Haftanın Özeti: 108

Bilim / Yazılım / Donanım

Türkiye İstatistik Kurumu’nca yürütülen Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) faaliyetleri araştırması kapsamında kamu kuruluşları, vakıf üniversiteleri ve ticari kesim anket sonuçları ile devlet üniversitelerinin bütçe ve personel dökümlerine dayalı olarak yapılan hesaplamalara göre Türkiye’de gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcaması 2015 yılında bir önceki yıla göre yüzde 17,1 artarak 20 milyar 615 milyon TL oldu. Bir önceki yıl yüzde 1,01 olan gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki payı 2015 yılında yüzde 1,06’ya yükseldi.

Dijitalleşme ve otomasyon artık geleceğin değil günümüzün teknolojileri olarak karşımıza çıkıyor. Hayatımızın her alanına giren irili ufaklı bilgisayarlar zamanla vücudumuzun bir uzantısı ya da parçası haline geliyor. Bu teknolojilerin yakın gelecekte hayatımızı altı ana noktada etkileyeceği düşünülüyor:

• Mümkün olan her şey dijitalleşecek.
• İşiniz büyük ihtimalle robotlar tarafından yapılacak.
• Hayat hiç olmadığı kadar ucuz olacak.
• Kaderiniz kendi ellerinizde olacak.
• Fazlalık, yetersizlikten daha büyük bir sorun olacak.
• İnsan-makine farkı ayırt edilemez hale gelecek.

Mc Donald’s bankoda sipariş ve self-servis basamaklarında değişikliklere gidecek. Mevcutta banko arkasında bulunan personele kişisel olarak sipariş veren müşteriler, tepsilerini masaya kendileri taşıyor. Mc Donald’s CEO’su Steve Easterbrook ise bunun müşteriler ve servis elemanları arasında bir ‘engel hissi’ yarattığı görüşünde. Fast food zincirinin yeni sistemine göre müşteriler, restoranlarda bulunan dikey dokunmatik ekranlardan kendi siparişlerini verebilecek. Bir lokasyon cihazı ile birlikte, seçtikleri masaya geçen müşterilerin yemekleri, servis elemanları tarafından ‘koca bir gülümseme’ ve ‘teşekkür’ eşliğinde kendilerine sunulacak. Bu yeni uygulamanın müşteri deneyimini iyileştirmesi bekleniyor. Dileyenler geleneksel yolla sipariş ve servis hizmeti almaya devam edebilecekler. Bugün bildiğimiz anlamıyla self-servis akımının mucidi olan Mc Donald’s, kurulduğu ilk yıllarda restoranlardan garson, hesap alma, (her şeyi elle yedirerek) bulaşık yıkama gibi maliyetli detayları kaldırarak hizmet sektöründe bir devrim yapmıştı.

Microsoft tarafından geliştirilen ‘tümleşik geliştirme ortamı’ Visual Studio’nun yeni versiyonları, Windows ve Mac platformları için yayınlandı. – Evet, bildiğimiz Mac -. Şirket Connect isimli konferansında, Visual Studio markasını bu yılın başlarında satın aldığı (Mac için C# geliştirme ortamı) Xamarin Studio’ya devrettiğini ve Visual Studio ‘’15’’ isminin Visual Studio 2017 olarak değiştirildiğini açıkladı. Bütün bunlar yeterince ‘şaşırtıcı’ gelmediyse aynı konferansta ek olarak Microsoft’un Linux Foundation’a, Google’ın da .Net Foundation’a katıldığı da açıklandı. Kısacası Connect 2016’nın bir dizi ‘çok önemli’ duyuruya sahne olduğunu söyleyebiliriz.

Çıktığı günden bu yana pek çok özelliğiyle otoritelerden övgü alan Google Pixel, güvenlik konusundaki testlerden başarı elde edemedi. Geçtiğimiz ay Japonya’daki etkinlikte açığı bulunarak hacklenen Pixel, bu kez de Güney Kore’de hacklendi. Üstelik Çinli hackerların Pixel’in güvenliğini aşması bu kez sadece 60 saniye sürdü. Beyaz şapkalı hackerlar bu başarıları üzerine 120 bin dolarlık nakitle ödüllendirildi. Google’ın bu açıklar için yeni bir yama geliştirdiği ifade edildi.

Apple’ın 2017’de iPhone’da köklü tasarımsal değişikliklere gitmesi ve en az bir OLED ekranlı model sunması bekleniyor. Tedarik zinciri analist şirketi KGI Securities‘in raporuna göre Apple 2017’de 3 farklı iPhone modeli çıkaracak. Modellerden biri OLED ekrana sahip olurken, diğer ikisinde mevcut TFT-LCD teknolojisinin kullanılmaya devam edilmesi bekleniyor. iPhone 7 Plus’ta bulunan çift kamera özelliğinin 5,5 inç’lik modelde bulunacağı; 4,7 inç’lik modelde bulunmayacağı tahmin ediliyor. Apple’ın 2017 iPhone serisi şu şekilde olacak:

• 4,7 inç’lik LCD ekranlı ve tek kameralı iPhone.
• 5,5 inç’lik LCD ekranlı ve çift kameralı iPhone.
• 5,5 inç’lik OLED ekranlı ve çift kameralı iPhone.

Barclays Research Analistleri ise önümüzdeki senenin iPhone’larının kavisli ve kenarsız olarak 5 ve 5,8 inç ölçülerinde çıkacağını, bu tasarımsal değişiklikle telefonların boyutlarının mevcut 4,7 ve 5,5 inç’lik telefonlarla aynı kalabileceğini belirtiyor.

Pazar payı her geçen yıl biraz daha düşen BlackBerry geçtiğimiz Eylül ayında pes etmiş ve akıllı telefon üretmeyi bırakacağını açıklamıştı. Ancak şirketin son bir telefon üretebileceği iddialarının doğru olduğu geçtiğimiz hafta CEO John Chen tarafından onaylandı. Chen insanların son bir klavyeli telefon beklediğini ve bu telefonun yakında satışa sunulacağını açıkladı. ‘Yenilen Pehlivan’ reloaded.

Qualcomm, Quick Charge 4.0 ile hızlı sarj teknolojisindeki lider konumunu sağlamlaştırıyor. Quick Charge 3.0’a göre yüzde 20 daha hızlı ve yüzde 30 daha verimli güç sağlayan 4.0’ın, Snapdragon 835 mobil çipe sahip telefonlar tarafından destekleneceği açıklandı. 15 dakikalık sarjın (dakikada yüzde 3,33 oranıyla) yüzde 50 doluluk, 5 dakikalık sarjın (2,750 mAh batarya için) 5 saate kadar pil ömrü sağlayacağını müjdeleyen şirket, Galaxy Note 7 tecrübesinin ışığında ısı optimizasyonunun da geliştirildiğini ve cihazların Quick Charge 3.0’a nazaran 5 santigrat dereceye kadar daha az ısınarak şarj olmasının sağlandığını belirtmiş.

Japonya’da her telefonun su geçirmez özelliğe sahip olmasının ve bu özelliğin Japonya’da dünyanın geri kalanından neredeyse 10 sene önce yaygınlaşmış olmasının tek bir sebebi var: Japon kadınların duşa girerken dahi telefonlarından ayrılmak istememeleri. Sadece Japonya’da olabilecek şeyler listesine ilk sıralardan giriş yapan bu otantik ihtiyaç, ekstra bir açıklamaya ve yoruma yer bırakmıyor.

Central Park’ın canlılığından ve şehrin panaromik manzarasından ilham alan Lomo Instant Wide Central Park Edition fotoğraf makinesi, ‘vintage’ deri kaplaması ve retro tasarımı ile dikkat çekiyor. Yaratıcı kullanıma imkan veren manuel pozlamanın yanı sıra anı kaçırmamak için tamamen programlanabilir deklanşör ve çeşitli pozlama seçeneklerine de sahip olan Lomo Instant Wide, geniş açı ferahlığının tadını çıkarmak için ideal.

Bakım evindeki koltuğundan kalkmadan, 2. Dünya Savaşı esnasında genç bir asker olarak kurtuluşuna katkıda bulunduğu Fransa’nın Armentières kasabasının bugünkü halini gören 91 yaşındaki Frank Mouqué, sanal gerçeklik başlığı deneyimini ‘fantastik’ olarak nitelendirdi.

Snap, Inc. (Nam-ı diğer Snapchat) bu yılın başlarında Spectacles isimli video kayıt özelliği olan bir çift gözlük geliştirmekte olduğunu duyurduğunda sonucun ne olacağını kestirmek pek mümkün değildi. Snap’in donanım işinde yeni oluşu, iddialı, pahalı ve niş bir örnek olan Google Glass’ın hüsranla neticelenen macerası gibi sebepler Spectacles’ın merakla olduğu kadar kuşkuyla da beklenmesine sebep olmuştu. Geçtiğimiz günlerde sınırlı sayıda, sarı otomatlar aracılığıyla satışa sunulan gözlükler ilk görücülerinden geçer not almakla kalmadı, otomatların önünde kuyruklar oluştu ve gözlükler eBay’de yüzlerce dolara alıcı buldu. Şirketin merkez ofisinin bulunduğu Kaliforniya Venice Beach’teki ilk otomatı Big Sur State Park’a yerleştirilen ikinci otomat izledi. Kullanıcılar Spectacles’ı ‘acayip ve eğlenceli’ bulduklarını, özellikle kullanım kolaylığından son derece memnun olduklarını ifade etti.

Apple CEO’su Tim Cook, son dönemde sık sık artırılmış gerçeklik alanında açıklamalar yaparak bu teknolojinin geleceğin teknolojisi olduğunu ifade ediyordu. Bu açıklamaların ardından şirketin bir artırılmış gerçeklik gözlüğü prototipi üretmek için çalışmalara başladığı iddia edildi. İddialara göre Apple, az sayıda göz önü ekran sipariş ederek bunlarla bir gözlük üretmek için çalışmalar yürütecek. Ürünün hayata geçmesi halinde en erken 2018’de piyasaya sürüleceği belirtiliyor.

Kendinizi hiç ‘Büyük Birader’in yerine koydunuz mu? Almanya merkezli Osmotic Studios yapımı ‘Orwell’ izleme oyunu ile kurgusal bir başkente yapılan terör saldırılarını takiben bunlarla bağlantısı olan vatandaşları tespit etmeye çalışan bir ajan olarak çalışabilir ve elinize geçen korkutucu güce hayret edebilirsiniz. Vatandaşların online hayatlarını ve bağlantılarını izleyerek oluşturduğunuz izleme profilleri ile ‘fişleme’ uygulamasının diğer tarafında yer alarak etik çıkmazların ve şüphenin karanlık kollarına sürüklenmek için tıklayınız.

Eski (kağıda basılı) fotoğraflarınızı nemden, ışıktan, ısıdan ve kemirgenlerden korurken dilediğiniz zaman zahmetsizce görebilmek ve daha da önemlisi kutulara istiflenmiş yüzlercesinin sihirli bir el tarafından mekanlarla, kişilere göre organize edilmesinin tadını çıkarmak istiyorsanız Google’ın PhotoScan teknolojisi ile tanışın. Fotoğrafın fotoğrafını çekmek ve çözünürlüğü feda etmek zorunda kalmak da geçmişte kalmak üzere…

Teknoloji devi IBM, bilimcilerin uzun süredir üzerinde uğraştığı ve çip üretiminde silikonun yerini alması beklenen karbon nanotüpleri birleştirmenin yeni bir yolunu keşfetti. Kimyasallar kullanarak karbon nanotüplerin doğada olduğu gibi kendi kendilerine birleşmesini sağlayan şirket, geleceğin katlanabilir ve giyilebilir cihazlarında kullanılması beklenen nano çiplerin üretimi için önemli bir adım attı. Bu yöntemin geliştirilmesi ile 10 yıl içinde karbon nanotüplerin çip üretiminde silikonun yerini alacağı düşünülüyor. Nano çipler insan vücudunda dolaşıp teşhis ve tedavi yapabilecek nano robotların üretimine de olanak sağlayacak.

Teknoloji denince genellikle ilerici, aydınlık ve olumlu gelişmeleri düşünüyor ya da en fazla yapay zekanın bizi köleleştirmesinden çekiniyorsanız ‘aşırı ucun geleceği’ konulu tartışmalara kulak vermeniz faydalı olabilir. Sentetik biyolojiden artırılmış gerçekliğe, yaşamlarımızla birlikte terörizmi de dönüştürme potansiyeli olan ve gerekli önlemlerin alınmasını acilen şart kılan gelişmelerin başlıcaları şu şekilde sıralanmış:

• Artırılmış gerçeklik: Algımızı ve becerilerimizi geliştirmesi planlanan nöro-cihazlar ve beyin impantları hack edilebilir.
• Tıp: Derimizin altındaki mikroçiplerin güvenliği son derece önemli olacağı için üretici şirketlerin özel yasalar ve denetimlerle kontrol edilmesi gerekebilir.
• Nano-robotlar: Yiyecek ve içeceklerimizin içine karıştırılan robotçuklarla izlenmemiz ve hatta zehirlenmemiz dahi mümkün olabilir.
• Medikal tele-robotlar: Cerrah ve robot arasındaki iletişim kesilebilir, manipüle edilebilir.
• Bilim araçlarının genel kullanımı: Kişilerin kendi biyoteknoloji projelerini gerçekleştirmelerini teşvik etmek kulağa hoş geliyor ancak bu araçlar son derece tehlikeli teknolojiler ve araçlar geliştirmek için de kullanılabilir.
• Yapay zeka: Kötücül zekayı yenilmez kılabilir.

Felçli bir kadın beyin gücü ile iletişim kurmasını sağlayan beyin implantını kullanmayı öğrenerek, beyin – bilgisayar arayüzlerinin doktor ve mühendislerin yardımı olmaksızın, gündelik hayatta kullanımının ilk örneğini verdi. 2008 yılında ALS tanısı konan 58 yaşındaki H.B., izleyen 1-2 yıl içinde nefes alma yetisini kaybederek vantilatör yardımıyla yaşamaya başladı. Bir göz izleme cihazı aracılığıyla iletişim kurabilen kadın bu yetisini de kaybetme riski ile karşı karşıya kalınca doğrudan beyin tarafından kontrol edilen ve gündelik kullanıma uygun bir cihaz geliştirmek isteyen araştırmacılarla yolu kesişti. Araştırmacılar bugüne kadar geliştirilen cihazların ekonomik ve pratik kullanıma uygun olmadığını belirtirken, kendi geliştirdikleri cihazın H.B.’nin günlük hayatının önemli bir parçası haline geldiğini ve onun için çok şey ifade ettiğini belirtti.

Google’ın DeepMind adlı yapay zekasını geliştiren ekip, Berkeley Kaliforniya Üniversitesi‘nden araştırmacılarla iş birliği yaparak yapay zekaya fiziğin temel kurallarını öğretti. Herhangi bir fizik bilgisi bulunmayan yapay zekaya hepsi birbirine benzeyen nesneler gösterilerek hangisinin daha ağır olduğunu keşfetmesi istendi. Pasif gözlem yöntemiyle nesnelerin kütlesi hakkında bilgi sahibi olamayan yapay zeka nesnelerle etkileşime geçerek tepkilerini gözlemledi. Doğru yanıtlarında ödüllendirilen yanlış yanıtlarında ise olumsuz geri bildirimler alan yapay zeka bir süre sonra etkileşim yoluyla kütle tespit edebilmeyi öğrendi.

Vizyoner şirketlerin çığır açan teknolojilere adaptasyon süreçlerini yönlendiren ve düzenleyen uzmanlarla çalıştığı bilinir. Örneğin elektrik teknolojisinin ilk günlerinde, her şey çok daha karmaşık, manuel ve korkutucuyken son derece önemli bir görev üstlenen ‘elektrikten sorumlu’ uzmanlara, teknolojinin sadeleşip yaygınlaşması ile ihtiyaç kalmadığı görülebilir. Benzer bir süreci yakın zamanda internet teknolojisi için de yaşadığımızı söylemek mümkün. İnternet devrimini öngörerek geçişlerini uzmanlar yardımıyla planlayan ve gerçekleştiren şirketler bugün bu hamlelerinin faydalarını görüyorlar. Peki benzer bir durum 5 yıl kadar sonra yapay zeka için de konuşulabilir mi? İşini sağlama almak isteyen şirketlere bir ‘Yapay Zeka Sorumlusu’ ile çalışmaları öneriliyor. Sayıları pek fazla olmayan bu uzmanların şu özellik ve yeteneklerinden tanınabileceği belirtilmiş:

• Yapay zeka ve veri altyapısına ilişkin teknik bilgi.
• Yapay zeka teknolojisini şirketin farklı birimlerinin özel ihtiyaçlarına uyarlayabilme becerisi.
• Girişimcilik yetenekleri.
• AI yeteneklerinin tespitinde ve kazanılmasında etkinlik.

Sabır Küpü’nü çözmek bile tek başına yeterince etkileyici bir analitik zeka göstergesi iken, bir robotun bu 3 boyutlu yapbozu dünya rekoruna sahip insandan 10 kat daha hızlı çözebildiği haberi ile sarsıldık. Sub1 Reloaded isimli robot, Rubik Küpü’nü 1 saniyenin yarısı kadar bir sürede (0,637 saniyede) çözerek aynı makinenin farklı işlemcili versiyonuna ait 0,887 saniyelik rekoru kırmış oldu.

Nintendo NES Classic satışa sunulduğu gibi tükendi. Aralarında Super Mario Bros. ve Ninja Gaiden’ın da yer aldığı 30 orijinal Nintendo Entertainment System oyunu yüklü, 60 dolar değerindeki bu mini oyun makinesi, ‘sınırlı sayıda’ ifadesinin yarattığı tedirginliğin hakkını vererek şanslı kullanıcıların evlerinde ve eBay’de yerini aldı. Nintendo’nun bu minik ve sevilen konsolundan ‘biraz daha’ üretmesi bekleniyor.

Havacılığı dönüştürmesi beklenen süpersonik ve hipersonik (sesten hızlı) uçuşun rönesansı başlamak üzere ve ABD bu yolda öncü olmaya kararlı. Bu alanlarda heyecan verici gelişmeler yaşanmasının ve gelişmelerin uygulanabilir hale getirilmesinin üzerinden geçen 50 yılın ardından, motor ve materyal teknolojilerinde yaşanan gelişmelerle havacılıkta yeni bir döneme girişin sinyalleri de gelmeye başladı. Özellikle NASA’nın, uçakların sebep olduğu ses bombalarına bir çözüm bulma çabasının sonuç vermesi durumunda supersonik uçuşların önündeki engel de büyük oranda kalkmış olacak. Ayrıca sübsonik (ses altı) uçakların çevreye verdiği zararın en aza indirilmesi ve etkinliklerinin artırılması da hedefler arasında. Endüstri uzmanlarının ve kongre üyelerinin bir araya geldiği havacılık forumunda ABD’nin öncülük ideali için ‘davaya’ kesin bağlılık ve yeterli fonlanma şartlarının sağlanması gerekeceği belirtildi.

Bilimciler tırnak yeme davranışının nedenlerini çözmeye çalışıyor. ABD’de nüfusun yüzde 30’unun tırnak yediği ve bunların yüzde 45’inin ergenler olduğu düşünüldüğünde; bu alışkanlığın kökenlerinin merak uyandırması gayet anlaşılır. Genellikle gerginlik ya da kaygı duyguları ile özdeşleşse de tırnak yeme eylemi, sıkıntı, açlık, hayal kırıklığı gibi duyguların eşlikçisi olarak ya da zor işlerin üstesinden gelme çabası esnasında görülebiliyor – çünkü iyi hissettiriyor. Bu iyi hissettirme etkisinin nedenlerinden birinin, ‘tımarlama’ (kişisel bakım ve temizlenme) fonksiyonu görmesi olabileceği iddialar arasında. Psikoloji bilimi de bu alışkanlığı obsesif kompulsif bozukluk kapsamına alıp almamak konusunda ikiye ayrılmış durumda. Eğer tırnaklarınızı kemiriyorsanız belki de bütün bunlardan önce bilmeniz gerekenler, tırnaklarınızın koli basili gibi son derece kötü şöhretli bakterilerin de aralarında bulunduğu mikroorganizmalar için ideal şartlara sahip olduğu ve onları dişlerinizle temas ettirmenin ağız sağlığınız (hatta çeneniz) için de hiç ama hiç iyi olmadığı. Bunlara ek olarak ağzınızın içi de ayrı bir bakteri dünyası olduğu için vücudunuzun en ‘kirli’ iki ortamını bir araya getirmeniz tırnak ve parmaklarınızda (siğil ve uçuk gibi) enfeksiyonlara sebep olabiliyor. Özetle: YAPMAYIN!

Fitness salonlarının yeni nesil çözümlerinden biri olarak öne çıkan ‘veri temelli egzersiz’ sınıfları, koşu bandını kullanan üyelerinin verilerinin gerçek zamanlı olarak izlenmesi ve herkesin görebileceği bir ekrana yansıtılarak takımların etkileşimli olarak yarışması sistemine dayanıyor. Uygulamalar ve giyilebilirlerle zenginleşen veri zengini, akıllı ve daha yararlı spor ve egzersiz modelleri ile karşı karşıya olduğumuz bu günlerde spor salonlarının doluluk oranlarının kullanıcılar tarafından izlenmesinden online rezervasyona, görsel, işitsel, kareografik anlamda iyileştirmelere ve performans ölçümlerine kadar pek çok yenilik, bizleri hareketsizliğe sevk eden başlıca etkenlerden biri olarak görülen teknolojinin, spor ve egzersizle aramızı yapmaya yönelik nimetlerinden bazıları olarak sayılabilir. Ayrıca gün geçtikçe çeşitlenen ürün ve uygulamalar da hareketsiz bir yaşam için sunulan pek çok mazereti geçersiz kılacak olgunluğa erişmiş durumda.

Bugün yetişkin olan pek çok kişi otizm konusunda toplumsal bilinç oluşmamışken ve farkındalık kampanyaları başlatılmamışken çocuktu ve otizmli olanlara uzun yıllar boyunca, genellikle de hiçbir zaman doğru teşhis konulamadı. Birleşik Krallık’ta 1966 yılında 10 bin çocukta 4 çocuğu etkilediği kaydedilen otizmin 2011 yılına gelindiğinde 10 bin çocuktan 110’unu etkilediğinin görülmesi de otizmin görülme sıklığının artışına değil binlerce otizmli çocuğun kayıt altına alınamamış (ya da yanlış teşhisle kaydedilmiş) olmasına işaret ediyor. Günümüzde çocuğuna otizm teşhisi konulunca kendi otizminin farkına varan yetişkinlerin ve yıllarca yanlış teşhis altında tedavi görenlerin ‘buzdağının görünen kısmı’ olduğunu belirten Psikiyatri Profesörü Joseph Piven ve ekibi, çoğu zaman ‘sessiz kalan’ bu yetişkinlerin durumunu incelemek ve ‘hayat boyu otizm’in nasıl bir şey olduğunu anlamak amacıyla yetişkinlikte otizm araştırmalarına başlamış. Tahmin edilebileceği gibi ortaya epey üzücü hikayeler çıkmış.

Dünya Bankası Danışmanı Dr. Melanie Walker’a göre, robotik, yapay zeka, 3D yazıcı, yapay sinir ağları gibi teknolojiler gelecekte hastanelere duyulan ihtiyacı ortadan kaldıracak. Teşhis ve tedavinin günümüze göre çok daha kolay olacağını belirten Dr. Walker, 2030’dan itibaren artık hastanelerin eski işlevini kaybedeceğini ve sadece insanların girip tedavi olup çıktığı, yatılı hastaların olmadığı yerler haline geleceğini söylüyor.

Ortamda besleyici ne varsa almak üzere gelişmiş böcekler önce Mars kolonilerinin ve hatta Dünya nüfusunun protein ihtiyacını karşılayabilir – ancak henüz oraya gelmedik. Günümüzde pek çok kişinin böcek yemek denince vereceği tepki aşağı yukarı bellidir. Ayrıca bu küçük, kımıl kımıl ‘şey’leri insan besleyecek miktarda üretmek aşılması gereken bir başka engel olarak sayılabilir. İnanması güç gelse de her iki sorunu da halletmeye baş koymuş girişimler var. Gram bazında sığır etinden daha fazla protein içeren çekirgelerin biraz atık yiyecek ve az miktarda su ile ısı kontrollü plastik şişelerde yetiştirilmesine imkan veren sistemler üreten Entocube bunlardan biri. İsviçre merkezli Essento ise böcekli lezzetlere odaklanan bir mutfak girişimi. Essento kurucusu Matthias Grawehr’e göre böcek mutfağının önündeki engel insanların böceklerden tiksinmesinden ziyade konuya ilişkin yasal düzenlemeler. İsviçre’de böceklerden yapılan yemeklerin ticari olarak sunulması yasak. ‘Yıllar önce batılılara çiğ balık yediremezdiniz.’ diyerek suşinin yakaladığı popülariteye dikkat çeken Grawehr’e göre, benzer bir algı değişimi böcekler için de yaşanacak. Entocube’un çekirge üretiminin ekonomik ve verimli bir yöntemini bulduğu, Essento’nun leziz böcek çorbaları sunduğu ve yasal düzenlemelerin esnemeye başladığı bir dünyada Instagram’ın böceklerle bezeli tabaklarla dolup taşması da yakındır.

Mikro-robotların ve özel olarak düzenlenmiş bakterilerin kanser başta olmak üzere pek çok hastalığın tedavisi için kullanılması çalışmaları tüm hızıyla sürüyor. Son olarak Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü (CALTECH) araştırmacıları tarafından geliştirlen ‘termal iletişim’ yöntemiyle, ilaç taşıyan bakterileri çevreleyen ortamın ısısı manipüle edilerek bakterilerin ilacı nerede ve ne zaman bırakacağı ve kendini ne zaman imha edeceği belirlenebiliyor. Böylece kurye bakterilerin yolculukları yönlendirilebilirken ilacın yanlış doku ve organları etkilemesinin önüne geçilmiş oluyor.

Küresel iklim değişikliğine sürekli dikkat çeken bilimciler, artık değişimin etkilerinin gözle görülür hale geldiğini belirtiyor. Yeni yayınlanan bir makaleye göre Dünya üzerindeki tüm ekolojilerde dengeler sarsılmaya başladı. Hayvanların genlerinde yaşanan değişikliklerle vücut boyutları değişim gösterdi. Tarım ürünleri ve su ürünlerinde de beklenmedik değişimler yaşanmaya başladı. Küresel iklim değişikliği ile birlikte haşerelerin ve salgın hastalıkların arttığını belirten uzmanlar, doğadaki bu değişimin yakından takip ederek iklim değişikliğinin etkilerini ortadan kaldırmak için kullanılabileceğini söylüyor.

Daha önce yapılacağını duyurduğumuz, yetişkin insanda CRISPR-Cas9 uygulaması sonunda gerçekleşti. Çinli bilim insanları CRISPR-Cas9 teknolojisi ile genetik olarak düzenlenmiş hücreleri bir insana enjekte etti. Böylece CRISPR ilk kez gelişimini tamamlamış yetişkin bir insanda kullanılmış oldu. Çinli bilimcilerin bu uygulaması aynı zamanda ABD ile rekabetin de bir sonucu olarak görülüyor. Pensilvanya Üniversitesi’nde yapılması planlanan 250 milyon dolarlık benzer bir çalışma geçtiğimiz Haziran ayında Amerikalı araştırmacılar tarafından sunulmuştu. Ulusal Sağlık Enstitüsü’nden onay alan çalışma, Gıda ve İlaç Dairesi’nin onayını bekliyordu.

Netflix‘in distopik gelecek manzaraları sunan dizisi Black Mirror, 3. sezonu ile tartışılmaya devam ederken teknoloji odaklı multimedya platformu The Verge ‘Diziyi bir cümle ile özetlemek gerekseydi aşağı yukarı şöyle bir şey olurdu: Teknoloji heyecan verici bir şeydir; fakat insanlar berbattır ve daima onu uygulamanın en kötü yollarını bulmaya devam ederler.’ değerlendirmesi ile pek çok kişinin duygularına tercüman oldu. Eğer Black Mirror’ın geleceği oldukça farklı bir yaklaşımla ele aldığını düşünüyorsanız dizide gördüğünüz ve ‘Yok artık!’ dediğiniz bazı teknolojilerin günümüzde gerçek anlamda mevcut olduğunu ve kullanılabildiğini belirtmek isteriz. İşte 6 Black Mirror teknolojisinin gerçek hayattaki karşılıkları!

• Peeple (İnsan değerledirme uygulaması /3. sezon – 1. bölüm).
• Magic Leap (Hayalleri gerçek yapan hafif giyilebilir /3. sezon – 4. bölüm).
• Microsoft Hololens (Artırılmış gerçeklik başlıkları).
• Snapchat Spectacles (Dahili kameralı güneş gözlükleri /1. sezon – 3. bölüm).
• ChatLike.me (Sizin gibi tweet atabilen chat bot /2. sezon – 1. bölüm).
• Pact (Egzersiz ve sağlıklı yaşamdan para kazanma uygulaması / 1. sezon – 2. bölüm).

ABD’nin yeni Başkanı Donald Trump, NASA‘nın yeni görevlerinin neler olacağı konusunda ilk açıklamasını yaptı. Trump, Uzay Ajansı’nı bürokratik yüklerden kurtararak Güneş Sistemi’nin keşfine odaklanmak istiyor. Mars görevinden ziyade, üzerinde Dünya’dakine benzeyen yaşam formları bulunması ihtimali daha yüksek olan Jüpiter’in uydusu Europa‘yı keşfetmek isteyen Trump, NASA’yı buraya yönlendirecek. Dünya yörüngesindeki uyduların ve yörüngede yürütülen projelerin yönetimini Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’ne bırakmayı planlayan yeni yönetim, NASA’nın üzerinde çalıştığı SLS Roket Projesi‘ni ve iklim değişikliği çalışmalarını da iptal etmek istiyor.

Drone teknolojisinin kullanım alanlarının genişlediği malumunuz. Ancak şimdi bir drone’un şüphe, yaratıcılık ve intikam üçgenini daraltmakta ne kadar etkin bir araç olabileceğini akıllara kazımaya aday bir örnekle karşı karşıyayız. YAOG isimli YouTube kullanıcısı 18 yıldır evli olduğu eşi sabahları işe erken gitmek gibi şüpheli davranışlarda bulunmaya başlayınca kadını rastgele seçtiği günlerde takip etmeye başladı. Takip ettiği sabahlar eşinin gerçekten işe gitmesi üzerine daha pratik bir çözüm arayışına giren ve sonunda drone’una başvurmaya karar veren adam karısını drone ile takip ederek ‘suç üstü’ yakaladı. Görüntüleri anlatımlı bir video şeklinde Youtube’da yayınlayarak intikam alan YAOG ‘Eğer dikkatlice bakarsanız; 18 yılın çöpe gidişini görebilirsiniz.’ yorumu ile yaratıcı bir beynin yanı sıra etkileyici bir anlatım yeteneğine sahip olduğunu da ispatladı. Drone’ların mahremiyet ve güvenlik tartışmalarının odağında olmasına şaşmamalı.

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Finans teknolojileri.
3. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
4. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
5. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
6. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.