Haftanın Özeti: 80

Bilim / Yazılım / Donanım

• Samsung ebeveynlerin çocuklarına sanal gerçeklik üzerinden hikaye anlatmasını sağlayan yeni uygulaması Uyku Vakti Hikayeleri’ni tanıttı. Henüz geliştirme aşamasında olan uygulama, sanal gerçekliğin insanları bir araya getirmek için kullanılması konusunda önemli örneklerden biri olmaya aday.

• Sanal gerçeklik (VR) konusunda arayış içinde olan sektörlerden biri de medya. ‘İçeriğin (haberin) içinde yaşamak yeni bir haber okuma, haberdar tarzı olabilir mi?’ sorusunun cevabını bu yeni arayışın sonunda öğreneceğiz.
• Çip üreticisi Movidius flaş bellek üzerinde çalışan nöral programlama cihazı Fathom’u ve derin öğrenme yazılım iskeletini tanıttı. Bu iki teknolojinin birlikte kullanılması ile kullanıcı seviyesindeki cihazlar son teknoloji ürünü yapay zeka yeteneklerine sahip olabilecek. Sıradan bilgisayarlara derin öğrenme yeteneği kazandıran teknoloji, dil anlama, görsel algılama ve örüntü tanıma gibi görevlerin gerçekleştirilmesini sağlıyor.

• Time dergisi tüm zamanların en etkili 50 teknolojik cihazını listeleyen bir liste hazırladı. Listede pek çok farklı cihaz yer aldı. Liste incelendiğinde telefonlar, bilgisayarlar, müzik çalarlar ve ev sistemlerinin listeyi domine ettiği görülüyor.
• Apple’ın 13 yıldır ilk kez bir çeyrekteki satışlarının önceki yılın aynı çeyreğine göre düşmesi ile pek çok yatırımcı Apple hisselerini satmaya başladı. Konu ile ilgili bir televizyon programında konuşan Tim Cook, tepkilerin aşırı olduğunu ve Apple’ın yeni ürünleriyle tekrar pazarı değiştireceğini ifade etti.

• Mikroişlemci devi Intel, geç kaldığı mobil cihazların pazarını rakiplerine kaptırdı. Geç de olsa açığı kapatmanın bedeli son 3 yılda şirkete 10 milyar doları geçen bir yatırım ve pazarlama bütçesine mal oldu. Ne var ki göl maya tutmadı ve Intel mobil cihazlara yönelik stratejilerinden vazgeçtiğini duyurdu. BONUS BİLGİ: Intel’in mobil birimi son olarak 7,4 milyar dolar zarar açıklamıştı.

• Intel kendi hakim kulvarında da apayrı bir ‘namus davası’nın peşinde. Şirketin Kurucusu Gordon Moore’un 1965’te ortaya attığı çiplerdeki transistör sayısının her 2 yılda 2 kat artacağı öngörüsünün sonunun geldiği iddia ediliyor. Moore Yasası olarak bilinen sistem bugüne kadar elektronik cihazların gelişimine yön veren önemli bir düzenin yapı taşı olmuştu.

• 2017’nin Mart ayında satışa sunulması hedeflenen Nintendo’nun yeni oyun konsolu Nintendo NX‘in medya olarak disk (CD / DVD / Bluray) yerine kartuş kullanacağı iddia ediliyor.
• Bir dönemin efsane oyun konsolu Atari’nin Mucidi Nolan Bushnell, mevcut mobil oyunların ‘telefonu duvara fırlattıracak kadar kötü’ bulduğunu söylüyor (Bushnell 2017 yılında 3 yeni mobil oyunu piyasaya sürmeye hazırlanıyor).

• Yakın dönem teknoloji tarihinin üstünde en çok kafa yorulan konusu (nedense) akıllı buzdolapları. Biten ürünleri otomatik sipariş ettirme adına yaklaşık 10 yıldır sürdürülen çabadaki en somut adımı atan ise Samsung oldu. İlk olarak 2016 CES Fuarı kapsamında tanıtılan (Haftalık özetlerin 63. sayısında yer verdiğimiz) Family Hub adlı internete bağlı akıllı buzdolabı bu hafta satışa sunuldu. Cihaz satın alma işlemlerini Mastercard ile ortaklaşa geliştirilen Groceries çözümüyle gerçekleştiriyor.

• ABD’nin ketumiyetiyle nam salan istihbarat teşkilatı NSA’in yasadışı elektronik takip yönemlerini açıklayarak yepyeni bir dönemi başlatan Edward Snowden ile ilgili belgeselin fragmanında Snowden’in verileri bizde sabır küpü olarak bilinen Rubik’s Cube içine sakladığı görülüyor. Bunun mümkün olup olmadığını denemek isteyen AntVenom lakaplı bir kullanıcı bulgularını bir videoyla özetlemiş.

• Bilimciler kafatasının ses iletme özelliğinden faydalanarak kimlik tespiti yapabilen yeni bir biyometrik sistem geliştirdi.
  SkullConduct adı verilen sistem artırılmış gerçeklik gözlüklerinin mikrofonlarını ve elektronik aksamını kullanarak çalışıyor. Yapılan deneylerde SkullConduct katılımcıların kimliğini tespit etme konusunda yüzde 97’lik başarı oranına ulaştı.
• LG akıllı telefonların ekranının altına yerleştirilebilecek, 0,3 mm inceliğinde bir parmak izi okuyucusu geliştirdi. Yüzde 99,998 oranında başarılı olan sistem sayesinde akıllı telefonlarda parmak izi kullanabilmek için butona ihtiyaç kalmayacak.

• ABD’de liseli gençlerin ürettikleri robotlar ile katıldıkları FIRST robot yarışmasının 25’incisi geçtiğimiz hafta düzenlendi. FIRST Stronghold oyununu oynayan ekipler arasından kazananlar, mühendislik devlerinden eğitim almaya hak kazandı.

• Almanya elektrikli araçlar için ülkesinde hizmet veren otomotiv üreticileriyle 1,2 milyar Euro tutarında bir teşvik anlaşması yaptı. Bu kapsamda e-otomobil alanlar 4 bin Euro indirim alacak. Hibrit (hem yakıtlı, hem elektrikli) araçlarda bu tutar 3 bin Euro olacak. BONUS BİLGİ: Yılda 3 milyon araç satılan Almanya’da toplam elektrikli araç sayısı 30 bin civarında.
• Yüz binlerce insanın genleri kullanılarak gerçekleştirilen şimdiye kadarki en büyük araştırmada mutluluk, depresyon ve nevrotiklik genleri bulundu. 17 ülkeden 190 araştırmacı, mutlulukla ilişkili 3, depresyonla ilişkili 2; nevrotiklik ile ilişkili ise 11 adet gen tespit etti.

• Yale Üniversitesi‘nde gerçekleştirilen iki deney, bilinçli olarak aldığımızı düşündüğümüz kararların aslında bilinçsizce aldığımız kararları mantık çerçevesine oturtmak için beynimizin bize oynadığı bir oyun olduğunu ortaya koydu. Dolayısıyla ‘özgür irade’ dediğimiz kavram oldukça tartışmalı bir duruma geliyor.
• ABD / MIT Üniversitesi tarafından yapılan bir çalışmada nano parçacıkların iletimine yönelik bir keşif yağ tutan beyaz hücrelerin yağ yakan kahverengi hücrelere çevrilmesini yan etkilerden arındıran bir şekilde mümkün kıldı. Fareler üstünde yürütülen deneylerde vücut ağırlıklarının yüzde 10 oranında düştüğü ve kolestrol seviyesinde gerilime kaydedildiği gözlemlendi.
• Gladstone Enstitüsü Bilimcileri, deri hücrelerini kimyasallar kullanarak (genetiğiyle oynamadan) kalp ve beyin hücrelerine dönüştürmeyi -yüzde 97 başarı oranıyla- mümkün kıldı. Böylelikle beyin ve kalbin hasarlı, işlevini yitiren kısımları ilaçla tedavi etmek mümkün olacak.

• İngiliz QuantuMDx firması, verem, kanser gibi ölümcül hastalıkları 20 dakikada tespit edebilen bir cihaz geliştirdi. Q-Poc adı verilen cep laboratuvarı, normal laboratuvarların aksine hastalıklar için protein örneklerine değil, patojen DNA’larına bakıyor.

• ABD Ulusal Çocuk Tıp Merkezi’nde geliştirilen STAR adlı robot, insan cerrahlardan daha başarılı ameliyat yapabiliyor. Anestezi ile bayıltılmış canlı domuzlar üzerinde gerçekleştirilen ameliyatta STAR domuzun bağırsaklarına oluşan iki adet yarığı kendi başına tespit edip dikmeyi başardı. Bir insan tarafından kontrol edilmeden otonom olarak ameliyat yapabilen ilk robot olan STAR 2-3 yıl içinde hastanelerde kullanılabilecek.

• Gelişmekte olan ülkelerde (sağlık hizmetlerine ulaşıma yönelik zorluklardan dolayı) astım ve benzeri kronik ciğer hastalıklarına sahip olanlara teşhis konulması çoğu zaman mümkün olmuyor. SpiroCall adlı bir girişim bu süreci telefondan alınabilir bir hizmete çeviriyor. Üstelik herhangi bir uygulama yüklemeden; hatta cep telefonu olmayanların sabit telefonlardan dahi kullanabileceği bir şekilde. Yapmanız gereken hizmetin numarasını arayıp sadece güçlü bir şekilde nefes alıp vermek.

• 35 yaş altı insanlarda önlenebilir ölüm sebeplerinde ilk sırada trafik kazaları geliyor. Bu kazaların en büyük ortak paydalarından biriyse alkollü araç kullanmak ve aşırı hız yapmak. McGill Üniversitesi tarafından yürütülen bir çalışmada bu şekilde araç kullanmayı alışkanlık haline getiren sürücülerin tehlikenin farkında olmadığı için kendilerini değiştirmeye gerek duymadığını ortaya koydu (BONUS BİLGİ: Türkiye’de 2014 yılında gerçekleşen 1 milyon 199 bin 10 trafik kazasında 3 bin 524 kişi öldü, 285 bin 59 kişi yaralandı).

• Baykonur Uzay Üssü, Rusların 1957’de Sputnik adlı uydusunu uzaya fırlatılmasıyla başlayan uzay projelerinde kesintisiz hizmet vermişti. Bugün Kazakistan sınırları içinde yer alan bu tesisin ulusal güvenliğe aykırı olduğundan dolayı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ülke içinde bir tesisin kurulmasına karar vermişti. Bu doğrultuda inşa edilen yeni Vostochny Uzay Üssü‘nün siftahı bu hafta Soyuz-2-1a roketiyle gerçekleştirildi. Ancak ilginç bir kararla basının bu fırlatışı takip etmesi engellendi (roket başarıyla fırlatıldı ve yörüngeye oturdu).

• Aksiyon kamerası GoPro, hayatımız boyunca deneyimleyemeyeceğimiz bir süreci gözler önüne seriyor. 6 Kasım 2015 tarihinde fırlatılan SL-10 adlı roketin ucuna yerleştirdiği bir kamerayla 127 kilometre yüksekliğe saatte 6 bin 115 km hızla ilerleyişin kaydı astronotların gözlemleme fırsatı bulamadığımız bir sınavını (5,5G) gözler önüne seriyor.

• Bilimciler, Dünya’dan sadece 40 ışık yılı uzaklıkta, üzerinde yaşam olma ihtimali bulunan üç adet gezegen keşfetti. Keşfedilen gezegenlerin 127 dereceden soğuk olduğu ve bunun canlı yaşam için gerekli koşulları oluşturduğu kaydedildi.
• NASA’daki temsilcimiz Dr. Umut Yıldız blogunda -haklı ve anlamlı bir soru- soruyor: Türk gazetelerinde en son ne zaman birinci ve tam sayfa bilim haberi yayınlandı?

• Samsung, TÜSİAD desteği; Deloitte Türkiye ve GfK’nın işbirliğiyle Türkiye’de ilk kez gerçekleştirilen, “Türkiye’deki Dijital Değişime CEO Bakışı” Araştırması’nın sonuçları açıklandı. Katılımcı her 3 şirketten 2’si ‘net ve anlaşılır bir dijital stratejileri olduğunu’ düşünüyor. Bu bir dünya rekoru (!) olabilir.

Gelişmeler devam ediyor! Sıradaki sayfaya aşağıdan geçebilirsiniz.