Haftanın Özeti: 109

İnternet / Girişimler

90’lı yıllardan bu yana hızla yayılan internet gelişmiş ülkelerin tamamında, gelişmekte olan ülkelerin de önemli bir kısmında günlük hayatın ayrılmaz bir parçası haline geldi. Ancak gelir ve eğitim konusunda o kadar da şanslı olmayan az gelişmiş ülke vatandaşları internet kullanabilmek için gerekli cihazları edinme ve internetin önemini kavrama konusunda sıkıntılar yaşıyor. Afrika’nın genelinde, Çin ve Hindistan’ın kırsal kesimlerinde milyarlarca insanın (Dünya nüfusunun yarısından fazlasının) internet erişimi bulunmuyor.  Ulaşılması kolay olan noktalara çoktan ulaşan internetin artık daha fazla yaygınlaşması için Google, Facebook ve SpaceX gibi teknoloji devleri çalışmalarına hız kazandırıyor.

Google girişimcilik sektörünün canlı merkezlerinden biri olan Almanya’nın Berlin kentinde teknoloji girişimcilerine özel bir merkez açıyor. ‘Campus Berlin’ adını taşıyan oluşumun 2017 sonbaharında hizmete girmesi ve pek çok yatırımcıyı çatısı altında buluşturması bekleniyor. Londra, Tel Aviv, Seul, Warsaw, Sao Paulo ve Madrid’de de ‘Campus’ları bulunan Google, yeni alanı ile girişimcilere çalışma ve gelişme alanı sağlayan (Factory ve WeWork gibi) şirketlerle rekabet edecek. Google benzer alanlarda girişimleri ya da projeleri olan kişileri bir araya getiren Campus konseptinin bugüne dek 4 bin 600 yeni girişime 260 milyon dolara karşılık gelen bir değer yarattığını açıklamış.

ABD’nin yeni Başkanı olarak seçilen Donald Trump, seçimden sonra bazı büyük şirketlerin CEO’ları ile görüşmeler yaptığını ve bazı kararlar aldığını açıkladı. Bu şirketlerin, yüksek vergiler sebebiyle ABD’ye getirmek istemedikleri gelirlerini ülkeye kazandırmak isteyen Trump, uygulanan yüzde 35’lik vergiyi bir süreliğine yüzde 10’a çekmeyi planladığını belirtti. Daha sonra da bu vergiyi yüzde 15’te sabitlemeyi planlayan yeni Başkan böylece elde edilen gelirlerin ülkeye girmesini ve ABD’de yeni yatırımlar için kullanılmasını istiyor. Trump bu yatırımların ABD vatandaşlarına istihdam kapısı açacağı görüşünde.

Telegram anlık mesajlaşma uygulaması olmanın bir tık ötesine geçerek Medium ve Quip benzeri bir yayın platformu geliştirdiğini duyurdu. ‘Telegraph’ isimli servisin en dikkat çekici özelliği kullanıcıların yayın yapmak için hesap oluşturmak zorunda olmamaları. Kullanıcılar sadece websitesini ziyaret ederek yazmaya başlayabiliyor ve yazdıklarını anında yayınlayabiliyor (ancak yayın sonrası yazıyı bir daha düzenleyemiyor. Düzenlemek istenirse Telegram hesabı ile hizmeti kullanmak şart. Ancak böyle bir durumda dahi okuyucu metnin aslen kim tarafından yazıldığını asla bilemiyor). Telegraph’ın yanı sıra bazı sitelere verilen makale linklerinin içeriğini ‘Instant View’ ile ilgili sayfanın yüklenmesini beklemeden görüntüleme ya da Telegram yazışmalarınızda tarih bazlı arama yapma gibi faydalı geliştirmeler de müjdelenmiş.

Son dönemde yalan haberlerin paylaşılması konusunda çok fazla eleştiri alan Facebook, bu alanda yürüttüğü çalışmaları açıkladı. Normalde bitmemiş projeleri açıklamadığını belirten Zuckerberg, konunun hassasiyeti sebebiyle böyle bir karar aldığını belirtti. Yapılan açıklamaya göre Facebook yalan haber tespiti ve bu haberlerin işaretlenmesi konusunda yeni araçlar geliştirecek. Tespit konusunda hem Facebook kullanıcılarına hem de üçüncü parti organizasyonlara güvenilecek. Medya kuruluşları ve gazetecilerle iş birliği yapmayı planlayan şirket yalan haberler daha etiketlenmeden durumu fark edebilmek istiyor. Ayrıca yalan haberler üzerinden para kazanan, bu amaç için sansasyonel haberler yazan kişilerin de reklam gelirlerinden faydalanamaması sağlanacak.

Facebook 6 milyar Dolar değerinde hissesini hissedarlarından satın alacak. Şirket geçtiğimiz günlerde 2017’nin ilk çeyreğinde başlaması planlanan satın alımlar için bir tamamlanma tarihi belirlenmediğini ve geri alımların, Facebook’un uzun vadede büyümeyi önceliklendiren sermaye bölüşüm stratejisi ile tutarlı olduğunu açıkladı. Açıklamayı takiben Facebook hisseleri yüzde 1 oranında değer kazandı. Facebook gibi teknoloji şirketlerinin nakitlerini büyüme fırsatlarına yönelik harcamak yerine hissedarlarına döndürmesi pek alışılmış bir hamle değil. Bu Facebook’un ilk geri alım programı olma niteliği taşıyor. (Bonus: Şirketler niçin hisse geri alımı yapar?)

Çin’de hükumet tarafından yasaklanan Facebook, ülkede çalışmalarına devam edebilmek için bir sansür aracı geliştirdi. Çinli yetkililere verileceği söylenen araç, belirli coğrafyalarda belirli içeriklerin görüntülenmesini engellemeye yarıyor. Facebook’un Çin yönetimiyle henüz bir anlaşmaya varmadığı ve projeyi rafa kaldırabileceği de ifade ediliyor. Ancak Mark Zuckerberg daha önce verdiği bir demeçte “Facebook, sınırsız olmasa da bir şekilde iletişime imkan sağlayan bir konumda olmalı.” ifadesiyle bu tarz bir aracın kullanımını onaylamıştı. Aracın kullanıma girmesi halinde başka baskıcı yönetimlerin de Facebook’tan bu aracı talep etmesinden korkuluyor.

Instagram rakipleriyle mücadele konusunda oldukça kararlı ancak yeni özellikler bulma konusunda pek yaratıcı sayılmaz. Snap’in hikayeler özelliğini neredeyse birebir kopyalayan Instagram şimdi de canlı yayın özelliğinin yanı sıra görülünce silinen özel mesaj gönderme özelliğini de uygulamasına ekliyor. Ayrıca gönderilen özel mesajların ekran görüntüsü alınır ya da videolar tekrar izlenirse, gönderen kişi durumdan haberdar ediliyor. Pazartesiden itibaren küçük bir test grubunun kullanımına sunulacak olan özellikler birkaç hafta içinde tüm kullanıcılara sunulacak.

Kamera lensleri bir zamanlar klavye, fare ve sonra da dokunmatik ekranın yaptığı gibi bilgisayarlarla ilişkimizi dönüştürecek mi? İyi kamera lensleri gerçekten ucuzladı ve artık her yerdeler. Magic Leap ve Microsoft Hololens seviyesinde artırılmış gerçekliği mümkün kılan gelişmiş görsel tanıma teknolojisi Snapchat tarafından filtre ve lensleri için de kullanılıyor. Mark Zuckerberg’in çalışanlarına ‘‘ Video çekmek yakında (mesaj) yazmanın yerine geçecek.’’ dediği iddia ediliyor. Bütün bu gelişmeler ışığında kameraların sadece bilgisayarların dünyaya açılan gözleri olmakla kalmayıp aynı zamanda bizim de birbirimizin dünyasına açılan gözlerimiz olacağı iddia ediliyor. Snap’in Spectacles’ı ‘önce kamera’ yaklaşımı ile şekillenmiş bir geleceğin habercisi olabilir.

Airbnb‘nin uzun zamandır konuşulan Trips (Seyahatler) uygulaması sonunda kullanıma sunuluyor. Bir bölgeye ziyarete giden kişilerin, orada yaşayanların bilgilerinden faydalanmasını sağlayan iki farklı seçenek sunan ‘Seyahatler’, yerel halkın turistlere rehberlik etmesine ya da mekan önermesine imkan veriyor. ‘Deneyimler’ seçeneği ile turistler, şehirde yaşayacakları deneyim için bölgedeki birinden rehberlik hizmeti alabilirken, ‘Yerler’ seçeneği ile bölge halkı tarafından sunulan bilgiler ışığında oradaki en iyi mekanları keşfedebiliyor. Bu uygulamalar, bazı şehirlerde yasal engellerle karşılaşan Airbnb’ye ev kiralama dışında gelir kaynakları sunuyor.

https://youtu.be/JaDcAs50rSM

Daha önce kullanıma sunduğu Vehicles (Araçlar) adlı hizmeti sayesinde internet üzerinden araç araştırmayı çok kolay hale getiren Amazon, şimdi de internetten otomobil satmaya hazırlanıyor. Fiat ile anlaşan şirketin, İtalya’daki müşterilerine internet üzerinden ön ödemeyle Fiat’ın 500, 500L ve Panda modellerini yüzde 33 indirimli satacağı öğrenildi. Müşterilerin yine de bir satış ofisine gidip anlaşma imzalamaları gerekecek. İnternetten gelen siparişlerin iki hafta içinde hazırlanacağı belirtiliyor.

Oracle’ın bulut tabanlı tekliflerini güçlendirmek, Microsoft ve Amazon gibi altyapı ve platform servisi liderleri ile rekabet edebilmek üzere internet performansı ve DNS sağlayıcı Dyn’i satın alacağı öğrenildi. Geçtiğimiz aylarda devasa boyutta DDoS saldırılarının hedefi olan Dyn, aralarında Netflix ve Twitter’ın da olduğu 3 bin 500 müşterisi için günlük 40 milyar trafik optimizasyonu yapan küresel bir ağı yönetiyor. Daha hızlı erişim sağlayan ve sayfa yüklenme sürelerini kısaltma hedefi ile çalışan şirketin Oracle’ı altyapı ve platform servisi verebilen bir yapıya kavuşturması planlanıyor.

Siber güvenlik şirketi Symantec kimlik hırsızlığına karşı koruma hizmetleri sunan LifeLock’u 2,3 milyar Dolara satın alıyor. Şirket Ağustos ayında da kurumsal internet güvenliği servisi Blue Coat’u satın almıştı. Yeni hesap açılması ya da kredi başvurusu gibi durumlarda kullanıcısına uyarı göndererek finansal dolandırıcılığa karşı etkin bir çözüm sunan LifeLock’un 4,4 milyon üyesi bulunuyor. Şirket, hükümet organları, işyerleri ve bankalarla da kimlik hırsızlığının etkilerini en aza indirmek için ortak çalışabiliyor.

Google, Kanada’nın Montreal eyaletinde bulunan Öğrenme Algoritmaları Enstitüsü’nde yürütülen yapay zeka araştırmaları için 4,5 milyon Kanada Doları yatırım yaptı. Buna ek olarak Montreal ofisinde yeni bir yapay zeka ve derin öğrenme ekibi oluşturan şirket, son 10 yılda Kanada’daki akademik araştırmalara 13 milyon Dolar yatırım yaptığını açıkladı. Montreal’in yapay zeka araştırmaları ve girişimleri için bir ‘süper küme’ niteliği taşıdığı iddia ediliyor.

Daha önce metinleri küçük parçalar halinde çeviren ve kullanıcılara okunması zor bir ifadeler bütünü sunan Google Translate bir metni net bir şekilde anlamaktan ziyade, neden bahsettiği hakkında fikir sahibi olmak için kullanılıyordu. Metni cümle cümle çeviren yeni yapısıyla Google çevirileri artık şaşırtıcı derecede anlamlı ve akıcı hale geldi. Başlangıçta sadece 8 dilde kullanılmaya başlanan bu yöntem Türkçe’yi de kapsıyor. Desteklenen diğer diller: İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca, Portekizce, Çince, Japonca ve Korece.

Pazartesi günü yapılan açıklamaya göre uzunca süredir birleşmeye çalışan otomotiv markası Tesla ve enerji şirketi SolarCity hissedarları her konuda anlaşmaya vardı ve SolarCity artık Tesla’nın bünyesinde faaliyet gösteren bir şirket haline geldi. Bu birleşme Tesla’nın geleceği için önemli çünkü şirketin sattığı elektrikli araçların tam potansiyelini gösterebilmesi ve sahibine maksimum kolaylık sunabilmesi için enerjinin ucuz ve temiz bir şekilde üretiliyor olması gerekiyor. Tesla’nın amacı müşterilerinin evini SolarCity’nin güneş enerjili çatılarıyla donatıp, buradan üretilen enerjiyle Tesla araçların masrafsız olarak kullanılmasını sağlamak.

Geçtiğimiz günlerde Alman gazetesi Del Spiegel’e açıklamalarda bulunan ABD Başkanı Barack Obama sivil toplum kuruluşlarının ve uluslararası kampanyaların yoğun baskılarına karşın son haftalarında Edward Snowden için bir af çıkarmayacağını kesin bir dille belirtti. ‘Kendini mahkeme huzurunda temsil etmeyen birini affedemem. Bu aşamada yorum yapabileceğim bir durum yok.’ ifadelerini kullanan Obama, Snowden’in affının ancak Amerikan mahkemeleri tarafından yargılanma aşamasında tartışılabileceğini vurguladı. Gizlilik ve güvenlik hassasiyetleri arasındaki dengenin korunması gerektiğine dikkat çeken Başkan, Eylül ayında Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesi’nden, Snowden’i affetmemesi çağrısını içeren bir açık mektup almıştı.

[inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]5 Dolarlık bir cihazla sadece 30 saniyede, güçlü bir şifre ile korunan bilgisayarı hack etmek artık mümkün.[/inlinetweet] PoisonTap isimli banka kartı boyutlarındaki bilgisayar, bir başka bilgisayarın USB girişine yerleştirildiğinde kişisel hesaplara girişte kullanılan doğrulama çerezleri de dahil olmak üzere pek çok kritik bilgiyi ele geçirebiliyor. Hacker yönetiminde bu bilgileri bir sunucuya yönlendirebilen araç ayrıca, sistemde web tarayıcısının ve yerel ağın uzaktan kontrol edilmesine imkan veren bir arka kapı (backdoor) açabiliyor. Düşük maliyetli hack yöntemleri geliştirmesi ile ünlü Samy Kamkar’ın son icadı olan PoisonTap’in dijitalleşen dünyada sayıları gün geçtikçe artan güvenlik ve gizlilik ödünlerine dikkat çekme amacı taşıdığı belirtilmiş.

Ne kadar temkinli olursak olalım dijital ortam varlığından haberdar dahi olmadığımız tehlikelerle dolu. Bugüne dek bilgisayarımızın tüm ses ve görüntü alıcılarını kapatırsak herhangi bir şekilde kaydedilemeyeceğimizi düşünüyorduk. Ancak İsrailli araştırmacılar, RealTek ses çiplerini, ses çıkış noktalarını ses girişine çevirecek şekilde programlamanın bir yolunu buldu. Böylece [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]bilgisayarların kulaklık girişine takılan kulaklıklar da mikrofona dönüştürülebiliyor[/inlinetweet] ve sahibi kendi kulaklığı üstünden dinlenebiliyor. Tüm girişleri kapatılan hatta üzerinde bir kulaklık girişi bile bulunmayan bilgisayarlar bu yöntemle bir kulaklık takılı olduğu müddetçe dinlenebiliyor.

İngiltere’de bir süredir beklenen oldu ve hükumet yaş doğrulama yöntemleri geliştirmemiş pornografik içerikli web sitelerinin engellenmesi için harekete geçti. Yapılan resmi açıklama ile tüm mobil ve sabit genişbant sağlayıcılarının bu tip websitelerini kapatmaya zorlanabileceği ve değişikliğin yakında Dijital Ekonomi Kanun Teklifi ile resmiyet kazanacağı öğrenildi. Kullanıcıların yüzde 70’ine sahip olan 50 sitenin pek çoğunun yaş sınırı konusunda hükumetle işbirliği yapmaya hazır olduğu, bazı ödeme sistemlerinin de uyum göstermeyen sitelerden desteğini çekmek zorunda kalabileceği belirtilmiş.

Son dönemde sıkça kullanılan fidye virüsleri, kullanıcıların dosyalarının şifrelenmesine ve ödeme yapılmadığı taktirde dosyaların silineceği tehdidine dayanıyor. Şimdi ise kullanıcıya ödeme yaptırabilmek için dosyaları internette paylaşmakla tehdit eden bir tür ‘şantaj virüsü’ ile karşı karşıyayız. Özellikle gizli anlaşmalar bulunan şirket bilgisayarlarında bu tehdidin işe yarama ihtimalinin daha yüksek olduğu düşünülüyor. Genellikle masaüstünde görülen bu tarz virüslerin gelecekte akıllı telefonlara bulaşarak daha kişisel dosyalara erişmesinden korkuluyor.

Amazon’un iPhone kullanan müşterilerine sunduğu alışveriş uygulamasının yeni özelliği Package X-Ray (Paket Rontgeni) ile kullanıcılar, kendilerine teslim edilen kutunun içinde ne olduğunu, kutu üzerinde yer alan barkodu telefonlarının kamerası ile görüntüleyerek öğrenebiliyorlar.

Yolculukların başlangıç ve bitiş noktalarının popüler kafeler, restoranlar ve barlar için iyi bir gösterge olabileceğini fark eden Uber, kendi mekan rehberini yarattı. Şehri keşfetmek için kullanılan pek çok uygulamanın ve takip edilen ismin radarına henüz girmemiş bakir mekanlar için ideal bir alternatif olabilecek rehberin, yorum ya da değerlendirme içermeyeceği ve sadece Uber verilerine dayanacağı öğrenildi.

Profesyonel fotoğrafçılar Jack Morris ve Lauren Bullen, tarihin en kendini adamış Instagram takipçilerine sahip olabilirler. Instagram ünlüsü çift, dünyanın çeşitli turistik bölgelerinden paylaştıkları karelerin başka bir çift tarafından neredeyse birebir kopyalandığını fark ettiklerinde biraz ‘garip’ hissettilerini itiraf ediyor. Mekanlardan kıyafetlere, fotoğraf açılarından pozlara kadar her şeyi kopyalayarak fotoğraf karelerini adeta yeniden canlandıran takipçi çift öykünmenin en kusursuz ve uçlarda örneğini vermiş.

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Finans teknolojileri.
3. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
4. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
5. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
6. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.