olduğunu anlamaya çalışıyor. Öğrenciler bitki filizlerinden idrara kadar her şeyi geri dönüştürerek yaşıyor. Bu deney, sürdürülebilir bir uzay istasyonundaki yaşam koşullarını incelemeyi amaçlıyor.

Moon Express isimli özel şirket 2020’de Ay’da bir üs kurmayı ve burada ticari işlemler yürütmeyi planladıklarını açıkladı. Açıklamanın en ilgi çekici kısmı şirketin 3 yıl içerisinde kendi bütçeleri dahilinde Ay’dan Dünya’ya kiloyla taş getirmek istemesi. Moon Express kurucularından Bob Richards bu taşların küresel çaptaki araştırmacıların yanı sıra koleksiyonculara da sunulacağını söyledi.

NASA yaklaşık 5 yıldır Mars’a 2030’larda yapılacak büyük yolculuktan bahsediyor ve bütçedeki artış ile insanları Mars’a götürecek ve geri getirecek kaynaklara sahip olduğunu söylüyordu. ABD Ulusal Araştırma Konseyi ise ajansı elindeki kaynakların yeterli olmadığı konusunda uyarıyordu. Görünen o ki NASA da gerçeklerle yüzleşmeye karar verdi ve hafta içinde yapılan Amerikan Havacılık ve Uzay Enstitüsü toplantısında Mars’a gitmek için gerekli bütçeye sahip olmadıklarını kabul etti. Mars uçuşu için inşa edilen fırlatma sistemi SLS (Space Launch System) ve uzay gemisi Orion’ın maliyeti oldukça yüksekti.

[alert type=blue ]Hatırlatma: Hafta özetimiz toplam 5 sayfadan oluşuyor.Diğer kategorilere ait gelişmelere aşağıdaki listeden geçebilirsiniz.[/alert]

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.