İnternet, Girişimler
Endonezya’ya bağlı bir ada olan Bali’de, Sessizlik Günü olan Nyepi’yi kutlamak için 24 saatliğine mobil internet kesildi. Antik Bali takvimine göre Nyepi ya da Yeni Yıl, Hindu çoğunluğa sahip adanın kutsal tefekkür günü. Nyepi öncesinde Balililer geleneksel arınma ritüelleri düzenliyor. Ogoh-ogoh adı verilen dev heykellerle caddelerde geçit törenleri düzenliyorlar. Mitolojik şeytanları temsil eden bu heykeller, geçit töreninin sonunda genellikle yakılıyor.
Blok zinciri tabanlı ilk seçim, geçtiğimiz hafta Batı Afrika ülkesi Sierra Leone’de yapıldı. İsviçre merkezli teknoloji girişimi Agora, ülkenin en kalabalık bölgelerinde kullanılan her bir oy pusulasını blok zinciri ağına girerek oy verme sürecini denetledi. Blok zinciri temelli seçimde her bir işlem bir oyu temsil ediyor. Sisteme dışarıdan müdahale edilemediği için, hack’lenme ya da sahtekarlık gibi korkular olmaksızın, seçim sonuçları oyları düzgün şekilde yansıtıyor. En azından blok zinciri taraftarlarının umudu bu yönde ancak meselenin o kadar basit ve uygulanabilir olmadığını düşünenler de var. Öte yandan dijital seçimlerin güvenliğini sağlamak için blok zinciri kullanma fikri yeni değil. 2014 yılında Danimarkalı siyasi parti Liberal Alliance, parti içi seçimlerde blok zinciri kullanmıştı.
Yakın zamanda yayımlanan bir rapor, Sandvine adlı şirketin sattığı internet filtreleme ekipmanlarının Türkiye ve Mısır’daki internet kullanıcılarını gözetleme ve gizli yönlendirme konusunda etkili olduğunu öne sürüyor. Rapora göre, ağ filtreleme araçları kullanarak hedeflenen kişilerin bilgisayarına casus yazılım yerleştirmek uzun zamandır kullanılan bir yöntem ancak daha önce hiç halk üzerinde gözlemlenmemişti. Raporun yazarlarından Bill Marczak “İnsanların internet trafiğini filtreleme ve değiştirme imkanınız olunca yapabilecekleriniz sınırsız hale geliyor” diyor. Citizen Lab araştırmacıları, Sandvine’ın Türk Telekom tarafından kullanılan PacketLogic teknolojisinin kullanıcıları casus yazılım bulaşmış programlara yönlendirecek şekilde yapılandırıldığını söylüyor.
Bloomberg’in raporuna göre Çinli yatırımcılar, 2017 yılında Güney Amerika’daki girişim ve projelere yaklaşık 1 milyar Dolar aktardı. 2015’te bu rakam 30 milyon Dolartutarındaydı. “Bir sonraki büyük girişimlerin Latin Amerika’dan çıkma ihtimalini” gündeme getiren bu durum, “Çin’in, Avrupa ve Amerika’dan ödünç aldığı fikirlerle ürettiği teknolojiyi geniş bir pazara ihraç etmesi” şeklinde de yorumlanıyor.
ABD Başkanı Donald Trump, bilişim devi ve çip üreticisi Qualcomm’un Singapurlu şirket tarafından satın alınmasını engelledi. Sebep, tahmin edilebileceği gibi, ulusal güvenliği tehdit. Broadcom adlı şirket bu satın alma için 117 milyar Dolar’ı gözden çıkarmıştı ama Beyaz Saray’dan gelen açıklamayla birlikte vazgeçtiğini duyurdu.
Finlandiya hükümetinin yatırım birimi Solidium, 844 milyon Euro karşılığında Nokia‘dan yüzde 3,3’lük hisse satın aldı. 10 yıl önce kurulan Solidium’un öncelikli amacı bu ülkede doğan şirketlerin ‘Fin markası’ olarak kalmalarını sağlamak. Nokia’nın hisselerinin çoğunluğu ise yabancı yatırımcıların elinde.
Apple, dijital dergi dağıtımcısı şeklinde tanımlanabilecek olan Texture’ı satın alıyor. Abonelik sistemiyle çalışan ve yaklaşık 200 dergiyi barındıran uygulamanın hem iOS hem de Android versiyonları bulunuyor ki, Apple’ın bu düzeni değiştirmeyeceği yönünde bir açıklama da yapıldı. Aylık 10 Dolar gibi bir ücretle abone olunabilen Texture, dergiciliğin Netflix’i olarak da özetlenebilir.
Güney Asya ülkesi Sri Lanka’da, nefreti körüklediği gerekçesiyle Facebook ile birlikte kardeş platformları olan WhatsApp ve Instagram’a erişim yasağı getirildi. Ülkede iki hafta önce bir grup Müslüman tarafından saldırıya uğrayan bir kişinin ölmesiyle başlayan süreçte Müslüman azınlığa yönelik şiddet olayları baş göstermişti. Bu olaylara tedbir olarak engellenen Facebook yetkililerin platform yöneticileriyle görüşmelerinin ardından tekrar kullanıma açıldı.
Avustralya‘da Savunma Bakanlığı’na bağlı birimlerde, Çin menşeli mesajlaşma uygulaması WeChat’in kullanımı yasaklandı. Karar, ülkede artan Çinli casusluk eylemlerinin hemen ardından alındı ancak gerekçeye dair net bir açıklama yapılmadı. Yakında Çin elektronik kimlik sistemine dahil edilmesi beklenen WeChat; uçtan uca şifreleme kullanmaması, tehlikeleri algılamadaki başarısızlığı ve ifade özgürlüğünü korumaması gibi sebeplerle Uluslararası Af Örgütü’nden “100 üzerinden 0 puan” almıştı.
Komik bulduğunuz bir tweet’i farklı kullanıcıların elinden çıkmış versiyonlarıyla defalarca gördüğünüz olmuştur. Twitter, insan veya bot fark etmeksizin içerik hırsızlığı yapan birçok hesabı kapattı. Bunların arasında milyonlarca takipçisi olanlar da var.
İletişim araştırmalarıyla bildiğimiz Zeynep Tüfekçi’nin New York Times’ta yayımlanan analizine göre, YouTube‘un algoritması vasıtasıyla kullanıcılar giderek daha aşırıya kaçan içeriklere yönlendiriliyor. Örneğin sol görüşle ilgili tarama yapıyorsanız platform sizi sol görüşle ilgili komplo teorilerine yönlendiriyor. Geçtiğimiz ay Wall Street Journal da benzer bir sonuca ulaşmıştı. Zeynep Tüfekçi’nin eski bir TED konuşmasına göz atabiliriz:
WhatsApp’ta gönderilen mesajı karşı taraftan da silmek için artık daha çok zamanımız var: Tam olarak 1 saat 8 dakika 16 saniye. Telegram’da bu süre 48 saat.
Konaklama devi Airbnb engelliler için yeni bir düzenlemeye gidiyor. Yeni eklenen filtreleme seçenekleriyle, rezervasyon yapılacak evin engelliler için uygun olup olmadığı netleştirilmeye çalışılacak.
FBI, uyuşturucu kartellerine takibi imkansız özel kurulumlu telefonlar sattığı öne sürülen Phantom Secure şirketinin CEO’su Vincent Ramos’u tutukladı. İddiaya göre Phantom, BlackBerry cihazların kamera ve mikrofonunu çıkarıyor ve GPS, internette gezinme, normal mesaj gibi özelliklerii de devre dışı bırakıyor. Daha sonra, kriptolu mesajlar gönderilebilmesi için telefon bir yazılım yükleniyor. Bu mesajlar denizaşırı sunucular aracılığıyla gönderiliyor. Phantom, cihazlara yetkililer tarafından el koyulması durumunda cihazları uzaktan silebiliyor.
Bazen internette o kadar ilginç fotoğraflarla karşılaşıyoruz ki “acaba gerçek mi?” diye düşünmeden edemiyoruz. Bu şüpheyi gidermeyi amaçlayan bir site var. FotoForensics adlı sitenin kullanımı gayet kolay. Bir fotoğraf yüklüyorsunuz, sitenin algoritması da fotoğrafı inceleyip sonucu paylaşıyor. Ancak site size “evet / hayır” gibi net bir cevap sunmuyor. Sonuca biraz gayretle kendiniz ulaşıyorsunuz.
Google Haziran ayı itibarıyla ICO (Initial Coin Offering) ve kripto paraları teşvik eden reklamları yasaklayacağını duyurdu. Bu karar riskli finansal ürünleri yasaklama politikasının bir parçası. Facebook da Ocak ayında platformdaki bütün kripto para reklamlarını yasaklamaya karar vermişti. Ancak Bloomberg‘in haberine göre, Facebook’un yasağı Bitcoin’deki ‘o’ harfini ‘0’ ile değiştirmek gibi yöntemlerle delinebiliyor. Reddit ise kendi mecralarında zaten 2016’dan beri bu reklamların yasak olduğunu hatırlattı.
ABD’nin Plattsburgh kentinde, elektrik tüketimindeki artış sebebiyle kripto para üretimi yasaklandı. Belediye Meclisi‘nde kabul edilen kararla, önümüzdeki 18 ay boyunca ‘madencilik’ yapılamayacak. ‘Sektör’ için önemli bir haber zira elektriğin en ucuz olduğu şehirlerden biri olması nedeniyle kripto para madenciliği için önemli bir üs haline gelmişti.
İsrail’deki Negev Ben-Gurion Üniversitesi’nden bir grup araştırmacının güvenlik kameralarını, bebek telsizlerini, kapı zillerini, termostatları ve diğer internet bağlantılı cihazları ele geçirmesi sadece 30 dakika sürdü. Üstelik herhangi özel bir hack tekniği kullanmadan. İnternete bağlı ‘şeylerin’ güvenlik trajedisi devam ediyor.
EasyEmail, “e-postalarımı idare edecek bir asistanım olsa” diyenler için geliştirilmiş bir uygulama. Çok kullandığınız kalıpları tanıtıyorsunuz ve örneğin uzun uzun “tarafınızca gereğinin ivedilikle yapılmasını arz ederim” yazmak yerine “ta” yazdığınızda gerisini tamamlıyor. Uygulama, Chrome ile de uyumlu çalışıyor. FYI!
Freelance çalışanların “bilgisayarımı alıp rastgele bir kafeye gidiyorum, geniş geniş hallediyorum işlerimi” rüyası, internet bağlantısı temelli sorunlarla kabusa dönebiliyor. WHA böyle sürprizlerle karşılaşmak istemeyenler için üretilen bir uygulama. Wi-Fi konusunda iddialı olduğunu öne süren ama özünde 2000’lerin başını yaşayan mekanların internet hızını puanlamak, yorumlamak ve tabii yorumlara göre rota belirlemek mümkün.
Waving adlı arkadaşlık uygulaması, sizi özenle seçilen fotoğraflarınız yerine kendi sesinizle oluşturduğunuz kayıtlarla tanıtıyor. Kim olduğunuz ve nelerden hoşlandığınızla ilgili bilgiler verdiğiniz ses kayıtlarıyla profilinizi düzenliyorsunuz ve beklemeye başlıyorsunuz. Sesine güvenenler için yeni bir imkan.
Retro oyunlara meraklı olup da kavuşamayanlar için LifeHacker’da geniş bir derleme yapılmış. Çocukluğuna gitmek isteyenlere önemli bir kaynak.
Özet Başlıkları
- Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
- Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
- Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
- Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
- Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.
Yorum Ekle