Çay gerçekten harareti alır mı?

Sidney Üniversitesi Termal Ergonomi Laboratuvarı Başkanı Ollie Jay, 2012 yılında Ottowa Üniversitesi’nde çalışırken sıcak içeceklerin insanı en azından bir nebze ferahlatabileceğine dair bir makale yayımlamıştı. Jay ile ekibi, araştırma için  75 dakika boyunca bisiklet çevirip aynı zamanda vantilatörle serinleyen dokuz tane gönüllüyle çalıştı. Araştırma esnasında gönüllülere çok sıcak ve çok soğuk sular verildi. Araştırmacılar, bisiklet çevirip sıcak su içenlerin oda sıcaklığında su içtikleri duruma oranla yaklaşık 13 kalori fazla kaybettiğini fark etti. Gönüllüler soğuk bir içecek içtiğinde ise 5 kalori aldıkları kaydedildi.

Jay, “Kulağa biraz çelişkili gibi geliyor. Soğuk bir içecek içtiğinizde serinlemiş gibi hissediyorsunuz fakat sırf terlemenizi azalttı diye sizi serinletmiş sayılmıyor.” dedi. Vücudunuzdan çıkan her bir gram terde yaklaşık 58 kalori kaybediyorsunuz. Sıcak su içen gönüllüler fazladan 12 kalori aldı. Fakat yeniden terlemeye başlayınca 26 kalori kaybettiler. Konu soğuk içecekler olduğunda ise tam tersi gerçekleşti. Soğuk içecek içenler daha az terledi dolayısıyla buharlaşma daha az oldu. Bisiklet çevirenler oda sıcaklığında su içtiğinde ise alınan ve kaybedilen ısı miktarı eşit kaldı.

Kalkıp bir çay mı koymalı?

Daha sıcak içecekler daha fazla terlememize ve daha fazla ısı kaybetmemize sebep olurken soğuk içecekler tam olarak olmasa da bizi serinletiyorsa hemen kalkıp bir çay mı koyalım? Tam olarak öyle değil. Jay, “Sıcak günlerde sıcak içecekler içilmesini pek tavsiye etmiyorum.” diyor. Birincisi buharlaşmadan kaynaklanan ısı kaybı o kadar önemli değil. İkincisi yapılan araştırmada vantilatör etmeni vardı. Bu da bisiklet çevirenlerden çıkan her bir damla terin buharlaşarak tüm ısı kaybına eklendiği anlamına geliyor. Eğer sizin yüzünüzden ter damlıyorsa ve havluyla siliyorsanız terleme yoluyla ısı kaybı yaşamamışsınız demektir.

Peki suyun sıcaklığı ile gönüllülerin terleme seviyeleri arasındaki bağlantı neydi? Deneyde gönüllülerin iç vücut sıcaklığı değişmedi. Öyleyse vücut ter üretimini arttıracağına ya da azaltacağına nasıl karar verdi? Jay bunun suyun izlediği yolla ilgili olabileceğini düşünüyor. Jay 2014’te yeni bir çalışma yaptı. Bu sefer gönüllülerden bir kısmı ağızlarını çeşitli sıcaklıklardaki suyla çalkaladı, bir kısmının da karınlarına tüp yardımıyla su enjekte edildi. Ağzı suyla çalkalamanın terleme seviyesini değiştirmediği gözlemlendi. Öte yandan karna enjekte edilen su terleme seviyesini değiştirdi. Soğuk su gönüllülerin daha az terlemesine sebep olurken sıcak su daha fazla terletti.

Kaynak: Popular Science