Uzak Asya’dan: Malezya’dan başarılı kadın girişimciler

Yaklaşık bir buçuk yıldır Uzak Asya ülkelerinde dijital göçebe hayatı yaşayan Zeynep Gabralı, bölge ülkelerindeki girişimcilik dünyası ve iş yapış şekilleriyle ilgili izlenimleriyle bizlerle olacak. Tabii dijital göçebeliğin iyi ve kötü taraflarına dair tecrübelerini de paylaşacak. Evet, Uzak Doğu yerine Uzak Asya tanımlamasını kullandık.

Önceki yıllara nazaran teknoloji dünyasında ve startup ekosisteminde kadın çalışanların sayısı hızla artıyor. Geleneksel rollerinin dışına çıkan kadınlar iş dünyasında başarılarıyla kendilerinden söz ettiriyorlar. Umarım yakın zamanda sayımız daha çok artar.

8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nün anlam ve önemine ithafen Malezya’da başarılı kadın girişimciler ve girişimlerini inceleyelim.

Tan Hooi Ling / Grab Car Kurucu Ortağı

Grab Car Güney Asya kökenli bir akıllı araç paylaşım uygulaması. Tan Hooi Ling, 2011 yılında Harvard Business School’da okurken sınıf arkadaşı Anthony Tan ile birlikte okullarında düzenlenen girişim yarışmasına girmeye karar veriyor. Girdikleri bu yarışmanın sonucunda Grab yani Malezya’da ilk bilinen adıyla MyTeksi doğuyor. 

Kurucularının Malezyalı olması nedeniyle 2012 yılında ilk kez ülke pazarına açılan ve akıllı yerel işletme stratejisi benimsenerek tasarlanan Grab Car şu an Asya’da araç paylaşım uygulamaları arasında en büyük oyunculardan biri. 65 şehir ve 7 ülkede faaliyet gösteren şirketin operasyonu Kuala Lumpur ve Singapur merkez ofislerinden yönetiliyor. 

Geçtiğimiz haftalarda basında yer alan haberlere göre Uber, Güneydoğu Asya operasyonunu Grab’e satacağını duyurdu. Bu satışla birlikte Grab, Uber ile ortak olacak. Açıkçası uzun süredir bu coğrafyada yaşayan biri olarak ben de Uber’den ziyade Grab kullanıyorum. Uber’in trafik yoğunluğuna göre pahalı fiyat vermesine karşılık, Grab’in sadece mesafe aralığı bazında ücretlendirme yapması kullanıcılar tarafından tercih edilmesine neden oluyor.

Cheryl Yeoh / (MaGIC) Kurucu CEO’su

Çin kökenli Malezyalı Cheryl Yeoh teknoloji girişimcisi, konuşmacı ve melek yatırımcı. Malezya devlet bursu ile Amerika’nın saygın üniversitelerden olan Cornell Üniversitesi’nde eğitim alan Yeoh, Malezyalı girişimlerin dünyaya duyurulmasında önemli bir role sahip.

Nisan 2014’te Malezya Başbakanı Najib Razak ve ABD Başkanı Barack Obama tarafından başlatılan Malezya ASEAN projesi kapsamında kurulan “Malezya Küresel İnovasyon ve Yaratıcılık Merkezi” (MaGIC) ise girişimlerin uluslararası alanda finans desteği almasını sağlayan bir oluşum. 

Cheryl Yeoh, Kurucu CEO seçildiği bu merkezin 2 yıl gibi kısa bir sürede hayata geçmesi ve globale açılması alanında ciddi çalışmalar gerçekleştirdi. 2016 yılında MaGIC’teki görevinden ayrılan Yeoh, şimdilerde Amerika’da kendi girişimleri üzerinde çalışıyor.

2017 yılında 500 Startup’ın kurucu ortağı Dave McClure tarafından tacize uğrayan Yeoh, Silikon Vadisi’nde kadınlara taciz konusunu içeren video serisiyle birçok medya kanalında yer aldı. LinkedIn’in önerdiği en etkili girişimciler listesinde yer alan dört Güney Asyalı girişimciden biri olan Yeoh, Mashable tarafından hazırlanan “44 Kadın Girişimci’’ listesinde de yer aldı.

Ai Ching Goh / Piktochart Kurucusu

Kullanıcılara tematik şablonlar sunarak infografik ve grafikler oluşturmalarını sağlayan web tabanlı uygulama Piktochart, 2012 yılında hayata geçti. Kendin tasarla stratejisiyle yola çıkan girişim 72 ayda global pazara açıldı. Dünya üzerinde 10 binden fazla şirket ve 5 milyondan fazla kişi tarafından kullanılıyor. 2017 itibarıyla sunum formatı, rapor formatı ve poster oluşturma gibi ürünler geliştirerek derin tasarım bilgisi olmayan kullanıcılara tasarım yapma kolaylığı sağlıyor.

Uzun yıllar P&G medya departmanında çalışan Ai Ching Goh, 2012 yılında “Tech in Asia Startup Asia Singapore Arena” finalistlerinden biri oldu. 2014’te ise MIT Technology Review dergisinin “35 yaşın altındaki 35 yenilikçi’’ listesinde finalist oldu.

Leong Shir Mein / DeliverEat Kurucu Ortağı

Çevrimiçi yemek sipariş sitesi olan DeliverEat 2012 yılında Leong Shir Mein ve Tan Suan Sear tarafından Malezya’da kuruldu. İlk yıllarında Kuzey Malezya’da lokal restoranlarla çalışmaya başlayan DeliverEat, hızla büyüyerek birçok global restoran zincirini bünyesine kattı. Firma geçtiğimiz yıl sonu aldığı yatırım sonrasında diğer Asya ülkelerine açılmayı planlıyor.

İşletme eğitimi alan ve uzun yıllar reklam ajanslarında çalışan Leong Shir Mein; büyüme stratejilerindeki başarı için, dijital mecralarda son kullanıcı kadar restoranları hedeflemek gerektiğini söylüyor. Güney Asya ülkelerindeki restoranlarda yemek teslimatının ciddi bir sorun olduğunu düşünürsek, DeliverEat gibi bir girişimin oldukça hızlı büyüyeceği şüphesiz.

Angelld Quah / Alixco.com CEO’su

İsveç merkezli şirket olan FundedByMe’nin Malezya’daki kayıtlı pazar operatörü olan Alixco, Peer-to-Peer (P2P) Finansmanında, fon fazlası olan kişiler fonlarını fon ihtiyacı olan kişilere online platform aracılığıyla transfer edebilme hizmetini sağlamaktadır. P2P finansman modeli şirketler için genişleme ve sermaye erişimi sağlarken, yatırımcılar için ise portföy çeşitlendirme hizmeti sunuyor.

Dubai’de eğitim alan Angelld Quah Malezya’daki küçük ve orta ölçekli işletmelerin rekabet gücünü artırmak için uzun yıllardır gayretle çalışıyor; geleneksel işletmeleri dijitalleştirerek Malezya’nın önde gelen neo-pazarlama çözüm sağlayıcısı olmayı hedefliyor. Kendisi FinTech alanında Malezya’da bilinen başarılı girişimcilerden biri.

Mei Tan / Asia Green Group CEO’su

Tasarım kökenli bir girişimci Mei Tan eş zamanlı olarak iki şirketi yönetiyor. Florida’da bulunan Ringling College’da Sanat ve Tasarım eğitim alan, sonrasında Amerika’da MTV gibi büyük firmalarda çalışan Mei Tan ülkesine dönüp Asia Green Group’un başına geçti. Malezya, Hong Kong, Singapur ve Vietnam’da faaliyet gösteren grup, akıllı kentleşme kapsamında yeşil ve doğa odaklı yaşam alanı üreten bir şirket. Aynı zamanda kendi girişimi olan Scoopoint ortak çalışma ofisini 2017 yılında hayata geçirdi. Ortak çalışma alanının yanı sıra yaratıcı girişimciler için inkübatör ve kuluçka programları oluşturarak, başarılı girişimlerin yatırım almasını sağlıyor. 2017 yılında “En Başarılı CEO” ödülünü alan Mei Tan, özellikle genç girişimcilerin ilham aldığı bir isim.

Yukarıda yer alan isimlerin bir kısmını düzenlediğimiz Startup Grind etkinliklerinde dinleme, bir kısmıyla da birebir tanışma fırsatım oldu. Hepsi farklı alanlarda uzman olsa da ortak noktaları var: İşlerini tutkuyla yapıp, asla vazgeçmiyorlar. Bu da insanlara ilham veren kısmı oluyor. Tüm emekçi kadınların 8 Mart Dünya Kadınlar Günü Kutlu olsun.

Yazar hakkında: Zeynep Gabralı, Uzun yıllar Türkiye ve Amerika’da kurumsal firmalar ve startup’larla iş geliştirme ve dijital pazarlama alanlarında strateji hizmeti verdikten sonra Asya’ya taşındı. Yaklaşık bir buçuk yıldır Asya ülkelerinde startup’lara iş geliştirme ve dijital pazarlama alanlarında danışmanlık hizmeti veriyor.