Haftanın Özeti: 105

İnternet / Girişimler

Forbes dergisi ABD merkezli Procera Networks’ü merkez alan son derece ayrıntılı bir haber yayımladı, Bizimle ilgili olan kısmı, Türkiye’nin bu şirketten Whatsapp, Skype, Facebook ve Facetime dahil her türlü görüşmenin yanı sıra kullanıcıların hangi siteleri ziyaret ettiğini ve VPN kullanımını takip edebildiği bir sistem satın almış olduğu iddiasıydı. Olay, Türkiye’nin vatandaşları hakkında toplamak istediği bilgileri ‘vicdani açıdan’ kabul edilemez bulan Procera Networks mühendislerinin istifa etmesiyle ortaya çıktı. Procera Networks’ten ‘dolandırıcıları izlemek’ gerekçesiyle satın alınan sözkonusu sistemin, kolayca takip edebildiği kriptosuz (HTTP protokolü kullanan) sitelerde kişilerin kullanıcı adı ve şifrelerini toplayıp normalde takip edemediği kriptolu (HTTPS protokolü kullanan) sitelerde deneyerek hesaplara sızmak için kullanılabileceği iddia ediliyor.

26 Ekim Çarşamba günü Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki birçok ilde, hem sabit, hem mobil hatlardan internete erişim sağlanamadı. 15’ten fazla ili kapsadığı belirtilen erişim sorunu akşam 22:00 sularında çözülürken çok sayıda kullanıcı işlerini aksatan internet kesintisiyle ilgili resmi bir açıklama yapılmamasını eleştirdi.

Geçtiğimiz yıl Dünya genelinde 36 adet ülke çapında internet kesintisi yaşanmış ve 45 adet mobil ağ ya da uygulama engellenmiş. Keyfi internet kesintilerin ülke ekonomilerine toplam maliyetinin 2,4 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor. Türkiye’nin 35 milyon 142 bin 917 dolarla aşağıdaki ‘kaybedenler’ listesinde 10. sırada yer aldığına üzülerek dikkat çekiyoruz.

(O esnada İngiltere’de…) Birleşik Krallık Yerel Yönetim Birliği, hükumete sunduğu öneride tüm internet sağlayıcılarının 10 Mbps interneti tüm vatandaşlara uygun fiyatla sunması gerektiğini belirtiyor. Geçtiğimiz yıl benzer yönde açıklamalarda bulunan hükumet de internet bağlantısının bir lüks değil, ihtiyaç olduğu görüşünü savunuyor. Önümüzdeki ay yapılacak açıklamada bu konuya değinilmesi bekleniyor.

Microsoft 2016 yılında hangi ürün ve hizmetlerini -soğukkanlılıkla- öldürdü? İşte Microsoft’un sabıkasını kabartanlar: Sunrise takvim uygulaması, Astoria Projesi, Windows Temel Parçalar 2012, Spark Projesi, Windows IE 8, 9 & 10, Microsoft (Skype) Qik, Lumia telefonlar ve Microsoft Earn (Bonus: 2016 teknoloji sektörü mezarlığı).

Amerikan telekomünikasyon şirketi AT&T, dünyanın en büyük medya şirketlerinden Time Warner‘ı 85 milyar dolar karşılığında satın almaya hazırlanıyor – ancak bu alışveriş bazı düzenlemelerin engeline takılabilir. Tamamlanabilirse bu anlaşma, 16 yıl önce gerçekleşen (ve başarısızlıkla sonuçlanan) AOL & Time Warner birleşmesinden bu yana medya sektöründe gerçekleşen en büyük satın alım işlemi olacak.

Twitter’ın ellerinde solup giden Vine’a meşhur porno sitesi PornHub talip oldu. Kapatılacağını Medium’da yayınlanan kısa bir veda notu ile öğrendiğimiz mikro video platformunu PornHub’ın müstehcen görkeminin bir parçası haine getirerek ‘kurtarmayı’ öneren VP Corey Price, Twitter CEO’su Jack Dorsey’e hitaben yazdığı mektubu CNET ile paylaştı. ‘Kendiyle vakit geçirmeyi seven insan için 6 saniye yeter de artar bile’ ifadeleriyle Vine’ın ne şekilde dönüştürülebileceğine ilişkin ipuçları veren Price, ayrıca ‘Damn Daniel’ ve ‘Awkward Puppets’ gibi Vine hazinelerini de koruma altına alabileceklerini belirtti. Price mektubunda, vaktiyle eğlenceye ve dalgaya doyduğumuz bir platformun Twitter tarafından ‘öldürülüşü’nü esprili bir üslupla değerlendiriyor. Aşağıda görmüş olduğunuz tweet ise Vine’ın kurucularından Rus Yusupov’a ait. Anlamlı… (Bonus: Unutulmaz Vine’lar ve Twitter’daki Vine taziye defteri)

Don’t sell your company!

— Rus (@rus) October 27, 2016

Üçüncü çeyrek büyüme rakamlarında beklentilerin üzerine çıkarak 616 milyon dolar gelir elde eden [inlinetweet prefix=”null” tweeter=”null” suffix=”null”]Twitter yeniden organize olma amacıyla şirketin çalışan sayısının yüzde 9 azalacağını açıkladı.[/inlinetweet] Küçülme çerçevesinde 350 kişi işten çıkarılacak. Şirket geçtiğimiz yıl da benzer bir hamleyle aynı oranda çalışanı işten çıkarmıştı. Son dönemde çeşitli şirketler tarafından satın alınacağı iddia edilen Twitter’a hiçbir şirket resmi teklifte bulunmamıştı.

This morning we announced a restructuring and reduction in force affecting approximately 9% of Twitter’s positions globally. #TWTR

— Twitter Investor Relations (@TwitterIR) October 27, 2016

Araştırma şirketi International Data Corparation’ın (IDC) raporuna göre akıllı saat satışları geçtiğimiz yıla göre yüzde 51,6 oranında düşüş göstererek 2,7 milyon adete geriledi. Bu rakamlarda Apple Watch’un 3. çeyrekte sadece 2 hafta kalabilmiş olmasının etkili olduğu düşünülüyor. Öte yandan Apple da 15 yılda ilk kez yıllık kar oranında düşüş açıklayarak dikkatleri çekti. 3. çeyrekte yüzde 9 oranında gelir düşüşü yaşayan şirketin bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5 oranında düşüş gösteren iPhone satışlarından etkilendiği düşünülüyor.

Uber CEO’su Travis Kalanick, Vanity Fair’ın New Establishment Summit etkinliğinde uygulamanın 40 milyon aktif yolcu tarafından kullanıldığını açıkladı. Sürücülerin sadece geçen ay toplam 1,5 ila 2 milyar dolar arasında kazanç sağladığını ve kullanıcıların da aylık ortalama 50 dolar karşılığında yolculuk yaptığını belirten Kalanick, sürücü belgesinin süresinin dolduğunu belirterek şirketin ağırlık verdiği otonom araç programına dikkat çekti. Kalanick, Uber’in taksi sektörünü aşarak Google, Tesla ve geleneksel otomobil üreticileri gibi güçlü rakiplerle yarışacağı otonom araç sektöründe söz sahibi olma vizyonu etrafında devam eden konuşmasında, şirketin henüz halka açılmaya hazır olmadığını da net bir ifadeyle belirtti.

Geçtiğimiz hafta ABD’de interneti durma noktasına getiren, Twitter ve Spotify gibi büyük şirketlerin çalışmasını engelleyen DDoS saldırısı, hayatı daha kolay hale getirmek için evlerimizde kullandığımız şeylerin interneti (IoT) cihazlarının kötü amaçlı yazılımlar tarafından kullanılması ile gerçekleşmiş. Dünya çapında 10 milyon cihazın aynı noktaya yönlendirilmesi ile kilitlenen internet, bizim cihazlarımızın bize karşı kullanılmasıyla tarihin en geniş çaplı robot saldırısının gerçekleşmesine sahne oldu. Üstelik şu anda yeni bir saldırı olmasını engellememizi sağlayacak hiçbir silahımız yok. Genellikle güvenlik önlemi alınmadan üretilen bu cihazlar, kötü niyetli kişiler tarafından kolayca ele geçirilip bir silah olarak kullanılabiliyor. Yeni üretilecek cihazların belirli bir güvenlik standardına uygun olması sağlanabilir ancak piyasadaki milyonlarca cihaz şu anda bir tehdit unsuru olarak karşımızda duruyor.

Dyn adlı internet sağlayıcısına gerçekleştirilen geniş çaplı DDoS saldırısının Mirai adlı botnet kullanılarak gerçekleştirildiği, bu ağın da yüzde 80’inin dijital kayıt cihazlarından (DVR) oluştuğu belirlendi. Öncelikle internetin zayıf noktalarını tek tek test ederek belirleyen saldırganlar daha sonra etkilenen bütün cihazları kullanarak tarihin en büyük saldırılarından birini gerçekleştirdi. Uzmanlar bu saldırının sadece başlangıç olduğunu düşünüyor.

Amerikalı oyuncu Jennifer Lawrence ve Rihanna gibi ünlü isimlerin çıplak pozlarını ele geçirerek internette yayılmasını sağlayan 36 yaşındaki hacker Ryan Collins 18 ay hapis cezasına çarptırıldı. Collins çoğu ünlü isimlere ait olan 50 iCloud ve 72 Gmail hesabının bilgilerini ‘karmaşık phishing senaryosu’ kullanarak ele geçirmişti. Reddit ve 4Chan gibi forumlarda ‘Fappening’ ve ‘Celebgate’ olarak isimlendirilen skandal sebebiyle yargılanan Collins’in, fotoğrafları yayan kişinin kim olduğunun tespit edilememesi üzerine sadece onları izinsiz ele geçirmekten ceza aldığı öğrenildi.

Polisin ‘lokasyon – olay / paylaşım’ temelli sosyal medya izleme araçlarını protestocuların tespiti için kullandığının ortaya çıkmasıyla yükselen tepkiler sonucunda teknoloji devleri, API erişimi sundukları bazı şirketlerle ilişkilerini kesmişti. Bu şirketlerden biri olan Geofeedia Facebook’un müşterisiydi. İlginç olan şu ki Facebook da Geofeedia’nın müşterisiydi. Şirketten kurumsal güvenlik hizmeti satın alan Facebook’un, 2015 yılında CEO’su Mark Zuckerberg’in ofisine izinsiz giren bir kişiyi Geofeedia’nın sunduğu araçları kullanarak neredeyse suç üstü yakalattığı ortaya çıktı. Ofiste çektiği fotoğrafları cep telefonundan internete yükleyen kişinin, fotoğrafların yayınlanmasından hemen sonra güvenlik ekibince yakalanmış olması servisin etkinliği hakkında epey fikir veriyor. Facebook’un yanı sıra Twitter, Instagram ve YouTube paylaşımlarını da tarayabilen Geofeedia ve benzeri araçların, polisin ‘orantısız’ kullanımına imkan veren yapıları nedeniyle tartışma konusu olmaya devam edeceklerini tahmin etmek güç değil. Yani devrim artık internetten de yayınlanmayabilir.

Tüm cihazlar ve platformlarla uyumlu akıllı VPN Router’ı Betterspot ile 99 dolar karşılığında güvenli internetin tadını çıkarabilir, mahremiyetinizi koruyabilir ve engellenmiş tüm web sitelerine girebilirsiniz.

Drone savaşında yeni aşama: Üretim aşamasında dijital sabotaj. Bir drone pervanesinin 3D modelini içeren dosyaya eklenen görünmez kodlar, yazdırılıp drone’a monte edilen pervanenin kalkış esnasında kırılmasına ve drone’u etkisiz hale getirmesine sebep oldu. Böylece Dr0wned kod adlı sabotajcı virüs, dijital bir dosyayı modifiye ederek bir cihazı fiziksel olarak tahrip etmiş oldu.

Yenilikçi fikirlere özel kitle kaynak platformu Hatchli, sadece fikirleri pazarlamaya yönelik bir çözüm sunmuyor, aynı zamanda fikirler etrafında faydalı bir topluluk yaratmayı da hedefliyor. Projeleri beğenilerinize ekleyebildiğiniz, yorum yapabildiğiniz uygulama, emsallerine göre daha etkileşime dayalı ve fikir alışverişini ön plana çıkaran bir yaklaşıma sahip.

Kölelik son 2 yılda, özellikle Avrupa’da yükselişe geçmiş durumda. Europol’ün tahminine göre Avrupa’da yaşanan göçmen krizi sırasında 10 bin çocuk kayboldu. Nereye gittikleri kesin olarak bilinmeyen bu çocukların seks ticareti, fuhuş ve kölelik seçeneklerinden birine kurban edildikleri düşünülüyor (organ ticareti ihtimalini düşünmek bile istemiyoruz). 18 Ekim Kölelikle Mücadele Günü’nün hatırlattıkları ışığında insan kaçakçılığını önlemeye yönelik 4 öncül teknoloji ise şu şekilde sıralanmış:

• The Stop App: Kullanıcıların insan kaçakçılığı ile ilgili olduğundan şüphelendikleri durumların ve kişilerin görüntülerini gönderebildikleri uygulama.
• Memex: Çoğu kullanıcı için görünür olmayan ‘dark web’in derinliklerinde seks ticaretinin dinamiklerini ve ilişkiler ağını izleyip analiz edebilen program.
• Hotel Room: Kaldığınız otel odalarının fotoğraflarını çekip göndererek seks ticareti mağdurlarının tutuldukları otellerin tespitine destek verebildiğiniz uygulama.
• Spotlight: Online olarak yayınlanan eskort reklamlarında çocukları ve kayıp kişileri arayan uygulama.

Bir başkasının durumunu empati yoluyla anlama, kendini onun yerine koyma hali büyük sanat eserlerinin insanda yarattığı en büyük etkilerden biri olarak görülür. Video oyunlarının da benzer bir etkiye sahip olduklarını söyleyebiliriz. ‘That Dragon, Cancer’ ise genellikle yerinde olmaktan imtina etmeyeceğimiz oyun karakterlerinin aksine, oğluna ileri evre kanser teşhisi konan bir babanın gözünden ilerliyor. Oyun geliştiricisi olan Ryan Green, 1 yaşındayken kanser teşhisi konulan oğlu Joel ile geçen 3 yılı, oğlunun ölümü ile ‘başa çıkabilmek’ amacıyla oyunlaştırmış. ‘Thank You For Playing’ isimli bir belgesele konu olan çalışması, yüreği kaldırabilecek olanlar için, hem izlenmeye, hem ‘oynanmaya’ değer.

https://vimeo.com/88612383

Netflix 1997’de kuruluşunun ardından önce film kiralama servisinden (ilk) film stream servisine dönüştü sonra da dönüşmeyi hiç bırakmadı. Hulu ve HBO gibi güçlü rakiplerinin de etkisiyle yükselen streaming fiyatları içerik kütüphanesini daraltınca kendi içeriğine ağırlık vermek durumunda kaldı. Kullanıcı reytinglerine bakılırsa bu işte gayet iyi bir performans gösterdiği söylenebilir. İzlenme oranlarına göre kullanıcılar, Netflix’in orijinal içeriğini diğer içeriklerinden yüzde 11 oranında daha fazla tercih ediyor. En sevilen kategorisi ‘belgesel’ olan servisin TV show’larından pek hoşlanılmadığını söyleyebiliriz.

Kimsenin okumadığı üniversite gazetelerini unutun; Koç Üniversitesi üniversite olmanın hakkını vererek ‘herkes için bilim’ sloganlı bir popüler bilim platformu oluşturmuş. Türkiye’de bilim okuryazarı bir toplum oluşturma hedefine katkıda bulunmak isterseniz siz de Kurious‘ta yazar olabilirsiniz.

Reuters Institute for the Study of Journalism’in 2015 Dijital Haber Raporu’nda incelenen 18 ülke arasında sosyal medyanın bir haber kaynağı olarak en popüler olduğu ülke yüzde 67’lik oranla Türkiye. Sosyal ağların haber kaynağı olarak sıralamasında Türkiye’den katılımcıların yüzde 69’u Facebook’u, yüzde 33’ü Twitter’ı, yüzde 33 Google+’ı ve yüzde 14’ü YouTube’u kullandığını söylüyor. Araştırmaya katılan altı ülke arasında ‘Gördüğüm haberlere çoğu zaman inanırım’ diyenlerin sayısının en az olduğu ülke de Türkiye. teyit.org tam da buradaki tuhaflığı hedef alarak, yaygın bilinen yanlışlardan sosyal medyanın gündemine oturan şüpheli bilgilere, yaygın medyanın gündeme getirdiği iddialardan şehir efsanelerine kadar birçok alanda doğrulama yaparak okurun süzgeçten geçirilmiş bilgiye ulaşması için çalışıyor.

Özet Başlıkları

1. Türkiye ve dünyadan güncel gelişmeler.
2. Finans teknolojileri.
3. Bilim, teknoloji, yazılım, donanım.
4. Dijital girişimler, yatırımlar, web siteleri.
5. Dikkat çeken tasarımlar, inovatif ürün ve hizmetler.
6. Sinema, TV, kültür/sanat gelişmeleri.