Haftanın Özeti: 222

Genel Gündem

Merkezi Londra’da bulunan uluslararası yardım kuruluşu Oxfam tarafından yayımlanan yeni bir rapor, dünyada sosyal eşitsizliğin arttığını gösteriyor. Küresel Eşitsizlik Raporu’ndan birkaç not:

  • 26 milyarderin serveti, dünya nüfusunun yoksul olan yarısının (3,8 milyar kişi) ‘servetinin’ toplamından daha fazla.
  • 2018’de milyarderlerin serveti yüzde 12 oranında arttı. Dünyanın yoksul olan yarısının maddi varlığı ise yüzde 11 oranında azaldı.
  • Alman milyarderlerin servetindeki artış yüzde 20. Almanya bu anlamda eşitsizliğin en fazla olduğu sanayi ülkesi.
  • Dünyanın en zengin insanı olan Amazon Kurucusu Jeff Bezos’un servetinin yüzde 1’iyle Etiyopya’nın sağlık bütçesini karşılamak mümkün.
  • Dünyanın en yoksul yüzde 10’luk kesimi, geliriyle orantılı olarak, en yüksek vergiyi ödüyor.
  • En zengin yüzde 1’in ödediği vergi yüzde 0,5 oranında artırılsa 262 milyon çocuğun eğitimi için gerekli finansman sağlanabilecek.
  • Oxfam’a göre eşitsizliğin azaltılması için eğitim, sağlık ve sosyal güvenlik harcamalarının artırılması gerekiyor.

Bangladeşli tekstil işçisi kadınlar, toplumsal cinsiyet eşitsizliğine dikkat çekmek amacıyla üretilen tişörtler için günde 16 saat çalışıyor. Müzik grubu Spice Girls’ün yeniden bir araya gelen dört üyesi tarafından desteklenen kampanya kapsamında satılan tişörtlerden elde edilen gelir İngiltere’deki bir yardım kuruluşuna bağışlanıyor. Bangladeş’teki fabrikada çalışan ve üretim hedefine ulaşmak adına yöneticilerden yoğun baskı gördüklerini söyleyen Salma isimli işçinin sözlerinden kısa bir bölüm: “Kadın çalışanların kimisi yukarıdan gelen hakaret ve baskılara dayanamayıp işten ayrılıyor.” Yardım kuruluşu Comic Relief buradan gelen parayı kadın ve erkek çalışanlar arasındaki ücret eşitsizliğini gidermek amacıyla kullanmayı planlıyor.

Kâr amacı gütmemek demişken, Cep Hikayeleri’nin yeni bölümünü araya sıkıştıralım. Bölümün konuğu, 41 yıldır gönüllülük projelerine katkıda bulunmaya çalışan İnal Aydınoğlu:

Hindistan’ın Sikkim eyaletinde 610 bin vatandaşın tamamının katılımı ile dünyanın en geniş kapsamlı vatandaşlık maaşı deneyi yapılacak. Deneyin detaylarının henüz netleşmediğini belirtmek gerek. Vatandaşlara ne kadar süreyle ne kadar para verileceği bilinmiyorElon Musk ve Mark Zuckerberg gibi teknoloji önderleri de daha fazla iş gücü otomasyona devredildikçe, ekonomiyi dönüştürmek adına vatandaşlık maaşı fikrini desteklediklerini belirtmişlerdi.

Eylül ayından itibaren Paris’te, Fransa vatandaşı olmayanlar dahil 11 yaşın altındaki herkes toplu taşıma araçlarını ücretsiz kullanabilecek. 20 yaşın altındaki tüm engelliler de aynı haktan yararlanacak. 14-18 yaşları arasındaki lise öğrencileri ise toplu taşıma kartları ile yüzde 50 indirimli seyahat edecek. Burada tek amaç aile bütçesine katkı sağlamak değil. Daha fazla aile toplu taşıma kullanırsa, şehir merkezindeki hava kirliliği ve trafik sorunu da azaltılabilecek. Paris yönetimi uzun süredir otomobilleri şehir merkezinden uzak tutmaya çalışıyor. Hatta merkezde otomobillerin tamamen yasaklanacağına yönelik söylentiler de mevcut.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, “Sıfır Atık” projesi kapsamında 2023 yılına kadar tüm içecek ambalajlarında depozito uygulamasına geçileceğini açıkladı.

Dünya genelinde, geçimini kahve üretimiyle sağlayan yaklaşık 125 milyon kişi var. Son yıllarda kahve tüketimine olan rağbetteki artış da malum. Ancak iklim değişikliği ve ormanların yok olması gibi ‘insan kaynaklı’ sebeplerden dolayı dünyadaki yabani kahve türlerinin yüzde 60’ı yok olma riskiyle karşı karşıya. Yabani kahve türleri normalde tüketim için toplanmasa da, hayatta kalmaları özel olarak üretilen kuzenleri için de çok önemli. İklim değişikliği sürecinde yaşanacak güçlükler karşısında, yabani kahve adaptasyonları, tüketim için üretilen türlerin genetik direncini artırabilir. Bu arada üçüncü dalga kahve konusunda dört yılda oldukça uzun bir yol katettiğimiz görülüyor:

22-25 Ocak tarihleri arasında İsviçre’nin Davos kasabasında düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nda olup bitenlere önümüzdeki hafta geniş yer ayıracağız. Kısaca değinmek gerekirse; 3 bin 200 kişinin katıldığı zirvede Venezuela’daki karışıklıklar, Brexit, ABD-Çin ticaret savaşı, yapay zeka ve robot teknolojileri ve popülizmin yükselişi gibi konular öne çıktı. Zirvede ülkemizi Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ile Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’ın liderliğindeki heyet temsil etti.

Davos’ta popülizmin yükselişi ve Brexit’in öne çıktığından bahsettik. Eş zamanlı olarak, aralarında Orhan Pamuk’un da bulunduğu 30 entelektüel bir manifesto yayımlayarak “Avrupa gözlerimizin önünde parçalanıyor” uyarısında bulundu. Manifesto, milliyetçiliğin ve popülizmin güç kazandığı ve liberal demokrasi değerlerinin tehlike altında olduğu mesajını veriyor. Mayıs ayındaki Avrupa Parlamentosu seçimlerini merkeze alan metinden kısa bir bölüm: “Bir şeyler değişmezse; yükselen dalgayı durduracak bir müdahale gelmezse, tüm kıtada en kısa zamanda yeni bir direniş ruhu ortaya çıkmazsa bu seçimler bugüne kadar gördüklerimiz içinde en yıkıcısı olacak.”

Avrupa Merkez Bankası, üzerinde Mustafa Kemal Atatürk’ün portresinin yer aldığı bir banknot bastı. Banknot, turizmde tanıtım ve hatıra maksatlı olarak kullanılacak.

Venezuela’da muhalefet lideri Juan Guaido kendisini geçici devlet başkanı ilan etti. Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Beyaz Saray’ın Guaido’yu tanıması üzerine, ABD diplomatik personelinin 72 saat içinde ülkeyi terk etmesini istedi. Maduro, diplomatların bu isteği yerine getirmemeleri durumunda elektriksiz ve gazsız kalabileceklerini söylemeyi de ihmal etmedi. Türkiye Maduro’ya desteğini açıkladı.

Bloomberg meseleyi özetlemek adına, 35 yaşındaki Juan Guaido’nun başkanlığını tanıyan ve Maduro’ya destek veren ülkeleri harita üzerinde gösteriyor.

Antalya’da etkili olan aşırı yağış ve hortumlar, başta havalimanı olmak üzere şehrin pek çok yerinde hasara yol açtı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen bilgiye göre iki kişi yaşamını yitirdi, 13 kişi yaralandı, bir kişi de aranıyor. Antalya Havalimanı’nda iki otobüs, bir minibüs ve iki merdiven devrilirken, şehir genelinde en az 229 binada hasar meydana geldiği açıklandı. Fırtına diğer kıyı şehirlerinde de etkili oldu.

Kırım yakınlarındaki Kerç Boğazı’nda yakıt aktarması yaptıkları sırada meydana gelen patlamayla alev alan Maestro ve Candy adlı iki gemide bulunan 16 Türk mürettebattan sekizi kurtarıldı. Dört kişinin hayatını kaybettiği, dört kişinin de kayıp olduğu açıklandı. Aynı kazada sekiz Hindistanlı denizci yaşamını yitirirken iki kişinin de kayıp olduğu duyuruldu.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı 2018’e dair yangın istatistiklerini açıkladı. Yıl boyunca 20 bin 416 yangına müdahale edildiğini gösteren rapordan notlar:

  • Yangınların 7 bin 153’ü söndürülmemiş sigara izmaritinden çıktı.
  • İkinci sırada elektrik kontağından çıkanlar (5 bin 442), üçüncü sırada kasıtlı yangınlar (bin 486) var. Çocukların ateşle oynaması da 553 yangına sebep oldu.
  • İstatistiklere göre İstanbul’da ortalama 37,6 dakikada bir yangın çıktı.
  • Olayların 4 bin 875’i konut, bin 558’i araç, 164’ü fabrika, 7 bin 377’si ise diğer bina yangınları olarak kayıtlara geçti.
  • Yangınların yüzde 35,6’sı 12.00-18.00, yüzde 34’ü 18.00-00.00, yüzde 16,5’i 06.00-12.00, yüzde 13,9’u ise 00.00-06.00 saatleri arasında çıktı.
  • Yangınlara müdahale süresi ortalama 5 dakika 49 saniyeden 5 dakika 28 saniyeye düştü.

Macaristan’da, Başbakan Victor Orban’ın, Macarların Hun İmparatoru Attila’nın soyundan geldiğini söylemesiyle alevlenen “Türklerle akraba mıyız?” tartışması devam ediyor. Euronews bu soruyu Macaristan sokaklarında sordu:

Bu bölümü iki tane ‘nine‘ hikayesiyle bitirelim. İlki, Bursa’da yaşayan 85 yaşındaki Şahizar Yıltır’ın okuma yazmayı öğrenme şevki:

İkincisi de 86 yaşındaki snooker seyircisi Fatma Bostan:

Hatırlatma: Hafta özetimiz toplam 5 sayfadan oluşuyor.Diğer kategorilere ait gelişmelere aşağıdaki listeden geçebilirsiniz.

Özet Başlıkları

  1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
  2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
  3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
  4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
  5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.

2 Yorum

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz: