Haftanın Özeti: 94

Sinema / TV / Kültür / Sanat

Osmanlı Kaptan-ı Deryası (amirali) Pîrî Reis’in dünya denizciliği için ilk kılavuzlardan biri olma niteliği taşıyan yapıtı Kitab-ı Bahriye’nin Birleşik Devletler Walters Sanat Müzesi’nde bulunan kopyası dijital ortama taşındı. Piri Reis’in orijinalini 1525’te oluşturduğu ve ikinci (daha süslü) sürümünü yıllar sonra kendisinin idam fermanını verecek Kanunî Sultan Süleyman’a adadığı eser özellikle Akdeniz kıyıları hakkında içerdiği detaylı bilgilerle değerli bir coğrafya kitabı olarak bugün dahi geçerli kabul ediliyor. Kitab-ı Bahriye’nin kopyaları İstanbul’da Topkapı Sarayı, Nuruosmaniye Kütüphanesi ve Süleymaniye Kütüphanesi’nin yanı sıra Avrupa’nın çeşitli kütüphanelerinde ve müzelerinde de bulunuyor. Dünya Dijital Kütüphanesi tarafından dijital ortama taşınan el yazması eserin bir kopyasını da siz edinebilirsiniz.

Müzeler çoğumuz için nasıl para kazandığı düşünülmeyen kurumlardır. Oysa değişen zevklerden, yükselen sanat akımlarından, milyarderlerin çekişmesinden ya da demografik yapıdan kolaylıkla etkilenen kırılgan ekonomilerini yönetmek hiç de kolay değildir. New York’un göz bebekleri the Metropolitan Museum of Art ve Museum of Modern Art’tan biri 100 çalışanının işine son vermek zorunda kalırken diğeri nasıl oluyor da milyarderlerden genişleme ve yenileme çalışmaları için 100 milyon dolar alabiliyor? İki müzenin farklı hikayeleri ışığında müzelerin (oldukça yüksek ziyaret rakamlarına karşın) iş modelleri sebebiyle kendilerini idame etmeye yetemez hale geldiklerini ve ağırlıklı olarak bağışlara bağlı şekilde ayakta kaldıklarını söylemek yanlış olmaz.

Stratasys’in Fortus 900mc Production 3D yazıcısı sayesinde, Dünyanın Yedi Harikası’ndan biri sayılan Zeus Heykeli yeniden canlandırılacak. Orijinaline sadık kalınarak üretilen heykel ilk kez Millenium Gate Museum’daki ‘The Games: Ancient Olympia to Atlanta to Rio’ adlı sergide gösterilecek.

Facebook Messenger’ın chat bot’lara açılması ile kitap zevkine ve önerilerine güvendiğimiz kitapçıların, sahafların, arkadaşların, eleştirmenlerin yanında SelfJoy gibi kitap okumayı seven insanların katkıları ile oluşturulmuş edebiyat asistanları da eklenmeye başladı. Şimdiye dek 20 binin üzerinde kitap önermiş olan ShelfJoy’u Messenger’a ekleyerek özel olarak oluşturulmuş binlerce kitaplığı taramak ve sevilen kitapları seven diğer kişilerle iletişim kurmak mümkün.

Spotify’ın ilk video dizisi ‘Deconstructing’ Attn adlı viral video yaratıcısının katkıları ile yayınlandı. 1 dakika 58 saniyelik ilk bölüm mizahi bir tonla elektronik dans müziğinin kökenlerini ele alıyor.

GoPro bugüne dek pek çok hayvanın üzerine takılarak bize onların bakış açısına yakın bir yerden yolculuklarına tanıklık etme fırsatı verdi. Fakat bu defa bir sincap tarafından ödünç alınıyor ve bizzat kendisi tarafından kısa (ve hızlı) bir ağaç turu sunmak için kullanılıyor.

VHS kaset kapakları plak kapaklarının aksine nadiren ‘sanatsal’ bir yaklaşımı yansıtır. Yine de insanların genellikle kiraladıkları ve tek sefere mahsus hızlıca tükettikleri bu materyalin de kültürel tarihimizde kendine has bir yeri olduğu gerçeğini yok sayamayız. Yakın zamanda Internet Archive’de tekrar görülmeye başlanan VHS kapaklarından oluşan baş döndürücü ve yer yer göz kanatıcı bu derleme de insana kasvetli salon büfelerinde, viran raflarda yıllar yılı toz ve sebat içinde bekleyen VHS’leri hatırlatıyor.

Netflix’in ’80’lerde çocuk olmak’ nostaljisini 12’den vurduğu bilim kurgu & gerilim türü dizisi Stranger Things, 80’lerin en sevilen filmlerine doğrudan ve dolaylı selamlar çakmayı sürdürürken dikkatler dizinin sevilen müziklerinden sonra şimdi de bir yerlerden tanıdık gelen jeneriğine dönmüş durumda. Jenerik sadece dönemin ikonik kitaplarının kapaklarından aldığı ilhamla tasarım geleneğine sadık kalmakla yetinmiyor aynı zamanda hareket halindeki yazının gücünü ve nostaljik potansiyelini de gözler önüne seriyor. Sevilen dizinin jenerik ve logusuna dair detayları ‘Yazıyüzü oyuncu gibidir ve oyuncuyu değiştirdiğinizde (o yapımda) her şey bambaşka olur.’ diyen Imaginary Forces yaratıcı yönetmeni Michelle Dougherty’den dinleyebilirsiniz.

Netflix’in sevilen yapımları ve bir sezonun bütün bölümlerini tek seferde yayınlama tercihi geleceğin ev tipi eğlence modeli için ne anlatıyor? Parası bizzat izleyici tarafından ödenen ‘hikaye anlatım servisi’ başta yaratıcı yazarlar olmak üzere eğlence sektörü ve izleyici için ne gibi potansiyellere sahip? ‘Hepsini birden tek seferde (tıkınırcasına) izleme’ olarak ifade edebileceğimiz ‘binge watching’i sorunlu davranış etiketinden kurtararak norm haline getiren Netflix, Amazon Prime ve HBO’nun yaklaşımının televizyon modelini hepten demode ve işlemez haline getirme ihtimaline, reklamsızlık özlemine ve parayı ödeyen izleyicinin yükselttiği çıtalara dair bazı kıymetli öngörüleri teknoloji trendleri araştırmacısı Ben Bajarin’in kaleminden okuyabilirsiniz.

NBCUniversal kanalı popüler TV şovlarının Snapchat’e özel versiyonlarını Snapchat Discover bölümünde yayınlamaya hazırlanıyor. The Tonight Show Starring Jimmy Fallon, E! News ve Saturday Night Live’in özel içeriklerinin yayınlanmasına 22 Ağustos’ta 5 bölümlük ‘The Voice on Snapchat’ serisi ile başlanacak.

Joker’in televizyonda ilk kez arz-ı endam etmesinin üzerinden 50 sene geçti. O zamandan bu zamana pek çok aktör ve seslendirme sanatçısı ‘Suçun Palyaço Prensi’ni canlandırmak ve onun deli gülüşünün hakkını vermek için yeteneklerini konuşturdu. Artistik kötülüğün büyük neferinin televizyonda, sinemada ve hatta video oyunlarında yıllar boyunca nasıl temsil edildiğini izlerken yüzünüze bir gülücük kondurmayı (aman ha) ihmal etmeyin. Why so serious?

Kelimeler kifayetsiz ya da faydasız kaldığında, sevenlerimizi cezalandırmak istediğimizde, şüpheye düştüğümüzde sessizliğe gömülmemiz normaldir. Sinema için ise sessizlik çok daha çeşitli duygu ve durumları ifade etmek için kullanılan kuvvetli bir anlatım aracıdır. Delilikten yabancılaşmaya, yalnızlıktan suçluluğa sessizliğin çok şey anlattığı film sahnelerinin bir derlemesinden oluşan bu etkileyici video essay bağımsız film platformu Fandor imzası taşıyor.

https://vimeo.com/178087108

Birleşik Devletler’in Ortadoğu politikası gibi ciddi meselelerle anılmaktan pek hoşlanmayan başkanı Barack Obama Beyaz Saray’daki son günlerinin tadını çıkarırken dinlediği şarkıların listesini paylaştı. Gece ve gündüz vakti versiyonlarında toplam 39 parça içeren yaz şarkıları listesi eklektik yapısı ile ‘hoşlanılan kişiye hazırlanan şarkı listeleri gibi hem gerçekten sevdiği şarkıları hem de insanların onun hakkında düşünmelerini istediği şeylere hizmet edecek şarkıları içeriyor’ yorumlarına sebep oldu.

Been waiting to drop this: summer playlist, the encore. What's everybody listening to? pic.twitter.com/mqh1YVrycj

— President Obama (@POTUS44) August 11, 2016

Tutkunları tarafından merakla beklenen Star Wars ‘Rouge One’ bu hafta yeni fragmanıyla internetlerde boy gösterdi. Bir önceki bölüme kıyasla geçmiş serilere müziğinden logolarıa çok daha fazla atıf yaptığı dikkat çeken Rouge One’ın yeni fragmanının son sahnesinde gözleri büyümeyen bizden değildir, bizi silsin!

Haftayı (Türkçe altyazılı) bir TED sunumuyla kapatıyoruz. Gelecek Bilimci Eric Haseltine, devasa adımlarla ilerleyen bilimin bir sonraki çığır açacak adımına yönelik zihin jimnastiği yapıyor.

Fikir ve katkılarınızı yorumlarınızda bekleriz.