Haftanın Özeti: 193

İnternet, Girişimler

Geçtiğimiz hafta ortaya çıkan bir Facebook patenti, kullanıcıların reklamları izlerken neler söylediklerini dinlemek üzere akıllı telefon mikrofonlarını harekete geçirmeyi planlıyor. Facebook’tan üst düzey bir yetkili, bu patenti ‘diğer şirketlerin agresif hamlelerini engellemek için‘ aldıklarını ve böyle bir teknolojiyi asla kullanmayacaklarını belirtti. Facebook’un reklam hedeflemesi için günlük konuşmaları dinlediği de uzun süredir konuşuluyor, hatta Mark Zuckerberg Amerikan senatörlerin karşısına çıktığı ‘sorguda’ bunun bir komplo teorisi olduğunu söylemişti. Öte yandan platformun reklam hedeflemesi için kullanıcıları dinlemesine gerek olmadığını, zaten herkes hakkında yeterince fikir sahibi olduğunu da düşünebiliriz. Sonuçta Messenger, WhatsApp, Instagram gibi çoğumuzun günde en az bir kez kullandığı uygulamaların sahibi olan bir teknoloji devinden bahsediyoruz.  Facebook ve benzerlerine sosyal ağ olduğunu iddia eden veri madenciliği şirketleri benzetmesi yapan bir görüş de var.

Wall Street Journal‘ın bir haberinde geçen Gmail’den gönderilen e-postaların üçüncü parti uygulamalar tarafından okunabildiği iddiası üzerine Google bir açıklama yayımladı. Endüstri uygulamaları konusunda daha önce bilmediğimiz bir şey söylemeyen Google, kullanıcılarının verilerini korumak için neler yapabileceğini yeniden açıkladı. Şirket ayrıca hassas Gmail verilerine erişim izni olan üçüncü parti uygulamalarını nasıl denetlediğini de anlattı.

Northeastern Üniversitesi araştırmacıları uzun zamandır konuşulan, telefonların kullanıcıların sesini gizlice kaydettiği teorisi ile ilgili bir çalışma yaptı. Araştırma sonucunda herhangi bir uygulamanın kullanıcının sesini kaydedip bir merkeze gönderdiğine dair bir bulguya rastlanmadı. Ancak aynı derecede rahatsız edici bir şey keşfedildi: Bazı uygulamalar kullanıcının ekran görüntüsünü kaydedip üçüncü parti şirketlerle paylaşıyor.

‘O telefonla neler yaptığımızı‘ izleyen başkaları da var. New Yorklu fotoğrafçı Jeff Mermelstein sokakta ya da toplu taşımada mesajlaştığını gördüğü kişilerin telefon ekranını çektiği fotoğrafları sergiliyor. Otobüste giderken yandakinin telefon ekranına gözü kayanların yabancısı olmadığı türden mesajlar bunlar. Mesela bir tanesinde “Lütfen yarından itibaren kemoterapiye başla. Biliyorum hayat hiç adil değil. Keşke hastalığının acısını dindirebilecek bir şeyler yapabilseydim. Elimden gelen bir şey olsa seni kurtarmak için her şeyi yapardım” yazıyor.

And I also say a prayer #nyc

A post shared by Jeff Mermelstein (@jeffmermelstein) on Feb 1, 2018 at 2:51pm PST

Yaptığı yeni patent başvurusuyla gündeme gelen şirketlerden biri de Uber. Güvenli Rota olarak özetlenebilecek olan sistem, bütün açık haber kaynaklarını, sosyal ağları, kullanıcı deneyimlerini derleyerek ‘daha güvenilir‘ yollar önerecek. Bu arada Uber bir yıl aranın ardından Finlandiya‘da yeniden hizmete girdi. Şirket bu ülkede de yasal düzenlemelere takılmış ve hizmetten men edilmişti.

Doğu Afrika ülkesi Uganda’da hükümet sözünün arkasında durdu ve sosyal medya vergisini yürürlüğe koydu. Artık ülkede WhatsApp, Twitter, Facebook ya da Skype kullanmak isteyenlerin önce vergi ödemesi gerekiyor. Teknolojiyle arası iyi olan çoğu Ugandalı şimdiden sanal özel ağ (VPN) kullanarak internet vergisini aşmayı başardı. Diğerleri ise günlük 200 Uganda Şilini (yaklaşık 25 kuruş) vergi ödüyor. Bu ücretin ülkede sosyal medya ve mobil para kullanımını etkilemesi bekleniyor. Bu arada Dünya Bankası verilerine göre Uganda’da internet kullanım oranı sadece yüzde 22.

Facebook, Twitter, Telegram gibi sosyal ağların ve mesajlaşma uygulamalarının yasak olduğu İran‘da yakın zamanda Instagram’ın da yasaklanacağı duyuruldu. Gerekçe biraz ilginç: Ülkedeki bazı sanatçıların bu platform üzerinden ihtiyaç sahipleri için yardım toplamasının suistimallere yol açması. İran’da internet erişimi olanlar arasında Instagram kullanım oranı yüzde 23.

Wikipedia İtalya, Avrupa Birliği’nin telif yasasındaki kısıtlayıcı değişiklik önerisini protesto etmek amacıyla tüm sayfalarına erişimi engelledi. Yasaya karşı çıkanlara göre bu değişiklik, haberlerin dağılımını engelleyecek, mim oluşturmayı yasaklayacak, teknoloji devlerinin daha da büyümesini sağlayacak ve inovasyonu yavaşlatacak. Bu arada hafta içi yapılan oylamada Avrupa Parlamentosu yasayı mevcut haliyle onaylamayı reddetti. Yasa tasarısı Eylül ayında yeniden görüşülecek. Muhalif kesim bu kararı bir zafer olarak kabul etse de tartışmalar henüz son bulmuş değil. Aksine, Eylül ayına kadar tartışmaların daha da alevlenmesi bekleniyor.

Son dönemin popüler haber sitelerinden Quartz‘ın, Japon medya grubu Uzabase tarafından satın alındığı açıklandı. Geçen yıl 28 milyon Dolar gelir elde eden Quartz’ın satış fiyatı bu yılki performansına göre şekillenecek. Rakamın 75 milyon Dolar ile 100 milyon Dolar arasında olması bekleniyor. Site önümüzdeki dönemde dijital aboneliklere ağırlık vermeyi planlıyor ki, bu da dünya medyasının gösterim sayısına değil okur sadakatine prim verilen bir geleceğe doğru gittiğinin küçük işaretlerinden biri. Medyanın geleceğiyle ilgilenenler için Business Insider‘ın konu hakkındaki görüşleri şöyle:

Dünya genelinde yaklaşık 3 milyar kişinin internet erişimi olmadığını düşününce, internet girişimleri için ‘orada’ bakir bir pazarın beklediği sonucuna da ulaşılabilir. mCoin de benzer bir sonuca ulaşmış olacak ki, interneti olmayanların kripto parası olma iddiasıyla yola çıkmış. mCoin, kısa mesaj yoluyla ‘telefonlardaki yerini alıyor’. Halihazırda dünyanın farklı noktalarından 30 bin kişinin bu kripto parayı kullandığı söyleniyor.

App Store onuncu yılını kutlamaya hazırlanıyor. App Annie de buradan hareketle, kayıtları taramaya başladığı 2010 yılından bugüne en çok ilgi gören iOS uygulamalarını sıralamış. Tamamına buradan, geniş özetine de şuradan ulaşabileceğiniz raporda farklı kategorilerde listeler yapılmış. Mesela oyun tarafında durumlar şöyle:

Tarımdan perakendeciliğe kadar her alandan büyük şirketler makine öğrenimini kendi ürünlerine entegre etmek istiyor. Öte yandan yapay zeka yetenekleri konusunda ciddi bir yetersizlik söz konusu. Hal böyle olunca, başarılı yapay zeka girişimleri daha araştırma ve fonlama aşamasındayken kapışılıyor. Bu satın almalarda da baş rolde teknoloji devleri var elbette.

“Gözden Kaçanlar” serimizde fotoğraftan kripto paraya, sinemadan gen düzenlemelerine kadar, akla gelebilecek her alandan farklı isimlere gözden kaçanlar hakkında 4 soru sorup kısa ve net cevaplar alıyoruz. Bu kez konu -yaz mevsiminin de etkisiyle- ani bir kararla işinden ayrılıp bir köye yahut sahil kasabasına yerleşmeyi düşünenleri ilgilendiriyor. Editörlük yapan Atakan Uslu, babasının da öğretmenlikten emekli olmasıyla, Aydın‘ın Yenipazar taraflarına yol almış ve e-ticaret girişimi Ege Usulü‘nü kurmuş. Benzer hayalleri olanlar için işin nedenini, nasılını sorduk kendisine.

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
3. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
4. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
5. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.