Daha çevreci yapılaşmanın yapı taşı: İdrar

Cape Town Üniversitesinden araştırmacı Suzanne Lambert idrar kullanarak, oda sıcaklığında katılaşan bir inşaat malzemesi üretti. Üretim aşamasında hiçbir atık madde üretilmeyen bu yapı malzemesinin, 1000 derece ateşte pişirilen ve bu süreçte karbondioksit yayılmasına sebep olan tuğlalara alternatif olabileceği düşünülüyor.

İnşaat mühendisliği yüksek lisans öğrencisi Lambert, insan idrarı ve canlı bakterileri kullanarak farklı şekil, boyut ve sertlikte tuğlalar üretti. Lambert “Bu sürecin gerçek hayattaki uygulamalarında çok fazla potansiyel görüyorum. Kullanıma hazır hale gelmesi için sabırsızlanıyorum.” diyor.

Bekledikçe daha güçlü hale geliyor

Mikrobiyal karbonat çökelmesi olarak adlandırılan süreç, Lambert’ın Cape Town Üniversitesindeki denetmeni Dyllon Randall tarafından, deniz kabuklarının oluşma şekline benzetiliyor. İnsan idrarı, gevşek kum ve üreaz enzimi üreten bakteriden oluşan bileşim, tuğla şeklinde bir kalıba yerleştiriliyor. Üreaz, kimyasal reaksiyonu tetikleyerek idrardaki üreyi çözüyor ve kalsiyum karbonat (kireç taşı) üretiyor. Bu işlem tuğlayı katılaştırıyor. Malzeme kalıpta ne kadar çok beklerse o kadar güçlü hale geliyor. Randall bu süreci optimize edebileceklerini söylüyor.

Lambert, daha önce yine Randall ile çalışan İsviçreli öğrenci Jules Henze’nin araştırmasının üzerinde çalışarak bu yöntemi geliştirdi. Testler yine Cape Town Üniversitesinden İnşaat Mühendisliği Öğrencisi Vukheta Mukhari’nin desteği ile yapıldı.

Önceki çalışmalarla karşılaştırıldığında Lambert’in ürünü, tuğla şeklinde üretilen ilk ürün olarak öne çıkıyor. Ayrıca sentetik bileşen yerine insan idrarı kullanması bakımından da bir ilk. Tuğla üretimini tamamen bir geri dönüşüm çabası olarak gören ekip, tuğlaları üretirken oluşan yan ürünlerin de gübre olarak kullanılabileceğini söylüyor. Üretim sırasında ortaya çıkan nitrojen ve potasyum gübre üretiminde kullanılıyor. Neticede, kullanılan idrarın tamamı faydalı birer malzemeye dönüşmüş oluyor.

İdrar toplamak ayrı bir problem

Ekibin bir sonraki adımı bu işlemi idrardan kar edebilecek şekilde optimize etmek. Bu çalışmada kullanılan idrar, gübre üreten özel bir pisuvar aracılığıyla elde edildi. Ancak daha fazla idrar toplamak kolay değil çünkü herkes bu pisuvarları kullanmıyor. Neyse ki aynı üniversiteden bir başka ekip de idrar toplama ve taşıma işleminin lojistiğine dair çalışmalar yürütüyor.

Dünya genelinde mühendisler üretilen tuğlalardan ziyade büyütülen tuğlalara yöneldi. Burada amaç inşaat sektörünün karbon ayak izini azaltmak. MoMA PS1 galerisinde 2014’te sergilenen kuleler, mısır saplarından ve mantarlardan üretilen tuğlalarla inşa edilmişti. Mantar miselyumu bu alanda en çok kullanılan biyo-malzemelerden biri. Seul Mimarlık ve Kentleşme Bienali’nde sergilenen MycoTree ya da Hindistan’daki Shell Miselyum çadırı gibi deneysel yapılar da bu kullanımın bazı örnekleri.

Kaynak: Dezeen