Haftanın Özeti: 222

27/01/2019
22 dakikalık okuma
2 Yorum

İnternet, Girişimler

Çoğumuz akıllı telefonumuzla aşk yaşıyoruz. Derdimizi ona anlatıp en mutlu anlarımızı onunla paylaşıyoruz. Yatmadan önce en son dokunduğumuz şey genellikle o oluyor. Sabah uyanır uyanmaz da ona günaydın diyoruz. Bu aşkın telefonla sınırlı kalması mümkün mü peki? Japonya’nın ünlü ‘hologram’ şarkıcısı Hatsune Miku ile geçtiğimiz Kasım ayında dünya evine giren 35 yaşındaki Akihiko Kondo da düğüne katılmayan annesine ve ‘hısım akrabaya’ bu soruyu soruyordur muhtemelen. Kondo kendisini ayrımcılığa uğrayan bir cinsel azınlık mensubu olarak tanımlıyor. O azınlığın adı da konulmuş durumda: Dijiseksüeller. Ama bu tanıma sadece ‘bir surete aşık olanlar’ veya seks objelerinin yaşadığı teknolojik gelişimlerle başı dönenler mi dahil olacak? Yoksa gerçek aşkı telefonunda arayan herkes dijiseksüel mi, şimdilik bu kısım net değil. Dijiseksüelliğin Yükselişi adlı makalenin yazarları (Akademisyenler Neil McArthur ve Markie Twist) çevrimiçi porno ve elektronik seks oyuncaklarını dijiseksüelliğin birinci dalgası olarak tanımlıyor. İkinci dalgada ise işin içine artırılmış gerçeklik, sanal gerçeklik, yapay zeka destekli seks robotları giriyor. Burada da “Biyonik seks makineleri mi yoksa romantik sevgililer mi” sorusu ortaya çıkıyor. Evet, gönül işleri hep karışık. Meseleye ilgi duyanlar için New York Times uzunca bir dosya hazırladı.

Teknoloji ve internet devleri 2018’de lobicilik faaliyetlerine en az 64 milyon Dolar harcadı. En yüksek harcama 21,2 milyon Dolar ile Google’dan gelirken, onu 12,6 milyon Dolar ile Facebook izledi. Statista tarafından hazırlanan şu tablo, dört büyük şirketin üç yıllık harcamalarını gösteriyor.

Çin hükümeti, ülkedeki tek yabancı arama motoru olan Bing’e erişimi durdurdu. Bing’i bünyesinde barındıran Microsoft haberi doğrularken Çinli yetkililer konu hakkında açıklama yapmadı. 2010’dan beri engelli olan Google’ın Çin’e özel sansürlü arama motoru projesi, başta Google çalışanlarından olmak üzere kamuoyundan tepki almıştı.

Facebook çalışanlarının, Amazon üzerinde Facebook’un yeni görüntülü sohbet cihazını öven yorumlar yazdığı tespit edildi. Portal adlı cihaz geçtiğimiz Ekim ayında satışa sunulmuştu.  New York Times yazarı Kevin Roose övgü dolu yorumları yazanların Facebook çalışanları olduğunu fark eden ilk kişi oldu. Roose’un şüpheleri daha sonra bir Facebook yöneticisi tarafından doğrulandı. Bunun talimatla yapılmadığını ifade eden yönetici, söz konusu yorumların sahipleri tarafından silineceğini belirtti. Yeni cihazın, sahibi hakkında veri topladığı ve bunların kişiye özel reklam gösterimleri için kullanıldığı ifade edilmiş, Facebook da bu iddiaları doğrulamıştı.

WhatsApp mesaj iletme sayısını sınırlama kararı aldı. Artık gelen mesajlar en fazla 5 kişiye iletilebilecek. Kısıtlamanın sebebi, platform üzerinden paylaşılan yalan haberlerin yayılma hızını azaltmak. WhatsApp geçtiğimiz Temmuz ayında mesaj iletme sınırını 256’dan 20’ye düşürmüştü. 5 kez iletme sınırı ise bir süredir Hindistan’da deneniyordu.

Microsoft yalan haber filtrelemesi yapabilen bir program geliştirdi. Mobil işletim sistemleri ve tarayıcılarla uyumlu olan NewsGuard adlı filtre, yeşil ve kırmızı uyarı ile bir sitede yalan haber ya da propaganda olup olmadığına dair uyarı veriyor. NewsGuard sitelerdeki haberlerin doğruluk oranını da puanlıyor.

Journo’da Gülin Çavuş imzasıyla yayımlanan bir dosya seçim dönemlerinde şüpheyle yaklaşılması gereken 5 içerik türünü sıralıyor. Şurada bulabileceğiniz dosyada değinilen 5 başlık:

  • Mülteci ve göçmenler.
  • Adaylara montaj.
  • Asimetrik propaganda.
  • Seçim güvenliğinden şüphe.
  • Komplo teorileri.

Brezilya’da 2002 yılından bu yana faaliyet gösteren teyit sitesi E-farsas 2018’de yayılan yalan haberlerin en kötülerini ‘ödüllendireceği’ bir organizasyon düzenliyor. Siyaset, spor, eğlence gibi kategorilerde verilecek olan Foolitzer Ödülleri’nin kazananları Şubat ayında açıklanacak.

YouTube yıldızları “iki dakikalık video çekip hayatını yaşayan tipler” gibi görülebilir ama derin bir ‘ilgi baskısı’ yaşadıkları aşikar. Daha fazla izlenmek veya mevcut konumlarını korumak adına yoğun bir üretim döngüsü içinde olduklarını ve yorgun düştüklerini belirten dünyaca ünlü YouTube yıldızlarının dertlerine ortak olmak isterseniz Insider tarafından hazırlanan şu uzun dosyaya göz atabilirsiniz. Yeri gelmişken de 140journos’un bu alışmasını bir kez daha hatırlayabiliriz:

İçerik üreticileriyle onlara destek vermek isteyen ‘patronları’ bir araya getiren Patreon 3 milyon destekçiye ulaştı. Geçtiğimiz yıl bu rakam 2 milyon olarak açıklanmıştı. Jack Conte tarafından, kendisine YouTube reklamları dışında bir gelir kaynağı oluşturmak amacıyla kurulan site 6 yılda toplam 105 milyon Dolar’ın üzerinde yatırım aldı. Şirket, 2019’da destek ödemelerinde 1 milyar Dolar sınırının da aşılacağına inanıyor.

Dijital içeriğin yıldızlarından BuzzFeed 200’den fazla çalışanını işten çıkarmayı planlıyor. Bu toplam insan kaynağının yüzde 15’ine denk düşüyor. Yine yıldız siteler olan Vice ve Huffington Post’tan da benzer haberler geliyor. Dijital içerik balonu terimini daha sık duyacağız gibi görünüyor.

Airbnb dört şanslı kişiyi İtalya’nın ‘kartpostal manzarası gibi’ kasabası Grottole’de yaşamaya davet ediyor. Katılımcılara üç ay boyunca ücretsiz konaklama imkanı sunulacak ve aylık 1000 Dolar’a kadar yaşam masrafları karşılanacak. İtalya’nın kırsal kesimlerinde de işsizlik ve dolayısıyla kente göç sorunu yaşanıyor. Haliyle böyle kasabalar da boş kalıyor. Bu da albergo diffuso yani ‘dağınık otel’ anlamına gelen bir akımın yayılmasına neden oluyor. Turistler kullanılmayan bir eve yerleşiyor ve bir süre köy halkının bir parçası olarak yaşıyor. Böylece hem yerel kültür korunuyor hem de büyük tatil tesislerinin sunduğu birbirine benzer deneyimlerin dışına çıkılmış oluyor. Grotole için yürütülen kampanya da bu akımın bir parçası.

Starbucks, ABD’de 6 farklı şehirde kahve, atıştırmalık ve diğer yiyecek içeceklerin teslimatı için Uber ile iş birliği yapacağını duyurdu. Müşteriler siparişlerini 2,49 Dolar fark ödeyerek Uber Eats üzerinden verebilecek. Programın tamamı kullanıma sunulduğunda ABD’deki Starbucks mağazalarının dörtte birinde (yaklaşık 3 bin 500 şube) menüdeki ürünlerin yüzde 95’i bu yolla sipariş edilebilecek.

Uber otonom sürüş teknolojisini bisiklet ve scooter paylaşım programlarına da entegre etmek istiyor. Konu hakkında çok fazla detay yok ama 3D Robotics CEO’su Chris Anderson’a göre Uber bu planını DIY Robotics etkinliğinde açıkladı. Anderson, Uber’in elektrikli bisikletleri ve scooter’larından sorumlu JUMP grubunun içinde bu iş için ayrı bir bölüm açılacağını ifade ediyor. Micromobility Robotics adı verilecek olan yeni bölüm, kendi kendine şarj olabilen ya da kullanıcının beklediği noktaya gidebilen otonom scooter ve bisikletlerin geliştirilmesine yoğunlaşacak.

Waymo Michigan eyaletinde otonom araç fabrikası kurmak için ABD’nin ilgili makamlarından gerekli izni aldı. Bu, tamamen otonom araçların seri üretimi için kurulan ilk fabrika olacak. Şirket dünyanın ilk otonom taksi servisini Aralık ayında kullanıma sunmuştu. Bu hizmet şimdilik sadece Phoenix şehrinin banliyölerinde kullanılabiliyor.

Türk girişimciler Umur Çubukçu ve Özgür Erdoğan’ın kurucu ekibinde yer aldığı Citus Data adlı veri analiz şirketi, Microsoft tarafından satın alındı. Citus Data, son dönemde popülaritesi artan açık kaynaklı ilişkisel bir veritabanı yönetim sistemi olan PostgreSQL topluluğunda lider olarak görülüyor. Microsoft’un Azure veri servislerinin açık kaynak yazılıma yaptığı yatırımlar, Citus Data’nın da Azure’un radarına girmesine sebep oldu. Şirket, 35 kişilik ekibiyle birlikte bundan böyle Microsoft bünyesinde çalışacak.

Brand Finance tarafından hazırlanan Dünyanın En Değerli 500 Markası listesi açıklandı. Değerini geçen yıla göre yüzde 25 artıran Amazon (188 milyar Dolar) birinciliğini korurken onu Apple (154 milyar Dolar), Google (143 milyar Dolar) ve Samsung (91 milyar Dolar) takip etti. Türkiye’den hiçbir marka bu listeye giremedi.

Bankalararası Kart Merkezi (BKM) 2018’de Türkiye’de kartlı ödemeler ve nakitsiz ödeme toplumu hedefine yönelik yaşanan gelişmeleri paylaştı. Kredi kartı sayısının yüzde 6 artarak 66,3 milyona, banka kartı sayısının ise yüzde 11 artarak 146,4 milyona ulaştığını gösteren rapordan notlar:

  • Hava yolları sektöründe kartlı ödemeler yüzde 44 artışla 20,6 milyar TL’ye ulaştı.
  • Hava yollarından sonra en hızlı artış görülen alanlar yüzde 29’la restoran (toplam 36,7 milyar TL) ve yüzde 28’yle konaklama (toplam 17,6 milyar TL) ve yine yüzde 28’yle sağlık ürünleri ve kozmetik (toplam 32 milyar TL) oldu.
  • En fazla kartlı ödeme yapılan alan 148 milyar TL ile market ve AVM’ler oldu.
  • 2017’de 99 milyar TL olarak gerçekleşen çevrimiçi ödemeler 2018’de yüzde 40 artarak 139 milyar TL’ye ulaştı. Bu ödemelerde genç nüfusun payı yüzde 16.
  • Yabancı kartlarla yapılan harcamalara bakıldığında, her bir ‘turistin’ 2 bin 600 TL kartlı ödeme yaptığı görülüyor.
  • 2017’de 42 milyon olan temassız özellikli kart sayısı, 2018’de yüzde 40 artarak 58 milyona ulaştı. Temassız ödemeler 2,5 kat arttı.
  • En fazla kartlı ödeme 21 milyon adetle 14 Haziran’da Ramazan Bayramı arifesinde gerçekleşti.
  • En fazla işlem tutarının gerçekleştiği gün 3,7 milyar TL ile Motorlu Taşıtlar Vergisi ödemelerinin yapıldığı 31 Temmuz oldu.
  • 23 Kasım Cuma günü 2,1 milyon farklı kartla internetten ödeme yapılarak rekor kırıldı.
  • İnternetten en fazla kartlı ödeme 1,1 milyar TL ile vergi yapılandırma ödemelerinin yapıldığı 30 Kasım’da gerçekleşti.
Hatırlatma: Hafta özetimiz toplam 5 sayfadan oluşuyor.Diğer kategorilere ait gelişmelere aşağıdaki listeden geçebilirsiniz.

Özet Başlıkları

  1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
  2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
  3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
  4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
  5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.
3 / 5

2 Yorum

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz: