Korkutucu hatıralar kalıcı olarak silinebiliyor

İstenmeyen anıları birden unutabilmek ne büyük bir nimet olurdu kim bilir. Bu konuyla ilgili daha önce birçok çalışma yapıldı. Örneğin; Stony Brook Üniversitesi’nden bir ekip, beynin duygusal hafızayla ilişkili doğal mekanizmasını yönlendirmek için bir çalışma gerçekleştirmişti. Bir başka araştırma ise unutmanın en az hatırlamak kadar önemli olduğunu ortaya koymuştu. Nöroloji Uzmanı André Fenton da “unutmanın beyinlerin en önemli işlevi haline geleceğini” söylüyor. Acı veren anıları silmeye yönelik bir teknik üzerinde çalışan Fenton, insan beyni hakkında bilinenlerin bir buzdağının sadece görünen kısmı olduğunu ve gidilecek önemli mesafe bulunduğunu da kaydediyor.

Korkuyla ilgili hatıraları silme metotları üzerinde çalışan araştırmacılar, Sil Baştan filminin yakında gerçek olabileceğinin sinyallerini veriyor. Fareler üzerinde yapılan en son çalışma, neden bazı seslerin ürkütücü hatıraları harekete geçirdiğini ortaya koyuyor ve bu tür hatıraların beyinden nasıl silineceğine dair yeni bir yaklaşım sunuyor.

Araştırmacılar, bazı hatıraları hiç değiştirmeden bazı hatıraların zayıflatılabileceğini, bazılarının güçlendirilebileceğini söylüyor. Bunun bilişsel zayıflama problemi veya travma sonrası stres bozukluğu yaşayanlar için faydalı olabileceği belirtildi. Kaliforniya Üniversitesi’nde yapılan araştırmanın eş yazarı Jun-Hyeong Cho, “Günlük hayatımız için faydalı olabilen korku hatıralarını koruyarak, belirli patolojik korku hatıralarını zayıflatmak için de aynı yaklaşımı uygulayabiliriz.” dedi.

Araştırmanın ilk kısmında farelere hem çok tiz hem de çok pes sesler dinletildi. Tiz ses dinletilirken aynı zamanda küçük bir elektrik şoku verildi. Daha sonra tiz ses normal şekilde verilirken, farelerin korktuğu gözlemlendi. Öte yandan pes ses verildiğinde böyle bir korku gözlemlenmedi.

Ekip daha sonra, farelerin beynindeki tiz ve pes ses yolları arasındaki farklara bakarak elektrik şoku verilen farelerin tiz ses yollarının daha güçlü hale geldiğini, elektrik şoku verilmeyenlerde değişim olmadığını fark etti. Elektrik şoku verilmeden tiz sese maruz bırakılan farelerin korkularının geçtiği gözlemlendi.

Optogenetik ile mümkün hale geldi

Cho, korku ortadan kaybolsa da farenin beynindeki tiz ses yolunun güçlü kaldığını söyledi. Cho, “Korkunun ortadan kalkması korku hatırasını ortadan kaldırmıyor. Sadece geçici olarak hatırayı engelliyor.” dedi. Fakat optogenetik adı verilen bir teknik kullanarak hoş olmaya hatıraların tamamen silinebileceği anlaşıldı. Bu teknik, farelerin beyninin tiz ses yollarındaki belirli nöronlara virüs yardımıyla gen yerleştirilmesini sağlıyor. Genler hücrelere girdiğinde, ışığa cevap verebilen protein üretimi gerçekleşiyor. Böylece araştırmacılar nöronları kontrol edebiliyor.

Korkulu hatıralara sahip fareler alınıp nöronları düşük frekanslı ışığa maruz bırakılınca, nöronlar arasındaki bağlantı zayıfladı. Sonuç olarak, tiz sese maruz kalan farelerin artık korkmadığı görüldü. Cho, “Bu teknik korku hatıralarını kalıcı şekilde sildi.” diyor. Nörobiyoloji Profesörü Peter Giese, bu tekniğin insanlarda kullanılmasının etik olmadığını, insanlara uyarlanmasının tam olarak nasıl olacağını bilemediğini söyledi. Yine de profesör, yapılan araştırmanın büyük bir adım olduğunu düşünüyor.

Kaynak: The Guardian