Haftanın Özeti: 72

Bilim / Yazılım / Donanım

• Önümüzdeki 5 yıl için kalkınma planını açıklayan Çin, bu süreçte en büyük önemi teknoloji ve internete vermeyi planlıyor. Internet Plus adlı stratejide yerel girişimleri destekleyerek teknolojide dışa bağımlılığı minimuma indirmek istiyor. Bir diğer hedef nüfusunun yüzde 98’ine -denetimli- internet sağlanması.
• Kasım ayında gerçekleştirilecek ABD Başkanlık Seçimleri teknoloji sektörü için de kader anı. Cumhuriyetçi Parti Adayı Donald Trump’ın Başkan olmasını istemeyen teknoloji devlerinin yöneticileri basına kapalı bir toplantıda bir araya geldi. Konu elbette kaybedecekleri paranın miktarına yönelik meraktı.

• Birçok mobil cihazda görmeye başladığımız parmak iziyle kilit açma sistemi, özel bir mürekkeple kağıda basılmış izler kullanarak açılabiliyor. Bu yüz milyonlarca kullanıcı ve bu tekniği kullanan uygulamaları için felaket senaryosu anlamına geliyor.

• Google’ın yapay zekası DeepMind tarafından geliştirilen AlphaGo yazılımı olası hamle sayısı kaianattaki atom sayısından fazla GO oyununda stad Fan Hui ile karşılaşmış ve oynadığı beş oyunun beşinde de Hui’yi yenmişti. Bu haftaki karşılaşma ise Güney Koreli GO Üstadı Lee Sedol ile gerçekleşti. Oyunun başında avantajlı konuma geçen Sedol, son 20 dakikada rakibi tarafından hayli köşeye sıkıştırıldı ve 18 defa Dünya Şampiyonu olan Üstad uzun zaman sonra yenilgiyi tekrar tattı. Lee Sedol “başta yaptığım bir hatalı hamle oyun boyunca sıkıntı yarattı” şeklinde durumu açıklasa da esas önemli paylaşımı sonradan yaptı: “Normal bir oyunda rakibinizin hareketlerine, nefes alış-verişine, mimiklerine bakarak karar verirsiniz. Makinayla oynarken bu mümkün olmuyor”. Toplamda 5 oyun oynayacak turnuvanın galibi 1 milyon dolar ödülün sahibi olacak (yapay zekanın parayı ne yapacağını düşünmesi GO oynamaktan daha zor olacaktır herhalde). Meraklısı için 1, 2 ve 3. maçların videoları da var. Bu habere sevinmeli mi yoksa üzülmeli miyiz?

• Öğrenen makinaların seviyesi her geçen gün belirgin şekilde yükseliyor. Berkeley Üniversitesi tarafından geliştirilen ve 2010 yılından bu yana ‘eğitimini sürdüren/ BRETT (Berkeley Robot for the Elimination of Tedious Tasks) adlı robot elbise katlamayla başladığı hayatında elbiseleri tür ve renklerine göre ayırıp yıkamaya varan karmaşık işlerin de üstesinden gelebildiği bir seviyeye ulaştı.

• Sürücüsüz araç kavramının mucidi Google bu ay ilk defa yapay zekanın kusurlu olduğu bir kazaya sebep olmuştu. Bu hafta bölge polisi kazanın yaşandığı ana dair görüntüleri paylaştı. Bu tarihi ana birlikte şahit olalım.

https://www.youtube.com/watch?v=I9T6LkNm-5w

• Dijital dünyada her şey mümkün. Fakat içinde yaşadığımız ve atomlardan oluşan dünyada fizik, kimya, biyoloji ve matematikle sınırlandırılmış haldeyiz. Analog dünyanın zorluklarını kendine hobi edinenler birbirinden ilginç tasarımlara imza atıyor. Woodgears sitesi tahtalardan hesap makinasından oyuncağa yepyeni bir dünya kurmanın yollarını paylaşan kaynaklardan sadece biri. Müziğe yönelik saygı duyulası bir örnek de aşağıdaki videoda.

• Bireysel kullanıma yönelik insansız hava araçları; ya da daha genel ismiyle drone’lar neredeyse her hafta birçok yeni model ile karşımıza çıkıyor. Ancak yarattıkları milyar dolarlık sektör kendileriyle sınırlı değil. Drone’ları avlamak, kendi bölgesine girişi engellemek isteyenlerin de hatırı sayılır bir pazarı var. Anti-drone silahlarındaki yaratıcı örneklerden biri de SkyWall. Hedefine kilitleniyor, havada bir ağın içine hapsediyor ve paraşütle yumuşak iniş yapmasını sağlıyor.

• Sony, geliştirme aşamasındaki ürünlerini Future Lab projesi ile kullanıcıların beğenisine sunmaya karar verdi. İlk ürünler bu hafta SXSW festivalinde görücüye çıkacak.
• Lafını etmişken; 30 yıl önce film ve müzik eksenli başladığı halde dünyanın en büyük dijital etkinliklerinden birine dönüşen SXSW (South by Southwest) etkinliği bu yıl ABD Başkanı Barack Obama’nın konuşmasıyla başladı. Konuşmanın detayları siyaset ile ilgilenenlerin -ve gazetecilerin- ABD’nin neden her açıdan bambaşka olduğunu anlaması için bir belge niteliğinde. İstanbul muhabbeti bile var! (etkinliğin bir kısmını 19 Mart’a kadar canlı izleyebilirsiniz).

• Apple / Mac kullanıcıları için sade fakat gayet işlevsel bir eposta uygulaması: Canary Mail.
• Amazon geçtiğimiz ay başlattığı hızlı takviye servisi Dash Replenishment’ın kapsamını genişletmeye devam ediyor. Yeni yapılan anlaşmayla Samsung yazıcılar, azalan kartuşların yenisini Amazon’dan kendisi sipariş edecek.

• Apple bilgisayarlara yönelik ilk fidye virüsü bu hafta ortaya çıktı. Bulaştığı bilgisayardaki dosyaları şifreleyip, parolayı vermek için para isteyen virüs BitTorrent uygulaması Transmission’ın 2.90 sürümüyle sisteme sızıyor. Dolayısıyla Transmission bütün kullanıcıları acilen uygulamalarını güncellemesi için uyarıyor.
• Microsoft bir web sitesi üstünden çalıntı kodlarla Windows 7 ve Office 2013 aktivasyonu yapan korsanların peşine düştü. Mahkemeden sitenin barındığı Comcast’in sahiplerinin IP bilgilerini vermesini talep eden şirket bu işlem için kullandığı tekniği de değiştirdi.

• Tayvanlı DigiTimes tarafından ortaya atılan bir iddiaya göre Apple 2018 yılına gelmeden 5,8 inç (AMOLED) ekranlı bir iPhone piyasaya sürecek. Ancak bu adım iOS kullanan cihazların ekran ölçü sayısını 7’ye çıracağı için uzmanlar tarafından pek olası görünümüyor.
• En az 5,8 inçlik iPhone kadar gereksiz ne olabilir diye düşündüğünüzde akla gelmesi gereken ilk şey 5,5 inçlik ‘bilgisayar’ olmalı. Bir fon kampanyasıyla hayada geçen ve ilginç bir ayrıntı olarak kısa sürede ihtiyaç duyduğu bedelin iki katını toplayan GPD Win, Microsoft Windows 10 işletim sistemini kullanan ve cebinize sığacak bir bilgisayarı hayata geçirmeyi hedefliyor (300 dolar).

• ABD’li bilimciler cep telefonlarının sensörünü sismik hareketleri takip etmek için kullanabilen MyShake adlı bir uygulama geliştirdi. Uygulamayı kullanan tüm telefonların hareket sensörünü kullanan sistem özellikle sık deprem yaşayan yoksul ülkelerde erken uyarı sistemi olarak hizmet verebilecek.

• Seagate dünyanın en hızlı SSD’sini tanıttı. Bu yaz satışa sunulacak sürücü saniyede 10 gigabayt veri aktarımı yapabilecek.
• Arttırılmış gerçeklik (augmented reality / AR) ve sanal gerçeklik (virtual reality / VR) alanlarına yönelik yatırımların bu yıl içinde rekora koşacağı iddia ediliyor. Digi-Capital tarafından hazırlanan rapora göre yatırımlar bu yılın ilk iki ayında dahi 1,1 milyar dolar seviyesine ulaştı. BONUS BİLGİ: Bu tutarın 800 milyonluk aslan dilimi tek başına Magic Leap adlı -gizemini koruyan- girişime gitti.

• Hubble teleskobu kainattaki -şu anki menzilimiz ekseninde- en uzak galaksiyi keşfetti 13,1 milyar ışık yılı uzaklıktaki galaksinin gözlemlenen ışığının dünyaya ulaşması 13,4 milyar yıl sürmüş. Kainatın nasıl ürpertici bir sonsuzluk olduğunu aşağıdaki keşfe ait video ile hatırlayabilirsiniz.

• Amazon.com‘un kurucusu ve CEO’su Jeff Bezos, sahibi olduğu uzay turizmi şirketi Blue Origin‘in 2018’de uçuşlara başlayabileceğiniz duyurdu. New Shepard adlı araçla gerçekleştirilecek seferlerde her defasında uzaya sadece 6 yolcu götürülecek.

• Öte yandan NASA Mars’ın sismik yapısını ve oluşumunu incelemek için geliştirdiği InSight adlı aracı 5 Mayıs 2018’de Dünya’dan fırlatacak. Her şey yolunda giderse araç kızıl gezegendeki araştırmalarına 26 Kasım 2018’de Mars’ta başlayacak.
• (Webde sadece Firefox tarayıcı ile çalışan) The 3DNES adlı bir proje, doksanlı yılların popüler oyun konsolu NES (Nintendo Entertainment System) platformundaki oyunları üç boyutlu hale getiriyor. En güzeli, bunun için ekstra bir çabaya gerek duymadan neredeyse bütün oyunu anlık olarak üç boyutlu bir yapıya dönüştürebiliyor oluşu.

• Doğanın sırtındaki en büyük dertlerden birine dönüşen PET şişeleri zor geri dönüşüm süreçleri yüzünden çoğunlukla çöplükler ve okyanus diplerindeki yüzyıllık uykularında birikiyor. Kyoto Teknoloji Üniversitesi’nden Shosuke Yoshida tarafından keşfedilen bir bakteri normalde yüzlerce yılda doğaya karışan PET ambalajları ‘yiyerek’ birkaç hafta içinde yok ediyor.

• Genetik alanındaki gelişmeyle birlikte gündemdeki yerini kaybetmeye yüz tutan ‘kök hücre’ler Osaka Üniversitesi’nin bu haftaki keşfiyle yeniden gözleri üstüne çevirdi. Biyoloji Profesörü Kohji Nishida, yürüttüğü projede laboratuvar koşullarında kök hücreden gözbebeği üretmeyi başardı.

• Stanford Üniversitesi tarafından yürütülen bir çalışmada kanser ve -AIDS’e yol açan- HIV tespitinde mevcut tekniklerden 10 bin kat daha hassas sonuç veren bir yöntem geliştirdi. Sistemin temelinde vücudun kanser hücresi ve HIV sürecinde mücadele için salgıladığı maddeleri takip etmek yatıyor.
• Florida Üniversitesi dişlerde çürümeye yol açan bakteriyle mücadele ederek ağız sağlığını koruyan bir probiyotik tablet geliştirdi.

Diğer kategori başlıklarına aşağıdaki menüden ulaşabilirsiniz.