Haftanın Özeti: 48

21 – 27 Eylül 2015 tarihleri arasında Türkiye ve dünyadan haber, site, yazılım, donanım, cihaz, video ve trendler.

Bilim / Yazılım / Donanım

Yazılım, donanım, bilim, teknoloji, uzay ve ötesi.

  • Genetik mühendisilkle elde edilen bir aşı, 40 yaş ve altı kadınlarda rastlanan rahim ağzı kanserinin tedavisinde cerrahi müdahalenin yerini alacak kadar iyi klinik deney sonuçlarına sahne oldu. Şu an tedavi oranı yüzde 48,2 olan aşı onay alırsa kanser tedavisi sırasında rahmi alındığı için çocuk sahibi olamayan kadınlar da tarihe karışacak. Aşıyı geliştiren Johns Hopkins Üniversitesi’nin anavatanı ABD’de her yıl rahim ağzı kanserine yakalanan 12 bin kadının ortalama 4 bini hayatını kaybediyor.
  • UCSF Bilimcileri DNA bilgilerini baz alarak insan dokusu üretebilen bir 3D yazıcı icat etti. Bu buluş kanser ya da benzeri sebeplerden dolayı bozulan doku yapılarını onarmada yepyeni bir dönemin habercisi.
  • Özellikle ince panel TV’lerde sıkça karşımıza çıkan LCD teriminin ilk iki harfi ‘sıvı kristal’den geliyor (Liquid Crystal). Chicago Üniversitesi’nden bir grup Bilimci bu maddenin Parkinson, Alzheimer, deli dana gibi beyindeki nöronları bozan hastalıklarda ortaya çıkan protein liflerinin erken teşhisinde belirleyici olduğunu ortaya çıkardı. Bu yöntemle yapılan kontrol ve teşhislerin maliyetinin mevcut seçeneklere göre çok daha düşük maliyetli olması da cabası.
  • Washington Üniversitesi internet üstünden beyin dalgalarını aktararak ilk elektronik telepatiye imza attı. Bunun için deneklerin başına takılı beyin dalgalarını okuyan cihazlar takıldı ve birbirine internet üstünden bağlandı. Ardından dijitalleştirilen düşünceler karşı tarafa yansıtıldı. Deney kapsamında aktarılan bilgi şimdilik ‘evet / hayır’ cevaplarından ibaret fakat sonuçlar başarılı.

  • Gazi Üniversites Araştırma Görevlisi Eda Akman Aydın tarafından geliştirilen zihin kontrollü akıllı ev konsepti sadece düşünce gücüyle kontrol edebildiğiniz bir ortam yaratıyor. Özellikle engellilerin ev içindeki yaşam kalitesini yükselteceği kesin. Ama potansiyeliyle herkes için heyecanlandırıcı bir şeyler barındırdığı da ortada. Sistem (aynen yukarıdaki örnek gibi) kişinin kafasına yerleştirilmiş bir EEG kaskının okuduğu P300 sinyallerinin evdeki sistem ve cihazlara tercüme edilmesinden oluşuyor.
  • Özetlerde zaman zaman değindiğim Apple’ın otomobil hevesi artarak sürüyor. The Wall Street Journal’ın haberine göre Apple, piyasaya süreceği otomobilin takvimini dahi belirlenmiş durumda: 2019. Şirket çatısı altında bu proje için çalışan 600 kişinin de bu süreçte kademeli olarak üç katına çıkarılması planlanıyor.
  • ABD Çevre Koruma Müdürlüğü yaptığı bağımsız testlerde Alman otomotiv devi Volkswagen’in dizel motorlu araçlarında sağlığa zararlı gaz salınımını ölçen cihazları kendi yazılımıyla aldattığını ortaya çıkardı (firma Avrupa’da da aynı hileye başvurduğunu itiraf etti). Bu hile yasal sınırların 35 katı üstünde azot oksit salınımı yapmasına rağmen VW araçlarını testlerde normal gösteriyordu. Şirketi 51 milyar dolarlık cezayla karşı karşıya bırakan ifşanın ardından CEO Martin Winterkorn istifa etti, şirketin borsa değeri yüzde 18 düştü. Araçların yarısının dizel olduğu Avrupa’da artçı şoklar da sürüyor. Birinci dereceden kanserojen gaz salınımı yaptığı için yoğun eleştirilere maruz kalan dizel yakıtı bu olayın ardından iyice köşeye sıkıştı. Konuyla ilgili görüşlerini The New York Times’ta paylaşan Zeynep Tüfekçi ise yazısında her geçen gün artan oranda hayatımızı belirleyen, tanımlayan ve yöneten yazılımların yeterince incelenmediğine dikkat çekerek hatırlatıyor: kumar makinalarının yazılımları oy makinalarınınkinden daha iyi denetleniyor ve hatalardan ayıklanıyor. (İki referans daha: Hilenin grafikli Türkçe özeti ve 10 maddelik rehberi). Aşağıda hilenin çalışma mantığını izleyebilirsiniz.

  • Yazılımlar her zaman aleyhimizde çalışmıyor elbette. NASA geliştirdiği yazılım teknolojisiyle ticari uçaklarda yakıt tüketimini (dolayısıyla karbon salınımını) düşürdüğünü açıkladı. Sistem uçağın teknik kapasitesini güncel hava koşulları ve trafiğe göre optimize ediyor. EK BİLGİ: İnternete bağlı elektrikli otomobil üreticisi Tesla geçen sene Model S araçlarına yolladığı yazılım güncellemesiyle aracın maksimum hızını saatte 210km’den 250km’ye yükseltmişti.

15-192_tasar_in_cockpit_0

  • İngiltere’nin ‘Future Soldier Vision‘ (FSV / Geleceğin Askeri Vizyonu) kod adlı projesi mertliği teknolojiyle bozma adına büyük çaba sarf ediyor. Bu hafta Youtube’da paylaştıkları videoda 2025’e yönelik hedeflerinin bir kısmını gösterdiler. İzleyelim.

  • ABD Hava Kuvvetleri ise filosunu modernleştirme çabası kapsamında 2020’den itibaren savaş uçaklarını lazer toplarıyla donatacak. HELLADS adlı teknoloji 5kg’dan hafif yapısına karşılık 150 kW gücünde ışın üretebilen; başka bir deyişle mevcut lazer sistemleriden 10 kat daha hafif ve küçük. Lazer ile bir roketin havada patlatılma görüntüsü bu teknolojinin potansiyeline yönelik fikir verebilir.

https://www.youtube.com/watch?v=dL9_Tldmrhs

  • 40 ülkeye yayılmış 83 bin 400 çalışanı bulunan İngiltere merkezli BEA Systems’ın geliştirdiği BattleView 360, savaş uçaklarında kullanılan sistemi tanklara entegre ederek araç içindeki askerlerin çevrelerine daha fazla hakim olmasını sağlıyor. Sistem tankın üstüne yerleştirilmiş kameraların araç içindeki askerin kafa hareketlerine göre hareket ederek görüntüyü gözlüğüne aktarması üstüne kurulu. Beden zırhın içinde, gözler dışarda…

BattleView 360

  • İnternete bağlı olduğumuz sürece bizi takip eden, profilleyen (fişleyen) ne kadar çok uygulama bulunduğunu bilseniz şaşırırdınız (bunu ziyaret ettiğiniz her sayfada -örneğin bu blog gibi– görmek isterseniz ücretsiz Ghostery eklentisini tavsiye ederim). Ne var ki internette mahremiyeti korumak çoğu zaman karışık kurgular gerektirebiliyor. Bu konudaki en pratik ve güncel çözümlerden biri de eBlocker. Almanya’da geliştirilen donanım (Raspberry PI) ve yazılım paketi internete bağlandığınız bütün cihazlarda mahremiyet ayarlarınızı kolayca (ve isterseniz otomatik) olarak kontrol edebilmenizi, gerekli gördüğünüz zamanlarda TOR ağı üstünden IP adresinizi gizleyebilmenizi sağlıyor. 300 dolar.

  • Star Wars ürünlerine bluetooth destekli bir hoparlör seti de eklendi. iHome imzalı ürünün ilhamını Han Solo’nun uzay aracı Millennium Falcon’dan alıyor. Dünyanın en iyi hoparlörü değil ama çok sayıda kişi için bu detayın hiçbir önemi yok. 50 dolar.

millennium-falcon-bluetooth-speaker

  • Apple’ın mobil işletim sistemi iOS9’un VPN bağlantılarının güvenliğini ihlal eden bir açığa sahip olduğu ortaya çıktı. EK BİLGİ: Firma tarafından yapılan açıklamaya göre iOS9 şu ana kadar kullanıcılar tarafından uyumlu cihazların yarısına yüklenerek en hızlı güncellenen versiyon oldu.
  • iOS kullanıcılarını ilgilendiren bir diğer gelişmeyse App Store’daki yüzlerce uygulamanın zararlı kod içerdiğinin fark edilmesi oldu. Apple bulduklarını sistemden siliyor.
  • Pebble, Kickstarter tarihinin en başarılı kampanyasına imza atarak ‘akıllı saat’ kavramını hayatımıza sokmuş ve bu yıl aynı yöntemle hayata geçirdiği ikinci versiyonuyla kendi rekorunu egale etmişti. Firma bu hafta kendi içinde bir devrim yaparak yuvarlak kadranlı Pebble Time Round modelini duyurdu. 250 dolarlık ürün şu an dünyanın en ince ve hafif akıllı saati. 2 gün dayanan şarj ömrü var ve bittiğinde sadece 15 dakikada doldurulabiliyor. En önemli ayrımıysa bir cep telefonuyla senkronize çalışabilmesine rağmen tek başına da her işlevi yerine getirebilmesi.

  • Yeni nesil akıllı saatleri merak edip analog saatlerden vazgeçemeyenler de unutulmuş değil. Nico Gerard’ın PINNACLE serisi bu kesimin imdadına yetişiyor. Ne var ki aynı anda iki tarafın da tadına bakmanın 9 bin 300 dolar gibi yüksek bir bedeli var.

0000278_nico-gerard-pinnacle

  • Apple yeni iPhone 6’dan kaç tane satacağına yönelik tahminlere ve buna dayalı hedeflere sahip. Ama fikir sahibi olan -hiç umulmadık- bir başka şirket daha var: Foursquare. Apple mağazalarının etrafında yapılan check-in’ler olası satışa yönelik gerçek zamanlı ipuçları barındırıyor. Foursquare kendi verilerinden yola çıkarak Apple’ın sadece bu haftasonu 13-15 milyon iPhone satacağını öngörüyor. Paylaştıkları videoda bu iddianın görselleştirilmiş halini görebilirsiniz.

  • Elektronik cihazlara yönelik yedek parça ve tamir kiti / hizmeti satan iFixIt geleneğini tekrarladı ve iPhone 6s’i parçaladı. Yeni modelin içinde ne var ne yok merak ediyorsanız sayfalar dolusu bilgi ve görsel sizi bekliyor.

  • Rusya kökenli Yotaphone ön ve arkasında bulunan çift ekranıyla yepyeni bir kullanım tarzı ortaya koymuştu. Oaxis’in InkCase i6 adlı kılıfı aynı işlevi iPhone’a da kazandırıyor. kılıfın yüzeyindeki E-mürekkepli ekran bluetooth üstünden telefonunuzla eşleşerek önemli bilgileri sürekli elinizin altında, gözünüzün önünde tutuyor (e-mürekkep son derece düşük pil tüketimine sahip olduğu için ekran sürekli açık kalabiliyor). 100 dolar.

inkCase-i6-hero2A

  • Avustralya Hükümeti anaokulu ve ilkokul müfredatına zorunlu yazılım kodlama dersi koydu. 12 milyon Avustralya Doları tutarındaki bir fonla hayata geçecek sistemde çocuklar 21. yüzyılın gereklerine sahip olabilmek adına 5 yaşından itibaren kodlama, 7 yaşından itibaren programlama öğrenecek.

18 Yorum

  • Ellerine sağlık amirim yazı yine pazara anlam kazandırdı. İlk sayfada şeytan taşlama konusunda wired’dan verdiğin ilk linki bence “tavsiye” yerine “iyileştirmelerin ayrıntısını vermiş” diye değiştirmek gerekiyor zira orada tavsiye listesi yerine hacıların güvenlik ve konforunu artırmak için yapılan ve yapılacak olanlar sıralanmış.

  • Bir kaç başlık için yorum yapmak istiyorum o yüzden maddeler halinde yazmak istiyorum.

    1. Hac ibadeti esnasında yaşanan trajedi ve Arap yetkililerin yapmış olduğu açıklama, bana daha önce yazmış olduğunuz bir blog yazısını ( Ne olur beni anlamaya çalış ) hatırlattı. Arap yetkililer uyarılara uymadılar açıklamasını yaparken acaba hangi dili kullandılar? Denizciler iletişimin önemini yıllar önce anlayıp ve iletişim kaynaklı denizcilik kazalarının önüne geçebilmek için (temelleri 1977 yılına dayanan, SMNV -Standard Marine Navigational Vocabulary-) 2001 yılında ortak bir dil oluşturdular. Sözlük haline getirip SMCP (Standard Marine Communication Phrases) resmileştirerek üzerine yasal sorumluluk bindirdiler. Bu dili bilmeyen denizci ( daha doğrusu kaptan ) olamıyor. Dil İngilizce ve standart, basit kalıplardan oluşuyor yani edebiyat kısmını dışarıda bırakıyorlar. Kim bilir Arap yetililer hangi milletten insanlara hangi dil ile ne uyarısı yaptılar?

    2. Yotaphone ile ilgili olarak: İnsanın evrimi hala devam ediyor. O yüzden yeni teknolojiler ile ürettiklerimize sıkışıyoruz. Belki evrim sürecini hızlandırmaya çalışıyoruz. Kağıt ürettik ve bir seviye atladık sonra ekranlar çıktı ama kağıt o kadar kullanışlıydı ki yeni, eskinin yerini tutmadı. Hem yeni teknoloji ekranlar üretip hemde eskiyi kullanmak istiyoruz. Yeni teknoloji kağıtlar diyebiliriz ancak eskinin yerini tutmuyor. Baktığımız anda görmek istiyoruz ama pilimiz yetmiyor. Pil konusunu çözmek için e-kağıt/mürekkep üretiyoruz ama yine standart kağıdın ucuzluğunu, esnekliğini, istediğimiz gibi yazıp çizmesini, tasarımını, rengini oluşturamıyoruz. Eksikler sürekli olarak biraz pahalıya, yeni bir ürün çıkartacak ama o da gözümüzü doyurmadan harcamamıza sebep olacak ve yine tatmin olmayacağız.

    3. Eatsa ile ilgili olarak: Yemeği ucuza alabilmek adına teknolojiyi kullanarak istihdamı azaltmak şirket sahibinin amaçlarını yerine getirse de insanların çok fazla tercih edeceklerini düşünmüyorum. İnsanlar sosyal varlıklar birbirleri ile iletişime geçebilmek için bunca şeyleri üretti/icat etti. Yine bu araçlarla insanları birbirleri ile etkileşimden uzaklaştırmak kendi doğasına karşı çıkmak gibi geliyor. Çalışanları işsiz bırakıp üretilenleri para karşılığı satmak çabasıda çok garip.

    Üretilen çoğu şey birilerini işsiz bırakıyor ve ‘bunu al’ diyerek sürekli farklı ürünleri kişilerin önüne atıyor. Gelir yoksa kişiler ürünleri nasıl alabilir? Nedense üretilen hiç bir yeni ürün yeni bir istihdam alanı oluşturmuyor. Artık birşeylerin sonuna mı geldik acaba? Kağıt örneğini tekrar ele alırsak kağıt icat edildi ve kağıdın üretilmesinden matbaaya kadar pek çok alanda istihdam oluştu, yeni sayfalar açıldı insanların önüne.

  • Yazı için teşekkürler. Fakat bir konuda rahatsızlığımı dile getirmek istiyorum. Son 4 özetin 3’ünde başlık iphone. İlgi çekiyor olabilir ama benim gibi bir sürekli okur için rahatsız edici geldi. Tekrardan teşekkürler.

  • Bu yorumu şuan Baltimore’daki John Hopkins hastanesinden yazıyorum. Sık sık buraya yemek siparişi getiriyoruz. Şuanda da bir sipariş getirdim. Gelip almalarını bekliyorum. Beklerken yazayım istedim. Malum konular aradında burası da geçiyordu. Baltimore genel okarak sıkıntılı bir yer olsa da hastane gerçekten başarılı. Yazılarınızı severek okuyorum. Amerikadan sevgiler ve de saygılar.

  • Amirim, daha önce bir yazıda, bu özetlerin pazar günü kahvaltı sonrasında ayağı uzatarak okunacak şekilde yayınlandığını belirtmiştiniz. Oysa benim için bu yazılar pazartesi sendromunu ezmek hususunda bir araç. Pazar günü denk gelsem bile okumuyorum. Detay linkleri ve araya giren işler ile birlikte pazartesi sabah en az 1,5 saatimi alıyor. daha nice sendromsuz pazartesilere… saygılar, sevgiler.

  • amirim, başlık ve iphone demişken, TİNQ ne oldu?Sadece İOS a geldi onda da ipad2 de çalışmıyordu? Son durum nedir?

  • Her pazartesi benim için bir önceki haftanın özeti başlığıyla başlıyor. :) Avustralya’da ilkokul çağındaki çocuklara kodlama ve proglama dersi verilmesi bu haftanın en dikkat çekici haberiydi benim için. Biz hala 4+4+4’ü tartışırken insanların bu denli teknolojiye ve gelişime ayak uydurması insanı özendiriyor.

  • amirim keşke her maddenin yanına bi “favorilere ekle” ya da “beğen” butonu falan koysanız, sonradan arayıp bulmak istediklerimizi kolayca bulsak; ne güzel olmaz mı?

      • Katılıyorum zira 3 gündür sağ taraf üzerine uykunun zihni boşaltması haberini arıyorum ve hatta araya araya Ekim’e gelmişim ama hala bulamadım :)

  • Amirim Merhabalar, haftanın özetleri icin elinize sağlık demek istiyorum.

    Konu dışı bir sorum vardı; instagram da düzenli olarak şifre degistiriyorum ve şifrelerinin sonundaki sayıyı +1 yaparak aynı varyasyonu devam ettirmekteyim.

    Dikkatimi çeken husus ise yaklaşık 16. Şifre değiştirmeme rağmen , ilk günkü sifremi girdigimde instagram ” daha önce kullanmadığını bir şifre giriniz ” uyarısı veriyor.

    İnstagramin bütün şifrelerimizi saklamasinin amacı ne olabilir aklıma takıldı.

    Bu konuyla ilgili gelecek olan haftanın ozetine ufak bir başlık eklerseniz sevinirim.

    • Ozur dilerim.
      İnstagram uyarısını sanırım yukarıda yanlış yazdım. Verdiği uyarı hatası ; “daha önce kullanmadığın yeni bir şifre oluştur” şeklinde

Yorum yazmak için tıklayın

Yorumunuz:

e-Bülten Aboneliği