Haftanın Özeti: 90

Tasarım / İnovasyon

• Mimari ve şehir planlama bir toplum hakkında neler anlatır? Yapıların yerleşimleri, fiziksel özellikleri, dokuları ve merkezilikleri o toplumun üyelerinin ruhsal, psikolojik ve toplumsal hayatında nasıl izler bırakır? Marwa Al-Sabouni, Suriye’nin kentlerini ve kendisini yıkıp geçen iç savaşı hazırlayan etkenlere mimari bir bakış atıyor. Baskının, kıtlığın ve mezhepsel ayrışmanın yanı sıra ‘modernizasyon’ adı altında gerçekleştirilen mimari müdahalelerin insanları nasıl ayrıştırıp yabancılaştırdığına, bir araya gelmelerini her anlamda nasıl engellediğine vurgu yapan mimar, 6 yıldır gözlerinin önünde yer ile yeksan edilen (Homs) şehrini gözlemleyerek, savaşın yakın zamanda bitmesi umuduyla, yeniden inşa ve iyileştirme projeleri hazırlıyor. Bir zamanlar komşu olan düşmanları tekrar komşu yapmak için mimariden nasıl faydalanılabilir? The Battle for Home (Yuva için Mücadele) kitabının yazarı Al-Sabouni’ye göre ülkesinin kaderi silahlar susutuğunda şehirlerini nasıl kurmayı tercih edeceğine – yani bir arada yaşamanın mimari gerekliliklerini yerine getirip getirmeyeceğine de bağlı.

• Amazon 20. yılı şerefine 30’u aşkın binasına ev sahipliği yapan Seattle’a ikonik bir doğa kompleksi konduruyor. Bir yandan Amazon’un adının hakkını veren bir botanik çeşitliliği (aralarında tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan bitkilerin de bulunduğu 3 bini aşkın türü) muhafaza ederken bir yandan da çalışanların ofisten çıkıp kafa dinleyebilmelerine imkan vermesi planlanan bu sıra dışı mekanın havalı toplantılara ve kutlamalara da sahne olacağı düşünülüyor. 3 adet cam – metal konstrüksiyonlu dev yapıdan oluşan ve ‘Spheres’ (Küreler) olarak adlandırılan göz alıcı biyosferin 2018 başında Amazon çalışanlarına açılması bekleniyor.

• Londra’da açılacak olan dünyanın ilk 3D yazıcı ile yemek hazırlayan restoranı Food Ink sadece 3 gün boyunca hizmet verecek. 25, 26 ve 27 Temmuz tarihlerinde açık olacak olan restoran her gün 10 müşterisine 9 farklı yemek sunacak. Restoranda sadece yemekler değil, yemek setleri ve mobilyalar da dahil her şey 3D yazıcı ile üretilmiş olacak. Etkinlik internet üzerinden canlı yayınlanacak.

• Ünlü elektronik üreticisi Casio, görme engelli öğrencilerin eğitimi için kullanılabilecek 2,5D Printer adında bir teknoloji geliştirdi. Üç boyutlu çıktı alabilen yazıcılardan ilham alan teknoloji, iki boyutlu yüzey üzerine küçük kabartmalar yerleştirerek görme engellilerin de bu görselleri zihninde canlandırabilmesini sağlıyor. Yazıcıda görseller sadece bir dakika içerisinde 2,5 boyutlu olarak yazdırılabiliyor.

• ‘O aracın yedek parçası bulunmuyor’ ifadesinin de tarihe karışacağı günlere yetiştik. Dünyanın en büyük kamyon üreticisi Daimler, dünyanın bir ucunda yedek parça üretip diğer ucuna yollama uygulamasının sonunu getiren bir yeniliğe imza atarak plastik yedek parçaların üretimi için 3 boyutlu yazıcı teknolojisine geçiyor. İhtiyaç duyulan yedek parçayı fiziksel olarak göndermek yerine dijital bir kopyasını yazıcıya ileten şirket, depolama ve gönderim aşamalarını atlayarak parça temin zincirini bambaşka bir noktaya taşıyor.

• Toplama bilgisayar mantığını telefonlara uyarlayan modüler telefon teknolojisi, kullanıcıların bir ana kart satın alıp ihtiyaç duyduğu modülleri ayrıca edinerek telefonu kendi ihtiyaçlarına göre şekillendirmesine dayanıyor. 2013’te ortaya atılan modüler telefon fikri üzerine çalışan büyük şirketler ise henüz ortaya net bir örnek koyabilmiş değil. Fairphone 2 adlı girişim şu anda piyasadaki en ciddi modüler telefon olarak görünürken Motorola ve LG’nin bu alandaki girişimleri devrimci olmaktan oldukça uzak. Google’ın satın aldığı Project Ara‘nın 2017 yılında çıkaracağını açıkladığı modüler telefonu bu alana gösterilecek olan ilgiye dair en önemli gösterge olacak gibi duruyor. Piyasada cep telefonu parçaları konusunda bir standart oluşmamış olması modüler telefonların önündeki en büyük engellerden birisi.

• Anne ve babalar okul çağına giren çocuklarından gün boyunca haber alabilmek için onlara telefon veriyor. Telefonların artık sadece haberleşmek için kullanılan sınırlı araçlar olmadığı düşünülürse bu anlaşılır güvenlik hassasiyetinin çocukların ekran karşısında geçirdikleri zamanın artmasına sebep olabileceği kolaylıkla tahmin edilebilir. Snowfox kompakt ve minimalist tasarımıyla çocuklara özel bir telefon. Ekranı yok ve tek tuşu var. Çocuklar bu tuşa basarak velilerine ‘beni ara’ mesajı göndermiş oluyor. GPS konum belirleyici özelliği ve cep telefonu uygulaması sayesinde çocuğun nerede olduğu görülebiliyor ve düzenli bildirimlerle takip edilebiliyor. Çok fonksiyonlu olmadığı için pili 1 haftaya kadar dayanan Snowfox, büyükanne, büyükbaba, bakıcılar ve öğretmenler gibi  yetişkinlere de takip imkanı sağlıyor. Böylece küçük çocukların güvenliğini gözetmek tek bir kişiye kalmamış oluyor.

• Bir meyvenin tuhaf güzellikteki renk tonu ya da ne kadar güzel olduğunu daha evvel hiç fark etmediğiniz bir yazıyüzü… Bunları gördüğünüz zaman saklamak ve kullanmak istersiniz, fotoğraflarını çekip bilgisayar başında tutturmaya çalışmak işe yararsa ne ala fakat bu samimi çaba genellikle ‘aynı hissi vermeyen’ sonuçlara gebedir. Hep kafelerde, sokaklarda duyup merak ettiğiniz ve izine bir daha rastlayamamaktan korktuğunuz şarkılar için Shazam nasıl bir gönül ferahlığı getirdiyse Fiona O’Leary’nin Kraliyet Sanat Akademisi bitirme tezi ‘Spector‘ da özellikle tasarımcılara öyle bir konfor sunacak şekilde tasarlanmış. Bu avuçiçi cihazını beğendiğiniz, merak ettiğiniz rengin ya da fontun üzerine kapatıp deklanşöre bastığınız zaman dahili kamerası rengi ve yazıyı fotoğraflayıp bir algoritma ile tarıyor. CMYK / RGB değerleri, yazıyüzünün biçimi gibi veriler cihaza kaydediliyor ve InDesign’a aktarılabiliyor. Bilgisayar yakınınızda değilse sorun değil çünkü Spector 20’ye kadar fotoğraf datası saklayabiliyor. Çalışan bir prototip olmasına karşın henüz ticarileştirme adımları atılmamış.

• Hastaların kas aktivitelerini ölçmek için genellikle ölçülmek istenen kasa iğne şeklinde bir elektrot yerleştirilmesini gerektiriyor. Haliyle bu yöntem hasta için pek de hoş bir deneyim olmuyor. Bu sebeple Tel Aviv Üniversitesi’nde (TAU) kas aktivitesini ölçmek için bir çeşit geçici elektronik dövme üretildi. Deriye yapıştırılan dövme kullanıcıya hiçbir rahatsızlık vermeden kaslarını ölçebiliyor. Bu yöntem tıptan reklamcılığa kadar çok geniş bir kullanım alanına sahip olabilir.

• Uçak koltuklarının arkasında yer alan ve düşük kalite görüntüsü ile ön plana çıkan minik ekranlar yerlerini VR teknolojisi ve Netflix gibi içerik sağlayıcılarla zenginleştirilmiş uçuşa özel seyir platformlarına bırakabilir. Şimdilik havacılık fuarlarında uçakların ve jetlerin içinin neye benzediği, o uçakla uçmanın nasıl bir his olduğu hakkında fikir vermesi için şirket standlarında kullanılan artırılmış gerçeklik teknolojisinin yakın gelecekte yolculara yıldızların altında süzülmekten HD kalitesinde sinema filmlerine kadar pek çok farklı uçuş deneyimi sunması bekleniyor. Ayrıca uçuş korkusu ya da kapalı alan korkusu olan kişilerin de VR teknolojisi sayesinde daha konforlu yolculuk etmeleri mümkün olabilir. Özellikle uçuş mesafelerinin (ve sürelerinin) çok uzun olduğu Birleşik Devletler gibi ülkelerde ya da kıtalararası uçuşlarda uçak içinde zaman geçirme aktiviteleri (şimdilik sadece bir şeyler izlemek, müzik dinlemek ya da okumak) büyük önem taşıyor. Hatta sadece uçak yolculuklarında izlenmesi için ‘in-flight movie’ türünde filmler yapılıyor. Uçakta Samsung Gear VR deneyimi ile ilgili bir yazı için buradan buyrun.

• Honda 10 yıl kadar önce nadir metallerin kullanımını azaltacağı taahhütünde bulunmuştu ve geçtiğimiz günlerde bu hedefe doğru somut bir adım daha attı. Daido Steel isimli bir diğer Japon şirketi ile ortaklaşa geliştirdiği hibrit motor disprosyum ve terbiyum gibi nadir bulunan metaller yerine yüzde 10 daha az maliyetli ve yüzde 8 daha hafif mıknatıslar kullanıyor. Ağır metaller kullanmadan hibrit motor üreten ilk marka olan Honda yeni nesil motorlarının ağırlıklı olarak Çin tarafından sağlanan bu metallere daha az bağlı olacağı açıklamasında bulundu. Motorların kullanımına bu sonbaharda Asya’da kullanımda olan Freed Minivan ile başlanması planlanıyor.

• Airobotics endüstriyel drone kullanımında oyunu tamamen değiştirecek bir çözüm öneriyor: tamamen otonom çalışan endüstriyel bir drone ve robotik bir hava üssü. Böylelikle madenler, limanlar, petrol araştırma sahaları ve fabrikalar gibi drone’ların üretim ve stok yönetim süreçlerinin ayrılmaz parçası olduğu alanlarda bir drone operatörüne ya da eğitimli çalışanlara ihtiyaç kalmaksızın kontrol ve ölçümler yapılabiliyor. Yazılım aracılığıyla dünyanın herhangi bir köşesinden yönetilebilen uçuşların sağladığı datalar aynı program tarafından analiz edilip görselleştirilebiliyor. Tamamen otomatik yapısı, batarya değiştirebilen robotik kolları, zamanlanabilirliği, anında kullanılabilirliği, dayanıklı yapısı, güvenli ve isabetli çalışma stili ile drone yönetiminde doğrudan ve fiziksel insan faktörünü sıfırlayan Airobotics, güvenliği artırırken maliyetleri düşürmesi ile öne çıkıyor.

• Geleceğin ulaşım modeli hakkında fikir veren konsept önerileri gün geçtikçe gelişerek çeşitlenmeye devam ediyor. Otonom, elektrikli ve çevreci araçlar denince daha çok otomobilleri ve toplu taşımayı düşündüğümüz de sır değil. Rulmanların Efendisi Schaeffer’ın önerisi ise biyo-hibrit dört tekerlekli bir bisiklet. 1 + 1 kapasiteli 25 km.’ye kadar elektrikli modda kullanılabilen araç, pedal desteği ile çağımızın vebası olan hareketsizliğe de çözüm sunuyor. Mikro mobilite raporunda İstanbul, Tokyo, Hamburg gibi trafiğin ve park alanı yetersizliğinin yönetilemez hale geldiği şehirler ile hızla artan dünya nüfusunun daha küçük ve mütevazı modelleri zorunlu kıldığı belirtilirken bisiklet otobanları ile örülü bir dünya idealinin altı çiziliyor.

• ‘Kazasız, belasız, olaysız (iyi) sürücülerin sigorta primlerinde avantajlı olmaları yetmez daha fazlasını hak ediyorlar’ diyen Ford, Akıllı Mobilite Projesi ile kişisel sürüş datalarını toplayıp bunlarla bir sürüş puanı hesaplamayı ve bu puanların araç kiralama ve paylaşım gibi çeşitli alanlarda iyi sürücülere avantajlar sağlamasını öneriyor. Kötü bir sürücüden iyi bir sürücü yaratmaya yeter mi emin değiliz ama şu vahşi trafikte iyi sürücü olmayı başaranların fazladan ödülü hak ettikleri konusunda hemfikiriz.

• Alibaba’nın Çin devletine bağlı otomobil üreticisi SAIC Motor Corp ile ortaklaşa geliştirdiği yeni akıllı otomobili OS’CarRX5 Çin’de üretilen ilk akıllı otomobil oldu. Potansiyel müşterilerinden 22 bin dolara ön sipariş alan şirket ilk otomobilleri Ağustos ayında teslim etmeyi planlıyor. Alibaba RX5’te, daha önce akıllı ev aletlerinde kullandığı YunOS işletim sistemini kullandı.

Gelişmeler devam ediyor! Sıradaki sayfaya aşağıdan geçebilirsiniz.