Kitabı kapağından ‘çözen’ yapay zeka

Kitap kapaklarına bakarak kitabın türünü tespit edebilmek için eğitilen yapay zeka bu konuda yüzde 40 oranında başarılı oldu.

Haber Özeti

Tam Sürüm

İngilizlerin, dış görünüşün aldatıcı olabileceğine dair ünlü bir sözü vardır: “Asla bir kitabı kapağına göre yargılama”. Bu benzetmeli anlatım, insanlar hakkında bir yargıya varırken önemli bir tavsiye olabilir ancak gerçekten kitaplardan söz ediyorsak, kitap kapaklarının içeriği yansıtacak şekilde tasarlandığını göz önünde bulundurmak gerekiyor.

Japon araştırmacılar Brian Kenji Iwana ve Seiichi Uchida, kitap kapaklarının kitabın içeriği konusunda fikir sahibi olmakta kullanılabileceği düşüncesiyle bir yapay sinir ağını bu amaçla eğitti. Amazon.com üzerinden indirdikleri 137 bin 788 farklı kitap kapağını kullanan bilimciler yapay zekanın, kapağına bakarak kitabın ait olduğu türü ne kadar doğru tespit edebildiğini gözlemledi.

Araştırma yöntemi

Öncelikle kitap kapakları, kitabın türü ile eşleştirildi. Birden fazla türe ait olarak listelenen bazı kitaplarda, Amazon’da listelenen ilk tür seçildi. Böylece tüm kapaklar, 20 farklı kategoriye ayrıldı.

Araştırmacılar kitap kapaklarının yüzde 80’ini bilgisayarı eğitmek için kullandı. Bilgisayar kitapların türleri ve kapakları arasındaki ilişkiyi inceledi. Daha sonra kalan yüzde 20’nin yarısı sistemi doğrulamak için, diğer yarısı ise bilgisayarı test etmek için kullanıldı. Bilgisayar 13 bin 700 civarı kitap kapağının yüzde 40’ının hangi türe ait olduğunu ilk 3 tahmininde bulabildi. Kapakların yüzde 20’sinde ise bilgisayar ilk tahmininde başarılı oldu.

Tahminleri inceleyen araştırmacılar bazı ilginç sonuçlara ulaştı. Bazı türleri tahmin etmenin diğerlerine göre daha kolay olduğu görüldü. Örneğin seyahat kitapları ile teknoloji ve bilgisayar konusundaki kitaplar genellikle benzer görseller kullandığı için bunların türünü belirlemek çok daha kolaydı. Ayrıca kapağında yiyecek resmi bulunan yemek kitaplarını kategorize etmek oldukça kolay olurken, kapağında aşçı bulunan kitaplar ise kafa karıştırıcıydı.

book-covers

Anlaşılabilir hatalar

Yapay zeka çoğu otobiyografi kitabını da tarih kitabı zannetti. Ancak bu kitapların Amazon’da listelenen türlerine bakıldığında, ikinci tür olarak tarih seçildiği görüldü. Yani bilgisayarın tamamen yanıldığını söylemek doğru olmaz. Birbirine karıştırılan türler arasında çocuk kitapları ile çizgi romanlar ve tıp kitapları ile bilim kitapları da yer alıyor. Bu kategoriler arasındaki benzerlik göz önünde bulundurulduğunda bu yanlışların da anlaşılabilir olduğunu söyleyebiliriz.

Araştırmada insanların aynı konudaki yeteneği ile bilgisayarın yeteneği karşılaştırılmadı. Bu yüzden bilgisayarın insanlardan daha başarılı olup olmadığını bilemiyoruz. Ancak insanlar daha başarılı olsa bile bilgisayarın bu alanda kendini geliştirerek insanlara üstünlük sağlaması çok zaman almayacaktır.

Bu teknoloji gelecekte kapak tasarımcılarına, türe uygun kapak tasarlama konusunda yardımcı olabilir. Ya da bilgisayar bu işi de kendisi üstlenip tasarımcıların işini elinden alabilir.

Kaynak: Technology Review

Japon araştırmacılar Brian Kenji Iwana ve Seiichi Uchida bilgisayarların kitap kapaklarına bakarak kitabın türünü tespit etme konusunda ne kadar başarılı olduğunu görebilmek için bir çalışma yürüttü. 137 binin üzerinde kitap kapağı ile yapılan çalışmada, yapay sinir ağı kitapların yüzde 40'ının türünü ilk üç tahmininde bildi. Kitapların yüzde 20'sini de ilk tahmininde bilen yapay zeka bu görevin zor ama gerçekleştirilebilir bir görev olduğunu kanıtladı. Gelecekte yapay zekanın kitap tasarımcılarına türe uygun kapak tasarlamakta yardımcı olabileceği ya da kitap kapağı tasarlamakta kullanılabileceği düşünülüyor.

2 Yorum

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz:

e-Bülten Aboneliği