Haftanın Özeti: 115

2 - 8 Ocak 2017 tarihleri arasında Türkiye ve dünyadan haber, site, yazılım, donanım, cihaz, video ve trendler.

Bilim / Yazılım / Donanım

Wired dergisi yeni yılın teknoloji beklentilerini derledi. Öne çıkanlar şöyle:

  • Halka arzlar artacak: 2016’nın yavaş ve sönük geçen enerjisi, 2017’de değişeceğe benziyor. Facebook ve Alibaba’nın ardından en değerli üçüncü teknoloji şirketi olan Snap, 25-35 milyar Dolar değerle halka arza hazırlanıyor.
  • Şeylerin İnterneti yok olacak: 2016 Eylül ayından beri internete bağlanan cihazların kontrolünü ele geçiren yazılımlarla uğraşıldığı göz önüne alınınca, bu beklentinin sebebini anlamak zor değil. Şeylerin internetiyle (IoT) dalga geçmek için kurulan Internet of Shit (Bokların İnterneti) adlı Twitter hesabı bu pazarın pek de ismi gibi akıllı ve gerekli olmadığını gösteren belgelerle dolu.
  • İnternet TV biraz daha bekleyecek: İnternet televizyonu, makul fiyatlarla ulaşılması gereken bir hizmet. Fakat yüksek fiyatların yanı sıra Federal İletişim Kurulu’nun (FCC) tam çözüm sağlamayan planları, izleyiciyi kablolu televizyondan tam olarak koparamıyor.
  • Uber’in türevleri ortadan kalkacak: 2015 yılında ortaya çıkan ‘anlık talep karşılama’ (on-demant) projeleri oldukça revaçtaydı. Buna rağmen yatırım yapılan birçok şirket battı. Kalabalık sebebiyle rekabetin arttığı ortamlarda birbirinden az farkı olan sistemlerin yürütülmesi oldukça çetrefilli oluyor. Onun için pazarda büyük payı olan Airbnb ve Uber gibi şirketler benzerlerini yok edecek.

Beklentiler bu kadarla da kalmıyor.

IBM önümüzdeki beş yıl içinde yaşanmasını beklediği teknolojik gelişmeler konusunda hazırladığı “5’te 5 görünmeyeni göstermek” başlıklı projesinde zihin sağlığı, görme yetisi, makro görüş, tıp nanoteknolojisi ve çevre kirliliği konusundaki öngörülerini açıkladı. IBM’e göre önümüzdeki beş yıl, yazıdan ve konuşmadan zihinsel rahatsızlıkların tespit edilebilmesine, insanüstü görme yetisinin herkese erişilebilir olmasına, tüm dünyadan hızlıca toplanan verilerle çıkarımlar yapılmasına, vücudumuzda dolaşan mikro laboratuvarlara ve çevre kirliliğinin hızlı tespitine sahne olacak.

Android One ile işlevsel bir akıllı telefona 100 Dolar gibi bir fiyatla ulaşılabileceğini gösteren [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Google’ın yeni hedefi 30 Dolarlık akıllı telefon üretmek.[/inlinetweet] Şirketin CEO’su Sundar Pichai bir röportajında Hindistan gibi gelişen pazarlardaki insanlar için 30 Dolarlık telefonların piyasaya sürülmesi gerektiğini belirtirken ‘bu konuyu zorladıklarını ve yapabileceklerini’ sözlerine ekledi.

Sabit disk, RAM ve harici bellek üreticisi [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Kingston, DataTraveler Ultimate GT isimli 2 Terabayt kapasiteli USB flash belleğini tanıttı.[/inlinetweet] (1 Terabayt 1.000 Gigabayt’a karşılık geliyor). USB 3.1 bağlantısı sunan harici bellekle yaklaşık 70 saatlik 4K video depolamak mümkün. Darbelerden korunması için çinko alaşımlı metal bir gövdeye sahip olan DataTraveler Ultimate GT, 1 ve 2 TB’lık olarak satışa sunulacak. Önümüzdeki aylarda saflarda olması planlanan ürün için henüz bir fiyat açıklaması yapılmadı ama bir önceki 1 TB’lık modeli Kingston DataTraveler HyperX Predator şu anda (Amazon’da) 1.100 Dolar civarında.

Intel cüzdana sığabilen boyutlarda olan Compute Card isimli bilgisayarını duyurdu. Compute Card sadece 95 mm. inceliğinde ve işlemci, sabit disk, HDMI çıkışı, kablosuz bağlantı gibi bir dizi özelliğe sahip. Cihazın ortalama bir dizüstü bilgisayar ile yakın özelliklere sahip olacağı düşünülüyor.

Çin merkezli teknoloji şirketi Lenovo CES 2017 kapsamında ilk VR (sanal gerçeklik) gözlüğünü tanıttı. Firma rakiplerini daha hafif bir modelle saf dışı bırakmayı planlıyor. 1440 x 1440 piksel çözünürlüklü OLED ekrana sahip gözlük Windows işletim sistemlerinde çalışacak. Ön kısmında bulunan iki adet kamera karışık sanal deneyimler (mixed reality) sunacak. Çıkış tarihi belli olmayan Lenovo gözlüğün satış fiyatının 400 Dolar’dan az olması bekleniyor.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Kaliforniya’da yeni yürürlüğe giren bir yasayla beraber sürüş halindeyken cep telefonunun elde tutulması yasaklandı.[/inlinetweet] Nitekim bir süredir sürüş halindeyken mesaj atmak ve telefonu kulağa tutarak konuşmak gibi eylemler yasaktı; 1 Ocak’tan itibaren, bunlara telefonu ele almak ya da ekranı kaydırmak da eklendi. Siri gibi sesli işletim sistemlerine yönelmesi beklenen sürücülere yasaya uymamaları halinde 20 veya 50 Dolar tutarında ceza kesilmesi planlanıyor.

Bilgisayarlar önce satrançta sonra (ülkemizde Büyük Risk ve Riziko! adlarıyla yayımlanan) Jeopardy! bilgi yarışmasında insan rakiplerini yenmeyi başardı. 2016’da bir başka zeka oyunu Go’da dünyanın en başarılı oyuncularını mağlup eden yapay zekanın yeni hedefi poker. Carnegie Mellon Üniversitesi tarafından geliştirilen Libratus adlı yapay zeka, pokerdeki eksik bilgileri, rakiplerinin hamlelerinden elde etmeye çalışacak. Rakiplerinin blöf yapma, yavaş oynama gibi numaralarından çıkarımlarda bulunması gereken Libratus’un işi, öncüllerine göre daha zor.

Dünya mekanikleştikçe bu birilerinin işini kaybetmesine sebep oluyor. Oxford Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, 2034 yılında mavi ve beyaz yakalarınkiler dahil olmak üzere, mesleklerin yüzde 47’sinin kaybolacağı söyleniyor. Dolayısıyla doktor, avukat, öğretmen ve bürokrat gibi gözde meslekler de artık pek garanti değil!

Yüz tanıma teknolojisi hem ticari uygulamalar hem de güvenlik amacıyla sıkça kullanılmaya başladı. Berlinli sanatçı Adam Harvey ise bu tarz uygulamaların mahremiyete müdahale ettiği görüşünde. Bu sebeple bilgisayar görüşü algoritmasını kandırmanın bir yolunu geliştiren sanatçı bu fikri hayvanların kamuflaj yeteneğinden esinlenerek bulduğunu belirtiyor. Bir kumaş ya da kıyafete basılı binlerce sahte yüz şekli sayesinde algoritmanın kafasını karıştıran Harvey böylece gerçek yüzün hangisi olduğunun anlaşılmasını engelliyor.

Son dönemde büyük şirketlerin kendilerine yönelik en büyük yatırımlarından biri iş süreçlerine robotları dahil etmek. Amazon ise bu yarışın tartışmasız lideri. Açıklanan son rakamlara göre firmanın 20 deposunda 45 bin robot çalışıyor. Amazon’un bu çabası kasasız, kasiyersiz bir market yaratmaya kadar ilerlemiş durumda. Öte yandan Çin’de Apple’ın birçok cihazını üreten Foxconn fabrikaları da süreçleri üç aşamada tamamen robotlara emanet etmeye hazırlanıyor.

https://www.youtube.com/watch?v=8of0t_tpWI0

Yapay zeka bilgi merkezli beyaz yakalı işlerini de yapabilecek seviyeye ulaşıyor. Örneğin, Japon sigorta şirketi Fukoku Mutual Life Insurance, bu aydan itibaren 34 çalışanının yerine IBM’in Watson Explorer yazılımını kullanacak. Bu dönüşüm için 1,7 milyon Dolar yatırım yapacak şirket, işten çıkardığı çalışanların maaşından yılda yaklaşık 1,1 milyon Dolar kar edecek. Böylece sistem kendini iki yıldan kısa bir sürede amorti edecek.

Siyasi sistemin kötü uygulamalarından birçok insan şikayetçi. Medyanın –hatta Facebook’un– etkisi, siyasetin yönlendiriciliği vatandaşları huzursuz ediyor. İnternet çağında bunun değişebilmesi Flux gibi uygulamalarla ya da doğrudan demokrasi ile mümkün. Fakat burada da dikkat edilmesi gereken nokta doğru soruları sorarak başlamak. Bazı kişiler akıllı uygulamalarla çok daha iyi bir demokrasi deneyimi yaşayabileceğimizi düşünüyor. Kulak verelim.

2015’in sonundan bu yana satışlarını artırmakta sıkıntı yaşayan Apple, iPhone 7 ile de istediği rakamlara erişemeyince, yeni yılın ilk çeyreğinde iPhone üretimini yüzde 10 azaltma kararı aldı. Apple son dönemde yeni modellerinde ilgi çekecek yeni özellikler ekleyememekle eleştiriliyor.

Güney Kore gazetesi JoongAng Ilbo’da yer alan isimsiz kaynaklı habere göre [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Samsung, Galaxy Note 7’lerin patlamasına yönelik soruşturmanın sonuçlarını Ocak ayı içinde açıklayacak.[/inlinetweet] Ekim ayında Galaxy Note 7’nin satışlarını kalıcı olarak durduran Güney Koreli teknoloji firmasının tüketicinin güvenini tekrar kazanmasında yapacağı bu açıklamanın büyük rol oynayacağı düşünülüyor.

Söylentilere göre Samsung’un yakında piyasaya çıkaracağı cep telefonu Galaxy S8, ekrana takılıp masaüstü bilgisayar olarak da kullanılabilecek. ‘The All About Windows Phone’ blogu tarafından paylaşılan görsele göre Samsung Desktop Experience adı verilen sistemde, Samsung telefona bağlı bir klavye ve fare bulunuyor. Fakat ne yazık ki piyasada bu işlevselliği sağlayacak ilk cihaz bu değil. Daha önce Microsoft’un Windows 10 Mobile’a sahip akıllı telefonlarında Continuum adlı bir özellikle bu işlemi yapılabiliyordu.

HP, CES’de (Consumer Electronics Show) yeni bilgisayarlarını sergiledi. Normalde bu tip lansmanlarda beklenilen hep daha ince ve hafif bir ürün olur ama HP bu durumu dizüstü bilgisayarı Spectre x360 ile  değiştirdi. Yeni versiyonu eskisine göre 1,9 mm daha kalın yapan şirket böylece 3 saat daha fazla pil ömrü sunuyor. Önceki modelin kalınlığı 15,9 mm iken yeni model 17,8 mm kalınlığa sahip. Bu değişikliğin sebebi ise yeni modelde sunulan 4K çözünürlüklü ekranın daha fazla enerji harcaması.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]HDMI Lisans Grubu 8K çözünürlüğü destekleyen HDMI 2.1 sürümünü duyurdu.[/inlinetweet] Küçük bir bilgi olarak: adını sıkça duymaya başladığımız UHD / 4K çözünürlük saniyede 18 Gigabit veri aktarımı yaparken 8K’da bu saniyede 48 Gigabite (bir başka deyişle saniyede 6 Gigabayta) çıkıyor. Henüz hakkını vererek 4K’yı dahi destekleyen ekranlar bulunmazken HDMI 2.1 uyumlu televizyonların bu yaz raflarda olacağı düşünülüyor.

İsveçli ağ teknolojileri ve telekomünikasyon hizmetleri şirketi Ericsson, Fransız otomobil üreticisi PSA Grubu ve mobil operatör Orange motorlu araçlara 5G internet bağlantısını getirmekte kararlı. Daha hızlı bağlantının adımlarının beraber atmayı planlayan üç şirkette Ericsson radyo bağlantısını sağlayacak, Orange altyapısını sunacak ve PSA Grubu da kullanıcı deneyimi ve araçlara uyarlamadan sorumlu olacak.

Amerikan beyaz eşya firması Whirlpool 2017’de çıkaracağı neredeyse her ürününe Amazon’un yapay zekası Alexa‘yı uyarlayacak. Şirket buzdolabı, fırın, bulaşık makinesi, mikrodalga gibi yirmi ürünün Wi-Fi ve sesle etkinleştirme özelliği olacağını açıkladı. Bu yeni nesil akıllı ev aletlerinin satış fiyatı henüz belli değil ama ucuz olmayacağını tahmin edebiliyoruz.

Bağırsaklarımızı birbirine ve batın duvarına bağlayan mezenter bugüne dek parçalı ve karmaşık bir yapı olarak biliniyor ve tek amacının bağırsakları yerinde tutmak olduğu sanılıyordu. Yeni yapılan bir araştırmada mezenterin aslında tek parçadan oluşan uzun bir organ olduğu ortaya çıktı.

17 bin yıl öncesindeki mağara resimlerinde karşımıza çıkan çoğu hayvanın soyu tükenmiş durumda. Avrasya mağara aslanı, yaban öküzü ve iri Megaloceros geyik türü bunlardan sadece birkaçı. Fakat 2016’dan beri yürütülen Tauros Programı, genetik bilimle en azından yaban öküzünü geri getirmek istiyor. Program yaban hayatı koruma hareketinin bir parçası ve bunun için büyük sistemlerin restorasyonu yapılmaya çalışılıyor.

Kahvenin kansere sebep olmadığı ve şekerin sağlığa olası etkileri konusunda sonsuz makale var. Bu tarz popüler konularda bilimsel gerçekleri söylentilerden ayırt etmek oldukça önemli. Business Insider’ın ‘Sağlığınız: Neyin Faydası Olur, Neyin Olmaz’ (Your Health: What Works, What Doesn’t) kitabına dayanarak hazırladığı liste, en popüler 20 soruya bilimsel yanıtlar sunmuş.

Duygusal anlamda sertleşmede neredeyse hiçbir erkek sorun yaşamıyor. Ancak ‘penis sertleşmesi’ büyük bir sıkıntı kaynağı olarak duygusal sertleşmeyi de körüklüyor. İktidarsızlık yaşayan erkekler için geliştirilen nikel-titanyum alaşımı, ısıya duyarlı (ve şekil hafızalı) özel protez, vücut sıcaklığında yumuşak bir şekilde dururken, sıcaklık arttıkça dikleşip, uzuyor (acele eden, yanar!).

New York’taki Columbia Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Profesörü Samuel Sia’nın icat ettiği 15 mm’lik biobot, ilaç yutmak için saat kurmaya gerek bırakmıyor. Çünkü istenen dozda ilacı, vücudun istenen yerinde, istenen saatte otomatik olarak zerkedebiliyor. Kemik kanseri farelerde denenen biobot, şarj ya da kablo gerektirmiyor ve dışarıdan kontrol edilebiliyor.

Amerikan Kanser Derneği’nin (ACS) yıllık raporuna göre, [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]kansere bağlı ölümler, son 25 yılın en düşük seviyesinde.[/inlinetweet] Sayıların azalması (Türkiye için geçerli olmasa da) daha az kişinin sigara içmesine bağlanıyor.

Western Üniversitesi’ndeki Kanadalı Bilimciler tarafından yapılan üç mikrondan (1 mikron: milimetrenin binde biri) küçük olan kardan adam heykeli, ‘dünyanın en küçük kardan adamı’ unvanını aldı. Kardan adam üç adet 0,9 mikron küreden oluşuyor. Fakat biz yine de kardan adamın en büyüğünün makbul olduğunu savunuyoruz (kimileri nefret etse dahi).

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Gökbilimci Burçin Mutlu Pakdil ve ekibi çift halkalı yeni bir galaksi keşfetti.[/inlinetweet] Henüz bir isim verilmeye galaksi PGC 1000714 koduyla kataloglandı. 2009 yılında Ankara / Bilkent Üniversitesi’nden mezun olan ve 3 ödülü bulunan Burçin Mutlu Pakdil, ABD’de sırasıyla Texas Tech Üniversitesi, Arkansas Üniversitesi ve Minnesota Üniversitesi’nde astrofizik üzerine çalışmalarını sürdürüyor.

Özet Başlıkları

  1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
  2. Finans teknolojileri.
  3. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
  4. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
  5. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
  6. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.

8 Yorum

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz:

e-Bülten Aboneliği