Kötü beslenme sigara kadar öldürücü

Çok fazla tuz yemek, yeterince tam tahıl tüketmemek ya da beslenme alışkanlıklarımızda meyve ve sebze tüketiminin yetersizliği ömrümüzden çalıyor olabilir. Geçtiğimiz hafta yayımlanan bir çalışmada araştırmacılar 195 ülkeden, kötü beslenmenin ölüm oranlarına etkisine dair verileri inceledi. Buna göre her yıl 11 milyon insan bazı gıdaları fazla ya da bazılarını az tükettiği için, kötü beslenmeye bağlı rahatsızlıklar sonucu yaşamını yitiriyor.

Araştırmanın baş yazarı Ashkan Afshin dünya genelinde, kötü beslenmenin diğer tüm risk faktörlerine göre daha fazla ölüme yol açtığını belirtti. Toplum sağlığına büyük bir tehdit olan sigara bile kötü beslenme kadar çok ölüme sebep olmuyor.

Dengesiz beslenme en büyük sorun

Afshin sorunun sadece insanların yediklerinden değil yemediklerinden de kaynaklandığını söyledi. Araştırmada 3 milyon kişinin fazla sodyum tükettiği için, üç milyon kişinin yeterince tam tahıl yemediği için ve 2 milyon kişinin de yeterince meyve tüketmediği için öldüğü belirlendi.

Araştırmacılar bu sonuçların, yıllardır uzmanların tekrarladığı “uzun ve sağlıklı bir yaşamın sırrı dengeli beslenmektir” ifadesinin doğruluğunu bir kez daha kanıtladığını söylüyor. Afshin araştırmacıların elde ettikleri beslenme verilerini geçtiğimiz 30 yılda gıda ürünlerinin satış rakamları ve hane halkı giderleri ile karşılaştırarak kötü beslenmenin kalp rahatsızlıkları gibi hastalıkların yol açtığı ölümler üzerindeki etkisini hesaplamaya çalıştığını söylüyor.

Araştırmacılar 2017 yılında kalp damar hastalıklarının beslenme sebepli ölümlerin en büyük sebebi olduğunu belirtti. Bunu kanser ve şeker hastalığı takip ediyor. New York Üniversitesinden Beslenme, Gıda ve Toplum Sağlığı Profesörü Marion Nestle araştırma sonuçlarının kısıtlı verilere ve çıkarımlara dayandığını ama elde edilen sonuçların toplum sağlığı ve tıp yetkililerinin raporları ile uyumlu olduğunu ifade etti. Nestle bitki tabanlı -ama sadece bitkiyle sınırlı olmayan- bir beslenmenin en sağlıklı beslenme çeşidi olduğunun doğrulandığını belirtti.

Akdeniz mutfağı ideal beslenmeye en yakın olanı

Afshin, sağlıklı yağlar ve lifler içeren Akdeniz mutfağı ile beslenen ülkelerin araştırmada en üst sıralarda yer aldığını söyledi. İsrail beslenme sebepli ölümlerde en düşük oranla ilk sırada yer alırken Fransa ve İspanya da sırasıyla ikinci ve üçüncü oldu. Akdeniz mutfağı bol meyve, sebze, kuru yemiş ve zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar içermesiyle en sağlıklı beslenme çeşitlerinden biri olarak görülüyor. Sıralamada ABD 43. olurken, en son sırayı bolca pasta börek tüketmesiyle bilinen Özbekistan aldı. Özbekistan’da her 100 bin kişi başına 891 kişi kötü beslenme sebepli hastalıklardan yaşamını yitiriyor.

Nestle sadece sigara içenlerin (ya da yanında sigara içilenlerin) sigara kaynaklı hastalıklara yakalanma riski olduğunu ama kötü beslenmenin herkes için bir risk olduğunu söyledi.

Araştırmacılar herhangi bir ülkenin her alanda iyi olduğuna dair bir sonuç elde etmedi. Örneğin, listese ilk sırada yer alan İsrail, işlenmiş et tüketiminde listenin son sıralarındaydı. Ancak Afshin elde edilen sonuçların insanları daha sağlıklı beslenmeye, yöneticileri de sağlıklı gıdaların tüketilmesi için yeni politikalar geliştirmeye yönlendireceğini düşünüyor.

Kaynak: Washington Post