Japonya’da 8,4 milyon ev sahipsiz durumda

Japonya nüfusu hızla yaşlanırken, ülke çapında evlerin yüzde 13,6’sı boş duruyor. Ama inşaat şirketleri talebi göz ardı ederek yeni binalar dikmeye devam ediyor. 2018’de 8,46 milyon evin kullanılmadığı kaydedildi. Bu Japonya için bir rekor. Her beş yılda bir yapılan araştırmaya göre, 2013’ten bu yana boş ev sayısında yaklaşık 260 bin artış görüldü.

Japonya’da kullanılmayan evler yıkılırken birçok evde gizli bölmelere saklanmış paralar bulunuyor. Bunun sebebi genelde evin son sahiplerinin kendi başına yaşayan ve acil durumlar için para biriktiren yaşlılar olması.

Kullanılamayacak durumda olan 3,47 milyon ev var

Boş evler iki kategoride değerlendirilebilir: gelecekte satılmaya ya da kiralanmaya müsait olanlar ve diğerleri. Son araştırmada ‘diğerleri’ kategorisindeki ev sayısının 2013’ten bu yana yüzde 9,1 artarak 3,47 milyona ulaştığı belirlendi. Bu artışın sebebi, azalan nüfusa rağmen büyüyen inşaat sektörü. 2018’de 950 bin yeni konut inşa edildiği belirtildi. Bu sayı da bir önceki yıla göre yüzde 0,7 artmış durumda. Bu sebeple eski binalara yönelik ilgi daha da azaldı. Geride kalan ve kullanılmayan binalarla uğraşmak da yerel yönetimlerin görevi haline geldi.

Boş ev oranları en çok yüzde 21,3 ile Fuji Dağı’nın kuzeyindeki Yamanashi bölgesinde, yüzde 20,3 ile Budist tapınakları ile bilinen Wakayama bölgesinde ve yüzde 19,5 ile eski Kış Olimpiyatları’nın yapıldığı Nagano bölgesinde görülüyor. Bu bölgelerin çoğu, yazlık evlerin yoğun olduğu bölgeler ve araştırmada sadece tatillerde kullanılan evler de boş ev olarak sayılıyor. Ancak rakamlar aynı zamanda bu kırsal bölgelerin nüfusunun azaldığını da gösteriyor.

Evlerin eski sahiplerinin zulalarından milyonlarca Yen çıkıyor

Eski bir ev yıkıldığında, burada bulunan nakit para polise teslim ediliyor. 2018’de Tokyo’da yıkılan bir evde 1,2 milyon Lira değerinde para bulunmuştu. Uzmanlar, çoğu yaşlı kişinin ailesine bile haber vermeden para biriktirdiğini söylüyor. Böyle durumlarda evin orijinal sahibi bulunmazsa ve parayı bulanlar da bu parayı istemezse evlerde bulunan paralar yerel yönetimlere aktarılıyor. Tokyo Büyükşehir Yönetimi 2018’de bu yolla 560 milyon Yen (31,3 milyon Lira) topladı.

Japonya 2015’te, boş evlerin artışını engellemek için bir yasa çıkardıktan sonra ülke çapında belediyeler bina sahiplerine evleri onarmaları ya da yıkmaları talimatı vermeye başladı. Geçtiğimiz Ekim ayından bu yana 708 binaya bu şekilde müdahale edildi. Ev sahiplerinin belediyenin talebini yerine getirmediği 118 durumda belediyeler evin işleri ile ilgilenmek zorunda kaldı.

Bina sahipleri evlerin yıkım masraflarından sorumlu. Ancak birçok durumda binanın kime ait olduğunu bulmak zor. Hokkaido Belediye Başkanı “Bölge sakinleri bize eski ve boş evlerin tehlike oluşturduğunu ve bir şeyler yapmamız gerektiğini söylüyor ama bu iş maliyetli ve zaman alan bir iş.” diyor.

Yaratıcı çözümler

Bir şehirde, eski bir ev yıkıldıktan sonra ev sahibinin geride kalan arsayı park yapılması için belediyeye teslim etmesinin ardından ev sahibinin 5 yıl boyunca emlak vergisi ödememesine karar verildi.

Özel sektör de bu alanda yeni fırsatlar görüyor. Eski evleri satın alan Katitas adlı bir firma, bu evleri restore ettikten sonra 10 ila 15 milyon Yen’e (560 bin – 840 bin Lira) satıyor.

Ülke çapında kullanılmayan ve kiralanmaya ya da satılmaya uygun olan evler hakkında bilgi veren yeni girişimler de kuruldu. Kar amacı gütmeyen kuruluşlar da bu tarz binaları kafelere ve misafir evlerine dönüştürdüler. Airbnb kullanılarak bu evlerin kısa süreli kiralanması da düşünülüyor.

Kaynak: Nikkei Asian Review