‘Faydasız İnsanlar Çağı’

Yazar Yuval Noah Harari yeni kitabında, yapay zekanın gelişimi ile birlikte yakın gelecekte insanların amaçsız ve faydasız hale geleceğini iddia etti.

Kudüs İbrani Üniversitesi öğretim görevlisi Yuval Noah Harari, 2014’te yayınladığı Hayvanlardan Tanrılara Sapiens: İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi adlı kitabında, insanlığın bugüne kadarki gelişimini anlatmıştı. Kitap dünya çapında bir çoksatar olarak büyük bir başarı yakalamıştı. Öyle ki Bill Gates kendine ait blogunda, eşi Melinda’ya kitabı tavsiye ettiğini belirtmişti.

Harari ilk kitabın başarısı üzerine bu kez daha cesur bir adım atarak insanlığın geleceğini tahmin etmeyi amaçladı. Yazarın sonbaharda yayınlanması beklenen kitabı Homo Deus: İnsanlık Geleceğinin Kısa Özeti, gelişen teknolojinin insanlar üzerindeki muhtemel etkilerini ele alıyor. Kitabın en önemli iddialarından biri ise insanların bir süre sonra ‘işe yaramaz’ hale geleceği yönünde.

Robotların işlerimizi elimizden alması yakın

Neredeyse 200 yıldır, Sanayi Devrimi‘nden bu yana insanların işlerini makinelere kaybetmekten korktuğunu ifade eden Harari, bu iddianın artık Yalancı Çoban hikayesine döndüğünü belirtiyor. Ancak yazar, Yalancı Çoban hikayesinin sonunda gerçekten kurdun geldiğini ve koyunları yediğini belirtiyor. Yani bugüne kadar gerçekleşmeyen makinelerin işlerimizi elimizden alacağı iddiası yakın zamanda gerçekleşebilir ve biz geçmiş tecrübelerimiz sebebiyle bu durumu ciddiye almayabiliriz.

Harari’ye göre insanların iki farklı yeteneği bulunuyor: fiziksel ve bilişsel. Sanayi Devrimi ile birlikte insanların fiziksel yeteneğine çok ihtiyaç kalmadı. Kas gücü gerektiren pek çok iş artık makineler kullanılarak çok daha kolay bir şekilde yapılabiliyor. Bu sebeple insanlar, kendilerini makinelerden ayıran alana, bilişsel yeteneklerini sivriltmeye yöneldiler. Ancak bu durumun sonucunda insanlık yapay zekayı geliştirdi. Şimdilik çok yeni bir teknoloji olan yapay zeka, başarabildiği işlerle şimdiden bazı iş kollarını tehdit etmeye başladı.

Yapay zekaya ayak uyduramayacağız

Daha önce yayınladığımız haberlerde yapay zekanın öğretmenleri, avukatları hatta bilim adamlarını işsiz bırakabileceğini ifade etmiştik. Harari’ye göre bu gelişmeler çok hızlı gerçekleşecek ve bugünün çocukları, büyüdüklerinde bu gelişmelerden etkilenecek. Çocukların 20 yaşında üniversitede öğrendiği her şey 40 yaşında geçerliliğini yitirmiş olacak. Bu süreç sonucunda işe yaramaz bir insan sınıfı ortaya çıkacak.

Yazara göre bu ‘işe yaramazlık’ tanımı manevi olarak algılanmamalı. İşe yaramaktan kasıt gerçekten bir iş yapmak için insanlara gereksinim duyulması. Bu işler robotlar tarafından yapıldığında insanları bekleyen en büyük tehlikenin amaçsızlık olduğunu belirten Harari, insanların sabah yataktan kalkmak için bir sebep bulamamasının herkesi bir boşluğa iteceğini ve bu boşluğun ilaçlar ve sanal gerçeklik kullanılarak giderilmeye çalışılacağını öngörüyor.

Harari bu durumun yeterince ciddiye alınmadığını ve sadece bilimcilerin bu konu ile ilgilendiğini belirterek “Bilimciler ve özel kuruluşlar teknik bilgilere ve mühendislik yeteneklerine sahip ancak gerekli müdahaleleri yapabilmek için lazım olan vizyona ve insanoğlunun geleceğine karar verme hakkına sahip değiller. Politikacıların bu konuda adım atması gerekli” şeklinde konuştu.



7 yanıt

  1. Riko Yucel avatarı
    Riko Yucel

    “Hayvanlardan Tanrılara Sapiens” kitabını bayılarak okumuştum. Harari “Bunca yıllık insanlık tarihinde kıyamet bize denk geliyor” demiş. Ama insanlık çalışmak için her türlü bir çıkış yolu bulur gibi geliyor. Sonuçta sanayi devrimden sonra da iş gücüne artık gereksinim azalacak ve insan daha az çalışacak diye düşünülürken gereksiz bir sürü iş bulup çalışma saatlerini arttırdık ve onları yapıyoruz.

    1. ilker ilgen avatarı

      Riko Yücel yalnız bu sefer biraz farklı.

      Sanayi devrimi ile artan nufusun bu sanayide görev alması sağlandı. Nufus sanayiden daha hızlı artsaydı ya da arada yaşanılan savaşlar olmasaydı durum farklı olabilirdi.

      Türkiye gibi yarı sanayi ( Montaj, yarı mammülden üretim) yarı tarım ( ithal tohum, ilaç ve gübre ) ekonomisine bağlı ülkelerde fakirlik hızla arttı. Ailem gibi orta direk denilen insanlar artık fakirlik sınırı ile açlık sınırı arasına girdi.Dünya da hıda fiyatları düşerken bizde şuan elmanın kilosu 5 lira. Bu elma tarım ilaçları deposu.

      Bundan sonra yaşanacak yapay zekaya bağlı gelişimler ile yönetsel, ekonomik ve eğitim sistemi gelişmiş devletler önlem alsalar bile durum çok iç açıcı değilken bizim gibi okuduğunu anlamaktan aciz insan topluluklarının yaşadığı ülkelerin durumu çok daha vahim.

      Bugün Çin 2020 yılı itibari ile 1.5 milyondan fazla nano teknoloji uzmanı yetiştirmiş olacak. Bu dünya da ki uzman sayısının %95′ ine eşit.Kalanı ABD ve Avrupa da. Biz ?

      Türkiye’ nin Wiki deki üretim kaynakları.
      Textiles, food processing, autos, electronics, tourism, mining (coal, chromate, copper, boron), steel, petroleum, construction, lumber, paper
      Buda İsrailin Wiki üretim kaynakları
      high technology products, telecommunications equipment, military equipment, pharmaceuticals, mechanical machinery and machinery based equipment, cut diamonds and jewelry, agricultural products and foodstuffs, chemicals, textiles and apparel.[7]

      Topraklarımız dahi kirli. Bitki floramız hızla bozuluyor. Denizlerimizde balık bitti. Ormanları yağmalayıp su kaynaklarımızı kirletilmesine bile ses çıkartmayan bir gruhun duble yollar da alman japon arabasıyla üzerinde giderken, kendi vergisi ile yapıldığı halde amerikan dolarına endekslenen tarife ile üzerinden geçebileceği köprü ile gururduyan bu insanlar ile hiçbir şekilde bir çıkış yolu bulunamaz.

      Şimdi bu çıkış yolu tıkalı bir ülkenin ( devletten bahsetmiyorum biz devlet değiliz artık) böyle dertlerinin olmasına daha çok var. O yüzden ben rahatım:))

  2. Rikoya cevap :d avatarı
    Rikoya cevap :d

    O işler kas gücü gerektirmeyen zihinsel işlerdi. Şimdi onlar da elinden alınınca ne iş yapabilirsin? geriye yaratıcılık kalıyor. Herkes ressam şarkıcı olamayacağına göre işsiziz gardaş. Blog yazarı felan olmak tutabilir ben ordan yürüyeceğim sanırım

    1. Vatikan Müftüsü avatarı
      Vatikan Müftüsü

      ai sanat da yapıyor :(

  3. Alparslan avatarı
    Alparslan

    İlker İlgen, çok güzel bir açıklama yapmış. Okuyan, araştıran, sorgulayan ve düşünen insanların ortak çıkarımlarını anlatmışsınız. Söylediklerinize katılıyorum. Üstüne yazacak birşey bırakmamışsınız. “Aklın yolu birdir.”

  4. Ali Kerem avatarı
    Ali Kerem

    İlker İlgen, sizin düşüncenizde Türkiye’nin az bir kısmı birleşecektir ama bu kısım ne yazık ki yönetici kısım olmadığı için elimizden bir şey gelmeyeektir ne yazık ki…

  5. […] bilinen tarihçi Yuval Noah Harari’ye göre insanların iki temel becerisi bulunuyor: fiziksel ve bilişsel beceri. İstihdam yaratılırken de bu iki beceri temel alınıyor. Sanayi devriminde otomasyon sayesinde […]

Yorumunuz: