Rusya: “Ay’a gidip ABD oraya inmiş mi diye bakacağız” (!)

Komplo teorisi denince akla ilk gelenlerden birisi NASA’nın 1969’da Ay’a iniş yaptığını gösteren görüntülerin aslında sahte olduğu iddiasıdır. Zamanın en büyük bilimsel gelişmelerinden biri kabul edilen bu uzay görevinin aslında sahte olduğu ve Amerikan hükumetinin tüm dünyayı aldattığı düşüncesi görünüşe göre asla eskimeyecek. NASA’nın sunduğu sayısız kanıta ve Apollo 11 görevinin tüm detaylarına rağmen, 2018 yılında hala bu düşünceye sahip kişiler olduğunu görmek mümkün.

“Ay’a gidip bakacağız”

Ama bunun ardında önemli sebepler var. İnsanları komplo teorilerine inanmaya yönelten psikolojik tuzakların yanı sıra, medyada sürekli birilerinin bu iddiaları dile getirmesi de komplo teorisinin eskimemesine yol açıyor. Örneğin, Rusya ulusal uzay ajansı Roscosmos’un başkanı Dmitry Rogozin Moldova Başkanı Igor Dodon ile yaptığı görüşmede söylentileri yeniden alevlendirdi. Rogozin’in Twitter hesabından yayımlanan bir videoda kendisine NASA’nın gerçekten 50 yıl önce Ay’a ayak basıp basmadığı soruluyor. Rogozin ise bu soruya yeni bir Ay görevi yapılacağını söyleyerek yanıt veriyor. Rogozin “Oraya gidip gerçekten Ay’a inip inmediklerini inceleyeceğiz.” diyor.

Rogozin’in vücut diline bakılırsa aslında şaka yaptığı anlaşılıyor. Ama bu olay, Rusya’nın Apollo 11 görevinin detaylarına dair şüphe yarattığı ilk olay değil. 2015’te Rus gazetesi Izvestia tarafından yayımlanan bir makalede, Rus İstihbarat Komitesi Sözcüsü Vladimir Markin, 1969’daki meşhur olayın görüntü kayıtlarının ve 1972’ye kadar NASA’nın topladığı Ay taşı örneklerinin ortadan kaybolmasının uluslararası bir ekip tarafından incelenmesini talep etmişti.

Suçlama metaforu olarak komplo teorisi

Markin “Biz Ay’a gitmediler ve sadece bununla ilgili bir film yaptılar demiyoruz. Ama tüm bu bilimsel ve kültürel kalıntıların insanlığın mirası olduğunu ve bunların ardından hiçbir iz bırakmadan kaybolmasının ortak bir kayıp olduğunu düşünüyoruz. İnceleme yapılması, bunlara ne olduğunun da ortaya çıkmasını sağlayacaktır.” demişti.

Bu yorumlar, uluslararası futbol federasyonu FIFA’daki yolsuzluk iddialarının inceleneceği açıklandıktan sonra Markin’in ABD savcılarının kendilerini “uluslararası futbol ilişkilerinin üst yetkilileri olarak ilan etmelerini” eleştirdiği sırada yapılmıştı. Bu bağlamda ele alındığında Markin’in komplo teorisi iddialarını alevlendirmesi aslında suçlamadan ziyade bir metafor olarak görülebilir. Ancak amaç ne olursa olsun bu ifadeler NASA’nın 1969’daki Ay görevini aslında yapmadığı iddiasına destek oluyor.

NASA’nın çabaları komploculara yarıyor

NASA, orijinal görüntülerin, depolama alanından kazanmak için silinen 200 bin adet video kasetinin arasında yanlışlıkla silindiğini söylemişti. Kaybedilen verilerin kurtarılması için NASA, Hollywood’da filmlerin kurtarılması hizmeti veren Lowry Digital adlı şirketle çalışmıştı. Şirket yayın görüntülerini kullanarak orijinal görüntüleri yeniden oluşturmaya çalışıyordu.

Tabii ki, görüntülerin Hollywood’un efekt sanatçıları elinde düzenlenmesi komplo teorisyenlerinin gözünde kanıtlarla oynanması anlamına geliyor. Bu çalışmayı yapan şirket de nasıl bir zan altında olduğunun farkındaydı. Lowry Digital Yöneticisi Mike Inchalik 2009’da Reuters’a “Komplo teorisyenleri neye inanmak istiyorlarsa ona inanacaklardır.” demişti.

Kaynak: Science Alert