Haftanın Özeti: 42

İnternet / Girişimler

• Sadece bu haftanın değil muhtemelen son yılların en önemli gelişmelerinden biri gündeme bomba gibi düştü. Google, Alphabet adlı yeni yapılanmasını duyurdu. Şu an Google’a bağlı bir yapı olarak kurulan Alphabet, yakın gelecekte Google ve ona bağlı bütün şirketleri DE kapsayan bir çatı olacak. Bu kapsamda Google’ın CEO’su Larry Page koltuğunu yine şirketin son dönemde parlayan yıldızlarından Sundar Pichai‘ye devretti (Pichai, Kıdemli Başkan Yardımcısı unvanıyla Android ve Chrome başta olmak üzere bir dizi stratejik alandan sorumluydu). Page ise Alphabet’in CEO koltuğuna oturdu. Diğer Kurucu Ortak Sergey Brin ve eski CEO Eric Schmidt de yine Alphabet çatısı altına geçti. Arama motoru olarak hayata geçen Google bugün internet ve fiziki dünyanın yerden göğe neredeyse her alanına sızmış durumda. Yeni yapılanma şirketin sağlıktan bilginin endekslenmesine kadar genişleyen alandaki yüzlerce şirketini ortak bir hedefe yönelik stratejiyle yönetilmesini hedefliyor. Tahmin edileceği gibi en zorlu görev Sundar Pichai’nin omuzlarında. Ve herkes o kadar ümitli de değil. Bu girişimin Google’ın yenilikçi fikirleri tükettiğinin, ambalaj değiştirerek heyecan yaratmaya çalıştığının işaretleri olduğunu; dolayısıyla sonun başlangıcına gelindiğini iddia edenler bile var (konuyla ilgili ilginç detaylardan biri de alphabet.com adresinin otomotiv üreticisi BMW’nin filo yönetim şirketine ait olması, Google’ın satın almak istemesi ve BMW’nin reddetmesi).

• Yayınlandığı 2004 yılında çok ses getiren EPIC adlı mini filmi hatırlar mısınız bilmiyorum. 2004’ten bakarak internetin 2014 yılında nasıl bir yer olacağına dair -biraz da karamsar- tahminlerde bulunmuştu. Sosyal ağlardan kullanıcı üretimi içeriğe; Amazon ve Google’ın yükselişinden şirket birleşmelerine kadar birçok tahmin içeriyordu. 2015 için güncellenmiş versiyonuyla bir daha izlemekte fayda var. (Bazıları farklı isimler ve şirketler altında olsa da) öngörülerinin ne kadarının tuttuğuna eminim şaşıracaksınız.

• 1,5 sene süren bir diyetle 42 kilo vermiş biri olarak şunu rahatlıkla söyleyebilirim: kilo vermede mesele küçük adımlarla ve hayat boyu kalıcı olabilecek bir beslenme düzeniyle ilerleyebilmek. Yoksa verilen kiloların çok daha hızlı ve fazlasıyla geri geldiğini hepimizin malumu. Hello 200 adlı mobil uygulama tam da bu mantıktan yola çıkıyor. Amacı günlük beslenmenizden sadece 200 kalori eksiltmek. Denemesi bedava (en azından iPhone sahipleri için).

• Daniel Rakhamimov, Twitter’ın gerçek zamanlı bilgilendirme hizmetini farklı bir arayüzle sunulabilseydi neler olabileceğini düşünüp taslaklar çıkarmış. Bana gayet işlevsel geldi.
• Suudi Arabistan dünyada kadınların otomobil kullanması yasak olan tek ülke (gerçi bu Suudi kadınların dertler listesinde çok küçük bir ayrıntı). Bu garip uygulamadan memnun olan tek kuruluş ise özel ulaştırma hizmeti sunan Uber. Çünkü ülkedeki müşterilerinin yüzde 90’ı bu yasak yüzünden otomobil kullanamayan kadınlar.

• Reklamsız yapısıyla (yani hiç para kazanmaz haliyle) 2012 yılında 1 milyar dolar bedelle Facebook tarafından satın alınan Instagram, sonunda reklamlara araladığı kapıyı tamamen açmak üzere. Şirket reklamverenlere yönelik duyurduğu API ile denemelere başladı. Bu yıl için reklam gelir hedefi 595 milyon dolar. 2017 hedefiyse mobilde Google ve Twitter’ı geride bırakmak.
• Birçok web sitesi varlığını banner tarzı reklamlara borçlu. Ancak arsız ve hoyratça kullanımı yüzünden bıktırdığı ziyaretçilerin intikamı acı veren sonuçlar doğuruyor. PageFair’in 2015 raporuna göre ziyaretçilerin Adblock Plus tarzı reklam engelleme uygulamalarının yayıncılara verdiği zarar 22 milyar dolar. Son 12 ayda bu tip uygulamaları kullananların sayısı yüzde 41 artışla 198 milyona ulaşmış. Türkiye -henüz- düşük kullanıma sahip ülkelerden.

• Reklam engelleme konusunda kim haklı, kim haksız meselesine yönelik okuduğum en tutarlı yazılardan birini de buraya eklemiş olayım.
• Keeping, müşteri destek operasyonunu Gmail üstünden yürütebilmenizi sağlıyor.

• Twitter’ın CEO koltuğundan indirilen Dick Costolo, yeni CEO’nun belirlenmesinin ardından Yönetim Kurulu’ndan da ayrılacağını açıkladı.
• Şirket cephesinden bir diğer gelişmeyse açık hesaplardan yazılan bütün Twitter mesajlarının taramaya açılması oldu. Tam arşiv arama API‘si dijital pazarlamacılar için yeni bir altın madeninin habercisi.
• Twitter bu hafta şeffaflık raporunu güncelledi. Devletlerin ve bağlı yasal kuruluşların talep ettiği bilgi ve yaptırımları içeren rapora göre en fazla bilgi talebi ABD’den gelmiş. Onu Japonya ve Türkiye izliyor.

#BugünÖğrendimKi Türkiye VPN kullanımında dünya ikincisi olmuş (http://t.co/jGiluRcWbe). pic.twitter.com/zuECw3JirL

— M. Serdar Kuzuloğlu (@mserdark) August 13, 2015

• Türkiye Cumhuriyeti ile Twitter’ın arasının pek hoş olmadığının bir diğer belgesi ise içerik sildirme taleplerine yönelik aşağıdaki grafikte daha iyi anlaşılıyor.

Turkey leads the world in Twitter censorship — and no other country is even close http://t.co/1fskeWZAWh pic.twitter.com/5jErJEG8Ux

— Business Insider (@businessinsider) August 13, 2015

• İnternet denetimi ve sansür denince akla ilk gelen ülke Çin, geçtiğimiz hafta ‘olayı kaynağında çözme’ güdüsüyle ülkede hizmet veren her teknoloji şirketinin içine siber güvenlik ve denetim ekibi yerleştirileceğini duyurmuştu. Hong Kong Üniversitesi’nden David Bandurski bu olayın ülkede geçen hafta başlamadığını; aksine 2010 yılından bu yana örtülü olarak uygulandığını düşünüyor. 2010 yılı aynı zamanda Google’ın bu anlamdaki denetim baskıları yüzünden Çin’den çıktığı yıl olarak da manidar.

• İnternetin dönüşü en çok hangi alana yaradı ve geliştirdi derseniz cevap kolay: video. Her gün 40 yıl uzunluğunda video izliyoruz. İzlenen bu kadarken; yüklenen kısmını varın siz düşünün. Aşağıdaki grafik Twitter’ın (satın aldığı) girişimlerinden (canlı video yayın uygulaması) Periscope’un günlük aktif kullanıcı sayısını gösteriyor. Hizmet şimdiden 10 milyon kullanıcıyı geride bırakmış (bu arada izinsiz maç yayınları sebebiyle Periscope’un Türkiye’deki geleceği biraz bulanık).

• Online radyo yayını yapmak isteyenlere anahtar çözüm hizmet sunan seçeneklere Radio.co da eklendi. Fiyatlandırması ve planları -şimdilik- alternatiflere kıyasla gayet makul görünüyor. Konuyla ilgiliyseniz ‘tour’ bölümünü incelemenizi kesinlikle tavsiye ederim.

• İnterneti inşa edenlerin rehberi: Makerbase.
• Henüz sadece davetiyeyle üye kabul eden ve sonbaharda açılması planlanan Spheric, arkadaşlarınızla değil; hiç tanımadığınız ancak arkadaş olabileceğiniz kafa dengi kişilerle sizi birleştiren; kendi deyimiyle öngörüye dayalı ilk sosyal ağ.
• Türkiye’nin en başarılı dijital girişimlerinden Pozitron’un Kurucu Ortaklarından Fırat İşbecer yazmış: Türk StartUp’ları Öldüren 12 Sebep (Bu hafta benzer konuda okuduğum en güzel -İngilizce- makalelerden biri de şuydu: Larry Page’den öğrendiğim 20 şey).