Haftanın Özeti: 214

Bilim, Yazılım, Donanım

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2017 Ar-Ge Faaliyetleri Araştırması’nın sonuçlarını paylaştı. Yıl içinde 29 milyar 855 milyon TL Ar-Ge harcaması yapıldığını gösteren rapordan notlar:

  • Gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki oranı 2016’da yüzde 0,94 iken, 2017’de yüzde 0,96’ya yükseldi. Bu da 5 milyar 214 milyon TL’lik bir artış anlamına geliyor.
  • Harcamaların yüzde 49,4’ü mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken bunu yüzde 33,6 ile genel devlet, yüzde 13,3 ile yükseköğretim, yüzde 3,5 ile yurt dışı kaynaklar ve yüzde 0,1 ile yurt içi diğer kaynaklar takip etti.
  • Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden 2017’de toplam 153 bin 552 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı. Bu da bir önceki yıla kıyasla yüzde 12 artış anlamına geliyor.
  • Kadın Ar-Ge personel sayısı 49 bin 235 kişi ile toplamın yüzde 32’sini oluşturdu.
  • Harcamaların en yüksek olduğu bölge yüzde 32,7 ile Batı Anadolu (TR5) iken, onu yüzde 25,8 ile İstanbul (TR1) ve yüzde 15,6 ile Doğu Marmara (TR4) Bölgesi takip etti.
  • Ar-Ge personel sayısına göre ise yüzde 26,4 ile İstanbul (TR1) ilk sırada yer alırken, onu yüzde 21,6 ile Batı Anadolu (TR5) ve yüzde 13,4 ile Doğu Marmara (TR4) izledi.

Geçtiğimiz aylarda 5 kameralı telefonu V40 ThiQ ile gündeme gelen LG’nin 16 kameralı bir telefon için patent başvurusu yaptığı ortaya çıktı. 4×4 şeklinde dizilen kameralar tek bir kareyi farklı açılardan resmediyor. Böylece 3D videolar çekmek ya da fotoğraflarda kişilerin yüzünü döndürmek gibi değişiklikler mümkün oluyor. LG’nin böyle bir telefon üreteceğine dair somut bilgi yok tabii ama bir dönem girişilen megapiksel yarışlarının yerini kamera sayısı yarışının alacağı görülüyor.

New Atlas 2019’da cep telefonlarında beklediği 5 yeniliği paylaştı. Buna göre gelecek yıl boyunca şunlardan bahsedebiliriz:

  • Katlanabilir ekran.
  • iPhone X’le başlayan çentik evrimi.
  • (Yukarıdaki son cümleyi haklı çıkarırcasına) daha fazla kamera.
  • Artırılmış gerçeklik eklemeleri.
  • 5G teknolojisi.

Ericsson tarafından yayımlanan bir rapor (pdf) 2024’te bir buçuk milyar kişinin 5G teknolojisini kullanıyor olacağını ve mobil veri trafiğinin dörtte birinin 5G üzerinden gerçekleşeceğini gösteriyor. Gerçekten bu rakamlara ulaşılırsa, yeni nesil bir kablosuz iletişim teknolojisinin küresel olarak en hızlı şekilde yayılmasına şahitlik edeceğiz. Yıllara göre beklenen 5G kullanıcı sayısı:

Halihazırda 4G’yi en yoğun şekilde kullanan 20 ülke:

Piyasa araştırma şirketi IDC’nin tahminlerine göre 2018’in üçüncü çeyreğinde dünya genelinde 355,2 milyon akıllı telefon satıldı. Bu da son dört çeyrekte önemli oranda düşüş yaşandığını gösteriyor. Mevcut yavaşlamanın kısmen, dünyanın en büyük akıllı telefon pazarı olan Çin’deki zorlayıcı koşullardan kaynaklandığını belirten IDC, özellikle 5G cihazların gelmesiyle birlikte 2019’da hafif bir büyüme görülebileceğini düşünüyor. Bu büyümenin 2022’ye kadar sürmesi bekleniyor.

Dünya üzerinde yaklaşık 4 milyar kişinin net bir ev adresi yok. Bu da eve teslimat, tıbbi destek, felaket sonrası yardımlar gibi önemli hizmetlerin aksamasının yanı sıra insanların ehliyet alma ya da oy verme gibi haklara da erişememesi anlamına geliyor. Şehirler de altyapı hizmetlerini dağıtırken adres sistemine kayıtlı olmayan kişiler sebebiyle sıkıntı yaşıyor. Facebook ve MIT Media Lab araştırmacıları adresi olmayan kişilere makine öğrenimi ile yardımcı olmayı planlıyor. Ekip öncelikle derin öğrenme algoritmasını, uydu fotoğraflarından yolların bulunduğu pikselleri seçmesi için eğitti. Bir diğer algoritma ise toplanan pikselleri bir yol ağı oluşturacak şekilde birleştirdi. Sistem yolların yoğunluğunu ve şeklini inceleyerek ağı farklı topluluklara ayırdı ve en yoğun bölgeler şehir merkezi olarak işaretlendi. Şehir merkezinin etrafındaki bölgeler kuzey, güney, doğu, batı olarak dörde ayrıldı. Sokaklar şehir merkezine uzaklığı ve bulunduğu bölgeye göre numara ve harflerle isimlendirildi. Böylece Google Maps’in ya da OpenStreetMaps’in kapsadığı alanın daha fazlasına ulaşılmış oldu.

Bilgi, Teknoloji ve İnovasyon Derneği (ITIF) tarafından yayımlanan yeni bir rapor çok fazla robot kullanmak için bir ekonominin çok fazla robot alabilecek kadar güçlü olması gerektiğini vurguluyor. Endüstriyel robotların tanesinin 100 bin Dolar civarında bir fiyatla satın alınabildiği göz önünde bulundurulursa aslında bu gayet mantıklı görünüyor. Raporda, 10 bin işçi başına düşen robot sayısının yanı sıra ülkelerin ortalama maaşlarının da denkleme dahil edilmesi gerektiği belirtiliyor. Böyle bakınca da batılı ülkelerin robot kullanım oranlarının beklentinin altında kaldığı görülüyor.

He Jiankui adlı Çinli bilimci, CRISPR/Cas9 aracını kullanarak dünyanın ilk genetiği düzenlenmiş bebeklerini dünyaya getirdiğini iddia ediyor. Jiankui, bu ay doğan Lulu ve Nana adlı ikiz kızların embriyolarının CRISPR tekniğiyle düzenlenerek CCR5 adlı genin etkisiz hale getirildiğini söylüyor. CCR5, ebeveynlerden çocuklara HIV virüsünün geçmesini sağlıyor. Ancak Jiankui’nin çalışmayı yürüttüğünü söylediği hastane iddiaları yalanladı. Çalışmanın herhangi bir bilimsel dergide yayımlanmadığını ya da diğer bilimciler tarafından kontrol edilmediğini de belirtmek gerek. İnsan genleriyle bu şekilde oynamanın etik olmadığını söyleyenlere karşı kendini savunan bilimci, başka bir embriyonun daha genlerini değiştirmeyi başardığını da iddia etti. Çinli yetkililer Jiankui’nin tüm faaliyetlerinin askıya alındığını açıkladı.

Quartz’da Hollywood gözünden gen düzenlemelerinin sakıncalarına yönelik bir film ve dizi listesi var.

Boyundan aşağısı felçli üç kişi BrainGate2 adlı elektrot dizisi sistemi sayesinde, sıradan tabletleri kullanarak arkadaşlarına mesaj gönderme, internette gezinme ve müzik dinleme gibi işleri başarıyla gerçekleştirdi. Deneyde yer alan üç kişinin motor korteksi üzerine yerleştirilen elektrotlar, kişilerin beyninden ekrandaki imleci hareket ettirmeye çalışma sinyallerini algılayarak bu sinyalleri, tablete kablosuz olarak bağlanan sanal bir fareye gönderdi. Elde edilen bulgular, beyin implantı sayesinde iletişim, hareket ve bağımsızlık gibi konularda normalde çok kısıtlı imkanlara sahip kişilerin, kendilerine özel düzenlenmemiş ekipmanları da kolaylıkla kullanabileceğini gösterdi. Bu gelişme dünya genelinde bu tarz kısıtlamalarla mücadele eden insanların hayatını kolaylaştırabilir.

Zayıflamak için cerrahi operasyon geçiren 2 bin 400’den fazla obez hastadan elde edilen verileri analiz eden araştırmacılar, dört farklı türde obezite olduğunu ortaya koydu. Brown Üniversitesi’nde epidemiyoloji profesörü olan araştırmanın baş yazarı Alison Field, konuyu şöyle özetliyor: “Beş yaşına kadar çok şişman olan bir çocuk, zaman içinde yavaş yavaş kilo alan ve 65 yaşında obez olan birinden çok farklı olacaktır. Obeziteyi tedavi etmek için daha kişiselleştirilmiş yaklaşımlar geliştirmemize yardımcı olabileceğinden bu çeşitliliği tanımalıyız.” Field, obeziteyle mücadelede yeterince başarılı olunmamasını da bugüne kadar tüm hastaların aynı şekilde sınıflandırılmış olmasına bağlıyor.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından açıklanan rapora göre 2017’de dünyadaki kızamık vakaları bir önceki yıla kıyasla yüzde 30 arttı. Bu yılın Kasım ayına kadar kaydedilen kızamık vakalarının da 2017’ye göre yüzde 10 fazla olduğu belirtildi. Raporda, 2017’de yaklaşık 6 milyon 700 bin kişinin kızamığa yakalandığı, 110 bin kişinin de bu sebeple yaşamını yitirdiği bilgisi yer aldı. Örgüt bu noktada kanıtlara dayandırmaksızın aşı hakkında olumsuz konuşan uzmanlara dikkat çekti.

NASA’nın InSight adlı uzay aracı Mars yüzeyine sorunsuz şekilde indi. Bu araç sadece Mars’ın yüzeyindeki kayalarla değil iç yüzeyinde olan bitenle de ilgileniyor. Altı ay önce Kaliforniya’dan yola çıkan InSight, Mars’ta yapılacak incelemeler için üç yeni cihaz götürdü. Bu cihazlardan biri gezegende ısının nasıl hareket ettiğini inceleyecek. Bir diğeri gezegenin kutuplarında inceleme yaparak Mars’ın çekirdeği hakkında bilgi toplamaya çalışacak. Sonuncusu ise Mars depremlerini araştıracak. Böylece Mars hakkında daha önce hiç bilmediğimiz şeyleri öğrenebileceğiz.

NASA’nın 1969’da Ay’a iniş yaptığını gösteren görüntülerin aslında sahte olduğu iddiası ‘ortamların’ en coşkulu komplo teorilerinden biridir. NASA’nın sunduğu sayısız kanıta ve Apollo 11 görevinin tüm detaylarına rağmen bu iddia hala dile getiriliyor. Roscosmos (Rusya Ulusal Uzay Ajansı) Başkanı Dmitry Rogozin, Moldova Başkanı Igor Dodon ile yaptığı görüşmede söylentileri yeniden alevlendirdi. Rogozin’in Twitter hesabından yayımlanan bir videoda, kendisine NASA’nın gerçekten Ay’a ayak basıp basmadığı soruluyor. Cevap net: “Oraya gidip gerçekten Ay’a inip inmediklerini inceleyeceğiz.”

Öte yandan NASA Ay’a kalıcı olarak gitme niyetini ilan etti. Yapılan resmi açıklamada, insanları önce Ay’a sonra da Mars’a geçici ve kalıcı olarak götürecek görevler için dokuz Amerikalı şirketle iş birliğine gidileceği belirtildi.

Hatırlatma: Hafta özetimiz toplam 5 sayfadan oluşuyor.Diğer kategorilere ait gelişmelere aşağıdaki listeden geçebilirsiniz.

Özet Başlıkları

  1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
  2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
  3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
  4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
  5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.

8 Yorum

  • Ozellikle cevre temali haberlerinizi ilgiyle takip ediyorum. Bana kalirsa bu konuyla ilgili calisma yaptigini iddia eden pek cok dernekten daha verimli ve anlamli bir is cikartiyorsunuz. Tesekkurler ve eksik olmayin.

  • google reader ı özleyenler için, the old reader* oldukça güzel bir alternatif, google reader kapanırken buraya geçmiştim yıllardır devam ediyorum kullanmaya. mobil tarafı zayıf olsada desktoptan takip ettiğim için beni çok yormuyor

    https://theoldreader.com/

  • Haberlerin başlık kısımları yok o yüzden insan haberler arasında kaybolabiliyor. Başlıklar olursa aşağı kaydırırken başlıkları okuyup ilerleyebiliriz. Bence öyle olsa daha güzel olur. Bu siteyi takip ediyorum ve çok güzel içeriklere sahip. İnşallah daha da güzel olur.

  • her hafta okumaya çalışıyorum sizin gibi insanlar sayesinde kendimizi geliştiriyoruz. Allah razı olsun.

  • Paylaşımlarınızı yakın zamanda okumaya başladım serdar abi hepsi çok değerli emeğinize sağlık…

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz: