İfade özgürlüğü hakaret yarışına dönüşürken

Yazın herkes kendisini teknolojiden ayırıp bir süre tatil yapmak istiyor. Pek çok uzman yaz döneminde internette fazla vakit geçirmiyor. Bu başıboş ortam da troller için bulunmaz bir fırsata dönüşüyor. Youtube ve Twitter başta olmak üzere pek çok dijital mecrada yorumları işgal eden troller, kullanıcıların tartışmaya katılma hevesini yavaş yavaş kaçırıyor. İnternet kullanıcısı sayısı her geçen gün artsa da yapılan yorumların sayısı azalma gösteriyor.

Küreselleşme ile birlikte neredeyse her ülkenin iç işleri ve ‘gizli’ planları ile ilgili bilgi sahibi olan insanlar kutuplaşmak için adeta fırsat kolluyor. Her türlü içeriğin altında tartışan ve birbirine hakaret eden birilerini bulmak çok kolay. İnternet Hukuku Profesörü Jonathan Zittrain bu durumu şu şekilde özetliyor: “Troller interneti, ‘provokasyon oyununu’ oynayabilecekleri bir mecra olarak görüyor. İstedikleri tepkiyi aldıktan sonra daha fazla provokasyon yapıyorlar ve bu kısır döngü Godwin kanununa göre eninde sonunda bir tarafın diğerini Hitler’e ya da Nazilere benzetmesine yol açıyor. Bu tartışmalar bazen gerçek hayatta şiddet uygulamaya kadar varabiliyor.”

“Troller interneti bitirdi”

Time dergisi, trollerin interneti mahvettiğini düşünüyor. Bu iddia belki çok abartılı olabilir ancak haklılık payı da yok değil. Twitter’ın nasıl ifade özgürlüğü ile sözlü tacizlerin sansürlenmesi arasında kaldığını daha önce de haberleştirmiştik. Geçmişte televizyon programları ve gazetelerin, vatandaşların yorumlarına yer vererek sağladığı iki taraflı iletişimin kontrolü bugün sosyal medyanın eline geçmiş durumda. Sosyal medya siteleri ise bu kontrol gücünün nasıl kullanması gerektiği konusunda kararsız.

Twitter’ın tacize bile göz yuman aşırı özgürlükçü tavrının tam tersine Facebook özellikle müstehcen içerik konusunda takındığı koruyucu tavırla biliniyor. Öyle ki geçtiğimiz günlerde Rönesans sanatçısı Holbein tarafından çizilen bir insan eli resmini ‘topluluk standartlarına uygun olmadığı’ gerekçesiyle kullanımdan kaldırdı. Şirket daha sonra bu durumun insan hatasından kaynaklandığını ifade etti. Yani Facebook’ta çalışan birisi bir el resmine baktı ve bunun uygunsuz olduğunu düşünerek yayından kaldırdı.

Gelirler de internete kaydı

Sosyal medyanın ele geçirdiği alanlar kullanıcı yorumlarıyla sınırlı değil. Daha önce klasik medya kuruluşlarının elinde bulunan reklam gelirleri de bugün sosyal medya şirketleri tarafından elde ediliyor. Bu iki durum arasında da bir ilişki olması kaçınılmaz. Daha fazla kullanıcı yorumu daha fazla popülerlik demek. Daha fazla popülerlik de daha fazla reklam gelirini beraberinde getiriyor. Bu sebeple sosyal mecralar trollere yeterince yaptırım uygulayamıyor. Hatta itiraf etmek istemeseler de tartışma başlatan trollerin kendilerine daha fazla para kazandırdığının da farkındalar.

Kaliteli olunca trollük bile güzel

Trollük sadece yorumla da kalmıyor. Her geçen gün daha fazla trol internet kullanıcılarının naifliğine gülebilmek için içerik üretiyor. Reklam ajansları bile orijinal içerik görünümlü reklamlarıyla bir nevi okuyucuları trollüyor. İçerikler bazen gizli reklam olabilir ama bazen de reklamlar sıradan içeriklerden çok daha başarılı olabiliyor. İçerik mi dersiniz, reklam mı yoksa müzik endüstrisini trollemek mi orası size kalmış; ama yönetmen Spike Jonze, Fransız giyim firması Kenzo için pek çok müzik videosundan daha etkileyici bir video hazırladı.

Kaynak: Medium, Trouble Stories