Haftanın Özeti: 230

Bilim, Yazılım, Donanım

Apple Pazartesi günü yıllardır aynı konfigürasyonla yoluna devam eden iPad Air ve iPad Mini’nin yeni versiyonlarını sessiz sedasız tanıttı. Yeni iPad Air 10,5 inçlik yeni ve daha büyük ekranı ile 499 Dolar‘dan satışa sunulacak. iPad Mini ise 7,9 inçlik ekran boyutunu koruyor. Mini’nin satış fiyarı da 399 Dolar olarak belirlendi. Cihazlar artık Apple’ın dijital kalemi Apple Pencil’ı destekliyor ve yeni işlemcileri önceki modellere göre üç kat daha hızlı.

Yeni Kindle, sadece Kindle Paperwhite’e benzer bir ışığa sahip olmakla kalmıyor, aynı zamanda 2015’ten bu yana tasarımını, yuvarlak plastik taraflarla, alt kısım ve ön ışığın tutulduğu ekranda bir çıkıntı ile yansıtıyor. 8.7 mm kalınlığında olan ve 174 gram ağırlığında olan cihaz, öncekinden 0.4 mm daha ince. Ancak, Amazon’un bir yandan tutarken, okumayı kolaylaştırdığını söylediği önceki versiyondan 13 gram daha ağır.

Yenilik adına ortaya konabileceklerin sınırlarına dayanan cep telefonu sektörünün yeni hevesi katlanabilir ekranlar. Bu kapsamdaki ilk ürünlerden birini geçtiğimiz günlerde Galaxy Fold adıyla duyuran Samsung, yeni bir sorun dalgasıyla yüzyüze kalabilir. Zira incelemesinin yer aldığı bir videoda telefonun katlandığı yerden gözle görülür şekilde ‘kırıştığı’ dikkatleri çekiyor.

Moleskine’in kağıt defterleri oldukça popüler ancak marka aslında uzun süredir Adobe ile birlikte uygulamalar ve akıllı kalemler üretiyordu. Şimdi iki şirket bu ürünlerin daha gelişmiş bir versiyonu olarak Moleskine Paper Tablet adlı bir ürün geliştirdi. Bu ürün el ile çizim yapmanın hızını ve eğlencesini korurken bir yandan da çizimlerini aynı anda Adobe Illustrator’a aktarıyor. Bu özellikten faydalanabilmek için Moleskine’in 179 Dolar’lık Pen+Ellipse dijital kalemini kullanmak gerekiyor.

Kişisel bilgisayarlarda yıllardır vazgeçilmez bir yazılım olarak kullanılan WinRAR’ın geçtiğimiz 19 yıl boyunca, siber saldırganlar tarafından, kötü amaçlı yazılımları dağıtmak için kolayca kullanılabilen bir açığı bulunduğu belirlendi. .zip ve .rar uzantılı sıkıştırılmış dosyaları açmak için kullanılan uygulamada bulunan bu açık 5.70 sürümü ile kapatıldı. Ancak uygulamayı güncellemeyen kullanıcılar, şu aralar yayılmakta olan 100 kadar farklı zararlı yazılıma maruz kalma tehlikesiyle karşı karşıya.

Finlandiyalı oyun şirketi Rovio artırılmış gerçeklik dünyasına Angry Birds Isle of Pigs adlı oyunla giriş yaptı. Oyun İsveçli oyun stüdyosu Resolution Games ile birlikte, Apple’ın mobil cihazları için geliştirildi. Oyun San Francisco’daki Oyun Geliştiricileri Konferansı’nda tanıtıldı. Oyuncular telefon ya da tabletlerinden, oyunda domuzcukların inşa ettiği kuleleri çevrelerindeki herhangi bir düz yüzeyin üzerindeymiş gibi görüntüleyebiliyor.

Trunkal vagotomi adı verilen bir ameliyat geçirerek, sindirim sistemi ile beyin arasındaki iletişimi sağlayan vagus sinirini aldıran hastalarda Parkinson ortaya çıkma ihtimalinin yüzde 40 düştüğü görüldü. Bağırsaklarla beyin arasındaki ilişkinin ortadan kaldırılmasıyla Parkinson riskinin azalması, hastalığın beyinden önce bağırsaklarda ortaya çıktığı fikrini destekler nitelikte. Bilimciler hastalığın kaynağını belirlemeleri durumunda hastalığı önlemenin çok daha kolay olacağını söylüyor. Ancak Parkinson tek bir sebebi olan basit bir hastalık değil. Bu yüzden daha kapsamlı araştırmalar yapmak gerekiyor.

İnsanlar bir gün kopan uzuvlarını yeniden geliştirme yeteneğine sahip olabilir. Harvard Üniversitesinden bilimciler genlerin tüm vücudu yenilemesini kontrol eden bir DNA anahtarı keşfetti. Solucanlarda kodlama yapmayan (çöp) DNA’ları inceleyen bilimciler, erken büyüme tepkisi (EGR) adı verilen bir kontrol genini harekete geçirebilen bir DNA parçası buldu. EGR, yeniden oluşturma işlemini tamamen açıp kapatabiliyor. Dr. Mansi Srivastava “Bu genin aktivitesini düşürmeyi başardık ve eğer EGR’ye sahip değilseniz hiçbir şey olmadığını gördük. Hayvanlar vücutlarını yenileyemiyor. EGR çalışmayınca, vücut yenilemede kullanılan diğer genler hiç çalışmıyor. Diğer anahtarlar işe yaramıyor. Evin şalterini indirmiş gibi oluyor.” diyor. Araştırmacılar insanlarda da bu genin solucanlarda olduğu gibi çalışması ile birlikte vücudun tamamen yenilenebilmesinin yolunun açılacağına inanıyor.

2012’de Sibirya’da bulunan bir tüylü mamutun hücresi, bir farenin oosit hücresinin içinde yeniden hareketlendi. Bu heyecan verici bir gelişme olsa da mamut klonlamaya başlamamız için yeterli değil. Bilimciler bunun için önce hücre bölünmesinin sağlanması gerektiğini söylüyor. Çalışmada hücrenin bölünme öncesindeki aşamada gerçekleşmesi gereken işlemleri gerçekleştirdiği ancak bölünmediği belirtildi. Bilimciler bu çalışmaları mamutları yeniden üretmek için kullanamasa da en azından fillere, mamutlar gibi soğuk havalarda hayatta kalma yeteneği vermek için kullanabilirler.

Stanford Üniversitesinde yapılan bir araştırmada Apple Watch kullanıcısı 400 bin kişi bir yıl boyunca incelendi. Bu kişilerin sadece yüzde 0,5’i kalp ritmi düzensizliğine dair Apple Watch tarafından uyarıldı. Uyarı alan kişilerin yüzde 84’ünün atrium kasılması yaşadığı doktorlar tarafından tespit edildi. Doktorlar atrium kasılmasının ciddi sağlık sorunlarının göstergesi olabileceğini söylüyor. Yani Apple Watch’un hatalı teşhis koyma oranı oldukça düşük ve saatin verdiği uyarılar doktora görünmek için yeterli bir sebep.

Kaliforniya Teknoloji Enstitüsünden (Caltech) araştırmacılar, nesneleri sadece ışık kullanarak yerinden kaldırmak ve hareket ettirmek için bir yöntem geliştirdi. Ancak bu yöntem şimdilik sadece teorik. Araştırmacılar bu tekniğin ultra hafif uzay aracı yörünge kontrolü ve hatta uzay keşifleri için lazerle itilen ışık yelkenleri için kullanılabileceğini düşünüyor. Yani uzay aracını hareket ettirmek için yakıta ihtiyaç duyulmayacak. Dünya’dan gönderilen güçlü bir lazer ışını uzay aracını hareket ettirecek. Bu yöntem mikroskobik nesnelerde, optik cımbız yöntemiyle kullanılıyor. Ancak araştırmacılar, nesnenin bir yüzeyine oyulacak bir desen ile nesnenin kendi dengesini sağlayabileceğini ve daima ışığın vurduğu alan içinde kalabileceğini söylüyor. Böylece bir uzay aracını en yakın yıldıza 20 yılda göndermek mümkün olacak.

Bilimciler evrenin gizemlerini 50 yıllık Ay taşları ile çözmeye çalışacak. NASA’nın onlarca yıl önce Apollo görevleri sırasında Ay’da topladığı ve havası alınmış kaplarda saklanan örnekler ilk kez Dünya atmosferine maruz kalacak. 1972’de Apollo 18 görevinde toplanan yaklaşık 800 gram ağırlığındaki çok katmanlı bir Ay taşı altı adet araştırma ekibi tarafından incelenecek. 6 Apollo görevinde toplam 382 kg ağırlığında Ay taşı ve toprağı Dünya’ya geri getirilmişti. Bu örneklerin önemli bir kısmı laboratuvarlarda incelendi ancak bugünün teknolojik gelişmeleri, uydumuzun kimyasal ve jeolojik bileşenleri hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmamızı sağlayacak.

Klasik müzik dinleyen tavuklar daha iyi yumurtluyor. Peynirlerin müzik zevkiyse biraz farklı. İsviçre’de araştırmacılar peynirin yıllandırma sürecine farklı müziklerin nasıl etki ettiğini inceleyen bir deney yaptı. Bu doğrultuda peynirlere Led Zeppelin, Mozart, A Tribe Called Quest, Yello ve Vril dinletildi.  Araştırma sonucunda ‘hip-hop dinleyen’lerin istenen sonuca en yakın peynirler olduğu görüldü. Tavır sahibi bütün peynirleri selamlıyoruz. Thug life!

Yeni bir araştırmaya göre, akıllı telefon ve bilgisayar ekranından gelen mavi ışık körleşmeyi hızlandırabiliyor. Toledo Üniversitesinden araştırmacılar telefon, tablet, televizyon gibi ekranları mavi ışık yayan cihazlara sürekli maruz kalmanın görüş yeteneğine zarar vereceğini ve gözün ışığa duyarlık hücrelerinde zehirli moleküller oluşmasına sebep olabileceğini söylüyor. Araştırmacılar bu durumun maküler bozulma ve diğer göz hastalıklarını hızlandırabileceğini söylüyor. Maküler bozulma ilerleyen aşamalarda körlüğe neden olabiliyor. (Bizden size küçük, bedava ve etkin bir tasiye: Flux)

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.