Haftanın Özeti: 33

8 -14 Haziran 2015 tarihleri arasında Türkiye ve dünyadan haber, site, yazılım, donanım, cihaz, video ve trendler.

Bilim / Teknoloji / Yazılım / Donanım

  • Kimilerinin dünyanın sonunu dahi getireceğini iddia ettiği Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (Large Hadron Collider / LHC) iki yıllık tamir ve güncelleme çalışmasının ardından tekrar çalışmaya başladı. Yeni haliyle öncekinin iki katı enerjiye ulaşan LHC ‘yeni fizik’ olarak adlandırılan alanda yeni temel parçacıklar, kara madde ve Higgs bozonu üstünde veriler sunacak. Adını çok duyduğumuz fakat nasıl çalışıp ne yaptığını çok azımızın bildiği, yeraltında iki ülkenin toprağına yayılan bilim tarihinin en büyük deneyinin çalışma sistemini CERN güzel bir animasyonla açıklamaya çalışmış.

Özel kameralarla kaydedilen Mars yüzey görüntülerinde yeşil alanlar yüzeyde korunan cam etkisini gösteriyor.
Özel kameralarla kaydedilen Mars yüzey görüntülerinde yeşil alanlar yüzeyde korunan cam etkisini gösteriyor.
  • Belki biz uzaya çıkabilen şanslı azınlık içinde olamayacağız ama en azından nasıl bir yer olduğunu ekran başında da olsa tecrübe edebiliriz. ESA, 2008’den bu yana hizmet veren 75 metreküplük Uluslararası Uzay İstasyonu içinde dolaşmamızı mümkün kıldı. Pek de filmlerdeki gibi değil.

iss-turu

  • Bu kadar uzay, ISS demiş ve Samantha’dan söz etmişken düşünelim; kaçımızın albümünde aşağıdaki gibi kareler olabilecek dersiniz? Her biri ayrı güzel. Fena halde kıskanıyorum.

  • Uzay bir süredir devletin tekelinden çıkıp özel şirketlerin de ilgi alanına girdi. Ne var ki uzayla ilgili milyarlarca kişi, uzay projelerinin ihtiyaç duyduğu milyarlarca dolara sahip çok az kişi var. Ancak kitle fonlama yapıları imece modeliyle bu konuda da birçok projeye can veriyor. LightSail bunlardan biri. Bill Nye tarafından yürütülen girişim 10 santimetreküplük CubeSat adlı uydu ve çarşaf misali açılarak güneş enerjisi toplayan ve yapıyı ilerleten bir yapıdan ibaret. Hedeflediği 200 bin doları toplayıp hayata geçebilirse uzayla ilgililerin projelerine katkıda bulunup verileri bütün insanlıkla paylaşacak. Aşağıdaki kampanya videosu her şeyi güzelce özetliyor. Teknik detayları içeren video ise burada.

  • Özel sektör ve uzay bağlamında Elon Musk’ın girişimi SpaceX’in son hevesinden de söz edelim: uzaydan dünyaya internet hizmeti vermek. Bunun için 4 bin küçük boyutlu ve düşük maliyetli uydu kullanılacak.
  • Geçen hafta bahsettiğim 2 milyon dolar ödüllü DARPA Robotics Challenge adlı yarışmayı Güney Kore’den katılan KAIST takımı kazandı. Takım sayfalarındaki videolarından izleyeceğiniz gibi bütün adımları kusursuz ve en kısa sürede bitirmeyi başardılar. Tebrikler!
KEIST takımına dünya şampiyonluğu getiren robotları görevlerden birinde.
KAIST takımına dünya şampiyonluğu getiren robotları görevlerden birinde.
  • KAIST ödülü kaptı ama sanmayın ki her ekip onlar kadar başarılıydı. Enteresan görüntüler de çıkmadı değil.

  • Santa Barbara Üniversitesi’nden bir grup kablosuz internet (wifi) sinyallerini kullanarak belirli bir bölgede kaç kişinin bulunduğunu tespit etmeyi başardı. İşin ilgi çekici tarafı saydığı kişilerin üstünde wifi sinyali kullanan bir cihaz olma şartı olmaması. Kullanılan yöntem radar teknolojisiyle çok benziyor. İki nokta arasında ölçülen sinyallerin kesintiye uğraması o bölgede birilerinin yürüdüğü anlamına geliyor. Detayları proje sayfasından takip edebilirsiniz.

  • Bill Gates, Microsoft’taki aktif görevini bırakıp adını taşıyan vakfın başına geçtikten sonra önceliklerinden birini sıtma ile mücadeleye ayırdı. Bu hedefin doğal düşmanı da belliydi: sivrisinekler. Pek bilinmese de sivrisinekler dünyada en çok insan öldüren varlık. Örneğin her yıl köpekbalıkları 10, aslanlar 100, yılanlar 50 bin, sivrisinekler ise -bulaştırdığı hastalıklar yüzünden- 725 bin insan öldürüyor. Bill Gates’in yeni hedefi Microsoft’un ARGE departmanı tarafından özel olarak geliştirilen bir drone kullanarak sivrisinekleri yakalamak, taşıdıkları virüsleri incelemek ve olası salgın hastalıklara karşı yetkilileri erkenden uyarmak.

samsung-transparent
Evde çok bir anlam ifade etmeyeceği kesin ama bu teknolojinin özellikle vitrin ve akıllı tahtalarda çok şey değiştireceğine şüpheniz olması.
  • Araçlarımızın da bir veri yolu olduğunu servislerin ucuna bağladığı cihazlar sayesinde öğrendik. Yakın dönemde bu porta bağlanan cihazlar sayesinde de o verilerin ne kadar işe yarayabileceğini anladık. Şu an kitle fonlama sürecindeki Vinli, bağlandığı her aracı akıllı bir ortama dönüştürüyor. 100 dolar.

  • Fotoğraf tutkunlarına kafa karıştırıcı bir gelişme daha: Leica Q. 24 megapiksel çözünürlükte fotoğraf, saniyede 60 kare FullHD video çekiyor. 640 gramlık gövdesinde dahili wifi desteği sayesinde görüntüleri kablosuz olarak cihazınıza / diskinize yollayabiliyor. Ama bunların hiçbiri 4 bin 250 dolarlık fiyatını açıklayamıyor.

2991529a11959f9fb2c552ba0e9648f0

  • Apple bu hafta düzenlediği yıllık olağan WWDC etkinliğinde beklenen yeniliklerini tanıttı (daha dürüstçesi WIRED dergisinin de değindiği gibi ‘önceden başkalarının yaptığı pek çok şeyi kendi de yapmaya başladı‘). En önemli değişiklikler iPhone ve iPad’in yeni işletim sistemi sürümü iOS9’da yaşandı. Halden daha iyi anlayan Siri, daha yetenekli haritalar ve tek ekranda aynı anda iki uygulamayla çalışabilmek gibi bir dizi yenilik iOS9’un standartları arasında yer alıyor. Mac bilgisayarlarda kullanılan Mac OS X de El Capitan kodlu (10.11) sürümüne yükseltiliyor. Sürümün isminin öyküsü de anlamlı. Şu anki sürümün ismi Yosemite ABD’deki bir milli parktan geliyor. El Capitan da o parkın içinde, 900 metre yüksekliğinde bir kayalık yapı. (Lafı geçmişken Mac OS X’in sonundaki -sıklıkla telaffuz edildiği gibi- X harfi değil; Roma rakamlarıyla 10. Apple işletim sisteminin 10. sürümünü temsil ediyor. Yani gerçek okunuşu Mac OS ‘on’ ya da ‘ten’ şeklinde).

  • Blackberry sohbahara doğru Android işletim sistemli bir model tanıtabileceğini duyurdu. Yeni modelin hem dokunmatik ekran hem de klavyeli olacağı; ayrıca Blackberry 10 işletim sisteminin kilit özelliklerini taşıyacağı belirtiliyor. Peki bunu batmanın eşiğine gelmeden yapsaydınız, ne olurdu?
  • Western Digital şirketine bağlı HGST kurumsal kullanıma yönelik geliştirilen 10 terabayt (10 bin gigabayt) kapasiteye sahip sabit diskini tanıttı. Ultrastar Archive Ha10 kodlu disk HelioSeal teknolojisini kullanıyor (içinde hava yerine helyum gazı bulunuyor).

  • Japon robot üreticisi Yaskawa tarafından geliştirilen Bushido adlı projede iadio adı verilen kılıç dövüş ustası Isao Machii’nin tekniklerini Motoman MH24 adlı endüstriyel robota ‘öğretti’. Yapay zekanın sonuçta ulaştığı nokta kelime anlamıyla dehşet verici.

  • Facebook’un geçen sene 2 milyar dolara satın aldığı yapay gerçeklik gözlüğü Oculus Rift sonunda Rift adını verdiği ürününü tanıttı. Ne var ki sahip olabilmek için önümüzdeki senenin başını beklemek zorundayız.

  • Binöral ses en kaba tanımıyla sağ ve sol kulağa ayrı / farklı frekanstaki seslerin verilerek beynin algılama yöntemine etki edebilen tınıları temsil ediyor. Hatta bu seslerin i-dose adı verilen dijital uyarıcı / uyuşturucu olarak kullanıldığı durumlar da var. Binöral sesleri herhangi bir kulaklıkla dinleyebiliyorsunuz ancak kaydedilmesi için özel bir donanıma ihtiyaç duyuyor. Almanya kökenli Binauric adlı firmanın OpenEars adlı özel kulaklığı işin kayıt kısmında hizmet veriyor. Binöral işitmenin nasıl bir şey olduğunu tecrübe etmek isterseniz bir kulaklık kullanarak OpenEars kullanarak kaydedilmiş aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz (kulaklık olmadan bir şey ifade etmeyecektir).

https://vimeo.com/128978632

  • İnsan kulağının teknik anlamda duyabileceği ses aralığı belli ancak hepimizin kendine has bir duyuş şekli var. Aumeo, bu farkları gözeterek sesleri yeniden düzenleyerek kulaklığımıza iletiyor. Bir mobil uygulama ve kibrit kutusu büyüklüğünde bir donanımdan oluşan setin hangi parçası bunu sağlıyor pek net değil. Fakat bir denemek de isterdim. Erken davranın 99 dolara bir tanesine sahip olabiliyor.

  • Nasıl ki delikli boru icat oldu, mertlik bozuldu; suyun altını gösteren sonar cihazlarıyla da balıkçılık bozuldu. Yaşlı Balıkçı ancak Hemingway romanlarında kaldı. Kickstarter’da fon toplayan 800 dolarlık AguaDrone olayı bir adım daha öteye taşıyor. Sonar entgere edilmiş su geçirmeyen insansız hava aracı suyun üstünde gezinerek amatör oltacılara balıkların yerini gösteriyor. Delikanlı işi değil.

  • Teninizde gezdirdiğiniz küçük bir cihaz cildinizin morötesi endeksini, nemini, kırışıklık oranını, yağını ve daha birçok özelliğini söylese ve tavsiyelerde bulunsaydı? Güney Kore’de geliştirilen WAY adlı bu cihaz çok az kadının hayır diyebileceği cinsten. 99 dolarlık kişisel dermatolog.

  • Her 5 aileden birinin derdi olan ‘gece terörü’ bebek ve çocukların uykunun erken döneminde ağlayarak ya da çığlıkla uyanması Lully adlı cihazla tarihe karışıyor. Çocuğunuzun yatağının altına yerleştirdiğiniz cihaz cep telefonunuza yükleyeceğiniz uygulamaya bir uyarı göndererek (genellikle saat 23:00 civarında) çalıştırmanızı hatırlatıyor. Telefonda bir tuşa basarak çalıştırdığınız Lully sadece 3 dakika boyunca titreşim yayarak çocuğu rahatlatıyor ve uyanmasını engelliyor. 3 haftalık kullanım sonrası deliksiz uykuyu garanti ediyor. 99 dolar.

  • Bilim-kurgu filmlerinin vazgeçilmez bileşenlerinden hologramlar yapay gerçeklik gözlükleri ve benzeri teknolojilerle yeniden bir heyecan merkezine dönüştü. Kickstarter’da fon toplayan H+ Technology şirketi tarafından geliştirilen Holus bu tecrübeyi gerçeğe en yakın noktaya taşıyor. Görüntülü konuşmadan oyunlara kadar geniş bir alanda yepyeni bir kullanım arayüzü. Erken davrananlar 550 dolara bir tanesine sahip olma fırsatı yaşandı. Şu anki fiyatı 850 dolar. Değer mi bilemedim ama özellikle okullar için harika bir bileşen olduğuna şüphe yok (Kickstarter sayfasındaki videoları mutlaka inceleyin).

  • Stanford Üniversitesi’nden Profesör Manu Parakash su damlacıklarını temel alan bir bilgisayar üretti. Manyetik etkime sayesinde kurmalı saat benzeri bir yöntemle çalışan yapı karmaşık mantık hesaplamalarının altından kolaylıkla kalkabiliyor. Elbette henüz elektronik işlemciler kadar hızlı değil. Ancak Parakash “amacımız zaten elektronik bilgisayarları geçmek değil” diyor.

  • Fareler üstünde yürütülen bir çalışmada tarçına kendine has kokusunu veren bileşenin kolon kanserini önlediği ortaya çıktı. Cinnamaldehyde adlı bu bileşen hücrelere kansere karşı kendini daha iyi koruma özelliği kazandırmanın yanısıra onarma ve detoks etkisi de sağlıyor. Aynı etkinin diğer kanser türleri için de geçerli olduğu belirtiliyor.
  • Oyunun eğitim, gelişim ve öğrenme üstündeki etkilerini araştırmak isteyen Cambridge Üniversitesi bir LEGO Profesörü arıyor! Olayda LEGO’nun üniversiteye 4 milyon dolar bağış yapmış olması da rol oynamıştır elbette ama yine de ilginç ve cesur bir karar.

23 Yorum

  • Amirim, özetlerin sonuna bir iki film önerisi koysanız nasıl olur? Teşekkür ederim…

  • Muhteşem bir bitiriş, emeğinize sağlık Serdar Hocam. Aradığımız fikirleri bulmamızda yardımcı olduğunuz için gerçekten çok muazzam bir kamu hizmeti yürütüyorsunuz. Bizi eksik bırakmayın bundan sonra da lütfen.

  • Amirim ellerinize saglik, yine bilgisayar karsisinda kitlendim kaldim, cok ilginc bir gelecek bizleri bekliyor. Oxford’dan selamlar..

  • amirim,line.do çok güzel de feedly son 2 aydır türkçe içeriğini çekemiyor. Ek olarak Daha önceki yazılar da bayağı güzel linkler vermiştiniz bu siteden:)

  • Bugün cnnturk’te cem seymen2i izlerken hayatınızda size ilham veren hocanız oldu mu sorusunu öğrencilere sorduğunu anlattı.O sırada aklıma ilk siz geldiniz.

  • Amirim Ramazan ayı geldi. Masaüstü imsakiye, online hatim gibi konular da okuyucuların bir kısmının ilgisini çekebilir.

  • Apple öncelikle oyunlarda zırt pırt araya giren tüm ekranı kaplayan reklamların appstoru açtırmasını önlesin zorla yemeksepeti indirtilmez

  • Abi çok güzel olmuş yine eline sağlık. Saçma sapan yazıları okumaktansa senin tavsiyeleri direk okuyorum ve şimdiye kadar da “bunu geç” tarzında bir şeye rastlamadım. Bu emeği bize sunduğun için teşekkürler. Yani yazıların bu piyasada “pazarlıksız alınan kaliteli mallar” statüsünde :))

    Teknoloji ile alakalı bölümlerden mezun olan gençler var ve ne yapacaklarını nereden başlayacaklarını bilemiyorlar genelde. Bilenler kısmında zaten sorun yok. Bunlara da yol gösterme açısından “Nereden Başlamalı?” sorusuna cevap niteliğinde bir şeyler de olsa daha bir tadından yenmez yazınız. Ya da bazı kurs tavsiyeleri vs gibi.

    Ömrünüz bereketli olsun…

  • Sky City ile ilgili not bana iki önemli kitabı hatırlattı. İkisinin de adı aynı; “Gökdelen”. Birinin yazarı Tahsin Yücel, diğerininki ise J.G. Ballard. İkisini de tavsiye ederim. Gökdelenlerin içindeki ve dışındaki insanlara dair iki güzel edebiyat metnidir. Ballard, Sky City’i öngörmüş gibi yazmış 70’lerde. Bir gökdelen ahalisinin hikayesi ilginç yerlere doğru gidiyor. Yücel ise o gökdelenler her yeri kapladığında neler olabileceğini çok güzel anlatmış.

  • amirim, hemen hemen her özette bir TED videosu paylaşıyorsunuz. Benim merak ettiğim; “Amerika’da marketing ürünü diye dalga geçiliyor siz sırf yabancı diye baştacı ediyorsunuz” eleştirileri hakkında ne düşündüğünüz?

  • Elinize sağlık.

    Yalnız kategorileri sekmeli değil de yine düz yazı gibi yapsanız olmaz mı acaba? Bu şekilde Pocket diğer sekmeleri kaydedemiyor da.

  • Serdar bey, youtube videolarındaki “daha sonra izle” butonları çıkmıyor. İnsiyatifinizdeyse geri koyulmasını rica ederim. Saygılarımla,

  • amirim indiegogo ya da kickstarter kitle fonlama sitelerinde 75 dolar üstü ürünlerin elinize nasıl ulaştığı konusunda biraz bilgi verebilir misiniz, gümrük, vergi vs problemleri yaşanıyor mu?

  • Merhaba Serdar Bey,

    Özellikle “Haftanın Özeti” serilerinden sonra blog içi arama özelliğini daha etkin bir hale getirmeyi düşünüyor musunuz?

    Bazı konuları pocket, evernote ‘a atsam bile, bazı konuları burada okuduğumu hatırayıp, tekrar gözatmak istediğim sadece keyword ile bulmak imkansız hale geliyor.

    Bu konuda kısa vadede bir çalışma yapmayı düşünüyor musunuz?

    Yazılarınız ve paylaşımlarınız için çok teşekkür ederim.

  • amirim uzun bir aradan beri foodspotiing e takılmıyorsun. Halbuki oradan kopya çekip hava yapıyordum.

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz:

e-Bülten Aboneliği