Haftanın Özeti: 85

Bilim / Yazılım / Donanım

• Tasarım öğrencisi Marc Exposito tezi içi etkileyici bir projeye imza attı: şeylerin interneti cihazları için kullanıcı çizimlerine dayanan evrensel bir kumanda arayüzü. Örneğin, kullanıcı ışığı açmak istediğinde, (önceden belirlediği) ışığı temsil eden basit şekli çizerek, kapatmak istediğinde ise sonunda nokta olan düz bir çizgi çekerek işlerini halledebiliyor. (Bonus: Yerimizden kalkmadan etrafımızı yönetme fantazimize adanmış en güzel işlerden biri olan 2002 yapımı ‘Lazy’ klibi)

• Intel çiplerinin beygir gücüne güç katmaya devam ediyor. Yüksek performanslı bilgisayarlar için çıkardığı 24 çekirdekli işlemcinin, data okyanusları ile başa çıkabilecek türde bir derin öğrenme kapasitesine hizmet etmesi bekleniyor. Otonom araçların işaretleri ve imajları tanıması ya da genomik düzenlemelerde karmaşık algoritmalar yürütülmesi bu işlemciler sayesinde mümkün olabilir. Bunun yanısıra veritabanları ve analiz çalışmaları için hafıza sorununa çözüm getiren çipin, şeylerin interneti ve fotonik alanlarının gelişmesine de katkıda bulunacağı tahmin ediliyor.

• Samsung, kendini en üstlere taşıyan ‘Next Big Thing’ stratejisinin ardından şimdi daha küçük fakat etkili teknolojilerini ön plana çıkarmaya hazırlanıyor. ‘Git, Keşfet, Yarat ve Hareket Et’ konsepti ile Samsung, kişilerin günlük olarak telefonlarının dışındaki Galaxy cihazları ile yapabilecekleri şeylere odaklanmayı ve deneyimi ön plana çıkarmayı hedefliyor. Samsung Yaratıcı Strateji Analisti Carolina Minalesi’nin açıklamalarına göre bluetooth kulaklık, koşu bandı, sanal gerçeklik başlığı gibi birbirleriyle konuşabilen bir grup cihazın da telefonlar gibi tanıtılıp satılması ve böylece telefonun merkezde olduğu bu ‘ekosistem’in her bir parçasının tüketiciye sunulması sağlanacak.

• Apple’ın iPhone 7 için uzay grisi renginden vazgeçip yerini koyu mavi bir iPhone ile dolduracağı söylentiler arasında.

• Çeşit çeşit Messenger chatbot arasından kimin hangi işi yaptığını ayırt etmeye çalışmak, her biri ile ayrı ayrı konuşmak kulağa şimdiden bezdirici geliyor. Tasarımcı Işıl Üzüm, Messenger’ın yazışma arayüzünde kullanıcıları ilgili chatbot’a yönlendirmeye yarayacak evrensel bir klavye sembolü önerisi ile bu çıkmaza bir çözüm sunuyor. Bu senaryoyla konuşma grubu içindeki üyelerin kısmi ödeme yapabilmesi de mümkün olabilir. Bir tatil ya da etkinlik planladığınız arkadaş grubunuzla bilet satın almadan rezervasyona pek çok işlemi Facebook Messenger üzerinde, etkinliğe katılacak kişilerin paylarına düşeni o an ödeyebilecekleri şekilde halledebileceğinizi bilmek epey rahatlatıcı olmaz mıydı?

• Yapay zeka ile ilgili haberleri okurken heyecanla karışık korku hissetmeye başlayanlarımızın sayısı az değil. Bugüne dek bilimkurgunun da bolca beslediği ‘yapay zeka bizi yenecek mi?’ tartışmaları Stephen Hawking ve Elon Musk gibi isimlerin verdiği ‘evet, yenecek’ cevapları ile popülerliğini artırdı. Google da yapay zekalı ajanı DeepMind’a bir ‘kapatma düğmesi’ eklemeye karar vererek ortada önlem alınması gereken bir durum olduğu hissini hepten kuvvetlendirdi. İnsanoğlu tarafından tasarlanmış bir kapatma düğmesinin insanoğlundan daha ‘zeki’ bir varlıkta ne işe yarayacağı da tartışılanlar arasında. Uzaklara bakıp derin düşüncelere dalma isteğinin hasıl olmasına sebep olan bazı komplo teorileri burada derlenmiş:

• Geçtiğimiz yıl Birleşmiş Devletler güvenlik ürün ve servislerine 75 milyardan fazla harcadı. Buna rağmen Fortune 500 şirketlerinin 4’te 3’ünün güvenliği ihlal edildi ve bu ihlallerin tespit edilip engellenmesi ortalama 146 gün sürdü. Bu manzarayı stratejik hatanın açık bir tanımı olarak gören Endgame CEO’su Nate Fick, hackerlarla mücadelede savunma ve püskürtmeden de öte bir stratejinin gerektiğine ve hackerları proaktif bir yaklaşımla onlar harekete geçmeden evvel durdurmanın önemine değindiği yazısında, görünmez saldırganlar gibi çalışan görünmez savunmacılar olmayı öneriyor. E-ticarete ve iletişime güveni sarsan ve milyarlarca dolara mal olan bu saldırıların ‘avlanma’ yöntemi ile engellenmesi mümkün olursa oyun epey kızışacak gibi görünüyor.

• Spor ayakkabısı üreten Greats adlı şirket, ürettiği ayakkabıların orijinal olduğunu kanıtlayabilmek için Chronicled ve Orijin şirketleriyle birlikte çalıştı. Çalışmanın sonucunda Greats’e özel bir blok zinciri sistemi kurulması ve her ayakkabıya bu sistem üzerinden takip edilebilen bir NFC etiketi yerleştirilmesi kararlaştırıldı. Bu teknoloji sayesinde, Greats marka ayakkabı satın alan herkes ayakkabıyı akıllı telefonu ile taratıp orijinal olup olmadığını öğrenebilecek.

• Fosil yakıtın günleri sayılıyken yenilenebilir enerjinin şimdiden dünya genelinde tüketilen elektriğin çeyreğini karşılayabildiği açıklandı. REN21 tarafından yayınlanan yenilenebilirler konulu küresel durum raporuna göre, 2015 yılı sonunda yenilebilir enerjinin dünya payı yüzde 23.7. Ucuz ve temiz enerji Birleşmiş Milletler’in 2030’a dek sağlanması planlanan Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri‘nden biri.

• Avustralya’nın en büyük pizzacısı Domino’s pazartesi gününden itibaren siparişini teslim almak üzere şubeye yaklaşan müşterilerini uydu aracılığıyla izlemeye başlayacak. Böylece siparişin taze ve sıcak sunulabilmesi hedefleniyor. Domino’s için sıradaki hedef robot kuryeler ve yüksek hızlı fırınlar.

• Bir süredir petrolle çalışan araçları yasaklamayı planlayan Norveç parlamentosunun sonunda anlaşmaya vardığı belirtiliyor. Bir Norveç gazetesinin haberine göre ülkede 2025 yılından itibaren fosil yakıtla çalışan otomobil satışı durdurulacak ve sadece elektrikli araçların satışına izin verilecek. Bu tasarı yasalaşırsa Norveç bu alanda somut adım atan ilk ülke olacak. Tesla CEO’su Elon Musk bu haberi sevinçle karşıladığını belirten bir tweet attı.

Just heard that Norway will ban new sales of fuel cars in 2025. What an amazingly awesome country. You guys rock!! pic.twitter.com/uAXuBkDYuR

— Elon Musk (@elonmusk) June 3, 2016

• Tesla Model X Suv marka otomobilin park edilmeye çalışılırken aniden hızlanıp bir alışveriş merkezinin duvarına çarparak durması ve sürücünün kazanın kendinden değil araçtan kaynaklandığını iddia etmesi üzerine Tesla arabada yapısal ya da otonom sürüş özelliğinden kaynaklanan bir kusur olmadığını açıkladı. ‘Zaten hangi otomobil firması kusuru üstleniyor ki?’ minvalinde bir açıklama yapan sürücünün eşi, direksiyon başındaki karısının fren yerine gaza basmadığını ya da park pilotunu aktive etmediğini iddia etse de Tesla’nın raporunda yanlış pedala yüklenmeyi işaret eden verilere rastlandı. Birleşik Devletler’de ayda 7 ila 15 arası yanlış pedal kazası yaşanıyor.

• Koreli araştırmacılar diyabetin izlenmesi ve ilaç tedavisi için kullanılabilen bir akıllı kontak lens – gözlük ikilisi geliştirdi. Bu gelişme ile glikoz takibi için gerekli olan parmaktan kan alma uygulaması terk edilebilir ve diyabete bağlı göz hastalıklarının tedavisi için etkili bir yöntem geliştirilebilir.

• Kendi kök hücrenizle vurulmak nasıl bir histir? SkinGun, yıkıcı silahlara benzeyen görünümünün aksine iyileştirmek için sıkan bir cihaz. Yara ve yanıkların tedavi sürecini geleneksel yöntemlere göre çok daha hızlandırdığı bilinen bir gerçekken şimdi de eski metodlardan 200 kat daha etkili bir sprey yöntemi üzerinde çalışıldığı duyuruldu. 45 milyar dolarlık yara ve yanık pazarının merakla beklediği teknoloji halen test aşamasında.

• Frost & Sullivan Araştırma Şirketi’nin çalışmasına göre giyilebilir cihazların sağlık sektöründeki küresel pazarı önümüzdeki 5 yıl içinde 5.1 milyar dolardan (2015) 18,9 milyar dolara (2020) ulaşacak. Bu yüzde 29’luk bir yıllık büyüme oranına karşılık geliyor. Bu sıçramanın en büyük sebeplerinden biri dünya nüfusunun hızla yaşlanması. Bedensel performansımızın giyilebilir cihazlarla izlenip kayıt altına alınmasının sigorta şirketlerinin çalışma şekillerinde de büyük değişikliklere sebep olması bekleniyor.

• Uzun yıllardır devam eden ve sık sık sonuçları açıklanan cep telefonu kanser ilişkisi ile ilgili araştırmalar bazen pozitif bazen negatif sonuç bulunduğunu ifade ediyor. Böyle bir ortamda net bir sonuca erişmek mümkün değil. Bu konuda yapılması gereken araştırmaları dikkatlice incelemek ve tek bir araştırmaya bakarak karara varmamak; endüstrinin, şüphecilerin ve sağlık savunucularının sözlerini dinlemek; ayrıca bu araştırmaların yapılması için hangi kurumların destek verdiğine dikkat etmek. Bunlar dışında neredeyse her sağlık kuruluşunun yaptığı ortak uyarıları dikkate almak gerekiyor.

• Bizi biz yapan her şeyin DNA’mızda gizli olduğu sır değil. Fakat pek çoğumuz için genetik kodun tayin ettiğinden ibaret olduğumuzu düşünmek olağan. Bundan fazlası olduğumuzu öneren hipotez Hollandalı teorik fizikçiler tarafından doğrulandı. Buna göre genetik bilginin hücrelerimizde sarmalanma şekli de bizi biz yapan etkenlerden biri. Bu da DNA’nın en az iki katmanlı bir yapı olduğu anlamına geliyor.

• Alzheimer herhangi bir belirti göstermesinden çok daha önce kişiye zarar vermeye başlayan sinsi hastalıklardan biri. Erken teşhisin pek mümkün olmaması hastalığı ilerlerken tedavi etme zorunluluğunu doğuruyor. Rowan Üniversitesi’nden araştırmacılar bu gidişe dur diyecek bir çalışmaya imza atarak Alzheimer’ı erken teşhis eden bir kan testi geliştirdiler. %100 çalıştığı müjdelenen test, basit, ucuz ve daha az müdahaleci bir tedavi sürecini mümkün kılabilir.

• Siemens’in ‘mobil imalat’ olarak adlandırdığı teknoloji için çalışmalar yürüten araştırmacılar, üç boyutlu baskı yapılarını ve parçalarını gerçek zamanlı çalışabilen örümcek-bot prototipleri geliştirdi. SiSpis (Siemens Spiders) olarak adlandırılan bu robotlar ekip işlerinde yer alabilecek ve yeni işleri öğrenecek şekilde yeniden programlanabilecekler. Yeniden programlanabilirlik özellikleri geleneksel üretim robotlarına karşı sahip oldukları en büyük avantaj. Günümüzde endüstriyel üretim tek seferde en fazla bir ya da iki iş yapabilen pahalı robotlar ile yürütülüyor. SiSpis’in ise değişen üretim ihtiyaçları ya da çeşitlenen işler için programlanabilen robotlarla imalatçıya esneklik ve pratiklik kazandırması bekleniyor.

• 1980’lerde Ronald Graham tarafından ortaya atılan Boolean Pisagor Üçlüsü Problemi, tam sayıların mavi ve kırmızı olarak renklendirildiği bir durumda, a^2 + b^2 = c^2 denklemini sağlayan bir Pisagor üçlüsünde a, b ve c tamsayılarının tamamının aynı renkte olmaması prensibiyle sayıların ne kadar renklendirilebileceğini soruyor. Bu soruyu yanıtlamak için Teksas Üniversitesi’nin süperbilgisayarı Stampede 2 gün boyunca çalıştı ve 200 terabaytlık bir dosya hazırladı. Dosyaya göre bu şekilde renklendirme 7 bin 824 sayısına kadar mümkün ancak bu noktadan sonra mümkün değil. Yeni soru: Neden bu sayıdan sonra renklendirme mümkün değil?

• İngiliz tipi distopik yaklaşımı ile bizi teknolojiden soğutmaya baş koymuş dizi Black Mirror’ın görülen her şeyi kaydedebilen kontak lenslerinin patenti Sony’de. Amazon, Google, Apple, Ford, Samsung, Boeing, Sony ve Airbus tarafından patentlenmiş ‘gelecek teknolojileri’nin derlendiği bu infografik bizi bekleyen akıllı ve yer yer ürkütücü dünyaya ışık tutuyor.

• İnsanoğlunun maceraya olan derin tutkusunundan hemen sonra keşfedilen şeyden para kazanmaya duyduğu derin tutku gelir. Ayı gelecekteki uzay yolculuklarımız için bir tür dinlenme tesisi olarak değerlendirme fikri de parlamakta gecikmedi. Dış uzayın hür teşebbüs potansiyeli şu an sadece uzay araştırmaları sektöründe olan kişiler için gelecek vadetse de, ayı dev bir benzin istasyonu olarak görebilmeye yarayan ticari dehaya tanıklık etmek ufuk açıcı olabilir.

Gelişmeler devam ediyor! Sıradaki sayfaya aşağıdan geçebilirsiniz.