Haftanın Özeti: 234

İnternet, Girişimler

Son yılların en hızlı girişimlerinden Uber, önümüzdeki ay ABD / New York borsasında halka arz edilecek. 100 milyar Dolar rekor değerlemeye sahip girişim hakkında bilinmesinde fayda olan 5 bilgi ise şu şekilde:

• Uber’in yemek dağıtımından nakliyeye birçok farklı hizmeti bulunuyor.
• Şirketin mali çalışmalarına dair gelir ve cironun ötesinde birçok detaylı veri sunuluyor.
• Uber’in yatırımcılara sağladığı veriler ekonominin dışında şirketin genel operasyonları hakkında da bilgi veriyor.
• Uber yakın zamanda otonom teknolojiyi kullanmak istediği için sürücülerinin memnuniyetine çok fazla önem vermiyor.
• Uber misyonunun yeni fırsatlar yaratmak olduğunu açıklayarak sadece bir ulaşım şirketi olarak tanınmak istemediğinin altını çizdi.

Apple ve Qualcomm, 2017’den bu yana devam eden patent lisanslama davasında anlaşmaya vardı. Şirketler kendi aralarında anlaştıklarını açıkladığı sırada San Diego’da bu anlaşmazlığın davası görülüyordu. İki şirketin eş zamanlı olarak yaptığı basın toplantısı davayı da lüzumsuz kıldı. Dava süresince Qualcomm’un rakibi Intel ile çalışan Apple’ın 5G modemleri için yeniden Qualcomm’u tercih etmesi bekleniyor. 5G destekli iPhone’ların ise en erken 2020’de geleceği düşünülüyor.

İlk olarak Jane Manchun Wong adlı kullanıcı tarafından fark edilen Instagram deneyi, beğeni sayısının gizlendiği bir Instagram arayüzünü ortaya çıkardı. Bu yeni tasarımda takip ettiklerinizin paylaşımlarının kaç kişi tarafından beğenildiğini göremiyorsunuz. Site yönetimi bunu “beğenilerden çok içeriğe odaklanmanızı istiyoruz” şeklinde savunuyor. Bu strateji ilk olarak 2016 yılında uygulamanın Kurucusu Kevin Systrom tarafından dile getirilmişti.

Distil Networks tarafından yayınlanan ‘Bad Bot Report 2019’ adlı rapora göre kötü amaçlı bot yazılımlar internet trafiğinin toplamının yüzde 37,9’unu oluşturuyor. Bu botların en büyük hedefi finans kurumları olarak kayıtlara geçerken devamında bilet, eğitim, kamu ve kumar siteleri yer aldı. 2018 yılından bugüne milyarlarca bot tabanlı işlemin araştırıldığı çalışmada bu alanda kullanılan yazılımların yüzde 73,6’sının son derece gelişmiş sistemler kullanmaya başladığına dikkat çekildi. Bu uygulamaların çalışması için kullanılan en popüler hizmet ise Amazon’un bulut bilişim hizmeti AWS. Saldırıların kaynak ülkelerinin sıralamasında ilk üçü ABD, Hollanda ve Çin oluşturuyor.

Twitter, en şiddetli neo-Nazilere, ırkçılara ve homofobiklere ev sahipliği yapıyor ama platformda konuşulamayan tek bir konu var: korsan diziler. Hafta sonu bazı dizilerin henüz yayınlanmayan bölümlerinin internet üzerinde sızdırıldığına dair yapılan haberlerin linklerini içeren birçok tweet Twitter tarafından kaldırıldı. Hatta Twitter’ın bu tweet’leri sildiğine dair atılan tweet’ler de silindi.

WIRED dergisinin aktardığına göre ABD’nin istihbarat teşkilatı FBI, 2016 yılında Apple’ın CEO’su Tim Cook’u ziyaret ederek iPhone kilidini açmak için özel bir yazılım talebinde bulunmuş. ABD’nin San Bernardino şehrinde yaşanan ve Dünya Halleri olarak gelişmeleri ayrıntılı olarak aktardığımız terör eyleminde failin ele geçirilen telefonunun şifresi bir türlü kırılamamış ve FBI hackerlardan dahi yardım istemek zorunda kalmıştı. Habere göre FBI bu sırada Apple’dan bu telefonun kopyasını alıp sonsuz sayıda şifre denenebilecek özel bir iOS sürümü talep etmiş (iOS işletim sistemi kullanan cihazlar kriptolu altyapı kullanıyor ve 5 hatalı şifre girişinin ardından tüm dosyalar otomatik olarak, tekrar ulaşılamaz şekilde siliniyor). CEO Tim Cook ve şirket yetkilileriyse böyle bir altyapıyı geliştirseler dahi bunun sızdığı anda dünyadaki bütün iPhone ve iPad cihazlarını güvenlik riskiyle yüzyüze bırakacağı gerekçesiyle reddetmiş.

Kanada’da polis sosyal medya gönderileri, polis kayıtları ve sosyal hizmetler bilgilerini kullanarak kimlerin kaybolabileceğini önceden tahmin edebilecek bir sistem geliştiriyor. Kanada Savunma Araştırma ve Geliştirme Bürosuna (DRDC) göre, Saskatchewan eyaleti, polisin toplum güvenliğini sağlamak amacıyla ‘önleyici modeller’ geliştirdiğini söyledi. Bu modeller belirli risk faktörlerini inceleyerek kimlerin kaybolabileceğini önceden belirlemek ve olay gerçekleşmeden müdahale etmek için kullanılacak. Risk faktörleri arasında geçmişte evden kaçmış olmak ya da evde şiddet uygulanması gibi düzinelerce farklı durum bulunuyor. Uzmanlar sosyal medya verilerinin güvenilir olmayabileceğini ve önleyici sistemlerin hata yapma ihtimalinin yüksek olduğunu hatırlatıyor.

Amazon’un reklam destekli -ücretsiz- müzik servisi için görüşmelere başladığı belirtildi. Şirket bu hamlesiyle küresel müzik servisi lideri Spotify ile arasındaki rekabeti daha da hareketlendirecek. Dünyanın en büyük internet üzerinden perakende satış şirketi, ücretsiz müzik servisini sesli asistan servisi bulunan Echo hoparlörleri aracılığıyla pazarlayabilir. Servisin şimdilik sınırlı bir katalog sunması ve önümüzdeki hafta yayına girmesi bekleniyor. Ücretsiz müzik için lisansları almak için Amazon bazı yapım şirketlerine oynatma başına ücret ödemeyi talep etti. Amazon’un bu serviste yayınlanan reklamlardan kazandığı para, müzik şirketlerinin alacağı paraya etki etmeyecek.

Amazon’un bir diğer radikal kararıysa Çin’de müşterilerin yerel satıcılardan alışveriş yapmasını sağlayan çevrimiçi mağazasını kapatma planı. Yapılan açıklamada ülkedeki e-ticaret platformunun Temmuz ayında çalışmalarına son vereceği ancak Çinli müşterilerin dilerse Amazon’un küresel mağazalarından alışveriş yapmaya devam edebileceği belirtildi. Şirket ayrıca Çin’deki bulut bilişim faaliyetlerine de devam edecek. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisinden uzaklaşma hamlesi, Amazon’un Hindistan’da büyük yatırımlar yaptığı bir dönemde geldi. Amazon Hindistan’da e-ticaret çalışmaları için şu ana dek toplamda 5,5 milyar Dolar harcadı.

Facebook’un hissedarları şirketin yönetiminde değişiklik yapılması için harekete geçti. Cuma günü yayımlanan ABD Sermaye Piyasası Kurulu’na gönderilen bir belgede şirketin yönetim kurulunun 30 Mayıs’ta toplanacağı ve hissedarlardan gelen sekiz talebin bu toplantıda oylanacağı belirtildi. Hissedarların taleplerinden iki tanesi Mark Zuckerberg’ü yakından ilgilendiriyor. Taleplerden biri Zuckerberg’ün artık şirketin başkanlığını bırakması yönünde. Diğer talep ise şirketin farklı hisselerine sahip kişilerin yönetim kurulunda farklı oy hakkı bulunmasının adil olmadığını öne sürüyor. Facebook’ta A tipi ve B tipi olmak üzere iki çeşit hisse bulunuyor. B tipi hisseye sahip olanların yönetim kurulundaki oy hakkı, A tipi hisseye sahip olan üyelere göre 10 kat daha fazla. Zuckerberg de B tipi hisselerin yüzde 75’ini elinde bulunduruyor. Yani bu şartlar altında Zuckerberg onaylamadan herhangi bir karar alınması mümkün değil.

Facebook son üç yıl içinde siteye kaydolan yaklaşık 1,5 milyon kişinin e-posta adresinde kayıtlı kişilerini ‘yanlışlıkla‘ kaydetti. Olay, bir güvenlik araştırmacısının, Facebook’un kullanıcılardan doğrulama amaçlı olarak e-posta adreslerinin şifresini istediğini fark etmesinin ardından ortaya çıktı. Kayıt esnasında karşılarına çıkan bu ekrana şifrelerini giren kişiler, herhangi bir izin istenmeden “Kişiler aktarılıyor” mesajı ile karşılaştı. Bir Facebook sözcüsü, Mayıs 2016’dan beri bu yöntemle 1,5 milyon yeni üyenin kişi listesinin (rehberinin) toplandığını söyledi. Facebook bu bilgileri insanların sosyal ilişki ağını belirlemek ve diğer kullanıcıları arkadaş olarak eklemek için kullanıyor.

Dark Web (Karanlık Ağ) olarak da adlandırılan ve genellikle TOR protokolü üstünden erişilebilen yasadışı siteler arasında en meşhuru Silk Road (İpek Yolu) adını taşıyan ve uyuşturucudan silaha, sahte pasaporttan kiralık katil ‘hizmetine’ kadar HER şeyin satıldığı ‘pazaryeri’ydi. Ancak 2015 yılında düzenlenen bir FBI operasyonuyla sitenin kurucusu (DPR lakaplı) Ross Ulbricht, mahkemede suçlu bulunmuş ve aftan yararlanmama şartıyla ömür boyu hapis ve 183 milyon Dolar para cezasına çarptırılmıştı. Bu olayın ardından Silk Road’un klonu 70’ten fazla site daha açılmıştı. Ancak bu hafta ortaya çıktı ki bunlar arasında en dikkat çeken Silk Road 2 sitesinin kurucusu DPR2 lakaplı Thomas White da seneler önce İngiltere’nin Liverpool şehrinde yakalanmış ve mahkemeye çıkarılmış. Bu hafta sonuçlanan davada White, 5 yıl 4 ay hapis cezasıyla hüküm giydi.

ABD ordusuna teknoloji üreten Savunma Bakanlığı İleri Araştırma Projeleri Ajansı (DARPA) bu kez vatandaşlar için bir teknoloji geliştirme arayışında. RACE adı verilen yeni programın açılımı herkes için sağlam ve anonim iletişim. Bu program ile geliştirilen yeni mesajlaşma uygulamasının, diğer mesajlaşma uygulamalarına göre daha güvenli olması ve herkes tarafından kullanılabilir olması hedefleniyor.

Mozilla’da Firefox grubunun eski Başkan Yardımcısı ve Genel Müdürü Jonathan Nightingale, Twitter üzerinden yaptığı açıklamalarda şirketin Google ile ilişkisinin sanıldığı kadar iyi olmadığını söyledi. Çalıştığı sekiz yıl boyunca Google’ın şirketin en büyük ortağı olduğunu söyleyen Nightingale “Arama geliri paylaşım anlaşmamız, Mozilla’nın gelirlerinin yüzde 90’ını oluşturuyordu” dedi. Ancak eski Genel Müdür, Google’ın Chrome’u Firefox’un önünde tutmak için el altından taktikler yürüttüğünün de altını çizdi. Yüzlerce kez yaşanan Google kaynaklı sorunlar her seferinde Firefox’a kullanıcı kaybettirmiş.

Şimdilik sadece iOS platformunda hizmet veren Jumbo adlı uygulama Facebook, Google, Twitter, Amazon gibi uygulamalardaki mahremiyet ayarınızı son derece kolay kullanımlı bir arayüzden yönetmenizi mümkün kılıyor. Ücretsiz uygulama şimdiden 1 milyondan fazla kullanıcıya sahip.

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.