“Çocuklara grafik okumayı öğretin”

Günümüzde sosyal medyada ya da geleneksel medyada yalan haberlerle karşılaşma ihtimalimiz oldukça yüksek. Bu durum güvenilir bilgiler edinmemizi önlüyor. Güvenilir kaynakları takip etmeye çalıştığımızda ise bize sunulan verileri her zaman anlayamayabiliyoruz. Uzman olmadığımız konularda okuduğumuz metinler bazen fazla soyut kalabiliyor. Bunun için konunun uzmanları, farklı veri görselleştirme araçları kullanarak bize konuyu daha detaylı olarak anlatmaya çalışıyor.

Uluslararası bir ekip bir araya geldi

Veri görselleştirmenin en etkili yöntemlerinden biri grafikler. Çocukluğumuzdan beri çember grafikler, çizgi grafikler ya da çubuk grafikler görmeye alışkınız. Peki her gördüğümüz grafiği olması gerektiği gibi okuyabiliyor muyuz? NASA’da çalışan veri görselleştirme uzmanı Başak Alper, Microsoft Research’ten Nathalie Henry Riche, INRIA’dan Fanny Chevalier, Birleşmiş Milletlerden Jeremy Boy ve Koç Üniversitesinden Metin Sezgin bu sorunun yanıtını aramak için bir araştırma yürüttü.

ABD, Fransa ve Türkiye’den okul öncesi ile 4. sınıf arasındaki çocukların ders kitaplarını inceleyen araştırmacılar 1500 sayfada toplam 2 bin 600 görselle karşılaştı. Bu görseller çember grafik ya da çizgi grafik olmasa da sekiz rakamını anlatmak için sekiz tane ineğin yan yana durduğu bir görsel gibi, soyut bir konuyu somutlaştırmaya yönelik görsellerdi. Çubuk grafik gibi daha karmaşık görsellerin ise 2. ya da 3. sınıf kitaplarında çocukların karşısına ilk kez çıktığı görüldü.

Uzmanlar çocukların okul sıralarında grafik okumayı öğrenmesinin gelecekte hem çalışacakları alanda hem de genel konular hakkında bilgi edinebilmeleri için önemli olduğunu söylüyor. Verinin her geçen gün daha önemli bir hale geldiği düşünüldüğünde, veri okuyabilmek gelecekte en çok ihtiyaç duyulacak yeteneklerden birisi.

Çocuklara grafikleri tablet uygulaması öğretecek

Çocuklara grafik okumayı öğretebilmek için ekip bir tablet uygulaması geliştirdi. C’est la Vis adlı uygulama, çocuklara önce benzer nesneleri bir arada gruplamayı daha sonra bunları üst üste koyarak kolayca karşılaştırmayı öğretiyor. Aşağıdaki görsellerde farklı renkteki balıklar önce bir arada gruplanmış şekilde gösteriliyor. Daha sonra balık görselleri üst üste dizilerek kolay karşılaştırılması sağlanıyor. Son olarak balık görseli tamamen ortadan kaldırılarak her bir balık türü sadece çubuk grafikteki bir renkle temsil ediliyor. Uygulamayı buradan görüntüleyebilirsiniz.

Bazı çocuklar grafikleri ders kitaplarında gördüklerinde anlayabiliyor ama önemli bir kısmı, ayrıca eğitim verilmediği taktirde, grafikteki verileri nasıl okuyacağını bilemiyor. Ekip bu eğitimin önemine dikkat çekiyor ve C’est la Vis uygulaması ile çocukların grafikleri daha iyi öğrenebileceğini düşünüyor. Ancak uygulamanın başarısı konusunda henüz bir deney yapılmış değil. Bu yüzden uygulamanın ne kadar faydalı olduğu bilinmiyor. Ekip ABD’nin Seattle şehrinde, daha önce hiç grafik görmeyen çocuklara uygulamayı gösterdiğinde çocukların uygulama ile ilgilendiğini ve öğretmenlerin de uygulamanın çocuklar için faydalı olduğunu söylediğini belirtiyor. Yine de konu ile ilgili deneyler yapmadan sonuca ulaşmak mümkün değil.

Doğru bilgiye ulaşmak gitgide daha önemli ve daha zor bir hale geliyor. Demokrasilerde halk kendisi için en doğru adaya oy verecekse, öncelikle doğru bilgiler alıyor olması gerek. Bu yüzden görselleştirilmiş verileri okuyabilmek sadece bireyler için değil, toplumun geleceği için de önem arz ediyor.

Kaynak: Quartz