Haftanın Özeti: 75

Bilim /Yazılım / Donanım

• Kuzey Kore’nin kendine has bir zaman diliminde yaşıyor oluşu misali -ne hikmetse- sadece Türkiye’ye nasip olan 4,5Gmobil iletişim altyapısı eser miktardaharala-güreleardındanbu hafta hayata geçti.Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım’ın dahi uygulamaya geçişindenancak 25 dakika sonra 1 milyon 193 bin 565. abone olarak kayda geçtiği ‘dönüşüm yarışında’ Türkiyeli mobil aboneler (teorik olarak) 10 kat hızlı veri iletişimiyle tanıştı. Bakan Yıldırım düzenlenen basın toplantısında81 ilde hizmete giren altyapının 4 bin 650 baz istasyonuyla desteklendiğini ve 13 bin 302 baz istasyonunun da kurulma safhasında olduğu belirtti. ‘Hızın felaket getirebileceğine’ dair uyarısını da Yıldırım “Burada hız çok yüksek ama bir yandan da cepleri yakabilir. Tedbirli olmakta fayda var. Çeşitli kademeler var 3,5,8,9 gibi. Bunların seçimi vatandaşa bırakılıyor. Ne kadar yüksek hızla gidersek, o kadar kısa zamanda bilgiye erişilebilir ama faturası o kadar yüksek olur. Sonunda fatura önlerine gelince ‘4,5G de ne kadar kazıkmış’ diye bir şikayet olmasın istiyoruz. Herkes bütçesine göre, yorganına göre ayağını uzatarak iş yapsın.” şeklinde dile getirdi.Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı Ömer Fatih Sayan, 4,5G’nin ilk gününde 4,5 milyon abonenin bu hizmeti aktif olarak kullanmaya başladığını bildirdi. Detaylı bilgiler için: Turkcell,Vodafone ve Türk Telekom‘unkonuyla ilgili sayfalarından bilgi alabilirsiniz (esas gelmekte olan 5G ise muhtemelen yine es geçilecek standartlar arasındaki yerini aldı).

• Teknoloji dünyasında küresel çapta yankı bulan FBI ve Apple arasındaki iPhone şifresini kırma meselesinde -FBI açısından- mutlu sona ulaşıldı. Adı açıklanmamakla birlikte İsrail kökenli Cellebrite ile çalıştığı düşünülen FBI San BernardinosaldırganınıniPhone’unun şifresini çözmeyi başardıve Apple ile mahkemede süren davasındançekildi. Yetmedi; bir başka şüpheliye ait telefonu daha aynı yöntemle kırdı. Yeni tartışma şu: FBI kullandığı bu açığı Apple’a bildirmek zorunda mı, değil mi?

• Akla gelebilecek her yöntem kullanılarak toplanan veriler artık insanların göz atarak anlamlandırabileceği boyutları çoktan aştı. Bu veriler bilgisayarlar tarafından işleniyor ve insanların önüne, sonuçlar sunuluyor. Önümüzdeki dönemde bu verileri en doğru şekilde anlamlandırıp, buna göre yeni yöntemler geliştirebilen yapay zeka sistemleri ön plana çıkacak. Silikon Vadisi de bu süreci yakından takip ederek dönüşüyor.

• Bilişim dünyasının ağır toplarından Microsoftdayıllardır tutunamadığımobil dünyadaşansını yapay zekayla aşmaya karar verdi. Bu alandaki kozuysaWindowscihazlardaki yapay zeka asistanı Cortana. Bot vesanal asistanlarla desteklenmiş cihazlarla yeni bir ekosistem kurmayı hedefleyen CEO Satya Nadella yeni sürüm Cortana’nın iddialı sürprizlerle geleceğinin sinyallerini verdi. Hemen her Microsoft etkinliğinde olduğu gibi demo sırasında yine tarihi bir aksaklık yaşandı.BONUS BİLGİ: Microsoft’un yapay zekalı sohbet yazılımı Tay geçtiğimiz günlerde epey tatsız gelişmelerin öznesi olmuştu.

• Dünyanın en büyük dijital yatırım fonlarından Anderseen / Horowitz’denBenedict Evans da bu hafta blogunda yapay zeka ve sohbet botlarıyla ilgili uzun fakat her satırı önemli tespitlerle dolu bir yazı yayınladı. Meraklısı içintavsiye olunur.
• Microsoft, sanal gerçeklik gözlüğü HoloLens’i kullanan etkileyici bir hologram çözümünü tanıttı. Holoportation adı verilen uygulamada farklı ortamdaki kişilerle aynı yarı-sanal evreni paylaşmak mümkün hale geliyor.

• IBM, Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı işbirliğiyle insan beyni gibi çalışabilen bir süper bilgisayar üretilecek. YineIBM tarafından geliştirilen TrueNorth çiplerinikullanacaksistem geleneksel bilgisayarlara kıyaslaçok karmaşık işlemleri çok düşük enerji tüketimi ile gerçekleştirebilecek.

• İsviçreli bilimciler özellikle akıllı saatler ve şeylerin interneti kapsamında kullanılması öngörülen kaynak kodu ve tasarımı açık PULPino adlı bir mikroişlemci geliştirdi. Gerekli tüm şema ve bilgilerwww.pulp-platform.org adresindenindirilebiliyor.
• En çok kullanılan Linux dağıtımlarından Ubuntu, bir süre önceakıllı telefonlarda da yerini almıştı. Ubuntu BQ tarafından bu hafta duyrulanAquaris M10 Ubuntu Edition ile çok yakında tablet formunda da karşımıza çıkmaya hazırlanıyor. Özel klavyesiyle hem tablet hem de bilgisayar formatında kullanılabilen cihaz MediaTek imzalı 64bitlik işlemciye ve 10,1 inçlik ekrana sahip iki farklı modelde satışa sunulacak(fiyatları 259 – 299 euro arasında değişiyor).

• Oyun tutkunlarınınbir kısmı bilse de bugün 61 milyar dolarlık bir pazara karşılık gelen elektronik oyunların tarihi çok ilginç bir başlangıca sahiptir. 1947’de ilk patent başvurusu yapılanilk oyun cihazı, 1910 yılında (10 yaşındayken) elektronik dünyasıyla tanışanThomas T. Goldsmith Jr. tarafındangeliştirilentüplü ekranda oynanan bir eğlence cihazına ait.Birbirinden ilginç olaylar, mekanlar ve kişilerle bezeli bu yakın tarih öyküsünü Popular Mechanics derlemiş.

• Oyun tarihinin en köklü ve dönüştürücü markası Nintendo -kendi mobil cihazlarının kibriyle olacak-akıllı telefonların oluşturduğu dev pazara karşı uzak durmayı tercih etmişti. Yakın geçmişte eğileceğini açıkladığı bu pazara yönelik ilk somut ürünüysegeçtiğimizay anavatanı Japonya’da piyasa sürdüğü Miitomo adlı oyun olmuştu. Miitomo bu haftadan itibaren tüm dünyada iOS platformu içinkullanıma sunuldu.Diğerleriyse yolda.

• Petya adlı bir fidye virüsü Almanya’da eleman arayan şirketlerin bilgisayarlarına CV görüntüsü altında giriyor.Bilgisayarın MBR dosyasını şifreleyen yazılım, bilgisayar sahibinden ödeme alana kadar bilgisayardaki tüm dosyalara erişimi engelliyor.

• Fidye virüsleri herkesin korkulu rüyası ancak ilginç ve pek bilinmeyen de bir ‘racona’ sahip.İki altın kuralı şöyle özetlemek mümkün: parasını verene çözümü mutlaka sun veparasını aldığın bir kişiye bir daha asla bulaşma.Bitdefender adlı antivirüs şirketi ise buradan yola çıkarak ikinci taktiği fidye virüslerinin sahiplerine karşı kullanıyor.Korsanların daha önceden fidye virüsü bulaşmış bilgisayarlara tekrar aynı virüsü göndermemek için dosyalara koyduğuetiketi sahte olarak üreten sistem böylece sizi ‘aidatı alınmış’ kapsamdagöstererek koruyor.İntikamı kötü olablir.
• Dünyanın hallerinden usananların umudu uzay. Uzayın yeni ilgi alanıysa Ay ve Mars.2020 yılında Dünya’dan Mars’a 4 farklı uzay kurumu tarafından görevler yapılması planlanıyor. Daha 2 yıl önce bu alana yoğunlaşanBirleşik Arap Emirlikleri’nin de dahil olduğu bu ülkelerinprojeleri kapsamında Mars’a4 yeni uydu ve 3 yeni uzay aracı gönderilecek.
• Microsoft’un Kurucularından (Bill Gates’in Steve Wozniak’ı) Paul Allen, 1982 yılında konulan kanser teşhisinin ardından Microsoft’taki görevini bırakarak tedavi olmuş vehastalığını yenmişti.Şirkete bir daha dönmese de halen 100 milyon hisseyleimrendirici bir servete sahip. Ve bunudaha iyi ve keyifli bir hayat yaşamak için harcıyor. Son dönemdeki ilgi alanlarından biri de beyin, hücre ve yapay zeka çalışmaları. Bu hafta kendi enstitüsü tarafındanyapılan bir açıklamaya görePaul G. Allen Frontiers Group adı verilen oluşum altında Allen 100 milyon dolar bütçeli yeni bir araştırma projesine girişiyor. Hedef üniversitelerle ortak çalışmalar yürüterek yaşam kalitesini arttırma ve süresini uzatmaya yönelik -biyolojik ağırlıklı- bilimsel çözümler yaratmak.

• Otizm, sadece 13 yaşından önceortaya çıkan ve ömür boyu süren; sınırlı ve tekrarlanan davranışlara yol açan ve beyin gelişimini engelleyen bir rahatsızlık. Türevlerinden biri de ‘otistik spektrum bozukluğu‘ (Autism Spectrum Disorder /ASD). Buhastalığın teşhisinde aile ve doktorların gözlemleri şu ana kadar mecburi ve temel referansnoktası olarak kullanılıyordu. AncakCleveland Kliniği uzmanları uzaktan göz takibi yöntemiyle çok daha tutarlı teşhis yapılabildiğinikeşfetti. Gösterilen resim ya da izlettirilen videoya karşı gözün verdiği tepkiler ve takip stillerinden yola çıkılarak yapılan teşhis otizm risk endeksiyle karşılaştırılarak sonuca ulaşılıyor.
• ABD / Cornell Üniversitesitarafından yürütülen bir çalışmadavejetaryenliğin genetik olabileceği ihtimali ortaya çıktı. Buna göreAfrika ve Doğu Asya’da yüzlerce kuşak boyu sebze ağırlıklıbeslenme sonucundabir genetik varyasyon oluşmuş. Aynı genetik evrimin deniz ürünlerine yönelikşekliysebu besinleri yoğun olarak tüketenGrönland toplumunda gözlemlenmiş.

Diğer kategori başlıklarına aşağıdaki menüden ulaşabilirsiniz.