Haftanın Özeti: 58

Bilim / Yazılım / Donanım

Yazılım, donanım, bilim, teknoloji, uzay ve ötesi.

• Canlıyken (tiz bir çığlık eşliğinde) pişirilen istakozlarla akla gelen bir konu bilimsel bir araştırmanın kökünü oluşturmuş: balıkların hisleri ve mimikleri var mıdır? İsviçre ve İngiltere Bilimcileri tarafından yürütülen çalışmada zebra balıklarının rahatsız edildiğinde vücut ısılarının 2-5 santigrat arasında yükseldiği ortaya çıktı. Böylece beyinlerinin basit formundan dolayı bu tip tepki ve hislere sahip olamayacağını savunan görüş de boşa çıkmış oldu. BONUS BİLGİ: Aralık ayı uskumru, lüfer, palamut, torik, hamsi ve tekir mevsimidir. Hisleriyle oynamamak kaydıyla bolca yemeniz tavsiye edilir.
• San Diego Üniversitesi Bilimcileri kana karıştırdıkları insan saçından yüzlerce kat ince parçacıkları dışarıdan elektrik akımlarıyla yönetmeyi başardılar. Bu teknik ilaç etken maddelerinin vücudun tam hedeflenen bölgesine taşınıp hedefe ulaşınca çözülmesi için kullanılacak.

• Stockholm Üniversitesi havadaki metan gazını görüntüleyebilen, dolayısıyla sera gazı salınımını ölçebilen bir kamera geliştirdi. Bu sayede bu gazın oluşumundan öte atmosfere karışma süreçleri takip edilebilecek.  50 x 45 x 25 cm ebatlarındaki taşınabilir kamera 30 kilo ağırlığa sahip ve her türlü koşulda çalışabiliyor.

• İklim değişikliklerini takip edenlerden biri de Google. Maps hizmetinin blogunda bu hafta yayınlanan bir blog yazısında Street View hizmeti üstünden herkesin bu çabaya katılabileceğini ve / veya şahit olabileceği hatırlatıldı (Manitoba’da suyun buzlanmasını bekleyen şu çaresiz kutup ayısı örneğindeki gibi).

• Çevre konusuna duyarlı olan teknoloji ‘yatkınları’ için hazine değerinde sorgulayıcı bir yazı: teknolojiyi kullanarak bireysel ölçekte ne yapabiliriz?
• The New York Times gazetesi küresel ısınma ile ilgili 13 popüler ve önemli soruya son derece kısa, net ve anlaşılır 13 cevap vermiş (Özet: 1800’lerden bu yana Dünya 16,8 santigrat derece ısınmış, başımız cidden belada, daha az uçak ve araba kullanıp kaynakları daha özenli tüketmeliyiz, önlem alırsak hala kurtulabilir durumdayız, özellikle et tüketimini azaltırsak küresel ısınmayı durdurabiliriz, bilim ve teknoloji kurtuluş için yeterli değil, mesele suların ne kadar yükseleceği değil; ne hızda yükseleceği, iklim felaketleri öncü uyarılar ve düşüncesi garip gelse de küresel ısınmadan Kanada ve Rusya epey karlı çıkacak).
• Paris İklim Konferansı’na katılan isimlerden biri de Bill Gates’ti. Blogunda paylaştığı bir yazıyla 10’dan fazla ülkeye temiz enerji sağlamaya çalışan Mission Innovation ve temiz enerji teknolojilerini destekleyen Breakthrough Energy Coalition adlı yatırım fonuna dikkat çekti. BONUS BİLGİ: Küresel ısınma konusuna kafa yoran tek teknoloji lideri Gates değil. Mark Zuckerberg ve Jeff Bezos başta olmak üzere geniş katılımlı bir grup bu amaç uğruna çabalıyor.

• İlginç bir ayrıntı olarak Hindistan küresel ısınma ve doğal denge konusunda ilginç bir sorumluluk üstleniyor. (Tahmini) 1 milyar 270 milyonluk nüfusuyla dünyanın en kalabalık ülkelerinden biri olarak yapacağı enerji kaynağı seçimi bir anlamda dünyanın da kaderini değiştirecek. Güneş enerjisi yerine kömüre yönelmesi hepimizi biraz ilgilendirecek.
• Hindistan’ın enerji seçiminde belki rol oynayamayız ancak kendi hayatımızda söz sahibi oluğumuz aşikar. Yapılan araştırmalara göre küresel ısınmaya bireysel katkılarda atılabilecek en kolay ve en etkili adımlardan biri ev ve işyerlerimizdeki aydınlatma sistemlerinde LED tabanlı teknolojilere geçmek. Iowa Üniversitesi’nden Yu Wang bu dönüşümün 2035’e kadar küresel çapta en az yüzde 10,2’lik bir tasarruf yaratacağını öngörüyor.
• Avustralya’da hizmet veren Deakin Üniversitesi batırıldığı sudan kendi ağırlığının 33 katı petrol ve kimyasal bileşen emebilen bir yapay sünger geliştirdi. Buluşun özellikle petrol platform sızıntılarıyla ölümcül hale gelen okyanus ve deniz sularını kısa sürede yeniden yaşanabilir hale getirmesi hedefleniyor.

• (İngiltere) Bristol Üniversitesi tarafından geliştirilen bir robot, kirli deniz sularında yaşayan bir bakteriden elde ettiği eneriyle çalışarak su arıtması yapıyor.
• Modern yaşamın en büyük israf merkezlerinden ofisler için Epson’dan PaperLab adlı bir çözüm geliştirildi. Cihaz atık kağıtları toplayıp ofis içinde yeniden dönüştürebiliyor. Hem de A4’ten tuvalet kağıdına kadar geniş bir seçenek listesi sunarak.

https://www.youtube.com/watch?v=2qLjmIo3ne8

• 3 farklı organizmadan alınan 40 bin gen üstünde çalışma yürüten Zürih ETH’den bir grup Bilimci sağlıklı ve uzun yaşamı tanımlayan 30 ortak gen keşfetti. Genlere yönelik müdahaleyle yaşlanma da bir ölçüde durdurulabildi. Fakat yaşam süresine yönelik benzer bir etki -henüz- oluşturulamadı.
• Washington’da toplanan bir grup Bilimci genlere müdahale etmenin tehlikeli bir sürecin kapısını araladığına, bu konuda bilimcilere mutlak bir güven duyulamayacağına dikkat çekti.
• Beyinde oluşan açlık hissinin bağırsaklardaki E.coli bakterisinin salgıladığı proteinlerle tetiklendiği ortaya çıktı. Buna göre yemek yedikten sonra bu bakterilerin ürettiği farklı bir protein yapısı beyne tokluk hissi yolluyor. Obezite tedavisinde umut ışığı doğuran bu buluşun yapay olarak tetiklenmesiyle iştahın önüne geçilebileceği düşünülüyor.

• Rochester Üniversitesi kanser hücrelerinin vücutta yayılıp yayılmayacağını tespit edebilen lazer tabanlı bir mikroskop geliştirdi. Meme kanseri üstüne yoğunlaşan araştırmada biyopsiyle alınan tümör örnekleri üstünde gerçekleştirilen deneylerde yüksek tutarlılık sağlandı. Bu teşhis kanser hastalarının gerekmediği durumlarda kemoterapi tedavisi görmesinin önüne geçecek.
• Romanya’da yürütülen bir araştırmada diş dolgusunda grafen oksit maddesi başarıyla uygulandı. Asrın mucizesi olarak adlandırılan grafen esnek yapısıyla hemen her alanda sihirli sonuçlar yaratıyor. Çelikten 200 kat güçlü bu maddenin dolgudaki sonuçları da gayet etkileyici.
• Eylül ayında endüstriyel casusluk ve ekonomik istihbarata karşı anlaşma yapan ABD ve Çin’de her şey eskisi gibi devam ediyor gibi görünüyor. ABD’nin sistemlerine yönelik koruma sağlayan güvenlik şirketi Crowd Strike’ın açıklamasına göre anlaşmanın imzalanmasından bu yana geçen iki ayda dahi Çin kökenli 7 büyük saldırı gerçekleştirilmiş durumda.
• ABD’nin yeni nesil elektromanyetik silahlarından MAHEM‘in Çin tarafından ters mühendislikle taklit edmeye çalışıldığı ortaya çıktı. Bu teknoloji patlayıcı bileşenleri elektrik enerjisiyle birleştirerek daha ‘etkili’ hale getiriyor.
• IŞİD’e karşı hava saldırısı yürüten ülkelere İngiltere de katıldı. Bu saldırı aynı zamanda Brimstone adlı yeni bir bombanın da deneyini oluşturuyor. ABD’nin Hellfire roketlerinden daha küçük olmasına rağmen daha ağır hasar veren Brimstone milimetrik hassasiyetle ölçüm yapan bir radara sahip. Böylece tanımlanan hedefleri (otomobil, kamyon, tank, vs) kendi başına tespit edip patlatabiliyor. Aşağıdaki videoda önce patlayıcı başlıksız ardından gerçek haliyle kullanımının tatbikatını görebilirsiniz.

• Almanların 120 mm toplu efsanevi tankı Leopard II’nin mühendisle ulaştığı kusursuzluk ilginç bir videoyla özetlendi. Denge ve tutarlılık konusunda bir ibret belgesi (bu tank 2 kilometre ötedeki hedefleri yüzde 90 tutarlılıkla vurabiliyor):

• BAE Systems ABD Deniz Kuvvetleri’nin yeni amfibik (hem karada hem suda ilerleyebilen) personel taşıyıcı ihalesini kazandı. Hedef 16 kişi kapasiteli 28 tonluk zırhlı aracı karada saatte 104km, denizde 11km (6 knot) hızla ilerletebilmek. Çözümse 700 beygirlik bir motor!

• Naviator yeni bir drone (insansız hava aracı). Özelliği hem havada hem de sualtında ilerleyebilmesi. Türünün ilk ve -şimdilik- tek örneği. En büyük hedeflerden biri deniz yüzeyini tarayıp tespit ettiği sualtı mayınlarını temizlemek.

• Hong Kong merkezli oyuncak üreticisi VTech’in ürettiği elektronik oyuncaklar hack edilince 5 milyona yakın müşterinin e-posta adresi; daha da fenası oyuncağı kullanan 200 bin çocuğun bu cihazlarla çektiği yüzbinlerce fotoğrafı ortalığa saçıldı. Konuyla ilgili bir açıklama yapıp Twitter’dan özür dileyen firma çocuk ürünlerindeki teknoloji ölçüsünü bir kere daha sorgulattı (Bu hafta Mattel’in yeni serisi ‘yapay zekalı’ Hello Barbie’nin de hack edilebilir olduğu ortaya çıktı).
• Seneye 4 milyar cihaz internete bağlı olarak kullanılıyor olacak. Böyle bir dünyada hack edilmesi en kolay cihazların listesi son derece önemli.
• 2012’de bulunan bir güvenlik açığına bağlı olarak gelişen bir güvenlik riskinin sistem güncellemesi yapmamış akıllı TV başta olmak üzere milyonlarca cihaz ve 547 mobil uygulamada hala geçerli olduğu ortaya çıktı.
• Pek adı geçmese de hackerlar konusunda dünya liderliğine Arjantin oynuyor.
• Bu kadar adını anmışken 2015 yılının en büyük hack operasyonlarına bakalım.
• Microsoft iOS, Android ve Windows platformlarında mobil uygulama geliştirme, paylaşma ve yönetme konusunda hizmet verecek PowerApps adlı yeni platformunu duyurdu. Project Kratos kod adıyla yürütülen çalışma tek bir kodla bütün platformlarda çalışacak uygulamalar yaratmayı mümkün kılacak.

https://www.youtube.com/watch?v=gIzu2WT_0rw

• Nokia önümüzdeki sene Ozo adıyla sanal gerçeklik içeriği için video kaydı yapacak özel bir kamera satışa sunacak. 60 bin dolarlık fiyatının Nokia algısıyla uyuşmazlık yaşayacağı kesin.

• Teleport adlı cihaz sanal gerçeklik ile anılarınızı kaydetmenizi ve hatırlamak istediğinizde tüm ayrıntılarıyla o ana tekrar dönebilmenizi sağlıyor. İlginç bir fikir.

• Gear VR adlı ürünüyle sanal gerçeklik alanında yerini alan Samsung bu cihaza özel bir web tarayıcısı duyurdu.
• Microsoft ise bu dünyaya yönelik hazırladığı HoloLens ile ilgili bir film daha yayınladı. Autodesk Fusion 360 üstünden ilerleyen demoda verilmek istenen mesaj şu: sanal gerçeklik sadece eğlence değil; tasarımda da yepyeni bir sayfa açacak.

• Bu dünyaya yakın cihazlardan biri de Google Glass’tı. Yaşadığı ilk yenilgiden aldığı derslerle yeniden aramıza dönmeye hazırlanıyor. Hakkında ortada dolaşan iddiaları 9to5Google derlemiş.
• Sanal gerçeklik ile gerçek alışveriş olur mu? Dünyanın ilk sanal AVM’sindeyseniz evet.
• OpenBCI beyin dalgalarını okuyabilen bir kask. En güzel ayrıntılarından biri açık kaynaklı olması. Yani onu kendi ihtiyaç ve uygulamalarınızla her forma ve amaca uydurabilirsiniz (100 dolar). Aşağıda kulanım örneklerinden birini görebilirsiniz.

• Neden bu kadar çok sanal gerçeklik haberi var biliyor musunuz? Çünkü öngörülere göre 2017’ye kadar 70 milyon kullanıcıya ve 15 milyar dolarlık bir pazara ulaşacak.
• PC işinden çıkacağı konuşulan Toshiba mevcut örneklerden 10 kat hızlı çalışacak bir 3D yazıcıyı tanıttı.
• E-ticaret sitesi Amazon 2 yıldır üstünde çalıştığı ve 30 dakika içinde ürün teslimatı yapmasını sağlayacak Prime Air sisteminin belkemiğini oluşturacak insansız hava araçlarının ikinci versiyonunu bu hafta duyurdu. Hizmetin ne zaman kullanıma sokulacağı hala meçhul (bu hafta ortaya çıkan bir başka gelişmeyse Amazon’un karasal dağıtımı kendi başına yönetmek için binlerce TIR satın alması oldu).

• Posta / kurye şirketi FedEx ise Carry adlı otonom yer araçlarıyla dağıtımı hızlandırmak ve ‘insandan arındırmak’ istiyor.

https://www.youtube.com/watch?v=BggEZhSLhLI

• DİKKAT: Gelişmeler burada bitmiyor! Diğer kategori başlıklarına aşağıdaki menüden ulaşabilirsiniz.