Haftanın Özeti: 190

İnternet, Girişimler

Otomotiv sektörünün ‘her daim tartışmalı’ üyesi Tesla‘dan çalışanlarına kötü haber geldi. Şirketin kurucusu Elon Musk, çalışanların yüzde 9’unun görevine son verileceğini açıkladı. Bu da 4 binden fazla kişi anlamına geliyor. İşçiler ise Musk’ın üretim konusunda verdiği ‘büyük sözlerin‘ cezasını çektiklerini düşünüyor. Şirketin üretim hedeflerini tutturamadığı biliniyor.

Difficult, but necessary Tesla reorg underway. My email to the company has already leaked to media. Here it is unfiltered: pic.twitter.com/4LToWoxScx

— Elon Musk (@elonmusk) June 12, 2018

Otomobille devam edelim. Volkswagen’in emisyon değerlerinde manipülasyon yaptığı ortaya çıkmış, yıllarca konuşulan bu skandal şirketin satışlarını etkilememişti. Almanya’da yürütülen soruşturma sonunda savcılık “denetleme yükümlülüğünün ihlal edildiğine” karar verdi ve ülke tarihinin en büyük para cezasını duyurdu: Volkswagen, yasaların öngördüğü azami ceza olan 5 milyon Euro‘nun yanı sıra söz konusu otomobillerin satışından elde ettiği ekonomik kârın 995 milyon Euro‘sunu da devlete ödeyecek. Şirket karara itiraz etmeyecek ve bu cezayı ödeyecek.

Porsche ise yeni elektrikli modelinin ismiyle yurt genelinde heyecan yarattı. Şirket daha önce Mission E olarak tanıttığı modelin isminin artık “Taycan” olacağını duyurdu. Böylece otomotiv grubu, Volkswagen Touran‘dan sonra ikinci kez bir modeline Türkçe isim vermiş oldu.

Oyun dünyasının bir nevi ön gösterimi olan E3 Fuarı yine pek çok yeniliğe ev sahipliği yaptı. Bu ölçekte bir etkinliğin kısa özeti olur mu emin değilim tabii ama CNet‘te genel bir toparlama yapılmış. Aşağıda da Multiplayer gözünden fuarın en iyi oyunları var:

Yine E3 2018 merkezli bir haber. Microsoft‘un kendi platformuna özel oyun konusunda eksiklik yaşadığı bilinen bir gerçek. Durumu düzeltmek isteyen şirket resmen alışverişe çıktı ve Microsoft Studios bünyesine beş yeni oyun stüdyosu dahil etti. Stüdyolardan dördü; Undead Labs (State of Decay‘in yapımcısı), Playground Games (Forza Horizon‘ın yapımcısı), Ninja Theory (Hellblade: Senua’s Sacrifice‘ın yapımcısı) ve Compulsion Games (We Happy Few‘ın yapımcısı) geçmişte de çalışmalar yürüten şirketler. Beşincisi ise sıfırdan kurulan The Initiative adlı stüdyo.

Satın alma demişken, TechCrunch beş teknoloji devinin son dönemde yaptığı satın almalara ilişkin pek güzel bir derleme yapmış. Apple, Amazon, Alphabet, Microsoft ve Facebook‘un 2007-2017 arasında yaptığı onar tane büyük şirket satın almasına bakıp “şuna da boşuna para vermişler” demek isterseniz derleme şurada.

Türkiye’de geleceği pek aydınlık görünmeyen Uber, araç çağıran kişinin o sırada alkollü olup olmadığını öğrenebilmek için veri toplayan bir sistem için patent başvurusunda bulundu. Uber’in geliştireceği sistem, makine öğreniminden faydalanarak kullanıcıların içinde bulunduğu ‘durumu‘ değerlendirecek. Patentte sadece ‘kullanıcının durumu’ ifadesi kullanılsa da şirketin istediği şey sarhoş ve ayık kişiler arasındaki farklılıkları belirleyebilmek ve sürücüyü bilgilendirerek hazırlıklı olmalarını sağlamak. Ancak sistem kötü niyetli sürücülerin alkollü yolcu avına çıkmasına da yardım edebilir. Tabii ki şirketlerin aldığı patentlerin çok azı uygulamaya sokuluyor. Uber’in bu fikrinin kullanılıp kullanılmayacağını da zaman gösterecek.

Kaynaklar ne kadar çok olsa da günümüzde internetten haber almak umulduğu kadar kolay olmuyor. Haber sitelerinin karmaşası, kategorilerin birbirine girmesi derken öğrenmek istediğimiz şeyi kalabalığın arasında ayıklamak ekstra mesai gerektiriyor. Daha sade ve kişiselleştirilebilir haber arayanlara yönelik yeni girişimler de ortaya çıkıyor. Brooklyn merkezli ZIG de onlardan biri. “Haberciliğin Instagram’ı” olarak tanımlanan ZIG, Apple News ve Flipboard‘a benziyor tabii ama daha görsel ağırlıklı ve kişiselleştirilebilir bir uygulama.

Twitter’a bağlı canlı yayın uygulaması Periscope‘a Türkiye’den erişim mahkeme kararıyla engellendi. Gerekçe bu kez içerik değil. Marka hakkına tecavüz iddiasıyla dava açan Periskop İletişim ve Prodüksiyon adlı şirket mahkeme tarafından haklı bulundu. Ağ üzerinden periscope.tv alan adıyla yoluna devam eden Periscope, aynı zamanda pscp.tv alan adında da faaliyet gösteriyordu. Mahkemenin bu son kararıyla birlikte periscope.tv kullanıma kapatıldı, pscp.tv olarak yayın hayatına devam edecek.

Tanzanya‘da Mart ayında kabul edilen düzenlemeler, blog’lar ve Youtube kanalları dahil, internet üzerinden yayın yapmak isteyenlerin yaklaşık 4 bin 200 TL’lik bir ücret ödeyerek lisans almasını zorunlu kılıyor. Ülkede kişi başına düşen yıllık gelir de 4 bin TL civarında. Aktivistler bu kanunu, hükümetin muhalifleri ve ifade özgürlüğünü baskılamak için yaptığı bir hamle olarak görüyor. 2015’te seçilen Başkan John Magufuli‘nin hükümeti ise uygulamayı nefret söylemi, siber zorbalık ya da pornografi gibi diğer çevrimiçi ‘suçlara’ yönelik bir adım olarak nitelendiriyor.

Apple‘ın geçtiğimiz hafta yayımladığı App Store kılavuzunda, kripto para madenciliği yapan uygulamalara izin verilmeyeceğine dair bir madde yer alıyor. Bu hamle, şirketin kripto para uygulamaları politikası konusunda net bir duruş sunduğu ilk durum olarak göze çarpıyor. Bu paraların ‘madenciliği’, birden fazla cihazın birlikte çalışarak çok karmaşık matematik problemlerini çözmesi ve blok zinciri içinde verilerin şifresini açması ile gerçekleştiriliyor. Bunu başaran bilgisayarlar kripto para ile ödüllendiriliyor. Bu arada hafta içi Güney Kore‘de nispeten küçük ölçekli bir borsanın hack’lenmesinin ardından Bitcoin yüzde 10 değer kaybetti. Bu da not olarak bulunsun. Siber güvenlik şirketi Carbon Black’e göre bu yılın başından bu yana saldırganlar toplam 1,1 milyar Dolar değerinde kripto para çaldı.

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.