Haftanın Özeti: 233

İnternet, Girişimler

Kripto para madenciliği, ekonomiyi yavaşlattığını düşündüğü endüstrilerden kurtulmak isteyen Çin hükumetinin en son hedefi oldu. Ülkedeki en üst düzey ekonomik planlama birimi olan Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu (NDRC) Pazartesi günü yayımladığı listede desteklenecek, kısıtlanacak ve ortadan kaldırılacak sektörleri açıkladı. Kripto para madenciliği de “güvenli üretim koşullarına sahip olmadığı, kaynakların ciddi anlamda israf edildiği ve çevreyi kirlettiği” için ortadan kaldırılacak sektörler arasında yer aldı. Resmi açıklama, herhangi bir yaptırım gücü taşımıyor. Bu gibi yönergeler genellikle Pekin’in endüstriyel uygulamalara yönelik tavrına dair ipuçları taşıyor. Bazıları ise NDRC’nin birkaç yılda bir yayımladığı bu listenin, kısıtlanmasını önerdiği endüstriler üzerinde çok fazla etkisi olmadığını söylüyor.

Güney Kore’de M-coin adlı kripto para ile kurulan ve yaşlıları dolandıran saadet zinciri, yapay zeka sayesinde çökertildi. Yapay zekayı saadet zincirinin anahtar kelimelerini ve reklam yöntemlerini öğrenmesi için eğiten polisler daha sonra bu özelliklere uyan bir sistem keşfetti. Üyelerine M-coin satan ve getirilen her yeni üye için para veren sistem özellikle 60-70 yaş arasındaki kişileri hedef alıyordu. Yapay zekanın bu tarz dolandırıcılıkları tespit edebilmesi, devletlerin kripto paralara düzenleme getirmesini kolaylaştırarak kripto para kullanımını yaygınlaştırabilir.

Opera web tarayıcısını güncelleyerek kripto para cüzdanı ve birkaç yeni özellik ekledi. Reborn 3 olarak adlandırılan en son versiyon Windows, MacOS ve Linux’ta kullanılabiliyor. Yeni tarayıcısının kripto para cüzdanı şimdilik sadece Ethereum’u destekliyor. Opera aynı zamanda ücretsiz VPN hizmetini de hızlandırıyor. Şirket geçtiğimiz ay Android uygulamasına da bu özelliği eklemişti. Tüm bu blok zinciri ve mahremiyet odaklı özellikler Opera’nın ‘web 3’ olarak adlandırılan yeni internet düzenine de uyumlu olması için gerçekleştiriliyor. Opera ayrıca kullanıcılara dijital yaşamlarını büyük şirketlerden geri alabilmenin yollarını öğretmeyi amaçladığı Escape adında bir kampanya da başlattı.

Kendi tarayıcı teknolojisinden vazgeçen Microsoft geçtiğimiz yıl Google’ın Chromium teknolojisini kullanarak bir Edge tarayıcı geliştirme kararı almıştı. Şirket o tarayıcının deneme versiyonlarını kullanıma sundu. Şimdilik temel özelliklerine odaklanılan tarayıcı önümüzdeki haftalarda yeni özelliklerle geliştirilecek. Microsoft’un bu tarayıcıyı geliştirirken Chromium’a yaptığı katkılar da ayrıca dikkat çekti. Tarayıcının farklı versiyonlarını indirip bilgisayarda aynı anda çalıştırarak denemek mümkün.

Türlü çeşit vesilelerle gündeme gelmeyi başaran girişim Uber, 100 milyar Dolar değerlemeyle halka açılmaya hazırlanıyor. Bu tutar, daha önce yatırım danışmanlarının yaptığı 120 milyar Dolar değerlemenin oldukça gerisinde. Yatırımcıların yorumuysa önümüzdeki ay gerçekleşmesi beklenen halka arz ile birlikte ortaya çıkacak. Firmanın borsaya açılma kararı rakibi Lyft’in hisse değerini şimdiden yüzde 15 düşürdü. Kimilerince düşük bulunan değerlemesine rağmen Uber son yıllarda ABD’deki en yüksek tutarlı halka arz olacak.

İran’ın Uber’i olarak da bilinen Snapp adlı araç çağırma şirketi batılı yatırımcıların giremediği piyasada günde 2 milyon yolculuk yaparak hızla büyüyor. Şirketin kurucusu Eyad Alkassar “Snapp Tahran bugün Uber’in dünyada hizmet verdiği herhangi bir şirketteki operasyonlarından daha büyük bir noktaya ulaştı. Bu kilometre taşına sadece üç yılda ulaşılması da Snapp’i dünyanın en hızlı büyüyen internet şirketlerinden biri yapıyor.” diye konuştu.

Amazon kasiyer ya da reyon görevlisi bulunmayan ‘insansız’ Amazon Go mağazalarında nakit ödeme kabul etmeyi planlıyor. Geçtiğimiz ay Amazon’un fiziksel mağazalarından sorumlu başkan yardımcısı Steve Kessel çalışanlarına yaptığı bir açıklamada Amazon Go mağazalarının gelecekte ek ödeme mekanizmaları da olacağını söyledi. Bir Amazon sözcüsü, Business Insider’a yaptığı açıklamada bu ödeme yöntemleri arasında nakit ödemenin de olacağını söyledi.

14 yaşındaki Griffin Spikoski, gününün 18 saatini bilgisayar başında Fortnite adlı oyunu oynayarak geçiriyor. Normal bir aile ortamında evlat katili anne-baba üretebilecek bu durumdan ‘şimdilik’ herkes memnun gibi. Çünkü Spikoski Youtube’daki 1,2 milyon aboneye sahip kanalında 71 milyon izlenmeye sahne olan bu çabası sayesinde sadece geçen yıl 200 bin Dolar gelir elde etmeyi başarmış. Ve haliyle Fortnite oynamayı bir ‘iş’ olarak gördüğünü belirtiyor. Aşağıdaki kısa haber dosyasında mutlulukları yüzlerinden okunan ebeveynlerini seyrederek acınızı bir nebze de olsa dindirebilirsiniz. Ayda 16 bin Dolar maaşlı bir iş bulamadan onları kınamayın.

Elektronik Mahremiyet Bilgi Merkezi (EPIC) adlı bir sivil haklar grubu, Google’ın milyarlarca kullanıcısının içeriklerini kanunsuz şekilde incelediğini ve bu bilgileri kolluk kuvvetlerine teslim ettiğini söylüyor. ABD’de anayasanın dördüncü maddesine göre devlet bir vatandaşın sahip olduğu şeyleri, suç oluştuğuna dair makul şüphe olmadan inceleme hakkına sahip değil. Bu yüzden kullanıcı verilerini devletin incelemesi anayasaya aykırı. Ama Google aynı yasa maddesine tabi değil ve bu işi özel bir şirket olarak yaparak devletin Anayasa’nın dördüncü maddesinin etrafından dolaşmasını sağlıyor.

Teknoloji sitesi Cnet’ten Alfred Ng’nin haberine göre Facebook hesabınızı dondursanız dahi sizi internette takip etmeye devam ediyor. Bu süreçte toplanan bilgiler profilinizi tekrar aktif hale getirdiğinizde mevcut verilere ekleniyor. Facebook’un da kabul ettiği üzere sitenin sizi takip etmesini engellemenin tek yolu hesabınızı kalıcı olarak kapatmak. Facebook, şu an (Dünya Halleri dahil) 275 milyon sitede bulunan Facebook’ta paylaş düğmeleri sayesinde sizi kendisi dışındaki sayfalarda da adım adım gözleyip kaydediyor.

Bloomberg, Amazon Alexa sesli asistanın biraz daha ‘akıllı’ olması için ne kadar insan gücü kullanıldığını gösteren bir rapor yayımladı. Şirketin dünyanın dört bir yanında parça başı ve tam zamanlı çalışan işçileri, kullanıcılar ve Alexa arasında geçen konuşmalardan bölümler dinleyip bunları yazıya döküyor. Burada amaç, normalde Alexa’ya bir şey ifade etmeyen “Taylor Swift” gibi ifadelerin ne anlama geldiğini yazılıma öğretmek. Çalışanlar bazen anlayamadıkları ifadeleri, diğer çalışanların da görüşünü almak için sohbet odasında paylaşabiliyor. Bu sohbet odalarında komik ya da ilginç bulunan ses kayıtları da paylaşılıyor.

Bulut ve içerik hizmetlerinden milyarlarca Dolar kazanan teknoloji devleri sessiz sedasız kendi internet altyapısını kuruyor. Veriyi daha güvenli, ekonomik ve kesintisiz taşıyabilmek adına mevcut altyapıları satın alma yarışı bir yana bir yandan da bizzat kendi aktarım altyapılarına yatırım yapıyorlar. Facebook, Amazon, Google ve Microsoft’un başını çektiği bu çabanın önümüzdeki dönemde interneti nasıl şekillendireceği meçhul. Zira ‘ağ tarafsızlığı‘ (net neutrality) gibi kısıtlayıcı çabalar yüzünden internet altyapı sahipliği giderek daha belirleyici hale geliyor.

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.