Haber Özeti
Tam Sürüm
Amerikalı bir hayır kuruluşu, Kenya’daki 6 bin vatandaşı kapsayacak ve 12 yıl sürecek bir vatandaşlık maaşı deneyi başlattı. 2030 yılına gelindiğinde araştırmacılar, vatandaşlık gelirinin binlerce insanı nasıl etkilediğine dair geniş kapsamlı veriler elde etmiş olacak.
Devamlılığı olan para yardımının kitlesel ölçekte başarılı olabileceğine inanan New York merkezli GiveDirectly, en geniş kapsamlı vatandaşlık maaşı deneyini gerçekleştirecek. Deneyin ilk sonuçlarının önümüzdeki bir ya da iki yıl içinde alınması bekleniyor. Vatandaşlık geliri kavramında birkaç belirleyici unsur var. Verilen maaş miktarı genellikle az, sürekli ve koşulsuz olur. Yoksulluğu ortadan kaldırmayı amaçlayan diğer programların aksine vatandaşlık maaşı, yoksul insanlara ‘özgürlük, itibar ve esneklik’ sağlamayı amaçlar.
Kurumun yaptığı açıklamaya göre, deneye katılan Kenyalılar ilk maaşlarını pazartesi günü aldı. 40 farklı köyde yaşayan 6 bin kişi önümüzdeki 12 yıl boyunca her ay 20 Dolar’dan biraz fazla bir maaş alacak. Deney sonunda, sadece iki yıl boyunca her ay maaş alacak ikinci bir grup, iki yıllık süre zarfında alınacak maaşın tek seferde topluca verildiği üçüncü bir grup ve 12 yıl ödeme alacak grubun sonuçları karşılaştırılacak.
Sadece ABD’nin ayırdığı miktar 1 Trilyon Dolar
Dünyanın çeşitli yerlerindeki araştırmacılar ve hükumetler yoksulluğu ortadan kaldırmanın ya da en azından etkilerini hafifletmenin en iyi yollarını arıyor. Cato Institute adlı düşünce kuruluşunun açıklamasına göre, sadece ABD’nin bu alanda harcadığı miktar 1 trilyon Dolar. Kimileri, yoksul insanların kendilerine verilen maaşı mantıklı şekilde harcadığını söylerken kimileri yoksulların parayı doğru şekilde harcayamayacağını, yiyecek ve barınma gibi ihtiyaçların başkaları tarafından onlara sağlanması gerektiğini savunuyor.
Başka ülkelerin çalışmaları da var
GiveDirectly’nin kurucuları Michael Faye ve Paul Niehaus, “Yoksullukla mücadele etmek için vatandaşlık geliri iyi bir yöntem. Maaş, insanları çalışmaktan caydıracak kadar yüklü miktarlarda verilmediği gibi imkanlardan faydalanmak için çalışmayı da zorunlu kılmıyor.” diyor. GiveDirectly’nin vatandaşlık geliri deneyi bu alanda yapılan ilk çalışma değil. Y Combinator adlı Silikon Vadisi girişimi, ABD’de bir süredir vatandaşlık geliri denemeleri yapıyor. Finlandiya ve Hollanda hükumetleri de daha önce kendi ülkelerinde denemeler gerçekleştirdi. Kenya’daki vatandaşlık geliri deneyini farklı kılan şey ise deneyin süresi ve ulaştığı insan sayısı. Bu deney sayesinde kısa süreli deneylerin ortaya koyamadığı uzun süreli gözlemler elde edilebilecek.
Kaynak: Inverse
New York merkezli GiveDirectly adlı hayır kurumu, Kenya'daki 6 bin vatandaşı kapsayacak ve 12 yıl sürecek bir vatandaşlık maaşı deneyi başlattı. 2030 yılına gelindiğinde araştırmacılar, vatandaşlık gelirinin binlerce insanı nasıl etkilediğine dair geniş kapsamlı veriler elde etmiş olacak. Deneyin ilk sonuçlarının önümüzdeki bir ya da iki yıl içinde alınması bekleniyor. Kurumun yaptığı açıklamaya göre, deneye katılan Kenyalılar ilk maaşlarını pazartesi günü aldı. 40 farklı köyde yaşayan 6 bin kişi önümüzdeki 12 yıl boyunca her ay 20 Dolar'dan biraz fazla bir maaş alacak. Deney sonunda, sadece iki yıl boyunca her ay maaş alacak ikinci bir grup, iki yıllık süre zarfında alınacak maaşın tek seferde topluca verildiği üçüncü bir grup ve 12 yıl ödeme alacak grubun sonuçları karşılaştırılacak. GiveDirectly'nin vatandaşlık geliri deneyi bu alanda yapılan ilk çalışma değil. Y Combinator adlı Silikon Vadisi girişimi, ABD'de bir süredir vatandaşlık geliri denemeleri yapıyor. Finlandiya ve Hollanda hükumetleri de daha önce kendi ülkelerinde denemeler gerçekleştirdi. Kenya'daki vatandaşlık geliri deneyini farklı kılan şey ise deneyin süresi ve ulaştığı insan sayısı. Bu deney sayesinde kısa süreli deneylerin ortaya koyamadığı uzun süreli gözlemler elde edilebilecek.
2 Yorum