Haftanın Özeti: 193

Genel Gündem

Dünyanın bilinen en eski anıtsal tapınağı, olan Göbeklitepe Bahreyn’de düzenlenen Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO42. Dünya Miras Komitesi Toplantısı‘nda Dünya Mirası Listesi’ne alındı. 2011 yılından beri geçici listede yer alan Göbeklitepe’nin geçmişi günümüzden yaklaşık 12 bin yıl önceye dayanıyor. Şanlıurfa’daki bu tarihi adeta gün yüzüne çıkaran isim olan Klaus Schmidt 2014’te dünyaya veda etmişti. Kendisinin uzun sayılabilecek bir konuşmasını aşağıda, eşi Çiğdem Köksal Schmidt‘in kazı dönemine ait gözlem ve yorumlarını da şuradaki yazılarında bulabilirsiniz.

UNESCO Kültür Mirası Listesi’nde Türkiye’den 17 anıt ve bölge daha bulunuyor. Geçici listede bekleyen de 77 aday var.

Pek çoğumuz dünyanın geleceğinden ‘o kadar da’ umutlu değil. Geçmişe özlem çoğu zaman bugüne ve geleceğe güvenden daha ağır basabiliyor. Hiçbir şeyin eski tadının kalmadığına inancımız tam olsa da dünyanın daha iyi bir yere dönüştüğüne dair bulgular da var. Örneğin 30 yıl önce 23 savaş, otokrasiyle yönetilen 85 ülke, 60 binden fazla nükleer silah vardı. Bugün bu rakamlar sırasıyla 12, 60 ve 10 bin. Umut veren rakamlara yaslanmak için, buyurun Steven Pinker‘ın TED konuşmasına:

Yukarıda esen sevecen havayı dağıtmak gibi olmasın ama ABD Başkanı Donald Trump‘ın geçen yıl Venezuela‘yı işgal etmeyi şöyle bir düşündüğü ortaya çıktı. Venezuela’ya yaptırımların planlandığı bir toplantının sonunda Trump’ın danışmanlarına “Neden işgal etmiyoruz ki?” diye sorduğu ve onları ikna etmeye çalıştığı konuşuluyor. Beyaz Saray’dan konuya ilişkin bir açıklama gelmedi. Bu arada ABD’nin Çin menşeli ürünlere getirdiği ek gümrük vergisi uygulaması yürürlüğe girdi. Çin yönetimi, uygulamaya aynı şekilde karşılık verileceğini ve ABD’nin tarihinin en büyük ticaret savaşını başlattığını duyurdu.

Kore Yarımadası‘nda esen barış rüzgarlarından nasıl etkilendiler bilinmez ama Güney Kore’de nükleer savaşı bekleyen kalabalık bir grup var. Yaşamlarını buna düzenleyen, olası savaşa hazırlanan insanların tedirginliği:

Hindistan’da insan kaçakçılığı çok önemli bir sorun. Geçtiğimiz haftalarda bunu protesto etmek amacıyla sokak gösterilerine katılan 5 kadının kaçırıldığı ve toplu tecavüze uğradığı açıklanmıştı. Bir yandan da, özellikle çocuk kaçırma olaylarına karşı oluşan hassasiyet masum canı almaya devam ediyor. Ülkede son iki ayda, WhatsApp‘tan yayılan söylentiler sonucu 29 kişi linç edildi. Olaylar genellikle, motosikletli iki adamın bir çocuğu kaçırmalarını gösteren bir videonun paylaşılmasıyla başlıyor. Hindistan değil Pakistan’da çekilen ve gerçeği yansıtmayan bu video fitili ateşliyor ve döngü suçsuz insanların öldürülmesiyle tamamlanıyor.

Ağrı’da kaçırılan ve günler süren aramaların ardından cansız bedenine ulaşılan 3 buçuk yaşındaki Leyla ile yeniden gündeme gelen bir konu bu. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2008 – 2016 arasında ülkemizde kayıp müracaatı yapılan çocuk sayısı 104 bin 531’e ulaştı.

Tayland‘da 23 Haziran’dan beri bir mağarada mahsur kalan 12 çocuk ve onların futbol antrenörünü kurtarma çalışmaları devam ediyor. Yolu kısaltmak için Tham Luang adlı mağara kompleksine giren ekip, suların yükselmesiyle orada kısılıp kalmıştı. İlaç ve gıda ulaştırılan ekibin kurtarılması için dünya seferber oldu diyebiliriz. Kurtarma çalışmalarına katılan ve dönüş yolunda oksijeni biten bir dalgıç boğularak can verdi.

Türkiye, çocukların ödevlerine yardım eden anne babalar sıralamasında dünya üçüncüsü. Varkey Vakfı‘nın 29 ülkeden yaklaşık 27 bin 500 katılımcı ile gerçekleştirdiği araştırmaya göre tüm dünyada ebeveynlerin yüzde 25’i her hafta çocuklarının ödevlerine 7 saatten daha fazla süre harcıyor. Bu oran Kolombiya‘da yüzde 39’a Vietnam‘da yüzde 50’ye Hindistan‘da yüzde 62’ye çıkıyor. Ancak gelişmiş ekonomilerde çocukların ödevlerine verilen destek oranı ciddi oranda düşüyor. Birleşik Krallık‘ta oran yüzde 11, Fransa ve Japonya‘da yüzde 10, Finlandiya‘da ise yüzde 5. Türkiye’de ebeveynler çocuklarının ödevlerine haftada 8,7 saat ayırıyor. Çocuğunu devlet okuluna yollayan Türk ailelerin yüzde 82’si, bütçesi elverse çocuğunu paralı okula yazdırmayı isteyeceğini belirtmiş. Bu oran da dünya ortalaması olan yüzde 55’in epey üstünde ve Türkiye’yi bu başlıkta ikinci sıraya taşıyor. İlginç sonuçları olan uzun bir araştırma.

Türkiye İstatistik Kurumu, Haziran ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. TÜFE aylık bazda yüzde 2,61 artış gösterirken yıllık enflasyon yüzde 15,39’a çıktı. Bu da son 14 yılın en yüksek enflasyon oranı anlamına geliyor. Haziran ayında en çok fiyat artışı yaşanan ana harcama grubu yüzde 24,26 ile ulaştırma sektörü oldu. Ev eşyası fiyatları yüzde 18,91, gıda fiyatları yıllık bazda yüzde 18,89 arttı. Son dönemin meşhuru kuru soğandaki artış ise aylık bazda yüzde 82,53. Öte yandan Türkiye’deki milyonerler hesaplarına, mayısta 2017’nin aynı ayına göre 119 milyar TL değerinde döviz, 58 milyar Türk Lirası ve 1 milyar TL değerinde de altın ekledi.

Türkiye İş Bankası, Akbank ve Garanti Bankası, Türk Telekom’un yüzde 55 hissesini devralmak için Rekabet Kurumu’na başvuruda bulundu. Lübnanlı Hariri ailesine bağlı Ojer Telekomünikasyon 2013 yılında Türk Telekom’daki hisseleri teminat göstererek 4,75 milyar Dolar kredi almış ama kredinin taksitlerini ödeyememişti.

Yaklaşık 10 yıl önce milyarder Peter Thiel Seasteading Institute adlı kâr amacı gütmeyen bir yapının kurulmasında rol oynadı. O kurum Fransız Polinezyası‘nda bir pilot proje oluşturmak için harekete geçti. 2022’ye kadar bir adaya 300 adet ev inşa etmeyi amaçlayan grup kendi yönetimine ve Varyon adlı kripto paraya sahip olacak. Başlangıçta şehrin kurucuları burayı bir liberteryen ütopyası olarak düşünmüş, her türlü yasa ve vergiden bağımsız özgür bir toplum hayal etmişti. Enstitü Başkanı Joe Quirk, ekibin vizyonunun bunun ötesine evrildiğini söylüyor. Proje artık yükselen deniz seviyesiyle birlikte yaşanabilecek bir şehir olarak da görülüyor. Bu yüzyılın sonuna kadar deniz seviyesinin 1,8 metre artması bekleniyor. Perşembe günü Varyon kripto parasının ön satışları başladı. Satın alanlara yüzde 5 ila 15 arasında bonuslar sunuluyor.

Romanya Eski Başbakan Yardımcısı Gabriel Oprea, kendi Facebook sayfasında Barack Obama ile el sıkıştığı bir fotoğraf paylaştı. İki ülke arasındaki iş birliğinin gelişmesi için çok çaba harcadığı notuyla paylaşılan karede bir tuhaflık seziliyordu. Kısa sürede ‘fotomontaj’ olduğu ortaya çıkan fotoğrafı başkasından aldığını ve sahte olduğunu bilmediğini söyleyen Oprea’nın bir zamanlar hazırladığı doktora tezinin, başka eserlerden çalınarak hazırlandığını tespit edilmiş ve ‘doktor’ unvanı geri alınmıştı.

Yine Romanya. Moda devi Dior‘un kendi geleneksel kıyafetlerini izinsiz alıp koleksiyonuna kattığını savunan Bihorlu zanaatkarlar tepki olarak yeni bir moda markası yarattı. Bihor Couture adlı şirketin amacı, moda meraklılarının bu geleneksel kıyafetleri çok daha ucuz bir fiyata, direkt olarak yerel zanaatkarlardan satın almasını sağlamak.

Gezmeyi seven veya en azından hayalini kuranların popüler sorularından biridir: “Hangi ülkelere vizesiz seyahat edilebiliyor?Travelscope adlı uygulama, hangi ülke pasaportuyla hangi ülkelere nasıl gidilebileceğini görsel olarak, gayet basit biçimde anlatıyor. El altında tutmakta fayda olabilir.

Gezip görme demişken, sosyal medyada fotoğraf paylaşılırken şehirlerin etiketlenme sayılarına göre hazırlanan bu görseli not edelim.

Sosyal medyada fotoğraf paylaşma demişken de Karl Marx‘ın bir selfie yıldızına dönüşmesine tanıklık edelim:

Karl Marx’tan laf açılmışken de, vakti olanlar için “Hoş Geldin Lenin” adlı ilginç bir belgeselden söz edelim. Sovyetler Birliği‘nin dağılmasıyla birlikte Karadeniz’e ‘açılan’ Lenin heykellerinden birinin Akçakoca sahillerine vurmasını konu alan 2016 yapımı belgesel, yapımcıları tarafından Vimeo’ya yüklendi:

Hatırlatma: Hafta özetimiz toplam 5 sayfadan oluşuyor.Diğer kategorilere ait gelişmelere aşağıdaki listeden geçebilirsiniz.

Özet Başlıkları

  1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
  2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
  3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
  4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
  5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.

1 Yorum

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz: