Haftanın Özeti: 211

Bilim, Yazılım, Donanım

Apple, bundan böyle iPhone, iPad ve Mac cihazların hangisinden ne kadar satıldığını açıklamayacaklarını duyurdu. Bu kararın sebebi, iPhone satışları bir önceki yıla göre aşağı yukarı aynıyken gelirlerin yüzde 29 artış göstermesi olabilir. Apple artık satılan ürün sayısının geçmişteki kadar önemli olmadığını düşünüyor. CEO Tim Cook da konuyla ilgili olarak “Bu, markete gittiğinizde kasiyerin alışveriş tutarı yerine aldığınız ürün sayısını söylemesine benziyor. Önemli olan sepette kaç ürün olduğu değil sepettekilerin toplam değeri” şeklinde konuştu.

Samsung uzun zamandır beklenen katlanabilir telefonunu tanıttı ve Android geliştiricilerine yeni cihaz için uygulamalar yazmaya başlamalarını söyledi. Katlanabilir telefonlar, cebe sığan bir cihazda tablet ekranı sunmayı amaçlıyor. Ayrıca toplamda cihazın boyutu bir akıllı telefonun iki katına çıktığından daha fazla performans sağlayacak parçalar için de yer açılmış olacak. Samsung tarafından tanıtılan 7,3 inç ekrana sahip cihaz, önümüzdeki aylarda seri üretime hazır hale gelecek.

Blizzard‘ın Kaliforniya’da düzenlenen BlizzCon adlı etkinliğinde Diablo serisinin yeni oyunu Diablo:Immortal tanıtıldı. Önceki oyunlarıyla büyük bir hayran kitlesi toplayan serinin yeni oyununun sadece mobil platformlara gelecek olması hayranları arasında büyük bir hayal kırıklığı yarattı. Etkinlikteki soru-cevap bölümünde Blizzard ekibine bu oyunun bilgisayar versiyonu olup olmayacağı soruldu. Ekip oyunun sadece Android ve iOS üzerinden oynanabileceğini söyleyince salondan protesto sesleri yükseldi. Bu protestoların ardından sahnedeki ekip üyesinin “Akıllı telefonunuz yok mu? Tabletten ya da Nintendo Switch’ten de oynayabilirsiniz” cevabını vermesi tepkilerin daha da artmasına sebep oldu.

Merakla beklenen bir başka oyun olan Red Dead Redemption 2‘nin satış başarısına geçen hafta değinmiştik. Önümüzdeki haftalarda da değinecekmişiz gibi görünüyor zira oyunun satış grafiği hız kesmeye pek niyetli değil. Oyun, Red Dead Redemption’ın 8 yıllık satış rakamına 8 günde ulaştı. Bu başarı da tesadüf değil elbette. Oyunu geliştiren ekibin başındaki isim olan Dan Houser haftada 100 saat çalıştıkları dönemler olduğunu söylüyor.

Çin devlet televizyonu Xinhua, dijital görüntüler ve bilgisayarda oluşturulmuş seslerle haberleri okuyan yapay zeka ürünü haber sunucuları kullanmaya başladı. Yapay zekalı sunucular sistemlerine gelen tüm yazıları dijital sesleriyle ‘okuyabiliyor’. Bu dijital sesler de gerçek sunucuların seslerinin düzenlenmesiyle elde ediliyor.

Derin öğrenme ile çalışan ses algılama sistemleri genellikle internet üzerinden, uzakta bulunan güçlü bilgisayarlara erişerek çalışıyor. Ancak Waterloo Üniversitesi araştırmacıları ve DarwinAI adlı girişim, hem çok üstün isabet oranına sahip hem de düşük kapasiteli cihazlarda internet bağlantısına ihtiyaç duymadan çalışabilen yeni bir konuşma algılama yazılımı geliştirmeyi başardı. EdgeSpeechNets adı verilen sistem piyasadaki en gelişmiş derin yapay sinir ağlarına göre daha yüksek isabet oranına, daha küçük boyuta ve daha düşük hesaplama maliyetine sahip.

ABD’nin Ulusal Toksikoloji Programı (NTP), cep telefonları tarafından yayılan radyo frekansı radyasyonunun (RFR) farelere etkileri üzerine yapmış olduğu araştırmanın nihai raporunu yayımladı. 10 yıl öncesine dayanan ve 30 milyon Dolar harcanan çalışma, yüksek düzeyde RFR’ye maruz kalmanın erkek sıçanlarda kalp, beyin ve böbreküstü bezi tümörlerinin nedeni olabileceği sonucuna vardı. Dişi sıçanlarda, kanser ve RFR arasında bir ilişki olup olmadığına dair kanıtların net olmadığı da belirtildi. Bunun, sokakta telefonla konuşarak yürüyen ortalama bir kişi için neredeyse hiçbir zararın olmadığı anlamına geldiği ifade edildi.

Her yıl Ekim ayında Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi, Diwali festivali yüzünden aşırı hava kirliliğine maruz kalıyor. Bu sorunu çözmek için yola çıkan bir girişim, dev bir hava temizleme kulesi inşa etmek istiyor. Kurin Systems adlı girişim, 12 metreden uzun bir hava temizleme filtresi inşa ederek 75 bin kişiye temiz hava sağlamayı planlıyor. Hava temizleyici, 48 adet fan ve 9 aşamalı filtreleme sistemi kullanarak saatte 1,3 milyon metreküp temiz hava üretecek. Şu anda Çin‘in Xi’an şehrinde bulunan 100 metre uzunluğundaki hava temizleme kulesi dünyanın en uzun hava temizleyicisi olarak rekoru elinde bulunduruyor. Ancak farklı bir teknikle çalışan bu kule günde 10 milyon metreküp temiz hava sağlıyor.

NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki astronotların 8K çözünürlüklü bir videosunu paylaştı. Nisan ayında SpaceX’in kargo roketiyle gönderilen RED Helium 8K modeli kamerayla çekilen videoda astronotların istasyondaki yaşamı ve gerçekleştirdikleri deneyler görülüyor. Tabii ki yeni videoyu izlemek herkese nasip olmayacak çünkü 8K çözünürlüklü video oynatabilen cihazlar henüz kolay bulunmuyor. Ama olur da bir 8K televizyona erişebilirseniz, videoyu NASA’nın sitesinden tam çözünürlüklü olarak indirebilirsiniz.

Dünyada kendi uydusunu üretip uzaya gönderebilen 13, kendine ait bir uzay ajansı olan 72 ülke var. Önümüzdeki iki yıl içerisinde Kırgızistan da ilk uzay programına kavuşabilir. Kırgız Uzay Programı’na omuz veren yaşları 17 ila 25 arasında değişen 12 genç kadın, mühendislik ve yazılım öğrenip ülkenin ilk küp uydusunu (CubeSat) inşa etmek istiyor. Proje şu anda Patreon üzerinden kitle fonlaması aracılığıyla düzenli gelir toplamaya çalışıyor. Hedef aylık 2 bin 500 Dolar toplamak. Kırgız Uzay Programı hedefine ulaşabilirse, 2014’te Litvanya’nın ilk uydusunu üreten ekipten eğitim alacak. Ayda 5 bin Dolar toplanabilirse CubeSat üretmek için gerekli bileşenler satın alınacak. Aylık 10 bin Dolar toplanması halinde ise Kırgızistan’ın ilk uydusu Uluslararası Uzay İstasyonu’na gönderilecek ve buradan yörüngeye yerleştirilecek.

Mart ayında hayata gözlerini yuman Stephen Hawking‘in tekerlekli sandalyesi ve hayatı boyunca aldığı ödüllerin bazıları toplamda yaklaşık 600 bin Sterlin’e (4,25 milyon TL) satıldı. Düzenlenen açık artırmada, ünlü fizikçinin doktora tezi ise neredeyse aynı fiyata alıcı buldu. İnternet üzerinden gerçekleştirilen açık artırmada 52 adet eşya toplamda 1,8 milyon Sterlin’den fazla gelir getirdi. Hawking’in yanı sıra Isaac Newton, Charles Darwin ve Albert Einstein‘a ait eşyalar da açık artırmayla satıldı. Hawking’in ünlü kitabı A Brief History of Time’ın (Zamanın Kısa Tarihi) parmak basılarak imzalanmış bir kopyası 68 bin 750 Sterlin’e, bir ceketi 40 bin Sterlin’e ve Simpsonlar dizisinde yer aldığı bölümün senaryosu da 6 bin 250 Sterlin’e alıcı buldu. Elde edilen gelir, Stephen Hawking Derneği ve Motor Nöron Hastalığı Birliği’ne bağışlanacak. Hawking hayatının çoğunu motor nöron hastalığı ile mücadele ederek geçirmişti.

Astronomlar bugüne kadar tespit edilmiş en eski yıldızlardan birini keşfetti. Bu yıldızın Dünya’ya yakın olması, içinde bulunduğumuz galaktik bölgenin sandığımızdan çok daha yaşlı olabileceğini gösteriyor. Evrendeki ilk yıldızlar, 13,6 milyar yıl önce, Büyük Patlama‘dan sadece 180 milyon yıl sonra ortaya çıktı. İlk nesil yıldızlar genellikle hidrojen, helyum ve küçük bir miktar lityumdan oluşuyordu. Daha sonra füzyonla, ilk ağır metaller oluştu. Bu yıldızlar sonunda patlayıp bir süpernovaya sebep olunca, ağır elementler de evrene yayıldı. Bir sonraki nesil yıldızlar, bu madde bulutlarının bir araya gelmesiyle oluştu. Yani daha ağır metallerden oluşuyorlardı ve kendileri, daha da ağır metaller ürettiler. Bu döngü bu şekilde devam etti ve her yeni nesil yıldız daha ağır metal içeriğe sahip oldu. Bu nedenle astronomlar yıldızların metalikliğine bakarak yaşını tayin edebiliyor. Sadece 20-30 yıl öncesine kadar, ilk yıldızların yakıtlarını tamamen tükettiği ve çoktan patladığı düşünülüyordu. Ancak son dönemlerde astronotlar 25 kadar ‘ultra-metalsiz’ yıldızlar keşfetti. Bu da belki ileride ilk nesil yıldızlara bile rastlanabileceğini gösteriyor.

Hatırlatma: Hafta özetimiz toplam 5 sayfadan oluşuyor.Diğer kategorilere ait gelişmelere aşağıdaki listeden geçebilirsiniz.

Özet Başlıkları

  1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
  2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
  3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
  4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
  5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.

2 Yorum

  • Başta diye başlayan haber olmak üzere bu haftaki birkaç haberi – belki de yeni bitirip etkilendiğim için – şu kitabın içeriği ile ilgili buldum: Seth Stephens-Davidovitz, “Bana Yalan Söylediler. – İnternet ve Gerçek Yüzümüz.” Kitap, “insanların bilgi arayışı kendi içinde bir bilgidir” anlayışıyla, Google’da yapılan aramaları, yani Google Trends’i inceleyerek, şu çok iddialı sonuca vardıktan sonra yazılmış: “Google aramalarının insan psikesiyle [yani insanın tercih ve davranışlarını anlamakla ve ne yapacağını öngörmekle] ilgili gelmiş geçmiş en önemli veri kümesi olduğuna artık kaniyim.” İlgilenenlere öneririm.

    • Yorumum – anlayamadığım bir nedenle – eksik çıkmış. İlk cümle “Başta ‘Birleşik Krallık Çocuk Komisyonu Ofisi (CCO) tarafından yayımlanan bir rapora göre bugünün ebeveynleri, çocukları ergenliğe ulaşana kadar onların ortalama bin 300 fotoğrafını ve videosunu internette paylaşmış oluyor. ‘ diye başlayan …” olacak.

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz: