Haftanın Özeti: 31

Bilim / Teknoloji / Yazılım / Donanım

• Experts Exchange sitesi bilişim alanında kapasite olarak nerden nereye geldiğimizi güzel bir infografikle özetlemiş. Bir kesitini paylaşıyorum (Büyük hali için görsele tıkayın).

• Peki teknoloji kullanımı konusunda Küba’da durum ne, merak ettiniz mi? Özetle biraz karışık. Üstelik hiç de dert etmiyorlar.
• NASA, Güneş sisteminin en görkemli üyesi Jüpiter’in uydusu Europa’yı keşfe çıkacak araç için ön hazırlıklara başladı. Ay büyüklüğündeki Europa, yapısı itibariyle dünya dışı yaşam olma ihtimali en yüksek uydu olarak kabul ediliyor.

• Bir eski sunumumda da değindiğim gibi ABD’deki teknoloji girişimlerinin büyük bölümünü bünyesinde toplayan Silikon Vadisi o kadar kendine has bir oluşum ki ABD’nin kendisi dahi bir emsalini kurmayı başaramadı. Yine de hemen her ülkenin hayalinde bir tanesine sahip olmak var. Fransa da bunlardan biri. Onlarca yıllık çalışmanın ardından Eylül ayında hizmete girecek Paris-Saclay Üniversitesi 19 fakültesiyle Fransız Silikon Vadisi’ni yaratmaya aday (bilmeyenlere not: pek bahsi geçmese de Silikon Vadisi’ne can veren civarındaki eğitim kurumlarıdır).
• Lenovo bu hafta Tech World etkinliği kapsamında gördüğüm en aptalca ürünlerden birini tanıttı: ruh halini yansıtan ayakkabı.

• Her elektronik fotoğraf ve video (eğer ayarlardan kapatmadıysanız) çekildiği cihaz, cihazın o anki ayarları ve çekimin yapıldığı yer hakkında detaylı bilgiler içeriyor. EXIF adı verilen bu bilgiler normalde görünmemekle birlikte herkesin istediği an ulaşabileceği şekilde açık. Photo Find adlı bir iOS uygulaması sizi fotoğrafların çekildiği yere götürüyor. İlginç (biraz da ürpertici).
• MIT Üniversitesi robotların takım halinde daha başarılı çalışabilmesini sağlayan bir algoritma geliştirdi. Hayranlık ve endişe arasında gidip geldiğimiz gelişmelerden biri daha. Mutlaka izleyin.

• Sadece MIT’den oluşan haberlerle bir özet de yapmak mümkün ama bu hafta 2 taneyle yetinelim. Üniversitenin yoğun şekilde üstünde çalıştığı robotlarla ilgili bir diğer önemli gelişmeyse engellerden atlayabilen çita robotlar oldu. Saatte 8 km hızda koşu bandından yüzde 70, normal sahada ise yüzde 90 başarı payına sahipler. Bunun ne kadar kusursuz bir mühendislik gerektirdiğini izleyince daha iyi anlayabiliyoruz.

• Bu da yeterli gelmediyse kendi kendini onaran robotlarla tanıştırayım sizi. Hasar aldığında bunu hisseden ve eski işlevine kavuşmak için yöntemler düşünen yapay zekalı ‘yaratıklar’. (bu konuyla ilgili bir başka tartışma kendini onaran robotların durdurulamaz bir sürecin başlangıcı olacağını savunuyor ki hiç de mantıksız sayılmaz. Bunları tartışmak için artık çok geç kaldığımızı söyleyenler de yok değil)

• Robot ve yapay zeka bir araya gelince ortaya ilk çıkan sonuç ‘öğrenme’. Bu konuda haklı bir şöhrete sahip Baxter bir yana Berkley Üniversitesi tarafından kişisel kullanıma yönelik geliştirilen ve öğrenme yeteneğine sahip robot BRETT PR2 çocukları seyrederek LEGO ile objeler yapmayı öğrenmiş. Aşağıdaki videoda yapmaya çalıştığı obje için her hamlede 92 bin olasılık hesaplıyor (Diğer videolarını da izleyin derim). Bir tane alayım diyorum ama 280 bin dolarlık fiyatıyla -şimdilik- benim menzilimin dışında.

• Biz yine de makinalara olan güvenimizde toleransı düşük tutalım. Abarttığımız zamanlarda otomotiv güvenliğiyle özdeş Volvo’nun bu hafta kayıtlara geçen otomatik yaya algılama demosu aklımıza gelsin (bu Volvo’nun ilk vukuatı da değil üstelik). Şirket yaptığı açıklamada demoda kullanılan XC90’ın yaya algılama özelliği bulunmadığını, bunun opsiyon olarak sunulduğunu belirtti. Güler misin ağlar mısın?

• En iyisi makinenin hassasiyet ve gücünü insan zihniyle kullanmak gibi görünüyor. Onu da Castrol yapmış. Virtual Drift ile!

https://www.youtube.com/watch?v=WJyG76Izk8M

• DARPA yeni bir tank konsepti üstünde çalışıyor. Daha hızlı, daha öldürücü.

• İsviçreli ilaç devi Novartis, Google tarafından da desteklenen robotik hap konusunda geliştirici firma Rani Therapeutics ile stratejik işbirliğine gittiğini açıkladı. Robotik haplar özellikle diyabet, romatizma, MS gibi sürekli iğne ile ilaç enjeksiyonuna ihtiyaç duyan hastaların hap ile tedavisini mümkün kılıyor.
• Kansere karşı ilk viral terapi uçuk virüsü kullanılarak yapıldı. Dünya genelinde 64 araştırma merkezinde 426 kanser hastası üstünde denenen yöntemde Talimogene Laherparepvec (T-VEC) olarak bilinen uçuk virüsü kanser hücrelerini koruyan ‘zırh’ tabakasını alt etmeyi başardı. En olumlu sonuçlar erken dönem cilt kanserinde alındı.

• Google’ın en büyük yıllık etkinliği I/O bu hafta gerçekleştirildi (video arşivi). Verge 10 dakikalık güzel bir özet çıkarmış. Özetin özeti: Geçen sene piyasaya sürülen 15 yeni telefonun 10’unda yer alan Android işletim sistemi şu an 4 bin farklı cihazda çalışır durumda. Yeni sürümü tanıtılan sistemde Android Pay ismiyle bir mobil ödeme çözümü de bulunuyor. Şeylerin internetini yönetmek adına Brillo adlı yeni bir platform da var. 17 milyon adet Chromecast satan Google bu küçük cihaza özel 20 bin uygulamaya ulaşmış. Google Photos gibi yeni arayollar da cabası (buna bir sonraki kategoride yeniden değineceğim). Şahsen en ilgimi çeken ayrıntılardan biri bellek kartları içine yerleşen Project Vault oldu.

• Google’dan bir de üzücü haber: artık takvim hatırlatma SMS’leri yok :(

• Cep telefonlarımız akıl sağlığımıza iyi geldiğini savunan birileri sonunda çıktı (o kadar kötü bir şeyin bu kadar çılgınca sahiplenilmesi mantıklı olmamalıydı çünkü!). Bu hafta yayınlanan araştırma sonucuna göre özellikle depresyona karşı sosyal paylaşımlar ve görüntülenen içerik pozitif etki yapıyor.

• Mobil cihazların bilgisayarlar karşısında performans açısından boynu bükük kaldığı dönem geride kaldı. Tablet ya da telefonu bilgisayara dönüştürme fikri de buradan besleniyor. Remix adlı bir örneğini geçmiş özetlerde tanıtmıştım ancak Samsung’un konuyla ilgili patent başvurusu bunun çok daha büyük ve yaygın ölçekte karşımıza çıkacağının da ipucunu veriyor.

• Google’ın oyuncaklara yönelik yeni patentiyse “sen konuş, kulağım sende” diyor.

• Sadece bize has olan şeyler parmak izimiz, DNA’mız ya da göz yüzeyimiz değil. Yürüyüşümüz, diş yapımız; hatta parmaklarımızı kullanma şeklimiz dahi bize has. Dijital takipte sınır tanımayan NSA’in hedeflerinden biri de bu olmuş. Akıllı telefon ve tabletlerdeki parmak (ve kalem) hareketlerini takip ederek kimin kullandığını tespit edebilmek için Lockheed Martin ile çalışmışlar.
• Alarm ile uyanmanın hoşa gidebilecek bir hali yok. Sonuçta bedeninizin değil, kurallarına uymak zorunda olduğunuz kişi ve kurumların istediği bir zamanda uyanıyorsunuz (daha doğrusu uyanmak zorunda kalıyorsunuz). SensorWake adlı yeni bir girişim konuyu biraz daha katlanılabilir hale getiriyor. Horoz gibi böğüren bir alarm yerine hoşunuza giden bir kokuyla uyanmak her şeyi değiştirebilir mi dersiniz?

https://www.youtube.com/watch?v=lblN2TMUk1g

• Bilimin yeni hedefi: beyinleri birbirine bağlayabilmek. Zihni bir internete doğru…