Küba, komünizmden sosyalizme geçişe hazırlanıyor

Küba’da yönetimi 86 yaşında bırakan Raúl Castro, gelecekte seçilecek başkanların göreve başlamadan önce 60 yaşını geçmemiş olmasını gerektiren yeni bir anayasa değişikliği öneriyor. Cumartesi günü parlamento tarafından tartışılan reform ayrıca ‘komünizm‘ kelimesinin anayasadan çıkarılmasını ve eşcinsel evliliğin önünün açılmasını öngörüyor.

Yeni önerilen anayasa Küba’nın sosyalist sisteminin değiştirilemeyeceğini, Komünist Parti‘nin tek yasal siyasi parti olduğunu ve ülkenin çalışmalarında öncü kuvvet rolü oynadığını yeniden ifade ediyor. Raúl Castro ve 2016’da vefat eden kardeşi Fidel Castro ülkeyi uzun yıllar boyunca yönetmişti. Miguel Diaz-Canel (58) ise Nisan ayında Raúl Castro’nun yerine geçti. Castro sık sık, yönetimde bir nesil değişikliğine ihtiyaç olduğunu ve gelecekteki başkanlara dönem sınırı konması gerektiğini söylüyordu.

Fidel Castro Küba’yı 1959’dan 2006’ya kadar yönetmişti. Daha sonra hastalığı sebebiyle görevi kardeşine devretmişti. Halen Komünist Parti’nin başındaki görevine devam eden Raúl Castro, anayasa değişikliğini öneren komisyonun da başkanlığını yapıyor. Değişiklikler gerçekleşirse bir diğer başkanın bu kadar uzun süre ülkenin başında kalmasının önüne geçilmiş olacak.

Güçler ayrılığı

Yeni tasarıya göre başkanlar en fazla iki dönem boyunca görev yapabilecek ve ilk dönem başlamadan önce 60 yaşını doldurmamış olmaları gerekecek. Yeni sistem ayrıca devlet yönetiminde güçler ayrılığını da getiriyor. Tasarıda başkanın, başkan yardımcısının ve başbakanın yetkileri hakkında yazılanlar Diaz-Canel’in hangi yetkilere sahip olacağı konusunda tartışmaya sebep oldu.

Konu oldukça hassas ve Danıştay Başkanı Homero Acosta parlamentoda yeni başkanın sadece göstermelik bir makama sahip olmayacağını, başbakanı aday göstermek gibi gerçek yetkileri bulunacağını ifade etti.

Yine de başkan Bakanlar Kurulu’nun başında olmayacak. Bakanlar Kurulu’na başbakan önderlik edecek. Geçmişte devlet başkanı tarafından yönetilen Danıştay da artık ayrı bir kurum olacak. Başbakan ise parlamentonun ve Danıştay’ın başında olacak. Bu kişinin çok güçlü bir figür olacağı ifade ediliyor.

Değişiklik teklifi olduğu gibi kabul edilirse, çoğu ülkede Yargıtay’a verilen anayasayı yorumlama yetkisi de Meclis’e verilecek.

Eşcinsel evlilik

Devletin resmi sitesi Cumartesi günü yeni anayasanın evliliği “iki insanın, cinsiyet ayrımı gözetmeksizin, anlaşarak birleşmesi” olarak tanımladığını belirtti. Bu ülkede LGBTI gruplarının ve Havana’da bir cinsel eğitim merkezinin yöneticiliğini yapan, Raúl Castro’nun kızı Mariela’nın bir talebiydi.

Acosta anayasanın dilinin esnek olması gerektiğini ve bu değişikliklerin uygulanması için bazı kanunların değiştirilmesi gerektiğini vurguladı.

Anayasa tasarısının diğer yönleri ise çok şaşırtıcı değildi. Başkan yine parlamento tarafından seçilecek. (Birçok Küba vatandaşı başkanın halk oylamasıyla seçilmesini istiyordu.) Yeni anayasa özel mülkü tanıyacak ancak temel üretim araçlarının halkın sosyalist mülkiyetinde olması durumu devam edecek. Aynı şekilde merkezi planlama da anayasanın bir parçası olacak.

Anayasa tasarısı meclis tarafından onaylanması durumunda referanduma sunulacak.

Kaynak: Miami Herald