Apple, Facebook’un para karşılığı kullanıcı verisi toplayan uygulamasını engelledi

Facebook yine bir mahremiyet skandalı ile karşımızda. Şirket bu kez sadece kullanıcıları değil Apple’ı da kızdırdı.

Olay şu: Apple, Facebook’un kendileriyle yaptığı anlaşmayı, yayınlanan bir ‘araştırma’ uygulamasıyla bozduğunu belirtiyor. iPhone’lar için hazırlanan bu uygulama, sosyal medya devine kullanıcılar hakkında birçok kişisel veri toplama imkanı sunuyordu. Uygulama Facebook’un kullanıcıların uygulama geçmişini, özel mesajlarını ve konum bilgilerini takip etmesini sağlıyordu. Facebook’un araştırma çalışmaları, 13 yaşındaki kullanıcıları bile hedef alabiliyordu.

Kurallar değişti

Geçtiğimiz yazdan bu yana bu tarz uygulamalar Apple’ın mahremiyet kurallarına uygun değil. Yani Facebook’un bu uygulamayı App Store üzerinden kullanıma sunması yasak. Böyle bir durumda Apple’ın onayı gerekirdi. Ancak Facebook, Apple’dan izin almakla uğraşmamak için Apple’ın ‘Developer Enterprise Program‘ (Geliştirici Kurum Programı) adlı hizmetinden faydalandı. Apple Facebook gibi büyük ortaklarına, geliştirilen yeni uygulamaları şirket içinde deneyebilmeleri için böyle bir imkan sunuyor. Böyle durumlarda Facebook gibi şirketlerin çalışanları, uygulamaların beta versiyonlarını App Store üzerinden indirip deneyebiliyor. Bu uygulamalar şirket dışındaki kişilerin erişimine kapalı oluyor.

Apple bu uygulamaları inceleyip onaylamıyor çünkü bu uygulamaların sadece uygulamayı geliştiren şirketin çalışanları tarafından kullanılması bekleniyor.

Ama Facebook bu programı, kendi çalışanı olmayan kişilere, ayda 20 Dolar’a varan ödemeler yaparak kullandırdı. Bu kullanıcılar ‘araştırma’ uygulamasını indirip telefonlarına yükledi ve kişisel bilgilerini Facebook’la paylaşmak için aylık ödeme aldı.

“Kurallara uymayanın sertifikaları iptal edilir”

Apple Halkla İlişkiler Departmanı’ndan yapılan bir açıklamada “Geliştirici Kurum Programımız sadece uygulamaların bir kurum içinde paylaşımı içindir. Facebook bu programa üyeliğini, veri toplama uygulamasını tüketicilere dağıtmak için kullanıyordu; bu da Apple ile yaptıkları anlaşmanın açıkça ihlali anlamına geliyor. Kurumsal sertifikalarını, uygulamaları tüketicilere dağıtmak için kullanan her kuruluşun sertifikaları iptal edilecektir. Bu durumda da kullanıcılarımızın ve Facebook’un verilerini korumak için böyle yaptık.” denildi.

Yani Apple Facebook’un araştırma uygulamasını dağıtmasına artık izin vermeyecek. Ayrıca açıklamada ‘sertifika’ değil ‘sertifikalar’ denildi. Yani Facebook’un kendi çalışanlarına dağıttığı uygulamalar da bu geliştirici programından çıkarıldı.

“Kullanıcıları gizlice dinlemedik”

Apple’ın açıklamasından hemen önce Facebook da bir açıklama yapmıştı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Bu pazar araştırması programının bazı kilit noktaları görmezden geliniyor. İlk haberlerde belirtilenin aksine bu çalışma hakkında ‘gizli’ hiçbir şey yoktu. Uygulamanın adı bile Facebook Research App (Facebook Araştırma Uygulaması). Uygulamayı kullanan herkesten verilerinin kullanılması için izin alındı; yani kimse casus gibi gözetlenmiyordu. Son olarak, katılımcıların sadece yüzde 5’i 18 yaşından küçüktü ve hepsinin ebeveynlerinden bu programa katılmaları için izin alınmıştı.”

Facebook bu çalışmanın 2016’dan bu yana devam ettiğini ve Apple’ın son kural değişikliklerinin etrafından dolanmak için uygulamada bir değişiklik yapılmadığını belirtti. Ancak açıklamada, uygulamanın şirket dışındaki kişilere dağıtılmasının Apple’ın kurallarıyla uyuşmamasından bahsedilmedi.

Apple ile Facebook’un arası zaten çok iyi değildi ve bu olayla birlikte ipler iyice gerildi. Yine de Apple’ın Facebook, Instagram ya da WhatsApp gibi uygulamaları App Store’dan kaldırması beklenmiyor. Apple belki şirketi başka türlü cezalandırmak isteyebilir.

Bu veriler Facebook’un işine yarıyor

Facebook’un böyle büyük bir risk alarak insanların uygulama kullanım verilerini takip etmeye çalışması aslında sebepsiz değil. Geçmişte Facebook benzer yöntemler kullanarak, kendisine ait olmayan uygulamaların performansını kontrol etmişti. Instagram’a ‘hikayeler’ özelliği geldikten sonra Snapchat’in kullanım oranının düştüğü bu şekilde öğrenilmişti.

Facebook ayrıca geçmişte Onavo adında bir VPN hizmeti de sunmuştu. VPN uygulaması açık olduğu zamanlarda kullanıcıların trafikleri Facebook’a ait sunucular üzerinden iletiliyor böylece Facebook hangi kullanıcının hangi siteye girdiğini ya da hangi uygulamayı kullandığını takip edebiliyordu. Facebook WhatsApp’ı satın almadan önce yaptığı araştırmalarda uygulamanın kullanıcı sayısının hızla arttığını bu şekilde keşfetmişti. Bu yüzden 19 milyar Dolar ödemek zorunda kalsa bile WhatsApp’ı satın almaktan çekinmemişti. Onavo geçtiğimiz yıl güvenlik kurallarına uymadığı gerekçesiyle App Store’dan kaldırıldı. Ancak Android kullanıcıları Onavo’yu hala kullanabiliyor.

Facebook’un geçtiğimiz yıl yaşanan Cambridge Analytica skandalının ardından hala inceleme altında olduğunu belirtmekte yarar var. Şirketin bu araştırma uygulamasının herhangi bir yasal yaptırımı olup olmayacağı henüz bilinmiyor ancak Apple’ın Facebook’u bu yüzden cezalandırması müfettişlerin de dikkatinden kaçmayacaktır.

Kaynak: Recode