Haftanın Özeti: 132

Bilim, Yazılım, Donanım

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), sahte teknolojik ürünlerin ticareti ile ilgili bir rapor yayımladı. Verilere göre,[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]dünya genelinde satılan cep telefonlarının beşte biri, oyun konsollarınınsa dörtte biri sahte.[/inlinetweet] Telefon bataryaları, şarj aletleri ve hafıza kartları gibi ürünler de en sık taklit edilen ürünlerin başında geliyor.

Dünyanın en küçük 4G telefonu ‘Jelly’, boyutları giderek büyüyen akıllı telefonların dünyasında beklenmedik bir ilgi gördü. Yalnızca 109 Dolar olan minik Android telefon 2,45 inç ekranı, çıkarılabilen bataryası, microSD kart girişi ve çift sim kartı desteği ile aranılan her özelliğe sahip (gibi).  Kickstarter kampanyasında aradığı desteği bulan Jelly, Ağustos ayından itibaren ilk sahiplerine gönderilecek (79 Dolar).

Lund Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı ‘dünyanın en hızlı kamerası’nın saniyede 5 trilyon kare çekebildiğini gösterdi. Kamera tek bir kareden birkaç farklı görüntü çıkararak bu sayıya ulaşıyor. Yani aslında 5 trilyon ayrı görüntü çekmiyor. Bu çalışmaların ne için yapıldığını merak ettiyseniz amaç saniyenin katrilyonda biri hızda gerçekleşen süreçleri takip edebilmek, buna da genelde bilimsel ve endüstriyel araştırmalarda ihtiyaç duyuluyor.

Farklı tasarımları toplayanlara müjde: artık seçenekleriniz arasında ‘Banana Phone’ (Muz Telefonu) da var. Aslında, ‘Banana Phone’ akıllı telefonunuza kablosuz olarak bağlanan muz tasarımında bir ahize. Ürünün ardındaki fikir e-posta, mesaj ve uygulamaları bir kenara bırakarak daha çok konuşmanızı sağlamak ve nesli tükenmekte olan dağ gorillerine yardım etmek. ‘Nasıl?’ sorusunun cevabı basit: ürünün satışından elde edilen gelirin yüzde 1’i Kongo’da gorilleri koruyan ‘Gearing Up 4 Gorillas’ isimli yardım kuruluşuna bağışlanıyor. 40 Dolarlık cihazın Indiegogo videosu oldukça keyifli, mutlaka izleyin.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]LG, 4 ekran yerine geçecek yeni ekranı ’43UD79-B’yi tanıttı.[/inlinetweet] Ekran 42,5 inç ve 3840 x 2160 çözünürlüğe sahip. Ayrıca (maksimum) 4’e bölünerek her parçada farklı görüntüleri sergileyebiliyor. Japonya’da 19 Mayıs’ta satışa çıkacak olan ürün için, 697 Dolar’dan ön sipariş alan ABD’li satıcıların teslimat için verdiği tarih 9 Mayıs.

Bu hafta  yapılan bir etkinlikte, [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Microsoft yeni Surface Laptop’ı tanıttı.[/inlinetweet] Ön sipariş almaya başlayan cihazlar 999 Dolar’dan (yaklaşık 3 bin 525 Lira) başlayan fiyatlarla satılacak. Surface serisi Windows 10 işletim sisteminin S versiyonunu kullanacak.

Volkswagen, gelecekte üretmeyi planladığı elektrikli araçlara dair pek çok konsept tasarım göstermesine rağmen bu alanda şimdiye dek hatırı sayılır bir ilerleme sağlamamıştı. Şirket Yöneticisi Matthias Müller, Viyana Otomobil Fuarı’nda yaptığı açıklamada, önümüzdeki 5 yıl süresince elektrikli araçlara toplam 10 milyar Dolar (35,5 milyar Lira) yatırım yapılacağını açıkladı.

Araştırmacılar, gelecekte insan beynini bilgisayarlara bağlayabilecek teknolojilerin tehlikelerine karşı dört yeni insan hakkı önerdi:

• Bilişsel özgürlük hakkı: Bireyler beyin bilgisayar arayüzü teknolojilerini kullanma ya da kullanmama kararı vermekte özgürdür. Kimse bu teknolojileri kullanmaya zorlanamaz ya da kullanmaktan alıkonamaz.
• Zihinsel mahremiyet hakkı: Hiç kimse, durum ne olursa olsun, beynine bağlı cihazlar tarafından toplanan verileri paylaşmak zorunda değildir. Düşünceler kişinin özel mülkiyetidir ve paylaşmaya zorlanamazlar.
• Zihinsel bütünlük hakkı: Bir bireyin zihnine izinsiz erişim ile müdahale etmek, hack’lemek ve bu yolla zihinsel faaliyetlerine erişmek ya da anılarını silmek suçtur.
• Psikolojik devamlılık hakkı: Kişinin psikolojik durumu, alacağı kararlar ya da belirli bir konudaki düşüncesi dışarıdan müdahale ile değiştirilemez.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Makine öğrenimi sahte içeriğin en azılı editörü olmaya doğru ilerliyor.[/inlinetweet] Artık video, fotoğraf ve sesleri oldukça inandırıcı şekilde manipüle ederek başkasının yerine geçmek mümkün. Bir Rus şirket tarafından geliştirilen FaceApp uygulaması yüz fotoğrafına gülümseme ekleyebiliyor, kişiyi yaşlandırabiliyor ya da cinsiyetini değiştirebiliyor. Geçen haftaki özette bahsettiğimiz Lyrebird isimli şirket ise ses taklit edebilen bir teknoloji geliştirdi ve tanıtım amacıyla Barack Obama, Donald Trump ve Hillary Clinton’ın seslerini taklit eden kısa parçalar yayınladı. Almanya’daki Friedrich Alexander Üniversitesi’nden bir doktora öğrencisi ise video manipülasyonlarını tespit etmeye odaklanan bir proje üzerinde çalışıyor.

İsviçreli [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Credit Suisse AG, çalışanların sorularını yanıtlaması için bankaya 20 adet robot asistan yerleştirdi.[/inlinetweet] Bankanın Küresel Pazarlar Yöneticisi Brian Chin Pazartesi günü Milken Enstitüsü Küresel Konferansı‘nda yaptığı konuşmada, bu teknolojinin bankanın uygunluk merkezine gelecek aramaları yüzde 50 oranında azaltabileceğini düşünüyor.

Teknoloji Uzmanı ve Bilgisayar Bilimcisi Kai-Fu Lee, robotların önümüzdeki on yıl içinde tüm işlerin yüzde 50’sini yapabileceğini söylüyor. Lee, CNBC’ye yaptığı açıklamada yapay zekanın aynı anda 3 milyon yüzü tanımlayabileceği ya da sekiz saniye içinde kredi dağıtabileceği örneğini verip, bunun insanüstü bir şey olduğunu ve insanlık için büyük bir servet yaratıp yoksulluğu yok edeceğini söyledi.

Tekerlekten iPhone’lara teknoloji yolculuğunda çağ atlayan insanlık, artık sinirsel faaliyetlerin anlaşılmasını sağlayacak arayüz uygulamalarını değerlendirmeye hazır. Burada dikkat çeken iki ekip var: Facebook’un Building 8’i ve Elon Musk’ın Neuralink’i. Bu iki ekibini amacı da kullanıcıları, kendilerinin istediğinden daha çok tanıyacak bir sistem kurmak. Elon Musk‘ın bunu insanlarla makineleri iletişim içine sokarak ve sinir kontrol teknolojisini geliştirerek başarması bekleniyor. Bu girişim ile 5 hayal de gerçek olabilir:

1. Bilgisayarlar zihinle kontrol edilebilir.
2. Gerçek bir ‘sonraki gen’ oyunu gerçekleşebilir.
3. Duyguların farkında bir teknolojiye sahip olabiliriz.
4. Robotik uzuvları kontrol etmek yerine ondan bir tane edinebiliriz.
5. Kendimizin veya başkasının beynini kontrol edebiliriz.

Doktora Öğrencisi Marcello Ienca ve meslektaşları nöroteknoloji alanındaki gelişmelerin ‘zihinsel özgürlüğü’ tehlikeye attığını belirterek insan hakları hukukunun nörobilimi de kapsayacak şekilde yeniden düzenlenmesi gerektiğini savunuyor. Ekibin Life Sciences, Society and Policy dergisinde yayımlanan makalesi, beyin görüntüleme ve beyin-bilgisayar arayüzü gibi teknolojilerin kötüye kullanımı ile zihinde oluşabilecek hasarları engellemek amacıyla insan hakları hukukuna eklenecek dört yeni yasa teklif ediyor: bilişsel özgürlük, zihinsel mahremiyet, zihinsel bütünlük ve psikolojik devamlılık hakları.

Kansas Üniversitesi‘nde yürütülen bir çalışma hafıza ile sıkılma arasındaki bağı test etmek için önce katılımcıların çalışma belleklerini ölçtü. Ardından katılımcılara bir dizi resim gösterildi ve müzik videosu izletildi. Bu esnada da düzenli aralıklarla keyif seviyelerini bildirmeleri istendi. Sonuçta hafızası kuvvetli kişilerin, deneyimlerinin ayrıntılarını daha çok hatırladıkları ve bu durumdan daha fazla tatmin oldukları için daha hızlı sıkılmaya başladıkları keşfedildi.

Boy uzunluğuna oranla, vücut ağırlığına göre yağ miktarının ölçüldüğü vücut kitle endeksi yöntemi 1830’lardan beri kullanılıyor. Ancak tüm popülerliğine rağmen bu yöntemin kişinin ne kadar sağlıklı olduğunu ölçmede çok etkili olmadığı anlaşıldı. Fakat Mayo Clinic araştırmacıları ‘Vücut Hacim Göstergesi’ adı verilen yeni bir araç ile insan vücudunu ölçmenin daha etkili bir yolunu buldu. Ölçümler, toplam vücut hacminizin, karın bölgesi hacmine oranı alınarak yapılıyor.

Yeni [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]bir araştırmaya göre, 0 olmayan kan gruplarında kalp krizi ve inme riski artış gösteriyor.[/inlinetweet] 1,3 milyondan fazla insan üzerinde yapılan analizlerde §0 pozitif veya 0 negatif dışındaki kan grubuna sahip olan kişilerin kalp krizi veya inme yaşama riski yüzde 9 daha yüksek. Bu bağlantının sebebinden henüz emin olamayan araştırmacılar, konunun daha fazla araştırılması gerektiğini söylüyor.

Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]FDA, akciğer kanserini tedavi tedavi etmek için geliştirilen yeni bir ilacı onayladı.[/inlinetweet] Japon ilaç devi Takeda Pharmaceuticals tarafından geliştirilen ilaca ‘brigatinib’ adı veriliyor. İlacın amacı, ilk aşamada başarısız olan akciğer kanseri ilaçlarının yerini almak.

Araştırmacılar CRIsPR adı verilen gen düzenleme teknolojisini kullanarak AIDS virüsünün canlı hücrelerden tamamen temizlenebileceğini ortaya çıkardı. Molecular Therapy dergisinde yayımlanan çalışma canlı hayvan genomlarından temizlenen HIV’nin tekrar etmediğini gösterdi. Çalışmanın primatlar üzerinde devam etmesi ve bu adım ile insanlar üzerinde başarılı olma ihtimaline dair daha fazla bilginin açığa çıkarılması planlanıyor.

Araştırmacılar, on yılı aşkın bir süredir üç boyutlu yazıcılar ile belirli canlı hücreleri oluşturabiliyordu. Şimdiki hedef kemik, kıkırdak, organlar gibi daha üst düzey dokular. İmplantlar da dahil olmak üzere kişiye özel diğer ögelerin seri üretimine yaklaşmakta olduklarını belirten araştırmacılar, uzun organ bağışı listelerini sona erdirebilir.

Küresel iklim değişikliğinin en ciddi göstergelerinden biri kutuplardaki buzulların erimesi. Bilimciler çözüm olarak buz tabakasını yeniden dondurma fikri üstünde çalışıyor. İlk deneme İsviçre’deki Diavolezzafirn Buzulu’nun ufak bir alanında yapılacak. Yaz boyunca devam edecek çalışmayla bölgedeki buz tabakasının muhafaza edilmesi amaçlanıyor.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Elon Musk’un roket şirketi SpaceX, Pazartesi günü uzaya yeni bir casus uydu gönderdi.[/inlinetweet] Pazartesi sabahı erken saatlerde gerçekleştirilen NROL-76 görevine ilişkin basın bülteninde ayrıntılı bilgi yok. Ancak ‘yük sahibinin’ ABD ordusunun gözetim kolu Ulusal Keşif Ofisi olduğu biliniyor.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Stephen Hawking, insan ırkının geleceğine dair teorilerini, BBC’nin hazırladığı bir belgeselde test edecek.[/inlinetweet] Kanalın bir ‘dönüm noktası’ olarak nitelendirdiği iki bölümden oluşacak programda Hawking, insanların hayatta kalabilmek için 100 yıl içinde başka bir gezegeni kolonileştirmesi gerektiği fikrini inceleyecek. Cambridge Üniversitesi’nde profesör olarak görev alan Hawking, eski öğrencisi Christophe Galfard ve Mühendislik Profesörü Danielle George ile dünyayı gezerek yanıtlar arayacak.

[alert type=blue ]Hatırlatma: Hafta özetimiz toplam 5 sayfadan oluşuyor.Diğer kategorilere ait gelişmelere aşağıdaki listeden geçebilirsiniz.[/alert]

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.